Επισφραγίζεται με τον πλέον τραγικό τρόπο ένα σκάνδαλο κατασπατάλησης δημοσίου χρήματος. Ο λόγος για τους δυο αποτεφρωτήρες των αεροδρομίων Λάρνακας και Πάφου, αντιστοίχως, οι οποίοι κόστισαν στον φορολογούμενο €2,3 εκατ., δεν χρησιμοποιήθηκαν ποτέ και τελικώς αποφασίστηκε να πωληθούν.

Η είδηση στην προκειμένη είναι ότι κατά την πρώτη εβδομάδα του τρέχοντος μήνα ο κλίβανος αποτέφρωσης του αερολιμένα Πάφου πωλήθηκε κατόπιν δημοπρασίας για ένα ποσό μερικών χιλιάδων ευρώ.

Με άλλα λόγια, ο μοναδικός κερδισμένος ήταν ο εργολάβος που ανέλαβε πριν από δυο δεκαετίες την υλοποίηση ενός -καταδικασμένου να αποτύχει- έργου κι, ασφαλώς, ο μεγάλος χαμένος είναι ο απλός πολίτης, αφού δυο εγκαταστάσεις πέραν των δυο εκατομμυρίων ευρώ θυσιάστηκαν χωρίς ποτέ να αποδοθούν ευθύνες για την λανθασμένη απόφαση κατασκευής τους.

Δυο πηγές επιβεβαιώνουν

Την είδηση για πώληση διασταύρωσε χθες ο «Φ» μιλώντας με δυο ανεξάρτητες πηγές πληροφόρησης. Μάλιστα, πληροφόρηση που λάβαμε από έγκυρη πηγή αναφέρει πως ολόκληρη η εγκατάσταση του αποτεφρωτήρα έχει πωληθεί σε επιχειρηματία έναντι ενός ποσού που πλησιάζει τις €7.000.

Βάσει των δεδομένων, ο πλειοδότης επιχειρηματίας δεν αγοράζει μόνο τα μηχανήματα, αλλά θα αναλάβει και την μεταφορά της εγκατάστασης. Αν κι αυτό δεν επιβεβαιώνεται για την ώρα. Πάντως, φωτογραφίες που συνοδεύουν το παρόν δημοσίευμα αποδίδουν την εικόνα για την κτηριακή εγκατάσταση του αποτεφρωτήρα στο αεροδρόμιο Πάφου μέχρι και πριν από λίγες ημέρες.

Ενημερώσαμε υπουργό

Τα πιο πάνω δεδομένα τα θέσαμε σε αρμόδιους λειτουργούς του δημοσίου για να λάβουμε ξεκάθαρη ενημέρωση. Μάλιστα, αν και το σκάνδαλο χρονολογείται, αφού έχει ιστορία δυο δεκαετιών, ο «Φ» ενημέρωσε τον νυν αρμόδιο υπουργό, Αλέξη Βαφεάδη. Ο υπουργός Μεταφορών, Επικοινωνιών και Έργων, ανταποκρίθηκε λέγοντάς μας πως θα ζητήσει να πληροφορηθεί για τις παραμέτρους του ζητήματος.

Αποσυναρμολογημένος…

Σε ό,τι αφορά τον αποτεφρωτήρα του αεροδρομίου Λάρνακας, δεν υπάρχει αυτή τη στιγμή ξεκάθαρη ενημέρωση για την τύχη του. Κατά πόσον, δηλαδή, έχει τεθεί προς πώληση. Πάντως, έγκυρη πηγή πληροφόρησης του «Φ» μας ενημέρωσε ότι «ο αποτεφρωτήρας στον αερολιμένα Λάρνακας από το 2006 παραμένει αποσυναρμολογημένος σε έναν περιφραγμένο χώρο».

Άλλη μέθοδο

Να σημειωθεί, πάντως, ότι ουδέποτε η διαχειρίστρια εταιρεία ήταν διατεθειμένη να χρησιμοποιήσει τους αποτεφρωτήρες. Είχε δρομολογήσει εξ αρχής τις δικές της διαδικασίες για τη διαχείριση απορριμμάτων. Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι σε έκθεση της Ελεγκτικής Υπηρεσίας της Δημοκρατίας, ημερομηνίας 5/9/2022, αναφερόταν μεταξύ άλλων ότι η Hermes «πληροφόρησε ότι δεν χρειάζεται τους εν λόγω αποτεφρωτήρες, αφού χρησιμοποιεί άλλη μέθοδο/διαδικασία για τη διαχείριση των απορριμμάτων των αεροσκαφών». Γι΄ αυτό το ζήτημα έχουμε ζητήσει, επίσης, ενημέρωση.

