Στις 50 ανήλθαν οι γυναίκες που έχουν πρόσβαση στην εφαρμογή «Ελπίς», με βάση την οποία με το πάτημα ενός κουμπιού στο κινητό, ενημερώνεται η Αστυνομία και αποστέλλει άμεσα βοήθεια σε γυναίκα που κινδυνεύει να πέσει θύμα ενδοοικογενειακής βίας.

Από την ημέρα που τέθηκε σε λειτουργία η εφαρμογή αυτή, δηλαδή τις 14 Ιουλίου 2025, το κουμπί πανικού πατήθηκε δυο φορές. Η ανταπόκριση της Αστυνομίας ήταν άμεση, αφού μέσα σε έξι λεπτά περιπολικό βρισκόταν στον χώρο απ’ όπου ζητήθηκε βοήθεια και έτσι αποφεύχθηκαν τα χειρότερα.

Με αφορμή και την πρόσφατη έγκριση (27 Αυγούστου) από το Υπουργικό Συμβούλιο της 2ης Έκθεσης Πεπραγμένων του Εθνικού Συντονιστικού Φορέα για την Πρόληψη και Καταπολέμηση της Βίας κατά των Γυναικών για το έτος 2024, ο υπουργός Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξεως Μάριος Χαρτσιώτης, σε δηλώσεις του στον «Φ» αναφέρθηκε στις ενέργειες που προβαίνει το υπουργείο του για καταπολέμηση της έμφυλης βίας και τι νέο έρχεται στη βάση της πρώτης εθνικής στρατηγικής και του Εθνικού Σχεδίου Δράσης για την Πρόληψη και Καταπολέμηση της Βίας κατά των Γυναικών για τα έτη 2023-2028.

Σύμφωνα με τον κ. Χαρτσιώτη, εντός του 2024 σημειώθηκαν σημαντικά βήματα προόδου στον τομέα πρόληψης και καταπολέμησης της βίας κατά των γυναικών, πολλά εκ των οποίων με τη σημαντική συμβολή του Εθνικού Συντονιστικού Φορέα για την Πρόληψη και Καταπολέμηση της Βίας κατά των Γυναικών, ο οποίος συστάθηκε και λειτουργεί κάτω από το Υπουργείο Δικαιοσύνης. Υλοποιήθηκαν σημαντικά προγράμματα επιμόρφωσης των επαγγελματιών πρώτης γραμμής που εργάζονται στον τομέα της υγείας, καθώς και των εκπαιδευτικών πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, ενώ προγραμματίζονται εκπαιδεύσεις των λειτουργών Κοινωνικών Υπηρεσιών σε παγκύπρια βάση. Παράλληλα, τονίζει, προωθήθηκε εκστρατεία ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης της κοινωνίας των πολιτών γύρω από όλες τις μορφές βίας κατά των γυναικών που περιέχονται στη Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης και τέθηκε σε λειτουργία η εφαρμογή «ΕΛΠΙΣ» για τα θύματα ενδοοικογενειακής βίας. To «κουμπί πανικού» παρέχει τη δυνατότητα σε θύματα ενδοοικογενειακής βίας, όταν βρεθούν σε άμεσο κίνδυνο και απειλείται η σωματική και όχι μόνο ακεραιότητά τους, να καλέσουν «αθόρυβα» την Αστυνομία και να ζητήσουν βοήθεια και προστασία. Μέχρι σήμερα έχει δοθεί πρόσβαση στη συγκεκριμένη εφαρμογή σε σχεδόν 50 γυναίκες και η ανταπόκριση της Αστυνομίας σε όσες περιπτώσεις κλήθηκε να συνδράμει ήταν άμεση και καταλυτική για την προστασία των θυμάτων.

Την ίδια στιγμή, ενισχύθηκαν τα ειδικά Κλιμάκια της Αστυνομίας που χειρίζονται υποθέσεις ενδοοικογενειακής βίας σε παγκύπρια βάση και προωθείται η διεξαγωγή ευρείας έρευνα γύρω από όλες τις μορφές έμφυλης βίας που πλήττουν γυναίκες και κορίτσια με μεταναστευτική καταγωγή, ενώ δρομολογούνται μέτρα για τη δημιουργία ενιαίας βάσης δεδομένων για όλες τις μορφές έμφυλης και ενδοοικογενειακής βίας.

Όσον αφορά στη στήριξη των θυμάτων βίας, ο κ. Χαρτσιώτης σημειώνει ότι αυτή είναι καθημερινή, συστηματική και πολυεπίπεδη. Μέσα από το πολυθεματικό «Σπίτι της Γυναίκας», ένα διεπιστημονικό κέντρο στο οποίο συστεγάζονται επαγγελματίες όλων των κρατικών υπηρεσιών παρέχονται στα θύματα ψυχολογικές, κοινωνικές και νομικές υπηρεσίες, στη βάση μιας καθόλα θυματοκεντρικής προσέγγισης. Την ίδια στιγμή, έχει ενισχυθεί η πρόσβαση των θυμάτων βίας στη δικαιοσύνη, μέσω ειδικής νομοθετικής ρύθμισης που επιτρέπει την παροχή δωρεάν νομικής αρωγής στα θύματα ενδοοικογενειακής και έμφυλης βίας. Η ενίσχυση των εκπαιδεύσεων των επαγγελματιών πρώτης γραμμής, ώστε να ανταποκρίνονται με τη δέουσα ευαισθησία και αποτελεσματικότητα σε όλες τις υποθέσεις βίας, αλλά και η ενδυνάμωση των μηχανισμών προστασίας των θυμάτων και καταπολέμησης της ατιμωρησίας των δραστών, έχουν επίσης συμβάλει καταλυτικά προς την πιο πάνω κατεύθυνση.

