Σε τροχιά ανάπτυξης βρίσκονται οι ορεινές κοινότητες της Κύπρου, ωστόσο, παραμένουν αντιμέτωπες με σημαντικές προκλήσεις, καθώς η αυξημένη επισκεψιμότητα των Σαββατοκύριακων δεν αρκεί για να στηρίξει βιώσιμα την τοπική οικονομία. Παρά τη μεγάλη ζήτηση, λόγω των Χριστουγεννιάτικων χωριών και της γενικότερης αναβάθμισης του τουριστικού προϊόντος, τα καταλύματα παραμένουν σχεδόν άδεια τις καθημερινές.
Η έλλειψη οργανωμένης προώθησης, η απουσία συνδεσιμότητας με μέσα μεταφοράς και τα προβλήματα στελέχωσης δυσκολεύουν την προσπάθεια ανάδειξης των ορεινών ως ολοκληρωμένου τουριστικού προορισμού. Την ίδια ώρα, η κυβέρνηση προωθεί σειρά δράσεων από αναβαθμίσεις υποδομών μέχρι τη δημιουργία πλατφόρμας ενημέρωσης και νέων σταθμών μετεπιβίβασης, με στόχο να καταστήσει την ορεινή Κύπρο προσβάσιμη, λειτουργική και ελκυστική για επισκέπτες από το εξωτερικό.
«80% πληρότητα τα Σαββατοκύριακα, μηδενική τις καθημερινές»
Μιλώντας στον «Φ», ο Ανδρέας Μαντάλας, πρόεδρος της Επιτροπής Ορεινών Θερέτρων του ΠΑΣΥΞΕ, ανέφερε ότι υπάρχουν κρατήσεις κυρίως Παρασκευή και Σάββατο. «Τα Χριστουγεννιάτικα χωριά ενισχύουν τις κρατήσεις και βοηθούν σε κάποιο ποσοστό», είπε.
Τόνισε ότι όλα τα καταλύματα στα ορεινά είναι σχεδόν γεμάτα τα Σαββατοκύριακα. Συμπλήρωσε ότι η Κακοπετριά προσελκύει περισσότερο μαθητές με τις εκδρομές που κάνουν κάθε χρόνο, ενώ η Κυπερούντα, ο Αγρός και ο Πεδουλάς προσελκύουν τον υπόλοιπο κόσμο.
Ωστόσο, σημείωσε ότι η κίνηση τις καθημερινές είναι σχεδόν μηδενική, κάτι που προβληματίζει την τοπική κοινωνία. «Το ποσοστό πληρότητας τα Σαββατοκύριακα είναι 80%-85%. Τις καθημερινές, τα πολύ μεγάλα ξενοδοχεία μπορεί να έχουν ποσοστό μέχρι 30%».
«Τα τουριστικά γραφεία δεν προωθούν τα ορεινά»
Ερωτηθείς αν γίνεται κάποια προσπάθεια ώστε να προσελκύονται τουρίστες για επισκεψιμότητα και διαμονή στα ορεινά, απάντησε ότι «δυστυχώς, τα τουριστικά γραφεία δεν προωθούν τουρίστες στα ορεινά. Η βάση τους, καθώς και τα λεωφορεία τους για τις εκδρομές, είναι στις πόλεις». Τόνισε ότι οι τουρίστες που επισκέπτονται τα ορεινά έρχονται μεμονωμένα με ενοικιαζόμενα οχήματα. «Κάποια ξενοδοχεία δέχονται γκρουπ από τουρίστες, αλλά μέχρι δύο μέρες».
Επιπλέον, ανέφερε ότι υπάρχει και ένα ζήτημα με το αεροδρόμιο της Πάφου, καθώς δεν είναι εφικτό να επισκεφθούν τα ορεινά. «Δεν υπάρχουν λεωφορεία για να τους φέρουν. Μόνο μέχρι το Τρόοδος και τις Πλάτρες μπορούν να επισκεφθούν». Επεσήμανε ότι απαιτούν όπως ενταχθούν η Κακοπετριά, η Κυπερούντα και ο Αγρός στα σχέδια των τουριστικών γραμμών ή των λεωφορείων των εταιρειών ΟΣΕΛ και ΕΜΕΛ. «Υποσχέθηκαν ότι θα το δουν. Εμείς αναμένουμε τις απαντήσεις τους».
Ακόμη, ανέφερε ότι χρειάζεται περισσότερη προβολή από το υφυπουργείο Τουρισμού για τα ορεινά θέρετρα. «Πρέπει να μας βοηθήσουν να βρίσκουμε προσωπικό και να μας διευκολύνουν με τις βίζες». Όπως εξήγησε, υπάρχει έλλειψη προσωπικού, ενώ οι εργαζόμενοι από τρίτες χώρες χρειάζονται κάποια σεμινάρια πριν αρχίσουν δουλειά.
Οι ενέργειες της κυβέρνησης
Για τις προσπάθειες της κυβέρνησης να αναδείξει τις ορεινές περιοχές ως έναν τουριστικό προορισμό εύκολα προσβάσιμο για ξένους τουρίστες, αναφέρθηκε μιλώντας στον «Φ», ο Επίτροπος Ορεινών Κοινοτήτων, Χαράλαμπος Χριστοφίνας.
