Περισσότεροι από 800 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους και πάνω από 2.700 τραυματίστηκαν από τον σεισμό των έξι βαθμών Ρίχτερ που σημειώθηκε τη νύχτα της Κυριακής στο ανατολικό Αφγανιστάν, ενώ στη χώρα έχουν καταγραφεί τουλάχιστον πέντε ισχυροί μετασεισμοί.

Ο Δρ. Brian Baptie, σεισμολόγος του British Geological Survey, εξηγεί ότι η περιοχή βρίσκεται πάνω σε ένα από τα πιο ενεργά τεκτονικά όρια του πλανήτη, εκεί όπου συγκρούονται οι πλάκες της Ινδίας και της Ευρασίας. Η τεράστια αυτή δύναμη όχι μόνο διαμόρφωσε τα Ιμαλάια και το Θιβετιανό Οροπέδιο, αλλά ευθύνεται και για μια μακρά ιστορία σεισμικών τραγωδιών στο Αφγανιστάν.

Οι Αφγανοί αξιωματούχοι δεν σταματούν να επαναλαμβάνουν ότι ο απολογισμός των θυμάτων θα αυξηθεί, καθώς συνεχίζονται οι έρευνες σε απομονωμένες, ορεινές περιοχές κατά μήκος των συνόρων με το Πακιστάν, όπου πολλά σπίτια από λάσπη και πέτρες κατέρρευσαν, και να δηλώνουν ότι οι ζημιές στην Κουνάρ είναι «πολύ μεγάλες». Εκατοντάδες άνθρωποι βρίσκονται εδώ και ώρες εγκλωβισμένοι στα ερείπια χωρίς να γίνει γνωστή η τύχη τους. Οι προσπάθειες για διάσωση τους είναι τιτάνιες, ωστόσο το έργο των διασωστών και εθελοντών είναι πολύ δύσκολο.

Όπως έχει μεταδοθεί, τρία χωριά έχουν ισοπεδωθεί από τον Εγκέλαδο. «Δεν έχουμε ξαναδεί ποτέ κάτι παρόμοιο», δήλωσε ο Ιγιάζ Ουλχάκ Γιάαντ, αξιωματούχος της περιοχής Νουργκάλ στην επαρχία Κουνάρ. «Ηταν τρομακτικό, τα παιδιά και οι γυναίκες ούρλιαζαν», πρόσθεσε.

Περιοχές έχουν αποκοπεί καθώς οι κατολισθήσεις σε δρόμους, που δεν είναι ασφαλτοστρωμένοι, δεν επιτρέπουν πρόσβαση και διακίνηση. 

Η Thamindri de Silva, εθνική διευθύντρια του World Vision Afghanistan, δήλωσε ότι ενώ η ακριβής κλίμακα της καταστροφής είναι ακόμη δύσκολο να εκτιμηθεί λόγω της απομακρυσμένης θέσης και της δύσκολης πρόσβασης, η περιοχή της κοιλάδας Μαζάρ στο Κουνάρ φαίνεται να είναι το «επίκεντρο», με ένα χωριό «ολοσχερώς κατεστραμμένο».

«Πρόκειται για ένα από τα πιο απομακρυσμένα και επίσης ένα από τα φτωχότερα μέρη του Αφγανιστάν», δήλωσε στο Al Jazeera από την Καμπούλ, σημειώνοντας ότι έχει ελάχιστες υποδομές, εξαιρετικά περιορισμένη οδική πρόσβαση και δεν υπάρχουν εγκαταστάσεις υγείας ή σχολεία.

«Τα σπίτια είναι βασικά χτισμένα με λάσπη». Λόγω των εύθραυστων υποδομών, η de Silva είπε ότι ένας σεισμός προκαλεί πολύ εύκολα «την κατάρρευση των κτιρίων», που σημαίνει ότι «πολλοί άνθρωποι θα θαφτούν».

Ο Chris Elders, καθηγητής γεωλογίας πετρελαίου στο Πανεπιστήμιο Curtin, ανέφερε ότι οι συγκεκριμένες περιοχές είναι ιδιαίτερα ευάλωτες και από την άποψη της μορφολογίας του εδάφους. «Δεν είναι μόνο τα κτήρια που θα επηρεαστούν από τον σεισμό και θα γίνουν ασταθή, αλλά και οι πλαγιές των λόφων. Και αυτό είναι που προκαλεί κατολισθήσεις».

Ένας κάτοικος στην περιοχή Νουργκάλ, μια από τις περιοχές που έχουν πληγεί περισσότερο στην επαρχία Κουνάρ, είπε ότι σχεδόν ολόκληρο το χωριό έχει καταρρεύσει. «Τα παιδιά είναι κάτω από τα ερείπια. Οι ηλικιωμένοι είναι κάτω από τα ερείπια. Νέοι είναι κάτω από τα ερείπια», είπε και απηύθυνε απεγνωσμένη έκκληση για βοήθεια.

Ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες κοινοποίησε μια ανάρτηση λέγοντας ότι εκφράζει την πλήρη αλληλεγγύη στον λαό του Αφγανιστάν μετά τον καταστροφικό σεισμό, αναφέροντας πως οι ομάδες του ΟΗΕ στον Αφγανιστάν βρίσκονται επί ποδός για να βοηθήσουν τις πληγείσες περιοχές.

Συχνοί και ιδιαίτερα καταστροφικοί οι σεισμοί στην περιοχή

Οι σεισμοί στο Αφγανιστάν είναι συχνοί ιδιαίτερα στην οροσειρά Χίντου Κους, όπου συναντώνται οι τεκτονικές πλάκες της Ινδίας και της Ευρασίας. Είναι επίσης ιδιαίτερα καταστροφικοί με πολλά θύματα καθώς οι υποδομές της χώρας είναι πολύ ευάλωτες.

• Πιο κάτω παρουσιάζονται μερικοί από τους σεισμούς των τελευταίων χρόνων στη χώρα:

Το 2023, περισσότεροι από 2.000 άνθρωποι σκοτώθηκαν όταν ένας σεισμός μεγέθους 6,3 Ρίχτερ έπληξε τη δυτική επαρχία Χεράτ.

• Το 2022, ένας ισχυρός σεισμός έπληξε μια ορεινή περιοχή του ανατολικού Αφγανιστάν, σκοτώνοντας τουλάχιστον 1.000 ανθρώπους και τραυματίζοντας περίπου 1.500.

• Το 2015, ένας σεισμός στα βορειοανατολικά του Αφγανιστάν σκότωσε περισσότερους από 200 ανθρώπους στη χώρα και στο βόρειο Πακιστάν.

• Ένας σεισμός μεγέθους 6,1 Ρίχτερ το 2002 σκότωσε περίπου 1.000 ανθρώπους στο βόρειο Αφγανιστάν.

Το 1998, ένας σεισμός μεγέθους 6,1 Ρίχτερ και οι επακόλουθες δονήσεις στα απομακρυσμένα βορειοανατολικά του Αφγανιστάν σκότωσαν τουλάχιστον 4.500 ανθρώπους.