Με τις εξελίξεις στον Κραν Μοντάνα να τρέχουν και με την ελλιπή πληροφόρηση για το τι πραγματικά συμβαίνει εντός των αιθουσών των διαπραγματεύσεων, θα ήταν λάθος και επικίνδυνο να τοποθετηθεί κάποιος για το περιεχόμενο των συνομιλιών. Το ίδιο και για τις δημόσιες δηλώσεις ή τις διαρροές οι οποίες επί το πλείστον γίνονται ως μέρος της τακτικής που ακολουθεί η κάθε πλευρά αλλά και για τα αφτιά των πολιτών της χώρας της. Για παράδειγμα μέχρι την Πέμπτη που είχε συνταχθεί το άρθρο, μεταξύ άλλων, είχαν διαρρεύσει από την τουρκική πλευρά ότι, την πρώτη μέρα η ελληνοκυπριακή πλευρά παραλίγο να τινάξει τη διάσκεψη στον αέρα διότι επέμενε να μη συζητηθούν άλλες πτυχές του Κυπριακού εάν δεν καταγραφεί πρόοδος στο θέμα της ασφάλειας και των εγγυήσεων. Επίσης ότι δήλωση του Έλληνα ΥΠΕΞ, Νίκου Κοτζιά προκάλεσε έκπληξη και αμηχανία στην ε/κ πλευρά. Ο ισχυρισμός είναι πως ο κ. Κοτζιάς φέρεται να χαρακτήρισε «απαρχαιωμένο τέρας» την Κυπριακή Δημοκρατία και ότι «πρέπει καταρχήν να αποφασίσουμε κατά πόσο το κράτος που θα δημιουργήσουμε, θέλουμε να είναι ένα απαρχαιωμένο κατάλοιπο της αποικιοκρατίας όπως είναι σήμερα ή ένα σύγχρονο κράτος». Η τ/κ ιστοσελίδα Χαμπέρ Κίπρις που τη δημοσίευσε ερμήνευσε την υποτιθέμενη τοποθέτηση ως αναφορά σε «νέο κράτος», θέση με την οποία διαφωνεί έντονα η ε/κ πλευρά γι’ αυτό, όπως έγραψε, «έγινε αντικείμενο έντονων συζητήσεων μεταξύ της ε/κ και της ελληνικής αντιπροσωπείας κατά το διάλειμμα για γεύμα».
Την ίδια μέρα ο Πρόεδρος Αναστασιάδης σε σχέση με την ασφάλεια και της εγγυήσεις δήλωνε ότι «όσον αφορά την τουρκική πρόταση, αυτό που έχω να πω είναι ότι δεν μας ικανοποιεί καθόλου». Περίπου την ίδια ώρα, ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου αναχωρώντας από το Συνεδριακό Κέντρο έπειτα από την ολοκλήρωση των εργασιών της πρώτης μέρας, δήλωνε πως «ήταν μια καλή πρώτη μέρα. Θα συνεχίσουμε αύριο».
Αναφέρομαι στα πιο πάνω για να υποδείξω ότι υπό τις περιστάσεις την ώρα συγγραφής του άρθρου ήταν αδύνατη η όποια ανάλυση των εξελίξεων στον Κραν Μοντάνα και θα είναι αδύνατη μέχρι να υπάρχει πλήρης ενημέρωση για το τι έγινε και γίνεται. Θα προσπαθήσω όμως να επισημάνω τι θα μπορεί να σημαίνει μια αποτυχία της προσπάθειας που γίνεται στην Ελβετία.
Την περασμένη Τετάρτη ο πρόεδρος της Συμμαχίας Φιλελεύθερων και Δημοκρατών στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο (ALDE Group) και πρώην πρωθυπουργός του Βελγίου Γκι Φερχόφστατ, έδωσε στη δημοσιότητα επιστολή του προς τον πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, με την οποία καλούσε την ΕΕ να επιτείνει τη στήριξή της για μια διευθέτηση του κυπριακού προβλήματος στις επόμενες μερικές μέρες. Κατά τον κ. Φερχόφστατ, «οι δύο ηγέτες θα πρέπει να προειδοποιηθούν για τις ολέθριες συνέπειες και για τις δύο πλευρές σε περίπτωση που αυτή η ευκαιρία χαθεί».
