«Ελλάδα, Κύπρος και Ισραήλ στην πρώτη γραμμή για την ειρήνη»

 

Για την Κύπρο τονίζει πως είναι ένας νόμιμος διεθνής παίκτης στην Ανατολική Μεσόγειο και πως η ΕΕ και οι Ηνωμένες Πολιτείες επιβάλλεται να καταδικάσουν τις έκνομες τουρκικές ενέργειες και αν χρειαστεί να επιβάλουν κυρώσεις στην Άγκυρα. Και να βάλουν τον Ερντογάν στη θέση του.
 
Τι κρατάτε από το πρόσφατο σας ταξίδι σε Ισραήλ, Κύπρο και Ελλάδα; 
Αυτό ήταν το τέταρτο μας ταξίδι, τα τελευταία δυο χρόνια, σε μια προσπάθεια να οικοδομηθεί μια πολύ στέρεα τριμερής συνεργασία μέσα και από τη στήριξη της διασποράς των χωρών αυτών στις ΗΠΑ. Αυτή τη φορά ήλθαμε με αντιπροσωπείες των οργανώσεων ΑΗΕΡΑ (American Hellenic Educational Progressive Association) και την ομοσπονδία από 53 εβραϊκούς οργανισμούς στις Ηνωμένες Πολιτείες (Conference of Presidents of Major American Jewish Organizations COP). Ξεκινήσαμε αυτή την πρωτοβουλία, πριν δύο χρόνια, διότι θέλαμε να δείξουμε ότι ως οργανώσεις της διασποράς στηρίζουμε την τριμερή συνεργασία, η οποία δημιουργείται μεταξύ Κύπρου, Ελλάδας και Ισραήλ. Με την επίσκεψή μας στις τρεις χώρες θέλαμε, επίσης, να υπογραμμίσουμε το ότι είμαστε στη διάθεση τους να βοηθήσουμε ώστε να επεκταθεί αυτή η συνεργασία. Και όπως ξέρετε, αυτή η συνεργασία έγινε 3+1 και ο ένας είναι οι Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής, ο υπουργός Εξωτερικών, Μάικ Πομπέο, ήταν παρών σε μια από τις τριμερείς συναντήσεις τον περασμένο Μάρτιο. 

 

Στήριξε και την υπογραφή του καταστατικού για τη δημιουργία του EastMed Gas Forum. 
Ναι, ακριβώς. 

 

Τι ανέδειξαν οι συναντήσεις σας αυτή τη φορά; 
Πρώτος μας σταθμός ήταν το Ισραήλ όπου, δυστυχώς, ήταν δύσκολο να δούμε όσους αξιωματούχους θα θέλαμε λόγω των επικείμενων εκλογών. Είχαμε όμως μια συνάντηση στο γραφείο του Πρωθυπουργού, θα βλέπαμε και τον κ. Νετανιάρχου, αλλά δεν μπόρεσε την τελευταία στιγμή να παρευρεθεί. Η μεγάλη ανησυχία του Ισραήλ αφορά το Ιράν και τις αρνητικές ενέργειες εναντίον του. Είδαμε αυτή τη φορά πιο ανοικτά την ανησυχία τους για την επιθετικότητα της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο. Άρχισαν να προβληματίζονται με όλα όσα κάνει η Τουρκία για την αποσταθεροποίηση στην περιοχή και βέβαια της όλης ενεργειακής κατάστασης που αναπτύσσεται μεταξύ Κύπρου, Ελλάδας, Ισραήλ και άλλων χωρών.

