Σε καλοστημένη προσοδοφόρα επιχείρηση έχει εξελιχθεί για τους Δήμους και τις κοινότητες η είσπραξη προστίμων για παραβάσεις του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας.
Όσο κι αν ακούγεται αξιοπερίεργο για όσους δεν έχουν υπόψιν τους τη σχετική νομοθεσία, ένα αξιοσέβαστο ποσό από τα τροχαία αδικήματα που διαπράττονται παγκυπρίως και για τα οποία εκδίδονται εξώδικα πρόστιμα, καταλήγει στα δημοτικά ταμεία. Κι αυτό στη βάση των νομοθεσιών που είναι εν ισχύι.
Είναι ενδεικτικά τα στοιχεία που έχει στην κατοχή του ο «Φ» και δείχνουν πως για το έτος 2024 τα χρήματα που προέρχονται από εξώδικα πρόστιμα της Αστυνομίας για τροχαίες παραβάσεις, αλλά και παραβιάσεις του Κ.Ο.Κ. που εντοπίστηκαν μέσω καμερών φωτοεπισήμανσης, είναι της τάξεως των €20 εκατ. Τα €8.5 εκατ. καταλήγουν στην κυβέρνηση, ενώ τα υπόλοιπα €11.5 εκατ. σε δημοτικά ταμεία.
Σχετικός πίνακας, το περιεχόμενο του οποίου είναι σε γνώση της εφημερίδας μας, αποδεικνύει του λόγου το αληθές. Το συνολικό ποσό που προέκυψε ανέρχεται σε €19.730.871.
Για να γίνει καλύτερα αντιληπτό, να σημειώσουμε ότι σύμφωνα με τα στοιχεία ο Δήμος Λεμεσού κατά το 2024 έλαβε από εξώδικα πρόστιμα το ποσό των €2.709.275, ο Δήμος Λευκωσίας €1.709.037.50, ο Δήμος Λάρνακας €1.852.647.50 και ο Δήμος Πάφου €1.108.794.50. Τέλος, τα ταμεία του μεγάλου δήμου της Κύπρου, αυτού του Στροβόλου, πιστώθηκαν με €1.073.785.
Δήμαρχος διερωτήθηκε
Το ποσοστό είσπραξης προστίμων από τροχαίες παραβάσεις και οι διαστάσεις του, αναδεικνύεται και από επιστολογραφία μεταξύ δημάρχου ενός εκ των μεγαλύτερων Δήμων της Κύπρου και αξιωματικού του αρχηγείου Αστυνομίας περί τις αρχές του τρέχοντος έτους.
Ο εν λόγω Δήμαρχος διερωτήθηκε ευλόγως γιατί ο Δήμος του έλαβε από εξώδικα πρόστιμα για τροχαίες παραβάσεις μόνο μερικές δεκάδες χιλιάδες ευρώ, ενώ αντιθέτως ο Δήμος παραλιακής πόλης έλαβε πολλαπλάσιο ποσό που, βάσει των στοιχείων μας, ξεπερνά κατά πολύ το €1.5 εκατ.
Ο αρμόδιος ανώτερος αξιωματικός με μακροσκελή επιστολή του, κι απαντώντας εκ μέρους του αρχηγού Αστυνομίας, Θεμιστού Αρναούτη, εξήγησε ακριβώς ποιες νομοθεσίες διέπουν το όλο ζήτημα.
Ο Δήμαρχος στην επιστολή του είχε ζητήσει διευκρινίσεις για τον καταμερισμό «των εξώδικων εισπρακτέων μερισμάτων στους Δήμους», όπως ακριβώς τα ανέφερε, ζητώντας μεταξύ άλλων να πληροφορηθεί για «το είδος των παραβάσεων για τις οποίες επιβάλλεται εξώδικο πρόστιμο και τι παραχωρείται στους Δήμους».
