Άνοιγμα προς την Κύπρο για αμοιβαία επωφελή οικονομική συνεργασία και για στήριξη στην υλοποίηση των ευρωπαϊκών προσδοκιών της κάνει η Γεωργία. Σε συνέντευξή του στον «Φ», ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης και υπουργός Εξωτερικών, Μιχεήλ Τζανελίντζε, προτρέπει Κύπριους επιχειρηματίες να επενδύσουν στην ακμάζουσα τουριστική βιομηχανία της χώρας του. Λέει καθαρά ότι η Γεωργία είναι ανοιχτή σε ξένους επενδυτές. Αναδεικνύει ως ελκυστικούς τομείς για Κύπριους ιδιώτες τις κατασκευές, τις υποδομές ευρύτερα, αλλά και τις χρηματοοικονομικές υπηρεσίες.
Ο κ. Τζανελίντζε αναφέρει ότι η Τουρκία είναι ο μεγαλύτερος ξένος επενδυτής στον τόπο του ($1,33 δισεκατομύρια όγκο εμπορίου), αλλά δεν θεωρεί ότι περαιτέρω προσέγγιση με την Κύπρο θα επηρεάσει τις σχέσεις της χώρας του με την Άγκυρα. Παραθέτει αναπτυξιακό όραμα, παρά τα προβλήματα, τη σφοδρή διαμάχη με τη Ρωσία που παγίωσε την απόσχιση της Αμπχαζίας και πιο πρόσφατα της Νότιας Οσετίας. Τοποθετεί τη Γεωργία στην Ευρωπαϊκή Ένωση, μιλά ήδη με τον ομόλογό του Ιωάννη Κασουλίδη και υπολογίζει στη στήριξη της Κύπρου στην προσπάθεια που καταβάλλει για όσο το δυνατόν στενότερους δεσμούς με την Ένωση. Ο κ. Τζανελίντζε μίλησε αποκλειστικά στον «Φ» κατόπιν πρόσκλησης της κυβέρνησής του σε Κύπριους δημοσιογράφους να επισκεφθούν τη Γεωργία.
-Πώς θα χαρακτηρίζατε τις σχέσεις της Γεωργίας με την Κύπρο; Διαισθάνομαι ότι θέλουν ανάπτυξη στον πολιτικό αλλά και εμπορικό τομέα. Μπορούν να βελτιωθούν περαιτέρω;
-Με την Κύπρο έχουμε πολλά κοινά στον πολιτισμό και στην παράδοση. Τα τελευταία χρόνια έχουμε εντατικοποιήσει τις επαφές μας. Προσπαθούμε να βρούμε τρόπους για να ενισχύσουμε ακόμα περισσότερο την εμπορική και οικονομική μας συνεργασία. Οι οικονομίες μας μπορούν να αλληλοσυμπληρωθούν. Ο τουρισμός είναι και για την Κύπρο πολύ σημαντικός τομέας και πιστεύω ότι οι επιχειρηματίες σας θα βρουν πολύ καλές ευκαιρίες εδώ στη Γεωργία, στην ανάπτυξη ακινήτων και στον τουρισμό ευρύτερα.
Επίσης και στο εμπόριο, μολονότι είμαστε μικρές αγορές, μπορούμε πάντα να βρούμε τομείς για να διευρύνουμε τις συναλλαγές μεταξύ μας. Η οικονομία της Γεωργίας είναι ανοιχτή. Έχουμε συμφωνίες ελεύθερου εμπορίου με την Ευρωπαϊκή Ένωση, την Κοινοπολιτεία Ανεξάρτητων Κρατών, τις πρώην Σοβιετικές Δημοκρατίες, την Τουρκία και μόλις τον περασμένο Μάιο υπογράψαμε με την Κίνα. Αυτή την περίοδο διερευνούμε εφικτούς τρόπους συνεργασίας με την Ινδία. Επομένως, σε ό,τι αφορά το ελεύθερο εμπόριο, η Γεωργία μπορεί να θεωρηθεί σημείο πρόσβασης και κόμβος προς όλες αυτές τις αγορές.
Με την Κύπρο μπορούμε επίσης να συνεργαστούμε και σε άλλες πτυχές του τομέα υπηρεσιών όπως είναι ο χρηματοοικονομικός τομέας, οι τράπεζες, καθώς και η καινοτομία. O πρέσβης μας εργάζεται εντατικά και προσπαθούμε να βρούμε σχετικές προτάσεις που θα ενδιαφέρουν κυπριακές επιχειρήσεις να δραστηριοποιηθούν στη χώρα μας.
