«Οι γυναίκες θύματα έμφυλης βίας στα χωριά της Κύπρου, πρέπει να έχουν ευκολότερη πρόσβαση σε βοήθεια, από κρατικές υπηρεσίες», τόνισε η πρόεδρος του Παγκύπριου Συνδέσμου Μονογονεϊκών Οικογενειών και Φίλων νομικός Αργεντούλα Ιωάννου, μιλώντας το Σάββατο 15 Νοεμβρίου 2025 σε μια πρωτοποριακή εκδήλωση στο Κελλάκι Λεμεσού, με θέμα τη βία κατά των γυναικών, «από άνδρες που μεγάλωσαν, πιστεύοντας ότι οι γυναίκες και τα παιδιά τους, είναι κτήμα τους», όπως είπε χαρακτηριστικά. Την εκδήλωση του Συνδέσμου, που πραγματοποιήθηκε στο πολιτιστικό κέντρο Κελλακίου, σε συνεργασία με το κοινοτικό συμβούλιο, στήριξε το Σύμπλεγμα Υπηρεσιών Κοινοτήτων «Ανατολικής Λεμεσού», που εκτός από το Κελλάκι, περιλαμβάνει τα χωριά Ασγάτα, Βίκλα, Βάσα (Κελλακίου), Μοναγρούλι, Μονή, Παρεκκλησιά, Πεντάκωμο, Πραστιό (Κελλακίου), Πύργος και Σανίδα. Τη στήριξε επίσης το Σύμπλεγμα Υπηρεσιών Κοινοτήτων «Άμαθος» που περιλαμβάνει τα χωριά Άγιος Κωνσταντίνος, Άγιος Παύλος, Ακαπνού, Αρακαπάς, Διερώνα, Επταγώνεια, Ζωοπηγή, Καλό Χωριό Λεμεσού, Κλωνάρι, Λουβαράς και Συκόπετρα.
Χαιρετισμούς απηύθυναν ο πρόεδρος της Ένωσης Κοινοτήτων Λεμεσού Λευτέρης Περικλή, η πρόεδρος του Κοινοτικού Συμβουλίου Κελλακίου Κωνσταντία Αντζουλή και ο πρόεδρος του Συμπλέγματος «Άμαθος» Πανίκος Καρκαλλής. Λόγω απρόοπτου κωλύματος, δεν παρέστη ο πρόεδρος του Συμπλέγματος «Ανατολικής Λεμεσού» Μενέλαος Μενελάου. Βασικοί ομιλητές, εκτός από την Αργεντούλα Ιωάννου, ήταν ο Άριστος Τσιάρτας πρόεδρος του Εθνικού Συντονιστικού Φορέα για την Πρόληψη και Αντιμετώπιση της Βίας κατά των Γυναικών του υπουργείου Δικαιοσύνης (υπό την αιγίδα του οποίου έγινε η εκδήλωση), η Αναστασία Ανθούση τέως υφυπουργός Κοινωνικής Πρόνοιας και πρόεδρος του Δικτύου Κοινωνικής Στήριξης Ορεινών Περιοχών και η Ιφιγένεια Παπαλεοντίου αναπληρώτρια προϊσταμένη του Γραφείου Κοινωνικών Υπηρεσιών περιοχής Ζακακίου. Τις παρεμβάσεις, συντόνισε η αντιπρόεδρος του Παγκύπριου Συνδέσμου Μονογονεϊκών Οικογενειών και Φίλων Χρύσω Χειμωνίδου, που υπενθύμισε ότι ο Σύνδεσμος συμπληρώνει φέτος 30 χρόνια ζωής και δράσης. Τη συζήτηση απασχόλησε ιδιαίτερα, η υλοποίηση της Σύμβασης της Κωνσταντινούπολης στην Κυπριακή Δημοκρατία, για πρόληψη και καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών, η εσωτερική νομοθεσία και οι προστατευτικοί μηχανισμοί για τα θύματα. Παρόμοια εκδήλωση, με θέμα τη βία κατά των γυναικών, αναμενόταν να πραγματοποιηθεί χθες Σάββατο 22 Νοεμβρίου 2025 στο Πελένδρι(Σύμπλεγμα Ορεινής Πιτσιλιάς Τροόδους).
