“Όταν τη νύχτα κρυώνω, κάνω μια προσευχή, να μην είναι οι νύχτες παγερές στο Ελ Ζαατάρ…”
(Στίχοι Γιάννη Νεγρεπόντη, 1975)
Η νύχτα δεν είναι απόψε, τυπικά, παγερή. Είναι παγερή μέσα από τις ειδήσεις και τη σκέψη πως μέχρι αυτές οι γραμμές να βρεθούν τυπωμένες, πολύ λιγότερα κτήρια, αν μείνουν κάποια, θα είναι όρθια. “Αγαθός” ο σκοπός των “ισραηλοναζιστών” (τραγικό που χρειάζεται ένας τέτοιος όρος): Ψάχνουν, λέει, τρεις χιλιάδες μαχητές της Χαμάς ανάμεσα σε μισό εκατομμύριο Παλαιστινίων στην πόλη της Γάζας. Οι βομβαρδισμοί δεν ξεχωρίζουν δίκαιους και “άδικους”. Μπορεί να δολοφονήσεις ένα στέλεχος στο πίσω υπνοδωμάτιο ενός δεύτερου ορόφου, είναι όμως ευκολότερο να σκοτώσεις πολλούς μαζί. Το ΄χε κάνει κι ο πρόγονος Ηρώδης… Ο ΙDF (ισραηλινές δυνάμεις “άμυνας”) είναι τόσο “γενναίος” όσο και το προσωπικό των στρατοπέδων συγκέντρωσης όπου χάθηκαν οι παππούδες τους. Δεν είχαμε τότε ζωντανή κάλυψη, είναι όμως σίγουρο πως με την ίδια πολλή υπερηφάνεια άνοιγαν τη στρόφιγγα των θαλάμων αερίων ή τον διακόπτη των κρεματορίων…
Δεν είναι η πρώτη σφαγή αλλά τούτη εδώ διαρκεί. Θυμόμαστε πως άρχισε με την τρομοκρατική επίθεση της Χαμάς στις 7 Οκτώβρη 2023 που, όμως, δεν νομιμοποιεί τα όσα ακολούθησαν. Ούτε είναι τότε που ξεκίνησαν όλα. Ο ίδιος ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ υπογράμμισε πως “είναι αποτέλεσμα των πενήντα έξι χρόνων ασφυκτικής κατοχής”. Είπε ακόμα για τους Παλαιστίνιους που «έχουν δει τη γη τους να καταβροχθίζεται από εποικισμούς, να καταστρέφεται από τη βία…» (Συμβούλιο Ασφαλείας, 24.10.2023). Για την Παλαιστίνη, τουλάχιστον, ήταν ειλικρινής… Για την Κύπρο δεν είπε το αντίστοιχο, ούτε όταν συμπληρώθηκε ο μισός αιώνας κατοχής, εποικισμού, σφετερισμού περιουσιών…
Της τραγωδίας προηγήθηκαν πολλές φάσεις με αιματηρούς σταθμούς… Ο μαύρος Σεπτέμβρης 1970 έδωσε το όνομα στην ομώνυμη παλαιστινιακή οργάνωση της εποχής. Ο πόλεμος ήταν “εσωτερικός”, με το διακριτικό χειροκρότημα του Ισραήλ! Το καθεστώς της Ιορδανίας κι ο βασιλιάς Χουσεϊν αισθάνθηκαν ενοχλητική την παρουσία χιλιάδων Παλαιστινίων προσφύγων, ωσάν να είχαν επιλέξει την τέτοια “μετακόμισή τους” στο χασεμιτικό βασίλειο. Εκατοντάδες οι νεκροί Παλαιστίνιοι, τρία μόλις χρόνια μετά τον πόλεμο των έξι ημερών…
Ύστερα “γνωρίσαμε” το στρατόπεδο προσφύγων Ταλ Αλ Ζαάταρ, κοντά στη Βηρυτό. Ήταν ενοχλητικοί κι εδώ οι Παλαιστίνιοι. Πρόσφυγες ήταν, δεν επέλεξαν την τέτοια “μετακόμιση”. Μερικές χιλιάδες οι νεκροί, Παλαιστίνιοι και Λιβανέζοι Μουσουλμάνοι. Θύτες Λιβανέζοι Φαλαγγίτες. Τους θυμάστε τους Φαλαγγίτες… Ήταν 12 Αυγούστου 1976.
Λίγο αργότερα ήταν η σφαγή στους προσφυγικούς καταυλισμούς Σάμπρα και Σατίλα στα περίχωρα της Βηρυτού έμοιαζε, από την “ανάποδη”, με εκείνη της 7ης Οκτωβρίου. Προηγήθηκε εισβολή του Ισραήλ στον Λίβανο επειδή έβρισκε πολύ ενοχλητική την παρουσία Παλαιστινίων. Ούτε αυτοί είχαν επιλέξει την τέτοια “μετακόμιση”. Σε ένα τριήμερο ήταν κάποιες χιλιάδες οι νεκροί, Παλαιστίνιοι και Λιβανέζοι Σιίτες. Λιβανέζοι Φαλαγγίτες και Ισραηλινός στρατός οι θύτες… Ήταν 16 Σεπτεμβρίου 1982.
Μέσα από τον κουρνιαχτό μιας πόλης που αφανίζεται, τις κραυγές απόγνωσης των γονιών που κρατάνε τα νεκρά μωρά τους του στα μακάβρια (κι ας είναι κατάλευκα) σάβανα, το κλάμα των ακρωτηριασμένων παιδιών με τα ματωμένα πρόσωπα, την τραγικότητα τής προς το άγνωστο νέας προσφυγιάς, ο υπουργός Οικονομικών του Ισραήλ δηλώνει πως “η Γάζα είναι φλέβα χρυσού για το Ισραήλ”. Κι εμείς, εξακολουθούμε να αισθανόμαστε πως ο (υποτιθέμενος, προσωρινά) “εχθρός” του εχθρού μου είναι φίλος μου; Είναι αρκετή στη συνείδησή μας η βοήθεια της Αμάλθειας που δεν συμβάλλει στο σταμάτημα του μακελειού αλλά φτάνει (ίσως) σε μερικούς από όσους επιβιώνουν; H καθυστερημένη Ευρώπη θα συζητήσει για μέτρα κατά του Ισραήλ, θα προλάβει άραγε; Επενδυτές από τη γειτονική χώρα κατέκλυσαν τις ελεύθερες και τις κατεχόμενες περιοχές (ποια φτηνά τα κλεμμένα!) βλέποντας κι άλλες φλέβες χρυσού… Κατέβηκαν στις παραλίες, ανέβηκαν στα βουνά, έφτασαν μέχρι τον Ακάμα, πρόλαβαν μερτικό στη Λεμεσό μα και στο ιστορικό κέντρο της πρωτεύουσας. Οι στατιστικές του τουρισμού από το Ισραήλ ενθουσιάζουν τους αρμόδιους που έχουν ακόμα μεγαλύτερες προσδοκίες. Άραγε, οι ανανεωμένες συμφωνίες προβλέπουν για εξορμήσεις Κυπρίων στην αμερικανόπνευστη Ριβιέρα; Ελάτε τώρα, κάποιοι δεν έχουν πρόβλημα να κάνουν διακοπές στην Κερύνεια και θα τους εμποδίσει το βουβό κλάμα περισσότερων από δεκαοχτώ χιλιάδες νεκρών παιδιών…
Ο ποιητής το είχε πει, πενήντα χρόνια πριν…
“…για δολάρια ή μάρκα
μακελειό στα Ελ Ζαατάρ…”.