Ανέφερε επίσης στην επιστολή του ότι, παρά το ότι οι θέσεις της ε/κ και της τ/κ πλευράς είναι κοντά, εντούτοις εξακολουθούν να υπάρχουν δυσκολίες στην επίτευξη μια τελικής συμφωνίας, οι οποίες επιδεινώνονται λόγω διασπαστικών και αδιάλλακτων εθνικιστικών πιέσεων και από τις δύο πλευρές. Να σημειωθεί ότι της επιστολής Φερχόφστατ προηγήθηκε επίσκεψη στην Κύπρο αντιπροσωπείας της Συμμαχίας Φιλελεύθερων και Δημοκρατών, με επικεφαλής τον αντιπρόεδρό της, Javier Nart.
Τι σημαίνει όμως «ολέθριες συνέπειες» για τις οποίες προειδοποιεί ο πρόεδρος των Φιλελεύθερων; Θα είναι πράγματι «ολέθριες»; Η λέξη μπορεί να ακούγεται βαριά και ο χαρακτηρισμός του τι θα ακολουθήσει υπερβολικός, όμως δεν απέχει από την πραγματικότητα εάν δούμε το ζήτημα ευρύτερα. Η συνέχιση της τουρκικής κατοχής δεν μπορεί παρά να έχει κι άλλες «ολέθριες συνέπειες». Ήδη ζούμε τις «ολέθριες συνέπειες» των 43 χρόνων από το 1974.
Θα πρέπει όμως να δούμε και τις άμεσες και άμεσα συνεχιζόμενες συνέπειες ενός νέου αδιεξόδου στο Κραν Μοντάνα. Οι οποίες μπορεί να μη φαντάζουν «ολέθριες», όπως μας προειδοποιεί ο πρόεδρος των Φιλελεύθερων, δεν θα είναι όμως αμελητέες. Κατά την άποψή μου ένα ναυάγιο θα προκαλέσει και θα επιφέρει τα εξής:
● Πρώτον, θα κάμει σχεδόν καθολική την εντύπωση και στις δύο κοινότητες -που υποβόσκει εδώ και καιρό στην κοινή γνώμη, ότι το Κυπριακό δεν μπορεί να λυθεί.
● Δεύτερον, θα αυξηθεί ο αριθμός των πολιτών που θα έχουν ή θα τείνουν να έχουν τη θέση του πλήρους διαχωρισμού των κοινοτήτων, το γνωστό «εμείς ποδά τζιαί τζείνοι ποτζεί».
● Τρίτον, οι εθνικιστικές τάσεις στις δύο κοινότητες θα ενισχυθούν.
● Τέταρτον, σε περίπτωση αδιεξόδου που δεν θα αφήνει κανένα παράθυρο ανοιχτό, μια νέα σοβαρή προσπάθεια για επίλυση του Κυπριακού δεν επαναληφθεί προτού περάσει αρκετός καιρός με ό,τι αυτό συνεπάγεται.
● Πέμπτον, κάθε μέρα που θα παρατείνει την κατοχή θα μεγεθύνονται και τα τετελεσμένα επί εδάφους και θα καθίσταται όλο και πιο δύσκολη η εξεύρεση λύσης.
● Έκτον, το πιθανότερο είναι η Τουρκία να επιχειρήσει να προκαλέσει ένταση και προβλήματα στη συνέχιση του ενεργειακού προγράμματος της Κυπριακής Δημοκρατίας.
● Έβδομον, άμεσα θα προκληθεί αβεβαιότητα με ό,τι αυτό σημαίνει σε πολιτικό και οικονομικό επίπεδο και στην καθημερινότητά μας (πολιτικό, δες αμφισβήτηση Κυπριακής Δημοκρατίας, πιέσεις για το λεγόμενο εμπάργκο κατά των Τ/κ κ.ά. – οικονομικό, δες πάγωμα επενδύσεων, δυσκολίες στην προσέλκυση σοβαρών επενδυτών, κούμπωμα καταναλωτών και άρα λιγότερη κατανάλωση, αποφυγή αγορών διαρκών προϊόντων κ.ά.).
● Όγδοο, ίσως δούμε κινήσεις αναγνώρισης ενός τουρκοκυπριακού κράτους.
● Ένατο η τουρκική κατοχή θα συνεχίζεται επ’ αόριστον, το ίδιο ο πλήρης έλεγχος των κατεχομένων από την Άγκυρα.
● Δέκατο και πιο σημαντικό απ’ όλα, η τουρκοποίηση των κατεχομένων θα γίνεται ολοένα και περισσότερο μη αναστρέψιμη…
Αυτά εν ολίγοις προς προβληματισμό.
