Ως τη φωνή των 450 εκατομμυρίων πολιτών της Ε.Ε., που ζουν στα 27 κράτη μέλη της Ένωσης, χαρακτηρίζει το Ευρωκοινοβούλιο ο Επικεφαλής του Γραφείου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στην Κύπρο, Ανδρέας Κεττής, τονίζοντας πως ο αντίκτυπος των αποφάσεών του στην καθημερινότητα όλων μας είναι εξαιρετικά σημαντικός. Σε συνέντευξή του στον «Φ» δίνει μία γεύση για το τι εστί Ευρωκοινοβούλιο αλλά και για τον ρόλο που διαδραματίζει η Κύπρος στο θεσμικό αυτό όργανο. Όντας ο άνθρωπος ο οποίος ξέρει εκ των έσω το τι συμβαίνει στο Ευρωκοινοβούλιο αλλά και τη δράση των Κυπρίων Ευρωβουλευτών μιλά για τη συνεργασία τους παρά τις «πολιτικές γραμμές που τους χωρίζουν».
– Αρκετοί ίσως να μην γνωρίζουν και πολλά για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Τι εστί λοιπόν Ευρωκοινοβούλιο;
-Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο αποτελεί ένα από τα πιο σημαντικά θεσμικά όργανα της Ε.Ε. Είναι το μοναδικό άμεσα εκλελεγμένο όργανο της Ε.Ε. και αποτελεί τη φωνή των ευρωπαίων πολιτών, αφού αντιπροσωπεύει περίπου 450 εκατομμύρια πολίτες της Ε.Ε. που ζουν και στα 27 κράτη μέλη της Ένωσης. Όλοι εμείς οι πολίτες της Ένωσης, μέσω των Ευρωβουλευτών μας που εκλέγουμε κάθε 5 χρόνια, έχουμε φωνή και λόγο στον τρόπο με τον οποίο λαμβάνονται οι αποφάσεις στην Ε.Ε., για τις αποφάσεις βεβαίως, που εμπίπτουν στο εύρος αρμοδιοτήτων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Επιγραμματικά, θα έλεγα ότι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο μοιράζεται με το Συμβούλιο το προνόμιο να διαπραγματεύεται και να εγκρίνει την ευρωπαϊκή νομοθεσία, για τους περισσότερους τομείς πολιτικής στους οποίους έχει αρμοδιότητα η Ε.Ε. με βάση τη Συνθήκη. Αυτό που και στην Κύπρο αποκαλούμε κατά τις πολιτικές συζητήσεις ως «ευρωπαϊκό κεκτημένο», αυτό το σύνολο δηλαδή της ευρωπαϊκής νομοθεσίας, χρειάζεται στις πλείστες των περιπτώσεων την έγκριση της πλειοψηφίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.
Πέραν φυσικά της νομοθετικής αρμοδιότητας, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έχει ρόλο και σε πολλά άλλα ζητήματα που αφορούν στον ευρύτερο τρόπο λειτουργίας της Ε.Ε. Θα ήθελα όμως, να αναφέρω ως δεύτερη πιο σημαντική εξουσία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου το προνόμιο να έχει τον τελευταίο λόγο στην έγκριση του ετήσιου προϋπολογισμού της Ένωσης. Αυτή η εξουσία, ομολογουμένως, προσδίδει στο Κοινοβούλιο μία ιδιαίτερα σημαντική πολιτική δυνατότητα παρεμβάσεων και επηρεασμού προτάσεων και πρωτοβουλιών πρωτίστως της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, την οποία όπως έχει αποδειχθεί το Κοινοβούλιο χρησιμοποιεί με τον καλύτερο δυνατόν τρόπο προς συμφέρον των πολιτών.
– Πόσο σημαντικός είναι ο αντίκτυπος που έχουν στις ζωές των Ευρωπαίων πολιτών οι αποφάσεις που λαμβάνει το Ευρωκοινοβούλιο;
– Ο αντίκτυπος των αποφάσεων του Ευρωκοινοβουλίου στην καθημερινότητα όλων μας είναι εξαιρετικά σημαντικός. Θα αρκεστώ να αναφερθώ χάριν οικονομίας χώρου, μόνο σε έναν από τους πολλούς τομείς πολιτικής, όπου το ΕΚ συμβάλλει με τη νομοθεσία του και αλλάζει προς το καλύτερο πάντα την καθημερινότητά μας. Ο τομέας του περιβάλλοντος, με τη νομοθεσία για τη δραστική μείωση των πλαστικών μίας χρήσης για παράδειγμα ή η νομοθεσία για τη μείωση των εκπομπών ρύπων του θερμοκηπίου. Το Ευρωκοινοβούλιο πρωτοστατεί για την έγκριση αυστηρής νομοθεσίας που αποσκοπεί στην αντιμετώπιση και αναστροφή, ει δυνατόν, των δραματικών επιπτώσεων της κλιματικής κρίσης.