Σημειώνεται ότι όλη η στρατηγική για το θέμα της καταπολέμησης της έμφυλης βίας, στηρίχθηκε στη Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης είναι το θεμέλιο πάνω στο οποίο χτίσαμε το εθνικό μας πλαίσιο.

Αυτό που τώρα προωθεί το Υπουργείο Δικαιοσύνης, παρατήρησε ο πολιτικός του προϊστάμενος, είναι μέσω του Φορέα να ενισχυθούν οι εκπαιδεύσεις όλων των επαγγελματιών πρώτης γραμμής, με στόχο την έγκαιρη αναγνώριση των θυμάτων βίας και την αποτελεσματικότερη παρέμβαση στις περιπτώσεις αυτές. Υπό το φως των πρόσφατων καταδικαστικών αποφάσεων του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, το Υπουργείο προγραμματίζει επίσης την ανάπτυξη συνεργειών με την Ακαδημία της Νομικής Υπηρεσίας και τη Σχολή Επιμόρφωσης Δικαστών, με απώτερο στόχο την αύξηση της ευαισθητοποίησης γύρω από κρίσιμα ζητήματα έμφυλης βίας. Παράλληλα, μέσω του Φορέα, θα εντατικοποιηθούν οι προσπάθειες για τη δημιουργία ενιαίας τράπεζας δεδομένων για όλες τις μορφές έμφυλης και ενδοοικογενειακής βίας, υπό την καθοδήγηση του Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου Ισότητας των Φύλων, ενώ έμφαση θα δοθεί στην ανάπτυξη και στήριξη λειτουργίας προγραμμάτων για τους δράστες βίας.

Ο υπουργός Δικαιοσύνης στέλλει ταυτόχρονα το μήνυμά ότι οι γυναίκες θύματα βίας δεν είναι και δεν πρέπει να αισθάνονται μόνες. Υπάρχει βοήθεια, υπάρχουν δομές, υπάρχουν προγράμματα και μηχανισμοί που στέκονται αρωγοί και μπορούν να ενισχύσουν σημαντικά τα θύματα βίας. Με όλο το σεβασμό προς τις ίδιες και τις δυσχέρειες που δυνατόν να αντιμετωπίζουν λόγω της βίας που υφίστανται, καλώ τις γυναίκες θύματα βίας να αναζητήσουν βοήθεια και προστασία και να εμπιστευθούν ότι δεν θα μείνουν απροστάτευτες.

Τονίζει τέλος ότι η πρόληψη και η καταπολέμηση της έμφυλης βίας αποτελεί υψηλή προτεραιότητα της Κυβέρνησης του Νίκου Χριστοδουλίδη και του Υπουργείου Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξεως. «Αναγνωρίζουμε ότι η βία κατά των γυναικών αποτελεί ένα από τα σοβαρότερα εμπόδια στην επίτευξη ισότητας, προόδου και κοινωνικής συνοχής. Γι’ αυτό εργαζόμαστε συστηματικά, στη βάση ενός ισχυρού νομοθετικού πλαισίου, με εξειδικευμένους θεσμούς, προγράμματα, δράσεις και πολιτικές που προστατεύουν άμεσα και αποτελεσματικά τα θύματα κάθε μορφής έμφυλης βίας», καταλήγει.

Έρχεται πανευρωπαϊκή γραμμή στήριξης

Το Υπουργείο Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξεως, μέσω του Εθνικού Συντονιστικού Φορέα για την Πρόληψη και Καταπολέμηση της Βίας κατά των Γυναικών προγραμματίζει τη στήριξη λειτουργίας, σε εθνικό επίπεδο, της πανευρωπαϊκής τηλεφωνικής γραμμής 116 016, με στόχο την παροχή τηλεφωνικής βοήθειας και καθοδήγησης στα θύματα κάθε μορφής έμφυλης και ενδοοικογενειακής βίας.

Ήδη, έχει προβλεφθεί ποσό ύψους €60.000 στον Προϋπολογισμό του Εθνικού Συντονιστικού Φορέα για το έτος 2026, ενώ αναμένεται να προωθηθούν όλες οι δέουσες διαδικασίες, με στόχο τη λειτουργία της γραμμής.

Η Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης προβλέπει, μεταξύ άλλων, ότι κάθε κράτος οφείλει να λειτουργεί δωρεάν, εικοσιτετράωρη και εμπιστευτική τηλεφωνική γραμμή υποστήριξης για θύματα έμφυλης και ενδοοικογενειακής βίας, προσβάσιμη σε όλα ανεξαιρέτως τα θύματα βίας που καλύπτονται από τη διεθνή Συνθήκη. Η ύπαρξη μιας τέτοιας γραμμής κρίνεται ως μείζονος σημασίας, καθώς πρόκειται να δώσει στα θύματα άμεση και ασφαλή δυνατότητα επικοινωνίας με τις αρμόδιες αρχές, να τους παράσχει επαρκή πληροφόρηση για τα δικαιώματά τους, καθώς επίσης και για όλες τις διαθέσιμες υπηρεσίες στήριξης και προστασίας.

Η βία με τους ψυχρούς αριθμούς

Σύμφωνα με στοιχεία της Αστυνομίας, το 2022 είχαν καταγγελθεί 275 υποθέσεις ενδοοικογενειακής βίας, το 2023, οι καταγγελίες γυναικών εκτοξεύτηκαν σε 724, ενώ το 2024 ανήλθαν στις 481.

Για φέτος, υποβλήθηκε μεγάλος αριθμός καταγγελιών, ωστόσο οι ακριβείς αριθμοί δεν είναι ακόμα γνωστοί.