Ποιος στίχος μιλά κατευθείαν στην καρδιά σας;
Η συνέντευξη αυτή με ξεπερνά. Πιθανόν να με εκθέσει και με πολλή προσπάθεια απέφυγα το ψυχορράγημα παρά το ότι μετά από πολλαπλούς ακρωτηριασμούς, μοιάζει λειψή. Έτσι, μιας και στην παγωνιά της εωθινής Λευκωσίας «χάνεται κι ο στερνός μου φίλος» και χιλιάδες άρματα δρεπανηφόρα θερίζουν τις σκέψεις μου, δεν μένει παρά το εξής: «Το ζεστό νερό μού θυμίζει κάθε πρωί πως δεν έχω τίποτε άλλο ζωντανό κοντά μου»… ποίηση των αναλφάβητων … ζω ένα ποίημα που δεν το έχω διαβάσει ποτέ…
Αισθανθήκατε ποτέ ότι απογοητεύσατε τον νεανικό σας εαυτό;
Η νιότη δεν είναι ημερολογιακή υπόθεση, νιώθω νέα και παρορμητική και ποτέ δεν έβαζα μεγαλύτερους στόχους απ’ αυτούς που βάζω σήμερα, κυνηγώντας τις ενατενίσεις μου, κυνηγώντας χίμαιρες. Εξακολουθώ να απογοητεύω τον εαυτό μου και έχω απογοητευθεί και από τους άλλους. Σε όλη μου τη ζωή ακροβατούσα επάνω σε ένα σκοινί τεντωμένο ανάμεσα στην «ιεραποστολική» Ιατρική και τη μαχητική οχλαγωγία πολιτικών διεκδικήσεων, επικεφαλής ανύπαρκτων όχλων. Ζώντας το απόλυτο! Πρόδωσα σημαντικές σπουδές στη Χειρουργική, την Πανεπιστημιακή έδρα, την Ακαδημαϊκή πορεία. Δεν μετανιώνω που μπήκα σε έναν πόλεμο χωρίς ασπίδα, χωρίς να είμαι γαλαζοαίματη και όπου ελάχιστοι από τους ανθρώπους τους οποίους εμπιστεύτηκα, παρέμειναν νέοι. Οι πιο πολλοί απλώς, «βγάλαν ταξί και ησύχασαν» κατά πώς γράφει ο Σαββόπουλος. Ίσως να τα κατάφερνα καλύτερα αν ζούσα κάπου αλλού, σε αλλοτινούς καιρούς. Συνεχίζω σθεναρά, αν και υποψιάζομαι όλους όσοι επιβιώνουν των εξεγέρσεων της νιότης, συμπεριλαμβανομένου και του εαυτού μου.
Στις εκλογές του 2021 θα διεκδικήσετε ξανά έδρα στη Βουλή;
Ναι βεβαίως, θα είμαι επικεφαλής της Αλληλεγγύης.
Η συνεργασία με το ΔΗΚΟ ενδέχεται να έχει και συνέχεια μετά τις ευρωεκλογές;
Η Αλληλεγγύη έχει αποφασίσει την αυτόνομη συμμετοχή στις Βουλευτικές εκλογές του 2021. Δεν αποκλείουμε συνεργασίες και γι’ αυτό συζητήσαμε ακροθιγώς αυτή την πιθανότητα με τον Πρόεδρο άλλου κόμματος αλλά δεν συζητήσαμε με το ΔΗΚΟ. Είναι πρόωρο όμως να μπούμε σε λεπτομέρειες.
Ο κατακερματισμός του λεγόμενου ενδιάμεσου χώρου οφείλεται στα πολλά αρχηγικά «εγώ»;
Οφείλεται στην έλλειψη κοινού οράματος, κοινής στόχευσης. Δυστυχώς έχει αποδειχθεί πως υπάρχει μόνο μια κατ’ επίφασιν κοινή γραμμή κατά της ΔΔΟ. Σχεδόν όλοι, αποδέχονται, λίγο ως πολύ, λύση ΔΔΟ. Απλώς προσπαθούν να τη «βελτιώσουν». Συνεπώς λείπει ο συνεκτικός ιστός.