Όπως εξήγησε, τα Χριστουγεννιάτικα χωριά αποτελούν ένα τεράστιο κεφάλαιο για τα ορεινά. «Η επισκεψιμότητα αυξάνεται κατά πολύ και είναι ένας θεσμός ο οποίος κρίνεται ως εξαιρετικά πετυχημένος, καθώς βοηθά πολλαπλώς την οικονομία των ορεινών κοινοτήτων». Συμπλήρωσε ότι πέραν της επισκεψιμότητας και της διαμονής στα καταλύματα, υπάρχει και η παραγωγή προϊόντων από τους παραγωγούς.
Επεσήμανε ότι πέραν των Χριστουγεννιάτικων χωριών, υπάρχουν και σχέδια από το υφυπουργείο Τουρισμού για αναβάθμιση των τουριστικών καταλυμάτων στις ορεινές περιοχές. «Αφορούν μικρά ξενοδοχεία, εστιατόρια ή και σημεία παραγωγής προϊόντων οικοτεχνίας. Το χειρίζονται οι τοπικές εταιρείες όπως η Αναπτυξιακή Τροόδους και Λεμεσού». Σημείωσε ότι έχει εξαγγελθεί και ειδικό σχέδιο για τις πυρόπληκτες περιοχές, το οποίο θα επιδοτήσει δικαιούχους για παραμονή στα καταλύματα αυτών των περιοχών το 2026. «Είναι ένα ειδικό σχέδιο για φθηνή διαμονή στις πληγείσες κοινότητες».
Προσπάθειες για αύξηση του τουριστικού ρεύματος
Ερωτηθείς για τον σχεδιασμό προσέλκυσης τουριστών από το εξωτερικό, απάντησε ότι είναι ένα τεράστιο ζήτημα. «Μετά από αίτημα μας, το υφυπουργείο Τουρισμού έχει υπογράψει για τη δημιουργία ηλεκτρονικής πλατφόρμας για ενημέρωση των ξένων επισκεπτών. Οι υπογραφές με την ανάδοχο εταιρεία έχουν πέσει και το Υφυπουργείο προχωρά στην υλοποίηση της πλατφόρμας με χρονικό ορίζοντα πριν το ερχόμενο καλοκαίρι».
Πρόσθεσε ότι ο θρησκευτικός τουρισμός αποτελεί κεφάλαιο για τις ορεινές περιοχές, καθώς επισκέπτες από το εξωτερικό έρχονται στην Κύπρο για να δουν μνημεία της UNESCO. «Η Κύπρος έχει 10 μνημεία και είναι όλα στην περιοχή του Τροόδους».
Όπως είπε, πλέον τα μνημεία λειτουργούν με συγκεκριμένο ωράριο και έχουν γίνει οι απαραίτητες παρεμβάσεις για υποδομές υγιεινής. Η κυβέρνηση επιδοτεί τους διαχειριστές και καλύπτει μισθούς υπαλλήλων που εκπαιδεύτηκαν από το Τμήμα Αρχαιοτήτων για ξενάγηση.
Δημιουργία σταθμών για τη συνδεσιμότητα των περιοχών
Απαραίτητη προϋπόθεση για την προώθηση των ορεινών κοινοτήτων είναι η συνδεσιμότητα με μέσα μαζικής μεταφοράς. Όπως εξήγησε ο κ. Χριστοφίνας, έχει εξαγγελθεί σχέδιο για δημιουργία σταθμού μετεπιβίβασης στον Σαϊτά. «Σχεδιάζεται κάτι ανάλογο για τη Λευκωσία, ώστε να υπάρχει συνδεσιμότητα μεταξύ των κοινοτήτων». Τόνισε ότι ένας ξένος επισκέπτης δεν θα έρθει στα ορεινά για να μείνει πέντε μέρες σε μία κοινότητα, οπότε χρειάζονται μέσα μεταφοράς για να επισκεφθεί και άλλες.
Ο σχεδιασμός προβλέπει συνδεσιμότητα με τα δύο αεροδρόμια και το λιμάνι, με κεντρικό σταθμό στον Σαϊτά. Αυτή τη στιγμή εντοπίζεται προσωρινός χώρος μέχρι την ολοκλήρωση του έργου, η οποία αναμένεται το 2026, ενώ θα χρειαστεί ακόμη ένας χρόνος για την υλοποίηση. Ο σταθμός θα διαθέτει μικρή καφετέρια, σταθμό πληροφόρησης και χώρο στάθμευσης για ιδιώτες και λεωφορεία. Για τη Λευκωσία, εξετάζεται χώρος στην περιοχή της Ευρύχου, ώστε να συνδέονται οι δύο επαρχίες.
Ώθηση από τις εναλλακτικές μορφές τουρισμούς
Μια ακόμη πρωτοβουλία αφορά τη δημιουργία Σχολής Σομελιέ στο Βουνί, όπου όπως αναφέρθηκε υπάρχει ήδη συμφωνία με το ΤΕΠΑΚ και ο χώρος έχει ολοκληρωθεί. Η περιοχή διαθέτει 37 οινοποιεία, γεγονός που καθιστά αναγκαία την αξιοποίηση αυτού του πλεονεκτήματος, καθώς πολλοί επισκέπτονται την Κύπρο για το κρασί και τις οινοπαραγωγικές διαδρομές. Στο πλαίσιο αυτό, προτείνονται δράσεις όπως συνέδρια και εργαστήρια γευσιγνωσίας. Παράλληλα, υπογραμμίστηκε ότι η Κύπρος μπορεί να αναδείξει εναλλακτικές μορφές τουρισμού, καθώς στο Τρόοδος υπάρχουν εκατοντάδες μονοπάτια της φύσης, διαδρομές για ποδηλάτες, σημεία για αναρρίχηση και καταλύματα που προσφέρουν σχετικές υπηρεσίες.