 

Πώς ήταν το ταξίδι σας στην Κύπρο; 
Στην Κύπρο συναντήσαμε τον Πρόεδρο Αναστασιάδη, τον πρόεδρο της Βουλής, Δημήτρη Συλλούρη, τον υπουργό Εξωτερικών, Νίκο Χριστοδουλίδη και άλλους παράγοντες. Εστιάσαμε στις επιθετικές ενέργειες της Τουρκίας και στη μεγάλη μας ανησυχία για την επιθετικότητα και τις προκλήσεις της, οι οποίες στρέφονται εις βάρος της Κύπρου και διεθνών εταιρειών παραβιάζοντας τη διεθνή νομοθεσία. Νιώσαμε ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση θα μπορούσε να κάνει πολύ περισσότερα και να ασκήσει πίεση στην Τουρκία. Όπως θα μπορούσαν η Ευρωπαϊκή Ένωση και το ΝΑΤΟ να στηρίξουν για παράδειγμα την Ελλάδα, τα σύνορα της οποίας αμφισβητούνται καθημερινά από την Τουρκία σε αέρα και θάλασσα, με την Συμφωνία που έκανε η Τουρκία με τη Λιβύη.

 

Συζητήσατε όλα αυτά στην Αθήνα; 
Ναι, που ήταν ο τελευταίος μας σταθμός, αλλά και στην πρόσφατη επίσημη επίσκεψη του Πρωθυπουργού Μητσοτάκη στην Ουάσινγκτον. Ο Πρόεδρος Τραμπ τον δέχτηκε στο Λευκό Οίκο και υπογράμμισε ξανά πόσο σημαντικές είναι οι σχέσεις των Ηνωμένων Πολιτειών με την Ελλάδα για την Ανατολική Μεσόγειο. Οι σχέσεις των ΗΠΑ και της Ελλάδας αυτή την στιγμή είναι άριστες σε όλα τα επίπεδα. Προφανώς, οι ΗΠΑ κοιτάζουν πώς μπορεί αυτή την στιγμή να εμβαθύνουν στον τομέα της οικονομίας, εμπορίου αλλά και η υπογραφή της αμυντικής συμφωνίας από τον υπουργό Εξωτερικών, Μάικ Πομπέο, στην Αθήνα είναι πολύ σημαντική εξέλιξη και ελπίζουμε να συνεχιστούν αυτές οι ενέργειες μια που η Τουρκία είναι πολύ επιθετική στην περιοχή.

 

Πολλοί φοβούνται μήπως γίνει ένα θερμό επεισόδιο ή κάποια στρατιωτική σύρραξη στην Ελλάδα. 
Προσωπικά δεν πιστεύω ότι θα γίνει πόλεμος μεταξύ της Ελλάδας και της Τουρκίας, το βλέπω πολύ απίθανο. Βέβαια, η Τουρκία συνεχίζει να είναι επιθετική, προσπαθώντας να δει την αντίδραση της άλλης πλευράς και ανάλογα να ενεργήσει. Απειλεί με γεωτρήσεις έξω από την Κρήτη και υποθέτω ότι η Ελλάδα αυτό δεν θα δεχτεί να συμβεί. Παρ’ όλα αυτά, δεν πιστεύω ότι θα ξεκινήσει πόλεμος μεταξύ των δυο χωρών, υπάρχει όμως η πιθανότητα ενός μεμονωμένου περιστατικού κάπου στην Ανατολική Μεσόγειο, μπορεί και στο Αιγαίο, το οποίο θα διαρκέσει από 1-2 ώρες μέχρι και λίγες μέρες. Θεωρώ ότι είναι πάρα πολύ απομονωμένο και ελπίζω να μην φτάσουν σε αυτό. 