Οι κοινοτάρχες, το μαθαίνουν πρώτοι…
«Η Τοπική Αυτοδιοίκηση, έχει να παίξει στο θέμα της έμφυλης βίας, ένα σημαντικό ρόλο, αφού είναι η εξουσία με την αμεσότερη επαφή με τον πολίτη και τη γυναίκα θύμα», είπε μεταξύ άλλων η Αργεντούλα Ιωάννου. Οι κοινοτάρχες και γενικά οι τοπικοί άρχοντες – πρόσθεσε – ίσως να είναι και οι πρώτοι, που μαθαίνουν σε ποια σπίτια ασκείται βία, αλλά δεν έχουν μηχανισμούς προστασίας των θυμάτων. Η Τοπική Αυτοδιοίκηση, δεν έχει εμπλακεί, παρά το ότι το πρόβλημα βρίσκεται σε όλες τις τοπικές κοινωνίες, αφού δεν υπάρχουν κονδύλια, αλλά και επειδή θεωρείται ακόμα η τοπική αρχή, αρμόδια μόνο για την επίλυση των προβλημάτων των…δρόμων και της πλατείας του χωριού…και γενικά, παραδοσιακών έργων…
Η Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης, έχει ήδη ενσωματωθεί σε νομοθεσία στην Κύπρο, που απαγορεύει κάθε μορφής βία, ψυχική, σωματική και οικονομική, από σύζυγο. Όμως, η υιοθέτηση νόμων, η αυστηροποίηση των ποινών, δεν είναι από μόνα τους αρκετά, για να σταματήσει το έγκλημα. Χρειάζεται, το κράτος να στήσει τους αναγκαίους μηχανισμούς προστασίας στην Αστυνομία, για την αποτελεσματική δίωξη του εγκλήματος και στις Υπηρεσίες Κοινωνικής Ευημερίας, με προγράμματα στήριξης των θυμάτων, για να απομακρυνθούν από το βίαιο περιβάλλον. Χρειάζεται ν’ αλλάξει ριζικά το οικογενειακό δίκαιο, ώστε να προστατεύονται οι γυναίκες και τα παιδιά θύματα βίας, με άμεση απομάκρυνση από τον θύτη. Χρειάζεται ν’ αλλάξουμε την παιδεία μας, ώστε να διαπαιδαγωγήσουμε καλύτερα, την επόμενη γενιά.
Ο Παγκύπριος Συνδεσμος Μονογονεϊκών Οικογενειών αντιμετωπίζει καθημερινά περιστατικά έμφυλης βίας, που εξοντώνει γυναίκες, καταστρέφει ζωές γυναικών και παιδιών, που οδηγεί σε γυναικοκτονίες, ως το πιο ακραίο έγκλημα έμφυλης βίας. Αντιμετωπίζουμε την αδυναμία των κρατικών αρχών να ενεργήσουν άμεσα και να στηρίξουν το θύμα. Πολλές φορές, δεν μπόρεσαν να αποτρέψουν το έγκλημα, ενώ το γνώριζαν και το υποτιμούσαν. Έγιναν βήματα,πρέπει να το αναγνωρίσουμε, κάτω από την πίεση διεθνών συμβάσεωνκαι της ίδιας της κοινωνίας. Στήθηκαν ειδικά κλιμάκια ενδοοικογενειακής βίας σε όλα ταΤΑΕ των επαρχιών.Είναι όμως μακριά από τις γυναίκες, που μπορεί να ζουν σε απομακρυσμένες συνοικίες ή χωριά. Το Γραφείο Ευημερίας, ενεργεί αργά καιαναποτελεσματικά και δεν υπάρχει άμεση πρόσβαση των θυμάτων.Δεν υπάρχουν επίσης αποτελεσματικά προγράμματα κοινωνικής και οικονομικής στήριξης των θυμάτων.