Για όλους εμάς εδώ στην Κύπρο, που ήδη βιώνουμε την κλιματική κρίση, πρέπει να μας ικανοποιεί το γεγονός ότι το Ευρωκοινοβούλιο θέτει πολύ ψηλά στην πολιτική του ατζέντα τα θέματα μείωσης των περιβαλλοντικών επιπτώσεων. Ας μην μας διαφεύγει δε ότι περίπου το 80% των νόμων που ισχύουν στη χώρα μας, όπως και στα υπόλοιπα κράτη μέλη, είναι ευρωπαϊκοί νόμοι. Νόμοι δηλαδή που ψηφίστηκαν κατά κανόνα από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο της Ε.Ε. Και γνωρίζουμε όλοι βεβαίως την πρωτοκαθεδρία του ευρωπαϊκού κεκτημένου έναντι της εθνικής νομοθεσίας μιας και το ευρωπαϊκό δίκαιο υπερτερεί του εθνικού.
– Πόσο άλλαξε τις εξουσίες του Ευρωκοινοβουλίου η συνθήκη της Λισσαβόνας; Ενίσχυσε τον λόγο των Ευρωβουλευτών;
-Η συνθήκη της Λισσαβόνας ενίσχυσε σημαντικά τις εξουσίες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Διεύρυνε το πεδίο πολιτικών για τις οποίες το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο καθίσταται ουσιαστικός συννομοθέτης, μαζί με το Συμβούλιο. Έδωσε επίσης μεγαλύτερη εξουσία στο Ευρωπαϊκό. Σίγουρα όμως, υπολείπονται πολλά ακόμη για να πούμε ότι το Ευρωκοινοβούλιο έχει καταστεί ένα ισοδύναμο θεσμικό όργανο. Και βεβαίως, αυτό που σήμερα οι Ευρωβουλευτές προτάσσουν ως αναγκαιότητα είναι να αποκτήσει επιτέλους το ΕΚ δικαίωμα νομοθετικής πρωτοβουλίας.
– Έχουμε δει άνοδο των κομμάτων της ακροδεξιάς στο Ευρωκοινοβούλιο. Παρατηρείται επίσης μία αυξητική τάση και στους ευρωσκεπτικιστές ευρύτερα. Πιστεύετε πως αυτό επηρεάζει την εύρυθμη λειτουργία του Ευρωκοινοβουλίου;
– Το Ευρωκοινοβούλιο παραδοσιακά και στη συντριπτική του πλειοψηφία είναι ταγμένο στην υποστήριξη κάθε προσπάθειας προς την κατεύθυνση της εμβάθυνσης της πολιτικής ενοποίησης και της οικονομικής ολοκλήρωσης της Ένωσης. Υπό αυτό το πρίσμα, είναι όντως λογικό να σκεφτεί κάποιος ότι όσο μεγαλύτερες είναι οι δυνάμεις της ακροδεξιάς και των ευρωφοβικών —που υπάρχουν και στην άκρα αριστερά, και οι οποίες εκ προοιμίου επιδιώκουν την αποδυνάμωση της εν εξελίξει ενοποιητικής διαδικασίας και την επανεθνικοποίηση κάποιων τουλάχιστον κοινών πολιτικών— τόσο μεγαλύτερη και η επιρροή τους στην εύρυθμη λειτουργία του Κοινοβουλίου. Μέχρι στιγμής, όμως, θα ήθελα να σας διαβεβαιώσω ότι δεν έχει παρατηρηθεί οποιοδήποτε κώλυμα στην εύρυθμη λειτουργία του Κοινοβουλίου.
– Η Κύπρος έχει θέση και λόγο στο Ευρωκοινοβούλιο. Πόσο σημαντική είναι η παρουσία και η δράση των Κύπριων Ευρωβουλευτών;
– Κατ’ αρχάς, είναι σημαντικό να τονίσω ότι οι Ευρωβουλευτές δεν εκπροσωπούν το όποιο κράτος μέλος. Τα κράτη μέλη εκπροσωπούνται από τις κυβερνήσεις στο Συμβούλιο. Τα 705 Μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου εκπροσωπούν τους πολίτες που τους ανέδειξαν μέσω των ευρωεκλογών. Οι έξι Κύπριοι Ευρωβουλευτές, όπως και οι Ευρωβουλευτές των υπολοίπων κρατών μελών, δεν κάθονται μαζί, ως εθνική ομάδα στην αίθουσα της ολομέλειας του Κοινοβουλίου. Κάθονται στα έδρανα που αντιστοιχούν στις πολιτικές τους ομάδες, ανάλογα με τα πολιτικά πιστεύω και την ιδεολογία που πρεσβεύει ο καθένας.
Πέραν από αυτό όμως, σας διαβεβαιώ μετά λόγου γνώσεως ότι οι Κύπριοι Ευρωβουλευτές έχουν υπερβεί σε πολλές των περιπτώσεων τις λεπτές πολιτικές γραμμές που τους χωρίζουν και ενωμένοι ως μία γροθιά υπερασπίζονται ζητήματα που έχουν να κάνουν πρωτίστως με το εθνικό θέμα της Κύπρου, τη συνεχιζόμενη τουρκική κατοχή και τη διαίρεση της χώρας μας. Και είναι στα ζητήματα του Κυπριακού ή ευρύτερα στα εθνικά θέματα που οι Κύπριοι Ευρωβουλευτές κατάφεραν με τον συντονισμό και την κοινή τους στρατηγική, να φέρουν μαζί τους τη συντριπτική πλειοψηφία των Μελών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου εγκρίνοντας ιδιαίτερα σημαντικά πολιτικά ψηφίσματα.