 

Ο ρόλος σας είναι να βοηθήσετε και να πείσετε τις Ηνωμένες Πολιτείες να μεριμνήσουν ώστε να μην συμβεί; 
Αυτός είναι ο ρόλος άλλων ελληνοαμερικανικών οργανώσεων που επικεντρώνονται στα συμφέροντα των ΗΠΑ στην Ανατολική Μεσόγειο. Το American Hellenic Institute υποστηρίζει πως η Ελλάδα, η Κύπρος και το Ισραήλ είναι κράτη πρώτης γραμμής για την ειρήνη στην Ανατολική Μεσόγειο. Είναι οι φάροι της σταθερότητας, η Ελλάδα ως μέλος του ΝΑΤΟ και της Ευρωπαϊκής Ένωσης και η Κύπρος ως μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης και στρατηγικός εταίρος των Ηνωμένων Πολιτειών. Το ίδιο είναι και το Ισραήλ. Είναι σημαντικό να υπάρχει ειρήνη και σταθερότητα στην περιοχή διότι η Τουρκία γίνεται συνεχώς πολύ επιθετική προκαλώντας αστάθεια. Το ΝΑΤΟ, η Ευρωπαϊκή Ένωση και οι Ηνωμένες Πολιτείες πρέπει να καταδικάσουν τις πράξεις της Τουρκίας και αν χρειαστεί να της επιβάλουν μέτρα τοποθετώντας έτσι τον κ. Ερντογάν στη θέση του. Αν δεν νιώσει όρια, συνεχίζει να κινείται επιθετικά. Αν νιώσει όμως ότι θα έχει επιπτώσεις από την Ευρώπη, το ΝΑΤΟ και τις Ηνωμένες Πολιτείες τότε θα κάνει δεύτερες σκέψεις.

 

Το «Γιαβούζ» βρίσκεται ήδη στο θαλασσοτεμάχιο 8 της κυπριακής ΑΟΖ για γεωτρήσεις. 
Αυτό, δυστυχώς, γίνεται εδώ και καιρό, αλλά οι Τούρκοι είναι πολύ προσεκτικοί, δεν πάνε σε περιοχές που είναι οι αμερικανικές εταιρείες, επέλεξαν να πάνε εκεί που είναι η ΕΝΙ. Δεν φαίνεται να θέλουν να έλθουν σε αντιπαράθεση με τα αμερικάνικα συμφέροντα στην περιοχή. Αλλά αυτό δεν δικαιολογεί την παραβίαση του διεθνούς δικαίου στις άλλες περιοχές.

 

Όχι, αλλά η ουσία είναι ότι στείλαμε αυτή την επιστολή για να είναι όλα καταγεγραμμένα και την κοινοποιούμε σε σημαντικά άτομα στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ, τα οποία τη διαβάζουν διότι αναγνωρίζουν και εκτιμούν την άποψή μας. Στείλαμε δύο επιστολές, τη μια τις μέρες που θα επισκεπτόταν ο κ. Ερντογάν το Λευκό Οίκο και την άλλη όταν θα επισκεπτόταν ο Πρωθυπουργός Μητσοτάκης τον Λευκό Οίκο τον Ιανουάριο. Τονίσαμε ότι η Τουρκία απειλεί και την οικονομική ανάπτυξη της Ελλάδας, καθώς εκμεταλλεύεται τον έλεγχο της στη ροή των μεταναστών προς την Ευρώπη. Και ότι είναι παράγοντας αστάθειας στην Ανατολική Μεσόγειο και στην ευρύτερη περιοχή, η οποία βλάπτει τα συμφέροντα των ΗΠΑ. Ζητήσαμε από τις ΗΠΑ να επιδείξουν ισχυρή και αδιαμφισβήτητη υποστήριξη στην Ελλάδα συνεχίζοντας να ενισχύουν τις σχέσεις τους σε όλους τους τομείς και εφαρμόζοντας το κράτος δικαίου για τις παράνομες πράξεις της Τουρκίας.