Μετά από μια μεγάλη πορεία στην πολιτική, ποιο ρόλο επιφυλάσσετε στον εαυτό σας για το μέλλον;
Ήθελα να υπηρετούσα για άλλη μία θητεία στο Ευρωκοινοβούλιο. Τώρα θα συνεχίσω τις ιατρικές αποστολές στην Αφρική, μπορεί να διδάξω σε Ιατρική Σχολή, θα συμμετέχω στον Αγώνα για την επίλυση του Κυπριακού και για καλύτερη Δημοκρατία στον τόπο μας. Η Δημοκρατία μας είναι ελλειμματική, νοσεί, όπως άλλωστε νοσεί και όλο το νησί. Και θα αντιπαλεύω τους δαιμόνους μου. Θέλω να διαβάσω όσα δεν διάβασα μέχρι σήμερα, να ξαναδιαβάσω όσα μουντζούρωσα με σημειώσεις στα περιθώρια, να γράψω ό,τι δεν πρόλαβα. Και να ακολουθώ την εγγονή μου στον κόσμο του ψυχικού αδιαχώρητου, χαρίζοντάς της όσα στέρησα από τη θυγατέρα μου.
Πότε ένας πολιτικός πρέπει να αποχωρεί από την ενεργό δράση;
Αν είναι αληθινός πολιτικός δεν εγκαταλείπει ποτέ τη μάχη. Πρέπει να πεθαίνει επί των επάλξεων ως απλός στρατιώτης. Αν εννοείτε πότε πρέπει να παραδίδει τη σκυτάλη ένας πολιτικός αρχηγός, θα συμφωνείτε μαζί μου ότι ένας αληθινός πατριώτης αισθάνεται τον παλμό των καιρών και γνωρίζει πότε πρέπει να το πράξει.
Ποιο πρόσωπο εκτιμήσατε περισσότερο κατά την πολυετή εμπλοκή σας στα κοινά;
Περισσότερο ή λιγότερο, δεν ξέρω. Θαύμαζα τον Γιάσερ Αραφάτ και τον Αμπντουλάχ Οτσιαλάν, κυρίως τις εποχές που συνεργαζόμουν στενά μαζί τους. Δυστυχώς, έφυγαν με τραυματισμένη εικόνα. Όμορφα κομμάτια βρήκα και σε άλλους ανθρώπους. Εκτιμώ βαθύτατα τον ποιητή Γιασιάρ Γιακίζ, έναν από τους πρώτους ΥΠΕΞ του Ερντογάν, τον Γκεόρκι Μουράτοφ και τον Τζιγκίς Αϊντμάτοφ. Είχα πάντα ένα ελαφρύ τρόμο μπροστά στη Μονσεράτ Καμπαγιέ και ζήλευα τη Μελίνα Μερκούρη.
Υπάρχει κάποιος στίχος στις ποιητικές σας συλλογές ο οποίος αποδίδει αυτό που είστε σήμερα;
«Αυτός λέγεται Γεράσιμος. Γιατί είναι γέρος και άσημος»… καλά είναι του Χριστιανόπουλου.
Ποιοι συγγραφείς επηρέασαν τη σκέψη σας;
Ο άξονας Τζόυς, Έλιοτ, Σεφέρης, με ανακουφιστικές αποδράσεις προς τον Ελύτη, τον Παλαμά, τον Καβάφη. Θα σας φανεί παράξενο αλλά έχοντας μια παθολογική υπερμνησία και διαβάζοντας μανιωδώς στο δημοτικό τα Ευαγγέλια της Θείας Λειτουργίας, τον Αίσωπο, τον Άντερσεν, τον Ντίκενς, τον Ιούλιο Βερν, τη Χάριετ Μπίτσερ, την εφημερίδα «Ελευθερία» της Λευκωσίας που την ξεκοκάλιζα μέχρι τη διακοπή της έκδοσής της με το πραξικόπημα, αλλά και κάπως πρόωρα τον Καζαντζάκη και τον Παπαδιαμάντη, οδηγήθηκα σ’ αυτό που ήθελα να κάνω: Να «εξερευνώ τον κόσμο, να γιατρεύω τους ανθρώπους, να ζω επικινδύνως, να ρουφώ τη ζωή μέχρι το μεδούλι, να υπερασπίζομαι τη σταχομαζώχτρα, τους αδύνατους και τους αδικημένους, να είμαι αρχηγός».
