Κάθε απώλεια σε ένα πόλεμο «μετρά» περισσότερο αν η αναπλήρωσή της είναι δύσκολη ή, πολύ περισσότερο, αν είναι αδύνατη. Αυτό αντιπροσωπεύει για τη Ρωσία η απώλεια των βομβαρδιστικών της μετά την επίθεση της Ουκρανίας με drones σε αεροπορικές της βάσεις.
Ακόμη και αν δεν ήταν 40 τα αεροσκάφη που χάθηκαν, όπως υποστήριξε η Ουκρανία, αυτό που έχασε η Ρωσία ήταν βομβαρδιστικά που ίσως δεν θα αντικατασταθούν ποτέ, γιατί δεν παράγονται πια.
Ένας στόλος τόσο βαριά χτυπημένος που ενδέχεται να υποχρεώσει το Κρεμλίνο να αναθεωρήσει τη στρατηγική του απέναντι στην Ουκρανία, τονίζουν οι Financial Times. Τα βαθιά πλήγματα σε ρωσικό έδαφος αποκαλύπτουν το τίμημα ενός πολέμου διαρκείας — ακόμη κι αν ο αντίπαλος είναι πιο αδύναμος.
Η εμβέλεια της ουκρανικής επιχείρησης με drones κατά τη διάρκεια του Σαββατοκύριακου καθίσταται ολοένα και πιο ξεκάθαρη, καθώς οι αναλύσεις από δορυφορικές εικόνες και εκτιμήσεις ειδικών φωτίζουν το μέγεθος της καταστροφής.
Η Ουκρανία σχεδίαζε επί 18 μήνες μια τολμηρή επιχείρηση: έκρυβε drones σε φορτηγά, τα μετέφερε χιλιάδες χιλιόμετρα πίσω από τις ρωσικές γραμμές και έπληξε τέσσερις στρατιωτικές αεροπορικές βάσεις με στρατηγικά βομβαρδιστικά. Η επιχειρησιακή τόλμη συνοδεύτηκε και από καταστροφή στόχων.
Εκτιμήσεις αναλυτών υποστηρίζουν ότι η επίθεση «υπονόμευσε με ουσιαστικό τρόπο τη δυνατότητα της Ρωσίας να εκτελεί πλήγματα εκτός βεληνεκούς της εχθρικής άμυνας (stand-off)». Σύμφωνα με τον Μάικλ Κόφμαν του Carnegie Endowment for International Peace, «καταστράφηκαν αεροσκάφη που η Ρωσία θα δυσκολευτεί να αντικαταστήσει». Προσθέτει ο ίδιος: «Μπορεί να μην είναι αρκετό για να σταματήσουν πλήρως οι ρωσικές επιθέσεις, αλλά δείχνει ότι η συνέχιση του πολέμου έχει πραγματικό κόστος για τη στρατιωτική ισχύ της Ρωσίας».
Η ρωσική πολεμική αεροπορία το πληρώνει ακριβά
Σύμφωνα με ανοιχτές πηγές και ανεξάρτητους αναλυτές, οι ζημιές που υπέστη η ρωσική στρατηγική αεροπορία φτάνουν σε ποσοστό έως και 20% του ενεργού στόλου βομβαρδιστικών μεγάλης εμβέλειας. Ανάμεσά τους, TU-95 και TU-22M3 — αεροσκάφη ικανά να μεταφέρουν τόσο συμβατικές όσο και πυρηνικές κεφαλές.
Η Ουκρανία ισχυρίζεται ότι καταστράφηκαν ή υπέστησαν σοβαρές ζημιές πάνω από 40 αεροσκάφη. Η Ρωσία παραδέχεται μόνο «μερικές μονάδες αεροπορικού εξοπλισμού που επηρεάστηκαν από πυρκαγιά». Η πραγματική ζημιά, σύμφωνα με ανεξάρτητες εκτιμήσεις, κυμαίνεται μεταξύ 10 και 12 αεροσκαφών — αριθμός που, ακόμη κι αν επιβεβαιωθεί, αποτελεί σοβαρό πλήγμα τόσο σε επιχειρησιακό όσο και σε πολιτικό επίπεδο.