Ενδεικτικό παράδειγμα πρόσφατου ψηφίσματος με ιδιαίτερη σημασία για την Κύπρο θα έλεγα ότι είναι η νομοθεσία που ενέκρινε το Κοινοβούλιο στις αρχές Απριλίου σχετικά με την επικαιροποίηση των κανόνων για τις διευρωπαϊκές ενεργειακές υποδομές στο πλαίσιο της Πράσινης Συμφωνίας, όπου η Κύπρος πέτυχε να εξασφαλίσει προσωρινή παρέκκλιση από τον κανόνα βάσει του οποίου όσα έργα βασίζονται στο φυσικό αέριο δε θα είναι πλέον επιλέξιμα για χρηματοδότηση μέσω ευρωπαϊκών κονδυλίων.
Ισχυρή η στήριξη προς την Κύπρο
– Υπάρχει ισχυρή αρωγή του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου όσον αφορά το Κυπριακό πρόβλημα και τις προκλήσεις της Τουρκίας;
– Δεν έχω κανένα δισταγμό να απαντήσω με ένα ηχηρό ναι. Στη βάση, κυρίως, της συντονισμένης και αδιάλειπτης προσπάθειας που καταβάλλουν και οι έξι Κύπριοι Ευρωβουλευτές, η Κύπρος κατάφερε τα τελευταία χρόνια να εξασφαλίσει ψηφίσματα με ισχυρό λεκτικό που διασφαλίζουν τα κυριαρχικά δικαιώματα της Κυπριακής Δημοκρατίας σε στεριά και θάλασσα. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, με όλες τις δυνάμεις που έχει, και αυτές προσδιορίζονται πρωτίστως στα πολιτικά μηνύματα που εκπέμπει τόσο προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή όσο και προς το Συμβούλιο, τηρεί μία απαρέγκλιτη στάση αρχών για την επίλυση του Κυπριακού στη συμφωνημένη βάση της διζωνικής, δικοινοτικής ομοσπονδίας, με μία ιθαγένεια, μία κυριαρχία, μία διεθνή προσωπικότητα και με πολιτική ισότητα μεταξύ των δύο μελλοντικών συνιστωσών πολιτειών, όπως αυτή περιγράφεται στα σχετικά ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ. Περαιτέρω, θα ήθελα να υπογραμμίσω ότι η διαίρεση της Κύπρου, εξαιτίας της συνεχιζόμενης τουρκικής στρατιωτικής κατοχής του βόρειου μέρους της νήσου, αποτελεί μείζον ζήτημα για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και είναι μεταξύ των θεμάτων που καταλαμβάνουν την κορυφή της ατζέντας των ευρωτουρκικών σχέσεων. Όπως δήλωσε και η Πρόεδρός μας Roberta Metsola την ημέρα της εκλογής της στο ύπατο αξίωμα του Ευρωκοινοβουλίου, «η Ευρώπη δεν θα είναι ποτέ πλήρης, ολοκληρωμένη, όσο η Κύπρος παραμένει διχοτομημένη».
– Oύσα μικρή χώρα, η Κύπρος, χρειάζεται μεγαλύτερη προσπάθεια και πιο σκληρή δουλεία ώστε να κερδίζει μάχες;
Κατά κανόνα, αυτό που λέτε όντως έχει βάση. Και είναι λογικό, παρά το γεγονός ότι η Κύπρος, ανεξαρτήτως του πολύ μικρού της μεγέθους (είναι το τρίτο μικρότερο σε μέγεθος κράτος μέλος της Ένωσης) αποτελεί ένα εκ των 27 ισότιμων κρατών μελών της Ε.Ε. Η Κύπρος, όντως, χρειάζεται από τη μια να έχει ένα πολύ καλό δίκτυο ποιοτικών δημοσίων λειτουργών, διπλωματών, εμπειρογνωμόνων αλλά και πολιτικών, ανδρών και γυναικών για να την εκπροσωπούν επάξια και με αξιοπρέπεια στα διάφορα θεσμικά όργανα και συμβουλευτικά σώματα της Ένωσης, αλλά την ίδια ώρα το πιο σημαντικό, κατά την προσωπική μου άποψη, είναι πως η Κύπρος οφείλει, κυρίως επειδή είναι μικρό και εξ’ ορισμού με λιγότερες δυνατότητες από τα μεσαίου μεγέθους και μεγάλα κράτη μέλη, να ενεργεί με γνώμονα να κερδίζει πάντοτε με την αξιοπιστία της το πολιτικό εκείνο κεφάλαιο στις Βρυξέλλες που θα της επιτρέψει να το κεφαλαιοποιήσει σε ώρα ανάγκης και δη εθνικής ανάγκης.