-Τυχόν περαιτέρω σύσφιγξη των σχέσεων με την Κύπρο μπορεί να επηρεάσει τις σχέσεις σας με την Τουρκία;
-Με την Τουρκία συμπράττουμε σε έργα στρατηγικής σπουδαιότητας. Έχουμε συνεργασία στα αεροδρόμια, το σιδηροδρομικό δίκτυο στους αγωγούς μεταφοράς φυσικού αερίου από την Κασπία στην Ευρώπη. Η Τουρκία είναι ο μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος της Γεωργίας καθώς επίσης και ο μεγαλύτερος επενδυτής (σ.σ. εμπορικός όγκος $1,33 δισεκατομμύρια το 2015 – αρχές 2016). Παρ’ όλα αυτά, το γεγονός ποτέ δεν επηρέασε τις σχέσεις μας με την Κύπρο.
-Στις 24 Νοεμβρίου διεξάγεται η Σύνοδος Κορυφής μεταξύ της ΕΕ και των χωρών της Ανατολικής Εταιρικής Σχέσης (Γεωργία, Αζερμπαϊτζάν, Αρμενία, Λευκορωσία, Μολδόβα και Ουκρανία). Πόσο εφικτός είναι ο στόχος σας για ένταξη αυτή τη δύσκολη για την Ένωση περίοδο;
-Έχουμε κάνει την επιλογή μας και ο προσανατολισμός μας είναι καθαρά ευρωπαϊκός. Μπορεί να απέχουμε αρκετά από τα δυτικά σύνορα της ΕΕ, αλλά ανήκουμε στην Ανατολική Ευρώπη. Το γεγονός αντανακλάται στη Συμφωνία Σύνδεσης που υπογράψαμε και εφαρμόζουμε επιτυχώς από το 2014. Η επιλογή αυτή δεν είναι μια απλή κυβερνητική απόφαση, είναι η επιλογή του λαού. Επιδιώκουμε την ευρωπαϊκή ιδιότητα από την ανεξαρτησία μας, το 1991. Πιστεύω, μάλιστα, ότι έχουμε πετύχει πολλά σε εξαιρετικά δύσκολες συνθήκες. Συνδεθήκαμε με την ΕΕ, μπήκαμε στην ευρωπαϊκή εσωτερική αγορά με τη συμφωνία ελευθέρου εμπορίου, πετύχαμε φιλελευθεροποίηση των θεωρήσεων εισόδου, που είναι μεγάλο επίτευγμα για τους πολίτες μας.
Δεν κάναμε τις μεταρρυθμίσεις που έπρεπε για να τις δείξουμε στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Τις κάναμε για μας τους ίδιους. Οι ευρωπαϊκές μεταρρυθμίσεις καθιστούν τη Γεωργία ισχυρότερη μέσω των θεσμών της, ισχυρότερη ως κράτος. Παρότι αυτή την περίοδο στην ΕΕ δεν υπάρχει ισχυρή διάθεση για διεύρυνση, εμείς συνεχίζουμε τις μεταρρυθμίσεις που θα μας φέρουν πιο κοντά στον τελικό μας στόχο να γίνουμε μέλος της Κοινότητας
-Πώς μπορεί η μικρή Κύπρος να βοηθήσει στην επίτευξη των ευρωπαϊκών σας στόχων;
-Η Κύπρος στηρίζει πάντα την ευρωπαϊκή μας πορεία, κάτι που εκτιμούμε ιδιαίτερα. Εκτιμούμε επίσης και το γεγονός ότι η Κύπρος είναι έτοιμη να μοιραστεί την εμπειρία της μαζί μας. Η διαδικασία για ευρωπαϊκή ολοκλήρωση δεν είναι εύκολη. Απαιτεί κατανόηση πολλών παραγόντων, όχι μόνο ότι πρέπει να γίνουν οι μεταρρυθμίσεις αλλά και το πώς θα εφαρμοστούν ώστε να καταστούν συμβατές με τις πραγματικότητες στη χώρα μας. Επομένως, η εμπειρία αυτή είναι πολύ σημαντική, μαζί με την πολιτική στήριξη που λαμβάνουμε από την Κύπρο.