Οι Κύπριοι πολιτικοί, στην πλειονότητά τους, διαθέτουν παιδεία ή απλώς γνωρίζουν καλά την κομματική αλφαβήτα;
Υπάρχουν μορφωμένοι, υπάρχουν και αφόρητες μετριότητες. Στην καθημερινότητα, συνεννοούμαστε με την «κομματική νοηματική γλώσσα». Ελάχιστες φορές κατατίθεται προκλητική σκέψη πέραν της κομφορμιστικής συνθηματολογίας. Συνήθως υποβάλλουμε τους πολίτες σε γλωσσική φάλαγγα.
Υπάρχει κάτι για το οποίο μετανιώνετε σε σχέση με τις πολιτικές σας επιλογές;
Πολλά. Κυρίως γιατί πίστωνα συντρόφους και αντιπάλους με εντιμότητα που δεν είχαν. Μετανιώνω που δεν έφυγα από τον Συναγερμό νωρίτερα.
Οι δηλώσεις περί Ένωσης με την Ελλάδα ήταν περισσότερο μια παρόρμηση της στιγμής;
Εσείς τι νομίζετε; Ότι ήταν επαναστατική προκήρυξη έναρξης Ενωτικού Αγώνα; Με πληγώνει η διαβίωση σ’ ένα γυάλινο κόσμο φτιαγμένο από παραμορφωτικούς καθρέφτες. Θυμάστε τον Χριστόφια όταν δήλωσε στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο «εγώ είμαι κομμουνιστής» και πέσανε να τον φάνε; Λες και η ζωή του Χριστόφια άρχισε όταν η ΚΔ ανέλαβε την Προεδρία της ΕΕ. Ήμουν ανάμεσα σ’ εκείνους που τον υπερασπίστηκαν σθεναρά.
Όταν ακούτε τη λέξη πατρίδα ποιο είναι το πρώτο πράγμα που σας έρχεται στο μυαλό;
Τα οστά επάνω στον τάφο του Πετράκη Γιάλλουρου και του Παναγιώτη Κάσπη στο Ριζοκάρπασο. Τα έθαβα κάθε Μεγάλη Παρασκευή που πήγαινα στον Επιτάφιο, τα ξανάθαβα τον επόμενο χρόνο και ξανά τον επόμενο.
Μπορεί να υπάρξει εθνικισμός «με την καλή έννοια»;
Δεν χρησιμοποιώ τον όρο εθνικισμός γιατί είναι ταυτισμένος με τον ναζισμό. Πιστεύω στον πατριωτισμό, στην αυτοπροαίρετη βούληση να δώσεις και τη ζωή σου για το καλό της πατρίδας, στον σεβασμό της δικής σου αλήθειας αλλά και της αλήθειας των άλλων.
Υπάρχει κάποιο κόμμα στο Κυπριακό Κοινοβούλιο το οποίο βρίσκεται εκτός δημοκρατικού τόξου;
Υπάρχουν πολλές πράξεις και δράσεις πολιτικών κομμάτων που δεν συνάδουν με τη Δημοκρατία. Για το ΕΛΑΜ το πρόβλημα είναι άλλο, δεν είναι ο ακραίος εθνικισμός, είμαστε εμείς οι υπόλοιποι.
Ποιος ήταν ο βασικότερος λόγος που δεν καταφέρατε να εκλέξετε τον Νικόλα στις εκλογές του ’18;
Δεν το πίστεψε ο ίδιος. Γι’ αυτό.
Ένα σενάριο ευρύτερης συνεργασίας της Δεξιάς, από τον ΔΗΣΥ και τον «ενδιάμεσο» μέχρι το ΔΗΚΟ, σας βρίσκει σύμφωνη;
Την ψώρα της δεξιάς-αριστεράς δεν την κόλλησα ποτέ. Γιατί με θεωρείτε δεξιά; Αυτό το σενάριο έπαιξε πολλές φορές μέχρι τώρα. Άλλη είναι η λύση.
