Ο Πρόεδρος κα τα κόμματα πρέπει να αναλάβουν τις ευθύνες που τους αναλογούν για να επανέλθει η σταθερότητα, η προοπτική και ελπίδα στον τόπο τονίζει στον «Φ» ο Ολύμπιος Τουμάζος.
Αξιολογώντας τα εκλογικά αποτέλεσμα του πρώτου και του δεύτερου γύρου, όπως και την εκλογική συμπεριφορά των πολιτών, ο εκτελεστικός πρόεδρος της RAI CONSULTANTS LTD τονίζει ότι το μεγαλύτερο μέρος του εκλογικού σώματος στήριξε την τελική του απόφαση σε δύο άξονες: Το Κυπριακό και την οικονομία. Πιστεύει ότι τις εκλογές καθόρισε το αίσθημα του φόβου και της αυτοσυντήρησης.
Εκτιμά ότι αυτό που καθόρισε και αύξησε την πλειοψηφία Αναστασιάδη στον δεύτερο γύρο ήταν η αδυναμία του ανθυποψηφίου του να προτείνει ένα πειστικό αφήγημα στην οικονομία και ο φόβος για πισωγύρισμα. Το αποτέλεσμα για το ΑΚΕΛ, επισημαίνει, είναι ικανοποιητικό αλλά όχι καθοριστικό.
Προσφέρει ακόμα μια ευκαιρία για επανατοποθέτηση του ΑΚΕΛ στο πολιτικό σκηνικό. Σημειώνει ότι οι πολίτες αποδεσμεύονται από τους παραδοσιακούς δεσμούς με τα κόμματα και ψηφίζουν με διαφορετικά κριτήρια.
Υπογραμμίζει ότι στο σκηνικό θα έχουμε ένα ΑΚΕΛ και έναν ενδιάμεσο χώρο να κονταροχτυπιούνται για να καταστούν το αντίπαλο δέος έναντι του ΔΗΣΥ. Κι ένα ΕΛΑΜ να καθιερώνεται πλέον σαν μια καινούργια συνισταμένη.
Πώς είδατε την εκλογική αναμέτρηση για τις προεδρικές εκλογές και τι ήταν αυτό που ξεχώρισε;
Ήταν η πιο αδιάφορη και η πιο υποτονική εκλογική αναμέτρηση που ζήσαμε σε προεδρικές εκλογές. Έλειπε ο ενθουσιασμός, η προσδοκία, η ελπίδα, και γενικά το ενδιαφέρον. Αυτό αποδεικνύεται μέσα από την ψηλή αποχή αλλά και το ήπιο κλίμα της προεκλογικής όπως και τους υποτονικούς εορτασμούς μετά το εκλογικό αποτέλεσμα. Θα έλεγα ότι το κυρίαρχο συναίσθημα μετά τις εκλογές και στον πρώτο γύρο και στον δεύτερο ήταν η ανακούφιση.
Το αποτέλεσμα τελικά επιβεβαίωσε αυτό που έδειχναν οι δημοσκοπήσεις. Τι ήταν αυτό, πιστεύετε, που καθόρισε την κρίση των πολιτών;
Κάποιες δημοσκοπήσεις επιβεβαιώθηκαν όσον αφορά στον πρώτο γύρο των εκλογών. Κάποιες άλλες ήταν απογοητευτικές εφόσον απέτυχαν να προβλέψουν σωστά τον δεύτερο. Επιτέλους πρέπει να λειτουργήσει άμεσα η αξιολόγηση των εταιρειών και επίσης να γίνει ανάλυση των λόγων της αποτυχίας. Η διαφάνεια όσον αφορά στη διεξαγωγή των δημοσκοπήσεων είναι αναπόσπαστο μέρος της δεοντολογίας του επαγγέλματος και πρέπει να είναι μέρος της συζήτησης της επόμενης μέρας για να μπορέσουν να βελτιωθούν.