-Σε ποιο βαθμό στηρίζουν τις επιδιώξεις σας ισχυρές ευρωπαϊκές χώρες όπως η Γερμανία και η Γαλλία;
-Η Γεωργία έχει μέχρι στιγμής μια πετυχημένη πορεία προς την ΕΕ. Και αυτό δεν θα ήταν δυνατόν χωρίς τη στήριξη όλων των χωρών μελών της Ένωσης. Η Γερμανία, για παράδειγμα, είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος δωρητής στη Γεωργία από την απόκτηση της ανεξαρτησίας μας. Η Γερμανία παρέχει τεχνική βοήθεια και σε διμερές επίπεδο, όχι μόνο στο πλαίσιο της ΕΕ. Αναπτύσσουμε αυτή την περίοδο τη νομοθεσία μας, στηριζόμενοι σε πολλές περιπτώσεις στο γερμανικό δίκαιο. Μας βοηθούν σε πάρα πολλούς τομείς. Μετά τις Ηνωμένες Πολιτείες, η Γερμανία είναι μεγαλύτερος δωρητής στη Γεωργία. Με τη Γαλλία επίσης απολαμβάνουμε άριστες σχέσεις.
-Πώς είναι οι σχέσεις με τη Μόσχα; Είναι ακόμα νωπές οι μνήμες από την απόσχιση της Αμπχαζίας και την κατάληψή της από τη Ρωσία. Ακόμα πιο νωπές είναι οι μνήμες από τον πόλεμο με τους Ρώσους το 2008 και την απόσχιση της Νότιας Οσετίας.
-Τα προβλήματα αυτά άρχισαν στις αρχές της δεκαετίας του ’90, όταν αποκτήσαμε την ανεξαρτησία μας. Εκείνη την εποχή η Γεωργία ήταν αρκετά αδύναμη και οι ανωτέρω αποσχισθείσες περιοχές στηρίζονταν από τη Ρωσία και η οποία εξακολουθεί να τις στηρίζει. Η Ρωσία ακόμα και σήμερα κατέχει με το στρατό της αυτές τις δύο περιοχές και προσπαθεί να τις απομονώσει (από τη Γεωργία) όσο το δυνατόν περισσότερο. Αφού τις αναγνώρισαν το 2008, υπέγραψαν τις καλούμενες συνθήκες ενσωμάτωσης και με αυτές τις συνθήκες η Ρωσία ελέγχει πλήρως την κατάσταση εκεί.
-Διατηρεί στρατό και στις δύο περιοχές;
-Οι Ρώσοι έχουν στρατιωτικές βάσεις στις δύο αυτές περιοχές, έχουν τοποθετήσει συρματόπλεγμα στη γραμμή κατοχής, κλείνουν τα σημεία διέλευσης… για παράδειγμα έχουν κλείσει τέσσερα από τα έξι σημεία διέλευσης στη γραμμή κατοχής της Αμπχαζίας και πρόκειται να ανακοινώσουν το κλείσιμο και πέμπτου. Το ίδιο συμβαίνει και στη γραμμή κατοχής της Ν. Οσετίας. Οι γεωργιανής καταγωγής πολίτες που ζουν εκεί υφίστανται σοβαρές διακρίσεις. Θα γνωρίζετε ίσως ότι έχουμε εκατοντάδες χιλιάδες εκτοπισμένους και πρόσφυγες από αυτές τις περιοχές. Επομένως είναι μέγιστη πρόκληση για μας το πώς να βρούμε τρόπους για ειρηνική επίλυση αυτής της διαμάχης, μέσω συμφιλίωσης και με διπλωματικά μέσα. Αυτό βέβαια απαιτεί και τη συμμόρφωση της Ρωσίας με τις διεθνείς της υποχρεώσεις. Μέχρι σήμερα δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι η Ρωσία είναι πρόθυμη να τηρήσει τη συμφωνία εκεχειρίας του 2008 ή τις διεθνείς της υποχρεώσεις.
-Η κατάσταση έχει μεγάλες ομοιότητες με τη χωρισμένη στα δύο Κύπρο. Υπάρχει διακίνηση ανθρώπων και αγαθών από τις αποσχισθείσες περιοχές στην επικράτεια της Γεωργίας και το αντίστροφο;
-Είναι πρακτικά αδύνατον να εισέλθει κανείς από την πλευρά της Γεωργίας στις δυο (σ.σ. αποσχισθείσες) περιοχές. Υπάρχει διακίνηση από τις κατεχόμενες περιοχές, καθώς οι άνθρωποι που ζουν εκεί είναι απόλυτα ελεύθεροι να έλθουν στις ελεγχόμενες από τη γεωργιανή κυβέρνηση περιοχές. Τους παρέχουμε όλες τις σχετικές υπηρεσίες και τους συμπεριφερόμεθα ως πολίτες της Γεωργίας. Σε ορισμένες περιπτώσεις έχουν και περισσότερα προνόμια, όπως συμβαίνει στους τομείς της υγείας, όπου προσφέρεται περίθαλψη και στην εκπαίδευση.