Ποιο ήταν το μεγαλύτερο μάθημα ζωής που πήρατε στη Λωρίδα της Γάζας;
Πως η ζωή σε τόπους όπως η Γάζα είναι μικροί, σκληροί καθημερινοί θάνατοι. Η ΕΕ δεν νοιάζεται που άνθρωποι ζουν σε μια μεγάλη φυλακή, ένα σύγχρονο Άουσβιτς, την απόλυτη εξαθλίωση. Σε απόσταση 20 μόνο λεπτών πτήσης από τις ακτές της. Τους παρέδωσε σε τρομοκράτες, τους φορτώνει και την ευθύνη, γι’ αυτό και παρακολουθεί αδιάφορα τις Φιλισταίες να τριχομαλίζονται καθώς τα τραγικά θύματα του Άουσβιτς συνεχίζουν τη γενοκτονία.
Πείτε μου σε 50 μόνο λέξεις τα σημαντικότερα παράσημα που έχετε στο πέτο σας.
Ο θανατερός πλους του «Dignity», οι επικίνδυνες πτήσεις με ελικόπτερα, οι συλλήψεις, φυλακίσεις, εντάλματα σύλληψης, σωματικές κακοποιήσεις, σπασμένα πλευρά, τα «Persona Non Grata» από 6 δικτατορικά καθεστώτα, μια οδός με τ’ όνομά μου, η πολιτογράφησή μου στο Καραμπάχ, ουλές στις παλάμες μου από βόμβα φωσφόρου, Τουλαραιμία στην Αϊτή και μια σχεδόν θανατηφόρος γαστρορραγία στην Γουαδελούπη, δυο φορές τρύπημα με χειρουργική βελόνα μολυσμένη με ΗΙV (όχι δεν κόλλησα). Και οι άνθρωποι που χειρούργησα.
Μετά τις εκλογές στα κατεχόμενα εκτιμάτε ότι θα υπάρξει κινητικότητα στο Κυπριακό;
Η Τουρκία έχοντας κερδίσει άλλα 3 χρόνια δικής μας αδράνειας θα είναι σε θέση να εφαρμόσει την επόμενη φάση του σχεδίου της. Την ανακήρυξη κράτους στα κατεχόμενα.
Κρατήσατε κάτι που να σας θυμίζει τη Θεσσαλονίκη των νεανικών σας χρόνων;
Τους ποιητές… «να δω τους ποιητές πρόλαβα εγώ»… τους έζησα, τους ερωτεύθηκα, μεθύσαμε … Χριστιανόπουλος, Πεντζίκης, Αλαβέρας, λιγότερο τους Ασλάνογλου και Ιωάννου, πιο πολύ τους Αναγνωστάκη, Μάρκογλου, Θέμελη, Ευαγγέλου, Καρέλλη αλλά και τους Μαρωνίτη, Κεχαγιόγλου, Κοκκόλη Παπάζογλου «τραμ», «διαγώνιο», τη «βιβλιοθήκη»«, το φαρμακείο του Νίκου-Γαβριήλ και ό,τι ήταν τότε το ΚΘΒΕ.
Ποιο βιβλίο διαβάζετε αυτό τον καιρό;
Ξαναδιαβάζω ταυτόχρονα Νερούντα, «Tο Τανγκό των Χριστουγέννων» του Ξανθούλη , «Tο Στρατηγικό Βάθος» του Νταβούτογλου και τη Διδακτορική Διατριβή του ΥΠΕΞ Χριστοδουλίδη.
Ποιο ήταν το τελευταίο πράγμα που σας συγκίνησε αληθινά;
Τα φλεγόμενα ή νεκρά και αγκαλιασμένα σαν άνθρωποι και σαν μαρμάρινα αγάλματα καγκουρό, στις πυρκαγιές της Αυστραλίας. Και μην με πείτε πυρπολημένη.
Η Ελένη Θεοχάρους είναι Πρόεδρος του Κινήματος Αλληλεγγύη.