Αυτό που καθόρισε τις εκλογές και την κρίση των πολιτών ήταν το αίσθημα του φόβου και της αυτοσυντήρησης. Εκτός από τον σκληρό πυρήνα των κομμάτων το μεγαλύτερο μέρος του εκλογικού σώματος στήριξε την τελική του απόφαση σε δύο άξονες: Το Κυπριακό και την οικονομία.
Στο Κυπριακό η πρόταση για νέα Στρατηγική δεν έπεισε αντίθετα προκάλεσε φόβο σε πολλούς πολίτες. Η συλλογική μνήμη προηγούμενων δεκαετιών έχει απωθήσει τον κόσμο από ακραίες θέσεις οι οποίες μπορούν να δυναμιτίσουν το κλίμα και την καθημερινότητα.
Στην οικονομία επίσης που ήταν αυτό που έκρινε ουσιαστικά τον δεύτερο γύρο ήταν το αίσθημα της αυτοσυντήρησης. Η πορεία των τελευταίων χρόνων δημιουργούσε μια προοπτική ανάκαμψης που δεν είχε απέναντί της ένα πειστικό αφήγημα. Αντίθετα οι συνειρμοί της προηγούμενης πενταετίας και συλλογικής εμπειρίας λειτούργησαν καταλυτικά στο να σπρώξουν τους ψηφοφόρους προς την επιλογή Αναστασιάδη.
Αναμένατε το ποσοστό του Νίκου Αναστασιάδη στον δεύτερο γύρο, δεδομένου ότι αυτή τη φορά δεν είχε τη στήριξη άλλων κομμάτων πέραν του ΔΗΣΥ;
Τα ποσοστά του Αναστασιάδη στον δεύτερο γύρο ήταν λίγο ψηλότερα από το αναμενόμενο. Η έλλειψη υποστήριξης από άλλα κόμματα δεν έχει διαφοροποιήσει το αποτέλεσμα. Αντίθετα αυτό που καθόρισε και αύξησε την πλειοψηφία Αναστασιάδη ήταν η αδυναμία του ανθυποψηφίου να προτείνει ένα πειστικό αφήγημα στην οικονομία αλλά και ο φόβος για πισωγύρισμα το οποίο βοήθησε να μειωθεί η αποχή στον δεύτερο γύρο σε σχέση με τον πρώτο και ωφέλησε τα ποσοστά του προέδρου.
Χαρακτηριστικό αυτών των εκλογών ήταν το γεγονός ότι δεν υπήρξαν συνεργασίες για τον β’ γύρο μεταξύ πολιτικών δυνάμεων. Πώς το είδατε;
Η έλλειψη συνεργασιών στον δεύτερο γύρο αντικατοπτρίζει την πολιτική πραγματικότητα ότι οι πολίτες αποδεσμεύονται από τους παραδοσιακούς δεσμούς με τα κόμματα και ψηφίζουν με διαφορετικά κριτήρια. Έτσι ήταν εντελώς αδιάφορο κατά πόσον θα υπήρχαν οι συνεργασίες όσον αφορά στο τελικό αποτέλεσμα.
Επίσης επιβεβαιώνει την εσωστρέφεια του ενδιάμεσου χώρου και την αδυναμία προβολής μιας ρεαλιστικής πολιτικής δράσης.
Πώς κρίνετε το αποτέλεσμα για το ΑΚΕΛ με την υποψηφιότητα του Σταύρου Μαλά;
Το αποτέλεσμα για το ΑΚΕΛ είναι ικανοποιητικό αλλά όχι καθοριστικό. Προσφέρει ακόμα μια ευκαιρία για επανατοποθέτηση του ΑΚΕΛ στο πολιτικό σκηνικό. Ο χρόνος τρέχει και οι επόμενες εκλογικές αναμετρήσεις θα είναι καθοριστικές. Χρειάζεται να δημιουργήσουν ένα καινούριο αφήγημα για την οικονομία που να μην αποξενώνει και να ανησυχεί τη μεσαία τάξη. Παράλληλα να επαναφέρει στην πολιτική δράση τις ομάδες που έχουν περιθωριοποιηθεί όπως οι νέοι, οι άνεργοι, οι χαμηλοσυνταξιούχοι. Επίσης πρέπει να εμπνεύσει ξανά με νέα οράματα τις πιο δυναμικές ομάδες του πληθυσμού όπως τους ανθρώπους του πνεύματος, τους οικολόγους, τους ανθρώπους της κοινωνικής δράσης πέραν της κομματικής. Η επιλογή είναι απλή είτε θα προχωρήσει σε τομές που θα το καταστήσουν τον δεύτερο πόλο είτε θα το προσπεράσει η ιστορία.