Πώς εκτοξεύτηκε στα €2.299.273

Πώς το κόστος των αχρείαστων αποτεφρωτήρων εκτοξεύτηκε στα €2.299.273; Η απάντηση σ΄ αυτό το ερώτημα δίδεται μέσω της Ελεγκτικής Υπηρεσίας της Δημοκρατίας, η οποία προ τριετίας είχε επισημάνει τα ακόλουθα σε σχετική έκθεση για το Υπουργείο Μεταφορών, Επικοινωνιών και Έργων: «Σύμφωνα με τα στοιχεία τα οποία περιέχονται σε προηγούμενες Εκθέσεις της Υπηρεσίας μας, καθώς και σχετική πληροφόρηση από τον Αναπληρωτή Διευθυντή του Τμήματος ΗΜΥ, από τον οποίο ζητήσαμε στοιχεία για διερεύνηση της πιο πάνω καταγγελίας, τον Φεβρουάριο του 2004 υπογράφτηκε το συμβόλαιο προμήθειας και εγκατάστασης του εξοπλισμού ύψους €1.616.303, ενώ τον Ιούλιο του 2004 ανατέθηκαν στον ίδιο εργολάβο οι απαιτούμενες οικοδομικές εργασίες έναντι €332.323. Πέραν των πιο πάνω, καταβλήθηκαν με έγκριση της ΚΕΑΑ στον εργολάβο επιπλέον €224.170, λόγω της καθυστέρησης στην πρόοδο των εργασιών εκ μέρους του εργοδότη και €126.477, ως αποζημίωση για τον τερματισμό των συμβάσεων, ανεβάζοντας το συνολικό κόστος σε €2.299.273».

Καμία πρόνοια για τους αποτεφρωτήρες

  • Τι ανέφερε η έκθεση της Ελεγκτικής στις 5/9/2022

Το σκάνδαλο με τους αποτεφρωτήρες χαρακτηρίζεται από συμβάντα που προκαλούν τη νοημοσύνη κάθε υγιώς σκεπτόμενου πολίτη. Τα πιο προκλητικά γεγονότα περιλαμβάνονται στην  έκθεση της Ελεγκτικής Υπηρεσίας της Δημοκρατίας τον Σεπτέμβριο του 2022.

Από τα όσα επισημαίνονται, προκύπτει ότι πριν αρχίσει η υλοποίηση του έργου δεν έγιναν τα δέοντα για να λάβουν έγκαιρα άδεια λειτουργίας οι αποτεφρωτήρες. Ούτε η Ευρωπαϊκή Ένωση ήταν σύμφωνη με την χρήση αυτής της μεθόδου καύσης απορριμμάτων.