Η Άγκυρα παρούσα
Τουρκικό κεφάλαιο, η δυναμική εταιρεία TAV Airports, διαχειρίζεται τα μεγαλύτερα διεθνή αεροδρόμια της Γεωργίας, στην Τιφλίδα και στο Μπατούμι, το πιο γνωστό παραθαλάσσιο θέρετρο. «Πριν από έναν μήνα εγκαινιάστηκε η επέκταση του αεροδρομίου της Τιφλίδας, έργο που διπλασίασε τη χωρητικότητά του και ανακαίνισε τον διάδρομο προσγείωσης και απογείωσης» ανέφερε ο κ. Τζανελίντζε.
Πάμε Ευρώπη!
Το κράτος διευρύνει επίσης τις δυνατότητες του αεροδρομίου στο Κουτάισι, της τρίτης σε πληθυσμό πόλης, του οποίου είναι ιδιοκτήτης και διαχειριστής. Αναπτύσσονται επίσης και τρία μικρότερα αεροδρόμια για εξυπηρέτηση των περιφερειών. «Στο Κουτάισι προσφέρουμε ελκυστικές συνθήκες σε αεροπορικές εταιρείες χαμηλού κόστους. Ήδη, η Wizz Air, μια ουγγρική εταιρεία, έχει καταστήσει το αεροδρόμιο του Κουτάισι περιφερειακή της βάση, γεγονός που καθιστά τη σύνδεσή μας με την Ευρώπη ευκολότερη και φθηνότερη» λέει ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης και υπουργός Εξωτερικών.
Από το Κουτάισι εκτελούνται πλέον απευθείας πτήσεις στο Λονδίνο, το Βερολίνο, το Μιλάνο, τη Βαρκελώνη, αλλά και τη Λάρνακα. Η πτήση από την Κύπρο διαρκεί μόλις μία ώρα και σαράντα πέντε λεπτά (01:45). Ο κ. Τζανελίντζε πήγε επίσημη επίσκεψη στο Λονδίνο από το Κουτάισι και «η απευθείας πτήση κόστισε μόλις 40 ευρώ».
Ένατη στο κόσμο για επενδύσεις
Μέρος του κατασκευαστικού οργασμού είναι σίγουρα και η σιδηροδρομική σύνδεση του Αζερμπαϊτζάν, της Γεωργίας και της Τουρκίας. Το έργο, μια νέα ανάπτυξη, εγκαινιάστηκε, όπως πληροφορηθήκαμε, πριν τρεις εβδομάδες, διευρύνοντας το σιδηροδρομικό δίκτυο που συνδέει την Ασία με την Ευρώπη. Στην Ανάκλια, παραθαλάσσια πόλη στη Μαύρη Θάλασσα, δίπλα στην αποσχισθείσα Αμπχαζία, άρχισε η κατασκευή λιμένα βαθέων υδάτων.
Η Γεωργία έχει πρόβλημα με τη Ρωσία και δεν έχει χωνέψει την απώλεια της Αμπχαζίας και της Νότιας Οσετίας. Η πολιτική ηγεσία και ο ενεργός πληθυσμός, όμως, δεν μεμψιμοιρούν. Έχουν σηκώσει τα μανίκια, οικοδομούν τη χώρα που τους έχει μείνει, χέρι-χέρι με ντόπια και ξένα ιδιωτικά κεφάλαια, ενώ διατηρούν ζωντανό τον διάλογο για συνεννόηση με τη Μόσχα. «Είμαστε από τις ταχύτατα αναπτυσσόμενες οικονομίες παγκοσμίως (σ.σ. ένατη χώρα στον κόσμο για επιχειρηματική δραστηριότητα και επενδύσεις στη φετινή λίστα της Παγκόσμιας Τράπεζας), και αυτό σημαίνει ότι είμαστε απολύτως ανοιχτοί σε ξένες επενδύσεις» μας είπε καταληκτικά ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης και υπουργός Εξωτερικών της Γεωργίας, Μιχεήλ Τζανελίντζε.
Οικονομία σε κατασκευαστικό οργασμό!