Η απάντηση
Στην απαντητική επιστολή του ο αρμόδιος αξιωματικός της Αστυνομίας αναφέρει επ΄ ακριβώς πού καταλήγουν τα χρήματα από εξώδικα και για ποιες τροχαίες παραβάσεις. Από την απάντηση, προκύπτουν τρεις βασικές παράμετροι:
>> Όλες οι εισπράξεις από εξώδικα πρόστιμα για (1) παραβίαση ορίου ταχύτητας και (2) μη χρήση ζώνη ασφαλείας, καταλήγουν εξολοκλήρου στο Πάγιο Ταμείο της Δημοκρατίας. Δεν υπάρχει άλλη νομοθετική πρόνοια.
>> Τα ποσά από αδικήματα που προβλέπονται στους περί Μηχανοκινήτων Οχημάτων και Τροχαίας Κινήσεως Κανονισμούς (Κ.Δ.Π. 66/1984, όπως τροποποιήθηκε). Τα εν λόγω έσοδα θα πρέπει να κατατίθενται στα Ταμεία του οικείου Δήμου ή της οικείας Κοινότητας, στα εδαφικά όρια του οποίου / της οποίας διαπράχθηκε ένα αδίκημα.
>> Το 80% των ποσών που προκύπτουν από πρόστιμα που επιβάλλονται για παραβάσεις που εντοπίζονται από κάμερες φωτοεπισήμανσης, καταλήγουν στους Δήμους. Το 20% έπρεπε να καταλήγει στο κράτος, ωστόσο, δεν τυγχάνει εφαρμογής αυτή η πρόνοια. Το θέμα φέρεται, σύμφωνα με τις θέσεις της Αστυνομίας, να βρίσκεται στη διαδικασία υλοποίησης, μέσω του μηχανογραφημένου συστήματος.
Ο κανονισμός 73
Οι Δήμοι επωφελούνται από τα πρόστιμα για τις τροχαίες παραβάσεις που γίνονται στα γεωγραφικά τους όρια, στη βάση του Κανονισμού 73 των περί Μηχανοκινήτων Οχημάτων και Τροχαίας Κινήσεως Κανονισμών. Ο εν λόγω κανονισμός αναφέρει τα ακόλουθα:
«1. Οσάκις πράξη ή παράλειψη συνιστά αδίκημα τόσο βάσει των παρόντων Κανονισμών όσο και βάσει δημοτικών ή συμβουλίων βελτιώσεως, η ποινική δίωξη και η επιμέτρηση της ποινής μπορεί να ενεργηθεί είτε βάσει των παρόντων είτε βάσει των άλλων, με την προϋπόθεση ότι δεν τιμωρείται κανείς δύο φορές για το ίδιο αδίκημα
2. Όταν επιβάλλεται χρηματική ποινή για αδίκημα εντός δημοτικών ορίων ή περιοχής βελτιώσεως, το χρηματικό ποσό καταβάλλεται στο δημοτικό ταμείο του οικείου Δήμου ή της οικείας περιοχής βελτιώσεως».
Τα αδικήματα μέσω καμερών που εμπλουτίζουν δημοτικά ταμεία
Ειδικότερα σε ό,τι αφορά τις εισπράξεις από εξώδικα πρόστιμα που επιβάλλονται μέσω καμερών φωτοεπισήμανσης, η πρόνοια και καταλήγουν στα ταμεία των Δήμων, είναι για τα ακόλουθα αδικήματα:
>> Παράβαση κόκκινου φωτεινού σηματοδότη (ταμείο οικείου Δήμου / οικείας Κοινότητας) – το αδίκημα προβλέπεται στους κανονισμούς 66Α και 66Β, των περί Μηχανοκίνητων Οχημάτων και Τροχαίας Κινήσεως Κανονισμών (Κ.Δ.Π. 66/1984, όπως τροποποιήθηκε).