«(…)τον Οκτώβριο του 2003 και ενώ οι προσφορές δεν είχαν ακόμη υποβληθεί, ζητήσαμε να ενημερωθούμε από τον Διευθυντή του Τμήματος Πολιτικής Αεροπορίας (ΤΠΑ), το οποίο θα διαχειριζόταν τα συστήματα αποτέφρωσης, κατά πόσο είχαν γίνει (…) οι απαραίτητες ενέργειες και είχαν εξασφαλιστεί από την αρμόδια Αρχή οι αναγκαίες άδειες και οι όροι λειτουργίας των μονάδων (…) Εισηγηθήκαμε όπως οι εν λόγω άδειες/εγκρίσεις εξασφαλιστούν πριν από την υπογραφή του συμβολαίου αγοράς/ εγκατάστασης των κλιβάνων, ώστε να αποφευχθούν προβλήματα και ενδεχόμενες απαιτήσεις του εργολάβου (…). Ο Διευθυντής του ΤΠΑ μάς πληροφόρησε τον Μάιο του 2004, ότι το Τμήμα του είχε προχωρήσει από τον προηγούμενο μήνα στην υποβολή της αίτησης για την εξασφάλιση της άδειας εκπομπής αερίων αποβλήτων των δύο μονάδων και ότι θα επιλαμβανόταν αμέσως του θέματος της εξασφάλισης – από την αρμόδια Αρχή – της σχετικής πολεοδομικής άδειας (….). Τελικά, εξαιτίας της μη έγκαιρης εξασφάλισης από το ΤΠΑ των αναγκαίων αδειών/εγκρίσεων, το Τμήμα Ηλεκτρομηχανολογικών Υπηρεσιών (ΗΜΥ) προχώρησε σε αναστολή των εργασιών, παρά το γεγονός ότι ο αποτεφρωτήρας του αεροδρομίου Πάφου ήταν έτοιμος για λειτουργικό έλεγχο και παραλαβή. (…) Τον Σεπτέμβριο του 2008 ο Διευθυντής του ΤΠΑ να πληροφορήσει το Τμήμα ΗΜΥ ότι η διαχείριση των σκυβάλων των αεροδρομίων και ειδικότερα η λειτουργία των κλιβάνων αποτέφρωσής τους δεν ενέπιπτε στις αρμοδιότητες του ΤΠΑ, αλλά ήταν ευθύνη του διαχειριστή των αεροδρομίων, ο οποίος, ωστόσο, τους πληροφόρησε ότι δεν χρειάζεται τους εν λόγω αποτεφρωτήρες, αφού χρησιμοποιεί άλλη μέθοδο/διαδικασία (…). Το Φεβρουάριο του 2009, ο Γενικός Διευθυντής του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων πληροφόρησε τον Γενικό Διευθυντή του ΥΜΕΕ ότι η αποτέφρωση αποβλήτων, με τη χρήση πολλών και μικρών αποτεφρωτήρων, οι οποίοι δεν λειτουργούν σε συνεχή βάση(…) δεν αποτελούσε βιώσιμη πρακτική στην ΕΕ, για οικονομικούς, τεχνικούς και περιβαλλοντικούς λόγους. Ως εκ τούτου και ενόψει του γεγονότος ότι στο υπό σχεδιασμό Κέντρο Διαχείρισης Ειδικών Αποβλήτων, που αναμενόταν να γίνει στη Βαθιά Γωνιά στη Λευκωσία, περιλαμβανόταν και η κατασκευή κεντρικού αποτεφρωτήρα, εισηγήθηκε όπως αυτός σχεδιαστεί κατάλληλα για αποτέφρωση διαφόρων ειδών αποβλήτων και οι αποτεφρωτήρες που αγοράστηκαν για τα αεροδρόμια να διατεθούν για πώληση στο εξωτερικό. Τον Δεκέμβριο του 2009, το ΗΜΥ ζήτησε έγκριση από τον Γενικό Διευθυντή του Υπουργείου Οικονομικών για πώληση των εν λόγω αποτεφρωτήρων και των εγκαταστάσεών τους στην κατάσταση που βρίσκονταν στους δύο αερολιμένες, μέσω πλειοδοτικού διαγωνισμού του ΤΠΑ, ως ιδιοκτήτη των εν λόγω αποτεφρωτήρων. (…) ζητήσαμε τον Σεπτέμβριο του 2021 από τον Γενικό Διευθυντή του ΥΜΕΕ να μας πληροφορήσει κατά πόσο είχε προχωρήσει η πιο πάνω διαδικασία (…) Ζητήσαμε όπως μας πληροφορήσει τους λόγους για τους οποίους δεν υλοποιήθηκε η πιο πάνω απόφαση και να μας ενημερώσει για τυχόν εξελίξεις σχετικά με το θέμα. Τον Ιανουάριο του 2022, ο Γενικός Διευθυντής του ΥΜΕΕ μάς πληροφόρησε ότι το ΤΠΑ, ως ιδιοκτήτης του εξοπλισμού, έχει στείλει στο Τμήμα ΗΜΥ τα σχετικά για σκοπούς εκποίησης των αποτεφρωτήρων και των στεγάστρων τους, το οποίο τα έχει προωθήσει στον Πρόεδρο του Ειδικού Συμβουλίου Επιθεώρησης για ηλεκτρομηχανολογικό εξοπλισμό για τα περαιτέρω και, ακολούθως θα σταλούν στη Διευθύντρια Υπηρεσιών Κρατικών Αγορών και Προμηθειών για τις δικές της ενέργειες».