Παρά το γεγονός ότι το φθινόπωρο του 2008 είχαμε τη μεγαλύτερη οικονομική κρίση στην παγκόσμια ιστορία, συμπεριλαμβανομένης και της Μεγάλης Ύφεσης, εντούτοις, όπως σημειώνει στο βιβλίο του ο καθηγητής Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια, Adam Tooze, «How a Decade of Financial Crises Changed the Worlds», παρατηρεί πως αυτή δεν έγινε διδακτική από πλευράς κλίμακας και ταχύτητας που θα επέρχονται οι παγκόσμιες χρηματοπιστωτικές κρίσεις στον 21ον αιώνα.
Τα αίτια της γνωστής πια παγκόσμιας οικονομικής κρίσης είναι γνωστά και οφείλονται στη βαθιά ενοποίηση των παγκόσμιων αγορών των τραπεζών, χρεογράφων και χρηματοδότησης και η οποία εξαπλώθηκε τόσο γρήγορα στα μεγάλα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα του κόσμου όπου κατέρρευσαν μια σειρά μεγάλες τράπεζες του κόσμου. Η αναφερόμενη κρίση είχε παντού τις επιπτώσεις της συμπεριλαμβανομένου και των εξαγωγών όπου μειώθηκαν κατά 22% στις αρχές του 2009 και της απασχόλησης στις ΗΠΑ, όπου 800.000 άνθρωποι έχαναν κάθε μήνα τη δουλειά τους, ενώ μέχρι το 2015, 9 εκατ. αμερικάνικα νοικοκυριά έχασαν τα σπίτια τους λόγω κατάσχεσης.
Γύρω από την παγκόσμια οικονομική κρίση δημιουργήθηκε ο μύθος ότι αυτή ήταν απρόβλεπτη, παρά το γεγονός οι μακροοικονομικοί σε όλο τον κόσμο προειδοποιούσαν πως τα δημοσιονομικά ελλείμματα των ΗΠΑ και η συσσώρευση του αμερικανικού χρέους από την Κίνα θα προκαλούσαν παγκόσμια ρευστοποίηση του δολαρίου, όπου και μια σειρά χώρες βίωναν κατάρρευση των οικονομιών τους ή απειλούνταν από αυτή. Η Μεγάλη Ύφεση της δεκαετίας του ‘30 ήταν η χειρότερη οικονομική καταστροφή στη σύγχρονη ιστορία και επήλθε από τις αδέξιες πολιτικές απαντήσεις και ήταν λιγότερο συγχρονισμένη από εκείνη του 2008. Η κλίμακα και η ταχύτητα της οικονομικής κρίσης του 2008 ήταν εκπληκτικές και σύμφωνα με στοιχεία της Τράπεζας Διεθνών Διακανονισμών, οι ακαθάριστες ροές κεφαλαίων ανά τον κόσμο βούλιαξαν κατά 90% τα έτη 2007 και 2008.
Ενώ πέρασαν ήδη 8 χρόνια, ελάχιστη συναίνεση επιδείχθηκε για το νόημα της κρίσης του 2008 και τα επακόλουθά της. Στις ΗΠΑ, οι μνήμες επικεντρώθηκαν στην κυβερνητική απερισκεψία και στην ιδιωτική εγκληματικότητα ενώ οι Ευρωπαίοι ηγέτες κατηγορούν τις ΗΠΑ για τα πάντα.
Αμφότερες οι δυο πλευρές του Ατλαντικού δημιούργησαν το σύστημα που κατέρρευσε το 2008 επειδή συγκάλυψαν στοιχεία για τη διαχείριση των παγκόσμιων οικονομιών και της απόστασης μεταξύ των ΗΠΑ και Ευρώπης. Εδώ έγκειται το μεγάλο ερώτημα αναφορικά με το μέλλον της παγκοσμιοποίησης, λόγω και του γεγονότος ότι είναι πολύπλοκο και μετακινήθηκε πέραν των υπερατλαντικών δομών του 20ου αιώνα.