«Όλη η χώρα είναι υπό κατασκευή», ήταν η χαρακτηριστική φράση που χρησιμοποίησε ο αντιπρόεδρος και υπουργός Εξωτερικών της κυβέρνησης της Γεωργίας για να τονίσει το μέγεθος των επενδύσεων που γίνονται στα χειμερινά θέρετρα του Καυκάσου, όπου φυτρώνουν συνεχώς ξενοδοχεία και καταλύματα, αλλά και στις παραθαλάσσιες περιοχές της Μαύρης Θάλασσας.
«Ειδικά αυτή την περίοδο υλοποιούμε ένα τετραετές επενδυτικό πρόγραμμα που αγγίζει τα πέντε δισεκατομμύρια ευρώ και αφορά αποκλειστικά την επέκταση και βελτίωση του οδικού μας δικτύου για την καλύτερη εξυπηρέτηση της τουριστικής βιομηχανίας. Ο τουρισμός είναι από τους ταχύτερα αναπτυσσόμενους οικονομικούς τομείς της Γεωργίας, είχαμε 6.4 εκατομμύρια επισκέπτες των περασμένο χρόνο. Φέτος αναμένουμε ότι θα έχουμε γύρω στα 7 εκατομμύρια επισκεπτών», ανέφερε ο Μιχεήλ Τζανελίντζε.
Οι επισκέπτες δηλαδή είναι σε αριθμό διπλάσιοι από τον πληθυσμό. Κατάσταση που θέτει τις υποδομές της Γεωργίας υπό μεγάλη πίεση. Ο κ. Τζανελίντζε το βλέπει θετικά, ως πρόκληση που θα μεγιστοποιήσει τις δυνατότητες της χώρας.. «Είναι πάρα πολύ καλή εξέλιξη για τους ανθρώπους μας και την οικονομία, αλλά απαιτεί περισσότερες υποδομές και ως εκ τούτου επενδύουμε αρκετά σε αυτόν τον τομέα», είπε.
Ανοιχτοί σε ιδιώτες
«Είμαστε φιλελεύθεροι, υπάρχουν ελάχιστοι κρατικοί Oργανισμοί, όπως οι σιδηρόδρομοι, τα ταχυδρομεία και η εταιρεία διαχείρισης ενέργειας, οι άλλοι τομείς κινούνται με ιδιωτικά κεφάλαια» λέει ο αντιπρόεδρος και υπουργός Εξωτερικών θέλοντας να δείξει ότι η Γεωργία είναι οικονομία ανοιχτή στους ιδιώτες.
Οι επενδύσεις στις υποδομές είναι πράγματι αναγκαίες κι έχουν ξεκινήσει με γοργό ρυθμό. Η Γεωργία είναι όμορφη χώρα με αρκετά μέρη να δει κανείς στο βουνό και στη θάλασσα. Το οδικό δίκτυο, όμως, στη σημερινή του μορφή δεν διευκολύνει τη γρήγορη μετάβαση των επισκεπτών στα χειμερινά και θερινά θέρετρα. Ο αυτοκινητόδρομος που συνδέει την πρωτεύουσα Τυφλίδα με το Κουτάισι (στην αρχαία Κολχίδα στα δυτικά) και τη Μαύρη Θάλασσα δεν έχει ολοκληρωθεί. Ένα μεγάλο κομμάτι του είναι υπό κατασκευή. Οι δρόμοι προς τα ορεινά θέλουν επίσης σημαντική βελτίωση. Από την άλλη, οι τηλεπικοινωνίες είναι καλές, φθηνές, γρήγορες και καλύπτουν όλη την επικράτεια. Μένει, όμως, δρόμος να διανυθεί για να δουλεύουν όλες οι υπηρεσίες κατεξοχήν ηλεκτρονικά.
Η πολιτεία, το είπε καθαρά ο Μιχεήλ Τζανελίντζε, γνωρίζει τις ανάγκες και τα κονδύλια που χρειάζονται. Και χτίζει τις υποδομές σε στενή συνεργασία με τον ιδιωτικό τομέα. «Τα έργα στο οδικό δίκτυο και στις επικοινωνίες τα αναλαμβάνει το δημόσιο, αλλά σε άλλους τομείς ενθαρρύνουμε τη συμμετοχή ιδιωτών. Για παράδειγμα στα χειμερινά θέρετρα, το κράτος αναλαμβάνει την κατασκευή των θαλάμων που μεταφέρουν τους σκιέρ στις πίστες και ο ιδιωτικός τομέας κατασκευάζει ξενοδοχεία και άλλες υποδομές εξυπηρέτησης των επισκεπτών» είπε ο κ. Τζανελίντζε, ο οποίος είχε ήδη προτρέψει Κύπριους επιχειρηματίες να κοιτάξουν και προς τη Γεωργία.