Η Ανατολική Μεσόγειος είναι ένα «καζάνι που βράζει» και μεταλλάσσεται, βλέπετε να αλλάζουν τα γεωγραφικά δεδομένα; 
Είναι σίγουρα ένα «καζάνι που βράζει» με πιθανότητα να ανατιναχθεί και να δημιουργήσει περισσότερη αστάθεια, δυστυχώς, αυτό ισχύει χωρίς αμφιβολία. Γι’ αυτό, οι Ηνωμένες Πολιτείες πρέπει να δώσουν προσοχή στην περιοχή για να είναι σίγουρες ότι δεν θα συμβεί κάτι τέτοιο. Πρέπει να είσαι ικανός να προβλέψεις και να προλάβεις την κρίση, αλλιώς, όταν αναγκαστείς να αντιδράσεις στην κρίση, θα είναι ήδη αργά. Αυτό είναι και ένα μήνυμα στα κόμματα, στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ, στον Λευκό Οίκο, πρέπει να προσέξουν το τι γίνεται εδώ και να μην να επιτρέψουν να συμβεί το αρνητικό.

 

Καταδικάζοντας την τουρκική προκλητικότητα; 
Οι Ηνωμένες Πολιτείες, με τις οποίες έχω εγώ να κάνω, δείχνουν το ενδιαφέρον τους στην περιοχή αλλά είναι πολύ προσεκτικές με τον τρόπο που χειρίζονται την Τουρκία. Κατά τη γνώμη μου, δεν θα βγουν δημόσια να καταδικάσουν έντονα την Τουρκία, λένε ότι το κάνουν στο παρασκήνιο. Οι ΗΠΑ και η ΕΕ θα πρέπει να πιέσουν την Τουρκία να σταματήσει την επιθετική συμπεριφορά.

Με τον τρόπο που ενεργεί σήμερα η Τουρκία, βλέπετε προοπτικές επίλυσης του Κυπριακού; 
Δεν μπορώ να δω πως είναι δυνατόν να επιλυθεί τώρα το Κυπριακό με την επιθετική διάθεση της Τουρκίας. Το Κραν Μοντανά απέτυχε επειδή η Τουρκία επέμενε να κρατήσει παράνομο στρατό στο νησί και να είναι εγγυήτρια δύναμη. Δεν ξέρω πώς θα μπορούν να ξαναρχίσουν οι διαπραγματεύσεις για την επανένωση της Κύπρου. Δεν βλέπω κάτι στο άμεσο μέλλον για να αρχίσουν οι διαπραγματεύσεις. 

 

Τώρα που γυρίσατε πίσω στην Αμερική ποιο θα είναι το επόμενό σας βήμα; 
Θα μεταφέρουμε το μήνυμα από το ταξίδι μας ότι σε αυτή την ταραχώδη περιοχή, Κύπρος, Ελλάδα και Ισραήλ προωθούν την ειρήνη και την σταθερότητα στην περιοχή. Λόγω της αστάθειας στην Ανατολική Μεσόγειο θέλουμε να διασφαλίσουμε την παρουσία μας στις εξελίξεις, έτσι, ένας από τους στόχους μας είναι να ενημερώνουμε και να προσπαθούμε να δεσμεύουμε τα άτομα σε θέσεις-«κλειδιά» στις ΗΠΑ για ανάπτυξη της περιοχής.

 

Ανάπτυξη της περιοχής με φυσικό αέριο; 
Με τα πάντα. Πόσα άτομα στο Καπιτώλιο γνώριζαν ότι την περασμένη χρονιά ότι έγιναν 480.013 παραβιάσεις από την Τουρκία του ελληνικού εναέριου χώρου; Ο κόσμος εδώ δεν ξέρει αυτά τα γεγονότα, πόσο επικίνδυνες είναι οι ενέργειες της Τουρκίας. Προσπαθούμε να τους ενημερώνουμε για την τουρκική επιθετικότητα και τα ενδιαφέροντα της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο. 