Το κοινωνικό κράτος, χρειάζεται χρήματα για να στηθεί και να προστατεύει την πολίτη και στην εποχή που ζούμε, αυτό θεωρείται πολυτέλεια. Οπότε, προβάλλονται όλες οι δικαιολογίες, μέχρι να θρηνήσουμε θύματα και βγαίνουν τότε οι αρμόδιοι να… κλάψουν, μέχρι να ξεχαστεί το έγκλημα. Η βία κατά των γυναικών, έπαυσε να είναι ιδιωτική υπόθεση που δεν ανακατωνόμαστε, αλλά μας αφορά όλους, ως ένα έγκλημα κατά της ανθρώπινης ζωής και αξιοπρέπειας, που όταν γίνεται δίπλα μας, οφείλουμε να το αποτρέψουμε, γιατί αλλιώς γινόμαστε συνένοχοι. Ταυτόχρονα αναμένουμε από την πολιτεία, να προχωρήσει σε δραστικότερα μέτρα και να αναβαθμίσει τον χειρισμό των υποθέσεων βίας κατά των γυναικών, από την Αστυνομία, ενισχύοντας τα κλιμάκια βίας, εκπαιδεύοντας τους αστυνομικούς και προσλαμβάνοντας όλες τις αναγκαίες ειδικότητες, για την ενίσχυση, της διερεύνησης και της στήριξης θυμάτων. Αναμένουμε και καλούμε το υφυπουργείο Πρόνοιας και τις Υπηρεσίες Κοινωνικής Ευημερίας, να βγουν στην ύπαιθρο, να στήσουν μηχανισμούς στήριξης των γυναικών. Σημαντικό ρόλο, έχει να παίξει η Βουλή, που χρειάζεται να αναβαθμίσει την παρέμβαση της και την απαίτηση της να εφαρμοστούν οι εισηγήσεις της Επιτροπής Grevio και να ακουστούν οι γυναικείες οργανώσεις και φορείς».
Μαζί της συμφώνησε και ο πρόεδρος της Ένωσης Κοινοτήτων Λεμεσού Λευτέρης Περικλή, υπογραμμίζοντας στον χαιρετισμό του, ότι «οι κοινότητες αποτελούν το πιο κοντινό επίπεδο διοίκησης προς τον πολίτη, αφού είναι ο χώρος όπου μπορεί να υπάρξει άμεση επαφή, εμπιστοσύνη και έγκαιρη παρέμβαση. Μπορούμε και πρέπει και εμείς με τη σειρά μας – συνέχισε – να συμβάλουμε με δράσεις ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης, εκπαίδευση των λειτουργών και των κοινοτικών συμβουλίων, ώστε να αναγνωρίζουν και να αντιμετωπίζουν τέτοια φαινόμενα έμφυλης βίας, με συνεργασία με κρατικές υπηρεσίες, την Αστυνομία, τα συμβουλευτικά κέντρα. Η προστασία των γυναικών από τη βία, δεν είναι μόνο νομική υποχρέωση, είναι ηθικό και κοινωνικό καθήκον, ζήτημα ανθρωπιάς, σεβασμού και δικαιοσύνης. Μια κοινωνία που ανέχεται τη βία εις βάρος των γυναικών, δεν μπορεί να θεωρείται ούτε δίκαιη, ούτε προοδευτική. Οραματιζόμαστε κοινότητες, όπου καμία γυναίκα δεν θα αισθάνεται μόνη, καμία δεν θα φοβάται να μιλήσει, καμία δεν θα νιώθει ότι η φωνή της, δεν μετρά. Κοινότητες με αλληλεγγύη, σεβασμό και ίσες ευκαιρίες για όλους».
Ένα παράθυρο διαφυγής και ελπίδας και στήριξης
«Στηρίζουμε και θα συνεχίσουμε να στηρίζουμε ενεργά τέτοιες εκδηλώσεις σαν αυτή, που διοργανώνεται από τον Παγκύπριο Σύνδεσμο Μονογονεϊκών Οικογενειών με τη συνδρομή της κοινότητας Κελλακίου και τη στήριξη ενός ευρύτερου συμπλέγματος της τοπικής αυτοδιοίκησης», διαβεβαίωσε στην παρέμβασή του ο πρόεδρος του Εθνικού Συντονιστικού Φορέα για την Πρόληψη και Αντιμετώπιση της Βίας κατά των Γυναικών, Άριστος Τσιάρτας. «Ως Εθνικός Συντονιστικός Φορέας – πρόσθεσε μεταξύ άλλων – αναγνωρίζουμε την προφανή ανάγκη να ανατραπούν βαθιά ριζωμένες νοοτροπίες και αντιλήψεις, αλλά και την υποχρέωση να προσφέρουμε ένα παράθυρο διαφυγής, ελπίδας και στήριξης από μια βίαιη και δυναστική ζωή, από μια απειλητική καθημερινότητα, την οποία βιώνουν πολλές γυναίκες. Η αποτίναξη του φόβου, της ντροπής και της ενοχής που αισθάνονται πολλές γυναίκες που είναι παγιδευμένες στον φαύλο κύκλο της βίας και της κακοποίησης, δεν είναι εύκολη υπόθεση. Είναι όμως το πρώτο βήμα, για τη διεκδίκηση της ασφάλειας, της ελευθερίας και της αυτονομίας τους. Οι επιζώσες κάθε μορφής βίας, δικαιούνται φροντίδας και στήριξης, για να μπορέσουν να επουλώσουν τις πληγές τους και να συνεχίσουν τις ζωές τους υπό αξιοπρεπείς συνθήκες».