«Πρόκειται για αεροσκάφη σε πλήρη επιχειρησιακή κατάσταση», εξηγεί ο Φάμπιαν Χόφμαν, ερευνητής στο Πανεπιστήμιο του Όσλο. «Η απώλειά τους είναι ιδιαίτερα επιζήμια, καθώς δεν αντικαθίστανται».
Οργή και μέσα στη Ρωσία
Η αποτυχία στην προστασία του στρατηγικού στόλου προκάλεσε οργή ακόμη και εντός της φιλοπολεμικής κοινότητας της Ρωσίας στο Telegram. Ο δημοφιλής λογαριασμός Rybar κατήγγειλε ότι «κατασκευάστηκαν στα πρόχειρα υπόστεγα για τακτικά αεροσκάφη, αλλά δεν έγινε τίποτα για τη στρατηγική αεροπορία, παρότι αυτά τα αεροπλάνα έχουν βγει εδώ και καιρό από την παραγωγή και οι απώλειες δεν αναπληρώνονται». Προειδοποιεί ότι «το χτύπημα ήταν σοβαρό. Το να ισχυρίζεται κανείς το αντίθετο είναι αυταπάτη που φτάνει στα όρια της δολιοφθοράς».
Ο Ουκρανός αναλυτής και πρώην αξιωματικός της αεροπορίας, Ολέξιι Μελίνκ, περιγράφει την κατάσταση ως «επαγγελματικό φιάσκο»: «Χτυπήθηκαν στρατηγικά βομβαρδιστικά που η Ρωσία δεν είναι σε θέση να παράγει. Η ρωσική ηγεσία θα χρειαστεί να δώσει απαντήσεις σε πολύ δύσκολες ερωτήσεις — και να αναζητήσει υπεύθυνους».
Επαναπροσδιορισμός της ρωσικής στρατηγικής
Η επίθεση φαίνεται πως επιβάλλει αναθεώρηση και στην τακτική της Μόσχας. Το Κρεμλίνο έχει ως πρακτική να ομαδοποιεί τα βομβαρδιστικά για μαζικές επιθέσεις. Τώρα, θα αναγκαστεί να τα διασπείρει για να τα προστατεύσει — κάτι που μειώνει την ικανότητα για συντονισμένα μαζικά πλήγματα και καθιστά την ουκρανική αεράμυνα πιο αποτελεσματική, σύμφωνα με τον Γουίλιαμ Αλμπέρκ του Stimson Center.
Στο πυρηνικό επίπεδο, το πλήγμα θεωρείται περιορισμένο, καθώς η Ρωσία βασίζεται κυρίως στα χερσαία (60%) και υποβρύχια (30%) μέσα της στρατηγικής της «τριάδας», και λιγότερο στους αερομεταφερόμενους φορείς (10%).
Ωστόσο, το συμβολικό μήνυμα είναι ισχυρό: το ρωσικό στρατηγικό βάθος δεν είναι πλέον άτρωτο.
«Υπάρχει μια αίσθηση στους Ρώσους ότι το τεράστιο μέγεθος της χώρας τους προσφέρει ασφάλεια. Αυτό που έκανε η Ουκρανία είναι να χτυπήσει στην καρδιά αυτής της αίσθησης», δήλωσε ο Αλμπέρκ.
Μήνυμα πριν τις συνομιλίες στην Κωνσταντινούπολη
Η επίθεση ήρθε ένα 24ωρο πριν τις ειρηνευτικές συνομιλίες στην Κωνσταντινούπολη, με το Κίεβο να θέλει να δείξει ότι μπορεί να μεταβάλει τη δυναμική στο πεδίο — και μάλιστα χωρίς δυτικά οπλικά συστήματα.
Το Κρεμλίνο μιλούσε πρόσφατα για «πόλεμο διαρκείας», με αναφορές ακόμη και στον ρωσοσουηδικό πόλεμο του 18ου αιώνα που κράτησε 21 χρόνιια. Η SBU απαντά, όπως σχολίασε δηκτικά ο Μελνίκ: «Το χτύπημα στα βομβαρδιστικά είναι κι ένας τρόπος να τους ρωτήσουμε: είναι βέβαιοι ότι μπορούν και θέλουν να συνεχίσουν αυτόν τον πόλεμο για πολλά χρόνια και να αντέξουν τέτοιες απώλειες;»
