Ο διχασμός ενόψει εκλογών είναι το θέμα της επιστολής του Α. Χατζηαντώνη.
Ο Πρωταγόρας (490-420 π.Χ.), γεννήθηκε στα Άβδηρα της Θράκης. Κάποια στιγμή μετέβη στην Αθήνα ως σύμβουλος του ηγέτη της πόλης-κράτους, του Περικλή. Ήταν αγνωστικιστής, δήλωνε δηλ. ότι δεν γνωρίζει αν υπάρχει Θεός. Καταδικάστηκε για αθεΐα και τα βιβλία του κάηκαν δημόσια. Εμείς σήμερα, ευρισκόμεθα εν μέσω προεκλογικής εκστρατείας. Ακούμε από τους τέσσερις βασικούς υποψηφίους, ό,τι μπορεί να φανταστεί ο καθένας μας. Και εν μέσω τόσων πολλών «αληθειών», ο πολίτης εμφανίζεται μπερδεμένος. Ο αναποφάσιστος ψηφοφόρος. Άρα, υπάρχει ανάγκη να αναλύσουμε το ερώτημα: «Τι είναι η αλήθεια;»
Στη διάρκεια της λεγόμενης Χρυσής εποχής του Περικλή (445-429 π.Χ.), σε μια περίοδο πνεύματος και πολιτισμού ο Πρωταγόρας έγινε γνωστός με τη ρήση: «Πάντων χρημάτων, μέτρον άνθρωπος». Ο άνθρωπος, δηλαδή, είναι το μέτρο όλων των πραγμάτων. Και επανερχόμεθα στην έννοια της αλήθειας. Αναφέρει ο Πρωταγόρας: «Στην Αθήνα είναι μια ανοιξιάτικη μέρα. Κάποιος από τη Σπάρτη λέγει ότι κάνει κρύο. Ένας Θηβαίος λέγει ότι κάνει ζέστη. Και οι δύο λένε την αλήθεια. Άρα, από τι εξαρτάται η αλήθεια; Από τον τρόπο που εξετάζουμε την πραγματικότητα, επομένως είναι σχετική…». Μια άλλη σκέψη του Πρωταγόρα ήταν: «Η μη γνώση του υποκειμένου (άγνοια) και η βραχύτητα του βίου, μας εμποδίζουν από το να αποκτήσουμε πραγματική γνώση των καταστάσεων!» Ο ίδιος δίδασκε ότι τα πάντα είναι σχετικά.
Αλλά, ας έρθουμε στην παρούσα πολιτική επικαιρότητα και πώς αντιλαμβάνονται την αλήθεια οι Κύπριοι συμπατριώτες μας, αλλά κυρίως οι πολιτικοί. Ανέκυψε πρόσφατα θέμα με την ανέγερση μνημείου για τον Γεώργιο Γρίβα-Διγενή. Τον στρατιωτικό ηγέτη της θρυλικής ΕΟΚΑ, αλλά και μετέπειτα, 1971-74, της τρομοκρατικής οργάνωσης ΕΟΚΑ Β’. Και κατηγορείται ο δήμαρχος Λεμεσού ότι επέτρεψε την ανέγερση ενός τέτοιου μνημείου. Το δημοτικό συμβούλιο βέβαια, ψήφισε και απεφάνθη με ψήφους 13 υπέρ (ΔΗΣΥ, Αλληλεγγύη, ΕΛΑΜ) και 10 κατά (ΑΚΕΛ, ΔΗΚΟ, ΕΔΕΚ) για την πραγματοποίηση του έργου. Να σημειώσουμε ότι θα γίνει σε ιδιωτικό χώρο το μνημείο. Νομίζω, με έξοδα κάποιου Ε/κ που θέλει να τιμήσει τον εκλιπόντα. Οι απόψεις για τον άνθρωπο αυτό, διχάζονται εδώ και πολλές δεκαετίες. Από τη δεκαετία του 1960 που προσπάθησε να πολιτευτεί στην Ελλάδα, αλλά απέτυχε…
Εδώ, αναγκαστικά θα καταφύγουμε και πάλι στον αρχαίο φιλόσοφο. Ο Πρωταγόρας, λοιπόν, απέρριπτε την ύπαρξη απόλυτων ορισμών. Τον διακατείχε σκεπτικισμός για τις ηθικές αρχές, για το τι είναι δίκαιο και τι άδικο. Δίδασκε ότι τίποτα δεν είναι εγγενώς καλό και κατέληγε ότι το σύμπαν ήταν και παραμένει εντελώς ακατάληπτη έννοια όπως και η ηθική.
Αν εγώ ισχυριστώ, π.χ., ότι ο Γρίβας υπήρξε ήρωας, αφιέρωσε τη ζωή του στον αγώνα κατά των Άγγλων για την ελευθερία της Κύπρου, ήταν μαζί με τον Μακάριο, πρωτεργάτης σε αγώνες για την εθνική αποκατάσταση-Ένωση, ασφαλώς θα έρθει ένας άλλος που εύλογα θα μου πει, ότι υπήρξε ολετήρας για την πατρίδα μας και με τις ενέργειές του παρέδωσε τη μισή Κύπρο στον Τούρκο. Άλλοι μπορεί να ισχυριστούν ότι εφόσον απέθανε το Γενάρη του 1974, δεν ήταν σίγουρο ότι θα ενέκρινε ή θα οργάνωνε το πραξικόπημα του Ιουλίου, έξι μήνες αργότερα! Δεν υπάρχει χώρος να επεκταθούμε. Απλώς, εκείνο που μας εξοργίζει, είναι η χρονική συγκυρία που επελέγη για αναμόχλευση διχαστικών παθών.