 

Πείθονται εύκολα ή είναι καχύποπτοι; 
Αν ήταν εύκολο θα είχαμε λύσει αυτά τα θέματα πριν 45 χρόνια. Τώρα υπάρχει μεγαλύτερη κατανόηση ειδικά στο Καπιτώλιο για την προβληματική φύση της Τουρκίας. Είναι πιο εύκολο να καταλάβουν την Τουρκία, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι θα έλθουν αύριο και να πουν ότι δεν θέλουν να έχουν καμιά σχέση μαζί της. Πρέπει όμως να της συμπεριφερόμαστε όπως και στις άλλες χώρες, στους άλλους συμμάχους στο ΝΑΤΟ. Δεν μπορεί για παράδειγμα να καταδικάζουμε το Ιράν, τους Ρώσους κ.τ.λ. και όταν κάνει κάτι η Τουρκία να μην αντιδρούμε. Δεν μπορεί να έχουμε δυο μέτρα και δυο σταθμά, διότι τι αξιοπιστία θα έχεις απέναντι στους συμμάχους σου;

 

Πώς βλέπετε την Κύπρο το 2020; 
Συνεχίστε να κάνετε αυτά που κάνετε. Δείξατε στον κόσμο ότι παρά τα 45 χρόνια κατοχής κτίσατε διεθνείς σχέσεις, είστε μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τώρα στρατηγικός εταίρος των Ηνωμένων Πολιτειών και συνέταιρος στον τομέα της ενέργειας με την Ευρώπη. Είστε ένας νόμιμος διεθνής παίκτης στην Ανατολική Μεσόγειο. Ο Θεός να σας φυλάει και τα συγχαρητήρια μου που πάντα προχωράτε παρά τις πιέσεις της πολύ μεγαλύτερης χώρας της Τουρκίας. 

Γεννηθήκατε με την Κυπριακή Δημοκρατία. 
Ναι, το 1960, στο Βόλο. Δυο χρονών πήγα με την οικογένειά μου στην Αμερική. Σπούδασα πολιτικές επιστήμες. Έκανα μεταπτυχιακά στις διεθνείς υποθέσεις. Διετέλεσα για 19 χρόνια εκτελεστικός Διευθυντής του American Hellenic Institute, μια δεξαμενή σκέψης και λόμπι, το οποίο εδρεύει στην Ουάσινγκτον και από το 2011 είμαι πρόεδρος του.

 

Πότε ιδρύθηκε το American Hellenic Institute; 
Δημιουργήθηκε το 1974 από τον τότε υφυπουργό οικονομίας της Αμερικής του Προέδρου Νίξον, Ευγένιο Ρωσίδη, μετά από την τουρκική εισβολή. Θεώρησε ότι έπρεπε να έχουμε ένα επαγγελματικό λόμπι στην Ουάσινγκτον για να προωθεί τα εθνικά θέματα. Εκφραζόμαστε πάντα ως Αμερικανοί πολίτες, όχι ως εκπρόσωποι της ελληνικής ή της κυπριακής κυβέρνησης. Στις επαφές μας με τον Λευκό Οίκο, το Κογκρέσο, το Στέιτ Ντιπάρτμεντ τονίζουμε ότι οι απόψεις μας έχουν ως βάση τα αμερικανικά συμφέροντα στην ευρύτερη περιοχή, που πιστεύουμε ότι ταυτίζονται με εκείνα της Ελλάδας και της Κύπρου.

 

Ποια είναι η παρέμβασή σας στην αμερικανική πολιτική; 
Έχουμε επαφές με το υπουργείο Εξωτερικών, το Καπιτώλιο, τον Λευκό Οίκο, το Συμβούλιο Ασφαλείας κ.τ.λ Είμαστε μια δεξαμενή σκέψης και λόμπι που συζητά με επιχειρήματα, καταθέτει μαρτυρίες – τεκμήρια και προσπαθούμε να κρατούμε ενήμερα με όλα όσα συμβαίνουν σε Κύπρο και Ελλάδα τα κέντρα λήψεως αποφάσεων των ΗΠΑ. Δεν είμαστε μεσάζοντες αλλά ένας ανεξάρτητος οργανισμός.