Γίνεται πολύ λόγος για πριμοδότηση και τακτικιστική ψήφο. Η δική σας άποψη ποια είναι και πόσο πιστεύετε έπαιξε ρόλο στο αποτέλεσμα;
Οι φήμες για πριμοδότηση είναι ανοησίες. Υπήρξε όμως τακτικιστική ψήφος χωρίς αμφιβολία. Είναι αναμενόμενο και κυρίαρχο πλέον εφόσον ο ιδεολογικός παράγοντας έχει αποδυναμωθεί και οι δεσμοί με τα κόμματα έχουν χαλαρώσει. Δεν ήταν όμως καθοδηγούμενη αντίθετα αντικατοπτρίζει την κρίση των πολιτών και ότι ήθελαν να αποφύγουν περιπέτειες είτε στην οικονομία είτε στο Κυπριακό. Επίσης επιβεβαιώνει τον κυρίαρχο ρόλο που έπαιξε ο φόβος και η αυτοσυντήρηση τόσο στον πρώτο όσο και στον δεύτερο γύρο των εκλογών.
Πώς είδατε τις συσπειρώσεις των κομμάτων, ιδιαίτερα του λεγόμενου ενδιάμεσου;
Οι συσπειρώσεις των κομμάτων αντικατοπτρίζουν την πολιτική κουλτούρα του κάθε χώρου. Παραδοσιακά ΑΚΕΛ και ΔΗΣΥ καταγράφουν πιο ψηλές συσπειρώσεις και τα κόμματα του ενδιάμεσου πιο χαμηλές. Αυτό έγινε και σε αυτές τις εκλογές.
Να αναμένουμε ανακατατάξεις στον εκλογικό χάρτη μετά τις εκλογές;
Σίγουρα θα έχουμε ανακατατάξεις στον εκλογικό χάρτη. Από τη μια θα έχουμε ένα ΑΚΕΛ και έναν ενδιάμεσο χώρο να κονταροχτυπιούνται για να καταστούν το αντίπαλο δέος έναντι του ΔΗΣΥ.
Παράλληλα όμως θα έχουμε ένα ΕΛΑΜ να καθιερώνεται πλέον σαν μια καινούρια συνισταμένη που αποπνέει καθαρότητα θέσεων και αυθεντικότητα έκφρασης. Θα απειλήσει και θα εμβολίσει και τον ενδιάμεσο χώρο αλλά και τον ΔΗΣΥ. Η ικανότητά τους να πολιτευτούν με μετριοπάθεια χωρίς να διαφοροποιούν τις βασικές τους θέσεις μπορεί να τους καθιερώσει σαν ένα καινούριο πόλο αλλά και μέσον έκφρασης διαμαρτυρίας για τις ομάδες που έχουν πολιτικά και κοινωνικά περιθωριοποιηθεί.
Παράλληλα θα δούμε ένα «νέο κύμα» πολιτικών κινήσεων που θα επικεντρώνονται πλέον στην Οικονομία, τη Διαφάνεια, τη Μεταρρύθμιση και τον εξορθολογισμό της πολιτικής. Το μεγάλο στοίχημα που έχουν να κερδίσουν είναι κατά πόσο θα πετύχουν να επαναφέρουν στην πολιτική αρένα τις ομάδες που έχουν απαξιώσει τα παραδοσιακά κόμματα και απέχουν από τις εκλογές. Εν δυνάμει μιλάμε για ένα ποσοστό της τάξης του 30% που πιθανόν να είναι και το προζύμι για ένα καινούριο κόμμα η ακόμα και ένα φρέσκο πρόσωπο για τις προεδρικές εκλογές του 2023.