>> Χρήση κινητού τηλεφώνου ή άλλου αντικειμένου κατά την οδήγηση (ταμείο οικείου Δήμου / οικείας Κοινότητας) – Κανονισμός 58 (14), των περί Μηχανοκίνητων Οχημάτων και Τροχαίας Κινήσεως Κανονισμών (Κ.Δ.Π. 66/1984, όπως τροποποιήθηκε).
>> Παράβαση της άσπρης γραμμής στάσης (που είναι χαραγμένη εγκάρσια, πλησίον των φώτων τροχαίας) (ταμείο οικείου Δήμου / οικείας Κοινότητας) – Κανονισμός 58 (2) (δ), των περί Μηχανοκίνητων Οχημάτων και Τροχαίας Κινήσεως Κανονισμών (Κ.Δ.Π. 66/1984, όπως τροποποιήθηκε).
>> Παράλειψη χρήσης προστατευτικού κράνους (ταμείο οικείου Δήμου / οικείας Κοινότητας) – Κανονισμός 59, των περί Μηχανοκίνητων Οχημάτων και Τροχαίας Κινήσεως Κανονισμών (Κ.Δ.Π. 66/1984, όπως τροποποιήθηκε).
Θυμίζουμε ότι όπως αναφέραμε και πιο πάνω, τα χρήματα από πρόστιμα για παραβίαση του ορίου ταχύτητας και για μη χρήση ζώνης, εξολοκλήρου καταλήγουν στα ταμεία του κράτους.
€6.4 εκατ.
Να σημειωθεί πως ένα ποσό €6.4 εκατ. ετησίως καταβάλλεται για τη λειτουργία του συστήματος φωτοεπισήμανσης. Το εν λόγω ποσό με βάση των ετήσιο προϋπολογισμό χρεώνεται στην Αστυνομία.
Δημοτική Αστυνόμευση
Πάντως, οι τοπικές Αρχές αναμένεται να επιφορτιστούν και με καθήκοντα αστυνόμευσης για τα οποία θα πρέπει να διατεθεί κονδύλι. Σχετικό νομοσχέδιο έχει τεθεί σε διαβούλευση. Μάλιστα, στις αρχές Ιουλίου ο υπουργός Δικαιοσύνης, Μάριος Χαρτσιώτης, είχε σχολιάσει το υπό συζήτηση νομοσχέδιο λέγοντας ότι προέκυψε μετά από κοινή επιθυμία της Πολιτείας και των ίδιων των Δήμων. Σε τοποθετήσεις του στο κρατικό ραδιόφωνο, είχε αναφέρει ότι Νομικοί Σύμβουλοι των Δήμων έχουν εργαστεί για την ετοιμασία του νομοσχεδίου, το οποίο βρίσκεται υπό μελέτη και επεξεργασία. Υποστήριξε πως υπάρχει ήδη συμφωνία επί της αρχής για το περιεχόμενο και τον σκοπό της πρωτοβουλίας. Η Δημοτική Αστυνομία, σύμφωνα με τον υπουργό, θα λειτουργεί εντός των διοικητικών ορίων των Δήμων με στόχο την καλύτερη και πιο αποτελεσματική αστυνόμευση, σε 24ωρη βάση. Τα καθήκοντά της θα περιλαμβάνουν την αντιμετώπιση της ηχορύπανσης, της παράνομης στάθμευσης, του καπνίσματος σε απαγορευμένους χώρους, καθώς και των «κράχτων» στις τουριστικές περιοχές. Τόνισε ότι με την ανάληψη αυτών των αρμοδιοτήτων από τη Δημοτική Αστυνομία, θα αποδεσμευτεί η Αστυνομία από ζητήματα ήσσονος σημασίας. Έτσι, όπως σχολίασε, η Αστυνομία θα επικεντρωθεί σε σοβαρότερες εγκληματολογικές υποθέσεις και θα ενισχυθεί η δημόσια ασφάλεια.