Στην περίοδο της κρίσης, οι Κινέζοι δεν πώλησαν τα αμερικάνικα περιουσιακά στοιχεία παρά το γεγονός ότι μείωσαν τη συμμετοχή τους στις χρηματοδοτούμενες επιχειρήσεις από την Κυβέρνηση των ΗΠΑ. Θεωρούσαν τους Αμερικανούς υπεύθυνους και αυτό διαφαίνεται από το δελτίο τύπου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που αναφέρει στις 9 Αυγούστου του 2017 ότι η κρίση δεν ξεκίνησε από την Ευρώπη. Η οικονομική κρίση του 2008 οφείλεται στο νέο επιχειρηματικό μοντέλο για τις τράπεζες που ξέφυγε από τις δραστηριότητες των τραπεζιτικών συναλλαγών «λιανικής», όπου οι πελάτες δανείζουν χρήματα στις τράπεζες μέσω των καταθέσεών τους. Από το 1980, οι τράπεζες, δανείζονταν χρήματα από μεγάλα βραχυπρόθεσμα δάνεια και από χρηματοπιστωτικά ιδρύματα και funds της χρηματαγοράς, όπου μέσω αυτών δανείστηκαν μεγάλα χρηματικά ποσά και διά του δανεισμού εκτέθηκαν σε μεγαλύτερο κίνδυνο. Σύμφωνα με εκτιμήσεις της Τράπεζας Διεθνών Διακανονισμών οι ευρωπαϊκές τράπεζες θα χρειαζόταν να μαζέψουν 1,2 τρισ. δολάρια για να καλύψουν τα κενά στους ισολογισμούς τους μεταξύ ενεργητικού σε δολάρια και χρηματοδότησης σε δολάρια, επειδή αυτές κατείχαν το 29% όλων των μη εξυπηρετούμενων ενυπόθηκων τίτλων στις ΗΠΑ και έτσι το φθινόπωρο του 2008 όλες οι τράπεζες στη Δύση έσπευσαν να διασώσουν τα προβληματικά χρηματοπιστωτικά τους ιδρύματα διά των Κεντρικών Τραπεζών. Έτσι, μπορεί το 2008 να θεωρηθεί ως μια στιγμή μετάβασης που σηματοδότησε την παγκόσμια κρίση του 21ου αιώνα, η οποία στηρίχθηκε σε δίκτυα αλληλεξάρτησης που διαμορφώθηκαν από την ιστορία των διατλαντικών σχέσεων του 20ου αιώνα που όπως φαίνεται οι ηγέτες και στις δυο πλευρές θα αφήσουν πίσω τους.
Σε έκθεσή τους οι οικονομολόγοι Ethan Ilzetzki, Garment Reinhardt και Kenneth Rogoff σημειώνουν πως το δολάριο σήμερα είναι νόμισμα–«άγκυρα» (canhhor currency) για άλλα νομίσματα που είναι μαζί του συνδεδεμένα, λόγω του γεγονότος ότι οι χώρες αυτές αντιπροσωπεύουν το 70% του παγκόσμιου ΑΕΠ στη νέα χιλιετία.
Η τελική έκβαση της κρίσης ήταν να χαλαρώσει η στενή σύνδεση μεταξύ των ΗΠΑ και των ευρωπαϊκών οικονομικών όπως ήταν στη δεκαετία του 1990 και που σήμερα ανέρχεται στα 9,5 τρισ. δολάρια.
Επίσης τα χαμηλά αμερικάνικα επιτόκια τράβηξαν και το ενδιαφέρον της Κίνας που δανείσθηκε πάνω από 1,7 τρισ. δολάρια σε ξένο νόμισμα. Οι ενέργειες της Fed συνέβαλαν ούτως ώστε να διαχειρισθεί την κρίση του 2008 από τα υπολείμματα μιας διατλαντικής σχέσης που χρονολογείται από το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου παρά το σημερινό ξέφτισμα των διατλαντικών σχέσεων. Επειδή η επόμενη κρίση πιθανόν να συμβεί στις αναδυόμενες αγορές, καλό θα ήταν η επεξεργασία ενός φύλακα–άγγελου για να σώσει την παγκόσμια οικονομία την επόμενη φορά.