Ο κ. Τσιάρτας διαβεβαίωσε επίσης ότι ο Φορέας «αναγνωρίζει τις δυσκολίες και την τρομερή πίεση, που υφίστανται οι γυναίκες που βρίσκονται σε συνθήκες πολλαπλής ευαλωτότητας, γυναίκες της υπαίθρου, μητέρες μονογονεϊκών οικογενειών, ηλικιωμένες με πενιχρά εισοδήματα και γενικότερα γυναίκες που βρίσκονται σε συνθήκες εύθραυστης επιβίωσης. Θέλω να υπενθυμίσω – πρόσθεσε – πόσο αφάνταστα βαρύ και αγχωτικό, είναι να έχεις την αποκλειστική φροντίδα ενός παιδιού και μιας οικογένειας, όταν είσαι μονογονιός. Η πραγματικότητα πολλών μονογονεϊκών οικογενειών, είναι ομολογουμένως δύσκολη. Απαιτεί μεγάλα αποθέματα ενέργειας, που συνοδεύεται συνήθως από σκληρή προσπάθεια, μεγάλη μοναξιά και υπερβολική κόπωση. Είναι γι’ αυτό επιβεβλημένη, η ενίσχυση των δομών και υπηρεσιών στήριξής τους, σε κεντρικό και τοπικό επίπεδο. Για να πάψει η μονογονεϊκότητα, να είναι αποκλειστικά θυσιαστική, αλλά να είναι δημιουργική για όλα τα μέλη της οικογένειας και να απαλλαγεί από μονοδιάστατες και στερεότυπες εννοιολογήσεις. Σε αυτές τις γυναίκες στρέφουμε την προσοχή μας, γι’ αυτό είμαστε εδώ σήμερα, αφού η τραυματισμένη σιωπή τους, δεν γίνεται εύκολα, κραυγή βοήθειας…».
«Μια υπηρεσία μόνη της, δεν μπορεί»…
Στις δράσεις και στα προγράμματα των ΥΚΕ και των λειτουργών τους, όπως και στη νομοθεσία που αφορά τη βία κατά των γυναικών, αναφέρθηκε μεταξύ άλλων στην ομιλία της, η αναπληρώτρια προϊσταμένη του Γραφείου Κοινωνικών Υπηρεσιών Ζακακίου Ιφιγένεια Παπαλεοντίου. Όπως επεσήμανε, «σε αρκετές περιπτώσεις, θύματα βίας αποφεύγουν να καταγγείλουν τη βία, ή δεν αποφασίζουν να φύγουν οριστικά από το σπίτι και το κακοποιητικό περιβάλλον. Ή μπορεί να προχωρήσουν στην καταγγελία και μετά να την αποσύρουν. Γνωρίζουμε μέσα από την πείρα μας, ότι δεν μπορεί μια υπηρεσία μόνη της, να ικανοποιήσει τις πολλαπλές ανάγκες των θυμάτων, αλλά χρειάζεται η συντονισμένη δράση πολλών υπηρεσιών, κρατικών και μη, για στήριξη των θυμάτων. Το κράτος αναγνωρίζει επίσημα, την ανάγκη για πολυθεματικότητα και μετά από εισήγηση των ΥΚΕ, έχουν συσταθεί επαρχιακές πολυθεματικές ομάδες και η κεντρική πολυθεματική ομάδα, όπου καλούνται όλοι οι αρμόδιοι φορείς, προκειμένου να υπάρχει ένα πλάνο κοινής παρέμβασης, σε περιστατικά βίας». Κατέληξε λέγοντας ότι «κάθε μορφή βίας, συνιστά παραβίαση της προσωπικότητας και της αξιοπρέπειας του ατόμου. Τα θύματα βίας – τόνισε – πρέπει να αντιμετωπίζονται με ενσυναίσθηση και σεβασμό και να τυγχάνουν ειδικής μεταχείρισης, ανάλογα με τις προσωπικές περιστάσεις, ανάγκες και δυσκολίες τους. Η ιστορία της κάθε γυναίκας θύματος, είναι διαφορετική και κάθε γυναίκα θύμα βίας, πρέπει να τυγχάνει ξεχωριστής ατομικής στήριξης, με βάση τις δικές της προσωπικές συνθήκες, που γι’ αυτήν είναι πολύ ιδιαίτερες».
