Το Halloween (Χάλογουιν) το 2025 γιορτάζεται, όπως κάθε χρόνο, στις 31 Οκτωβρίου, ημέρα Παρασκευή. Πρόκειται για τη βραδιά πριν από την Ημέρα των Αγίων Πάντων (All Hallows’ Day), την οποία η Χριστιανική Εκκλησία τιμά την 1η Νοεμβρίου. Στην παλαιά αγγλική, οι άγιοι αποκαλούνταν “hallowed”, και το “evening” (βράδυ) συντμήθηκε σε “e’en”, δημιουργώντας αρχικά τον όρο “All Hallows’ Eve”, που εξελίχθηκε σε “Hallowe’en” και τελικά σε Halloween.
Οι ρίζες του Halloween βρίσκονται στην αρχαία κελτική γιορτή Samhain (προφέρεται «σάου-ιν»), που σημαίνει «Τέλος του Καλοκαιριού». Ήταν μια ιερή γιορτή των Κελτών και των Δρυΐδων στη Βρετανία και την Ιρλανδία και σηματοδοτούσε το τέλος της συγκομιδής και την αρχή του χειμώνα, του «σκοτεινού μισού» του έτους.
Οι Κέλτες πίστευαν ότι κατά τη διάρκεια του Samhain το πέπλο ανάμεσα στον κόσμο των ζωντανών και των νεκρών γινόταν πιο λεπτό, επιτρέποντας την επαφή με τα πνεύματα. Ήταν μια στιγμή μνήμης των νεκρών αλλά και πρόβλεψης του μέλλοντος. Με τον καιρό, η γιορτή συνδέθηκε με φαντάσματα, νεκροταφεία και πνεύματα.
Στον 1ο αιώνα μ.Χ., μετά τη ρωμαϊκή κατάκτηση των κελτικών εδαφών, Ρωμαίοι και Κέλτες συγχώνευσαν τα έθιμά τους. Περίπου οκτώ αιώνες αργότερα, η Καθολική Εκκλησία καθιέρωσε την 1η Νοεμβρίου ως Ημέρα των Αγίων Πάντων. Η προηγούμενη νύχτα, η All Hallows’ Eve, παρέμεινε ως αυτόνομη γιορτή και εξελίχθηκε στο σημερινό Halloween.
Παραδόσεις και έθιμα του Halloween
Στο πέρασμα του χρόνου, το Halloween απέκτησε έθιμα που κυμαίνονται από μυστικιστικά μέχρι ψυχαγωγικά:
- Στην Αγγλία, ήταν γνωστό ως “Nutcrack Night”: οικογένειες συγκεντρώνονταν δίπλα στο τζάκι, πίνοντας μηλίτη και τρώγοντας ξηρούς καρπούς και μήλα.
- Στην Ιρλανδία, οι άνθρωποι σκάλιζαν γογγύλια με τρομακτικά πρόσωπα, τοποθετώντας μέσα κερί για να διώχνουν τα κακά πνεύματα.
- Ο μύθος του “Jack-O’-Lantern” προέρχεται από την ιρλανδική ιστορία του Τσιγκούνη Τζακ (Stingy Jack), που εξαπάτησε τον Διάβολο αλλά καταδικάστηκε να περιπλανιέται στη Γη με ένα φανάρι να φωτίζει τον δρόμο του.
- Όταν οι Ιρλανδοί μετανάστευσαν στις ΗΠΑ τον 19ο αιώνα, αντικατέστησαν τα γογγύλια με κολοκύθες, που ήταν περισσότερες και πιο εύκολες στο σκάλισμα. Έτσι γεννήθηκε το σημερινό κολοκύθι-φανάρι του Halloween.
Πώς γιορτάζεται σήμερα
Σήμερα, το Halloween έχει εξελιχθεί σε μια κυρίως ψυχαγωγική γιορτή, ιδιαίτερα σε Ηνωμένες Πολιτείες, Καναδά και Ευρώπη, με στοιχεία λαογραφίας και εμπορικής κουλτούρας. Κύρια έθιμα περιλαμβάνουν:
- Μεταμφιέσεις σε τρομακτικούς ή φανταστικούς χαρακτήρες
- Trick-or-treat (κολαούζο ή κέρασμα) από παιδιά που χτυπούν πόρτες για γλυκά
- Σκάλισμα κολοκύθας (Jack-O’-Lantern)
- Στολισμοί σπιτιών με ιστούς, φαντάσματα, κολοκύθες
- Πάρτι, παιχνίδια με μήλα, αφήγηση τρομακτικών ιστοριών και ταινίες τρόμου.
