Να αναλάβει πρωτοβουλίες και ενέργειες για ταχύτερη αδειοδότηση και έγκαιρη έκδοση τίτλων ιδιοκτησίας καλεί τη νέα κυβέρνηση ο Σύνδεσμος Επιχειρηματιών Ανάπτυξη Γης.
Ο πρόεδρος του Συνδέσμου, Παντελής Λεπτός, τονίζει πως υπάρχουν περαιτέρω προοπτικές στον τομέα των ακινήτων το 2018. Ωστόσο σημειώνει πως, παρά τα θετικά μηνύματα οι πωλήσεις ακινήτων δεν έφτασαν τα επίπεδα των πωλήσεων πριν από την οικονομική κρίση.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Ξένος ένας στους τέσσερις αγοραστές στ’ ακίνητα
Ο κ. Λεπτός τονίζει, παράλληλα, πως πιθανές νέες αναβαθμίσεις της κυπριακής οικονομίας από τους οίκους αξιολόγησης θα ενισχύσουν το ενδιαφέρον των μεγάλων επενδυτών από το εξωτερικό.
Την ίδια ώρα κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για την επιβολή 19% ΦΠΑ στις αγοραπωλησίες γης. Σύμφωνα με τον κ. Λεπτό, ο ΦΠΑ θα επηρεάσει τις τιμές πώλησης της γης προς τα πάνω, μετακυλώντας το κόστος στον αγοραστή. Επίσης δεν αποκλείει το ενδεχόμενο να μειωθεί η αξία των ακινήτων, κάτι που θα επηρεάσει τις αξίες των εξασφαλίσεων των τραπεζών.
Καταλήγοντας, υποδεικνύει πως θα πρέπει να προστατευθεί το σχέδιο πολιτογραφήσεων της κυβέρνησης καθώς έχει συμβάλει στην επαναδραστηριοποίηση του κατασκευαστικού τομέα και στη δημιουργία εξειδικευμένων θέσεων εργασίας.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Παγκύπρια άνοδος στα ακίνητα – Πτώση στη Λάρνακα
Ποια μηνύματα λαμβάνετε για την πορεία της κτηματαγοράς για το 2018;
Όλοι οι σημαντικοί δείκτες που καταγράφουν την πορεία του κλάδου ανάπτυξης γης και οικοδομών, όπως οι πωλήσεις, οι άδειες οικοδομής, οι τιμές των ακινήτων και η απασχόληση, επιβεβαιώνουν τη δυναμική και τις προοπτικές του. Ταυτόχρονα υπάρχουν ισχυρές προϋποθέσεις για περαιτέρω ανάκαμψη και αυτές είναι: ο αυξημένος ρυθμός ανάπτυξης της οικονομίας, τα φορολογικά κίνητρα, το πρόγραμμα υπηκοότητας κατ’ εξαίρεση, το νέο πρόγραμμα για φορολογικούς κατοίκους και οι ευκαιρίες που προκύπτουν από το φυσικό αέριο.
Επιπρόσθετα, με τις συνεχόμενες αναβαθμίσεις της κυπριακής οικονομίας από τους διεθνείς οίκους αξιολόγησης, βρισκόμαστε κοντά στην επενδυτική βαθμίδα. Ενδεχόμενες νέες αναβαθμίσεις θα ενισχύσουν περαιτέρω το ενδιαφέρον από μεγάλους επενδυτές του εξωτερικού.
Γι’ αυτό είναι σημαντικό να παραμείνουμε σταθεροί στην πορεία υλοποίησης των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Ένας στους πέντε ξένους αγοράζουν σπίτια των 3 εκατ.
Έχουμε φτάσει τα επίπεδα των πωλήσεων πριν από την κρίση; Οι τιμές των ακινήτων έχουν αυξηθεί και επανήλθαν στις τιμές πριν από το κούρεμα των καταθέσεων;
Η κρίση στο real estate ξεκίνησε το 2008 με την κατάρρευση της Lehman Brothers στις ΗΠΑ. Σύμφωνα με τα στοιχεία του κτηματολογίου για το 2017, οι πωλήσεις ακινήτων προς εγχώριους και ξένους αγοραστές ήταν 40% πιο κάτω στο σύνολο και 70% πιο κάτω για τους αλλοδαπούς, από το επίπεδο που βρίσκονταν το 2008. Άρα υπάρχει περιθώριο περαιτέρω αύξησης των πωλήσεων.
Την ίδια ώρα, παρά τη σταδιακή ανάκαμψη που συνεχίζουν να καταγράφουν και οι τιμές σπιτιών και διαμερισμάτων, συγκρίνοντας τα πρόσφατα στοιχεία που προκύπτουν από τον Δείκτη Τιμών Ακίνητων του Royal Institution of Chartered Surveyors (RICS) Κύπρου σε σχέση με την προηγούμενη τετραετία, φαίνεται ότι ενώ έχει ανακτηθεί αρκετό από το χαμένο έδαφος απέχουμε αισθητά σε σχέση με τις τιμές του 2012 ή του 2010. Και εδώ λοιπόν υπάρχουν αισιόδοξες προοπτικές.
Σε ποιες περιοχές υπάρχει μεγαλύτερη αύξηση στις πωλήσεις; Ποιο είναι το προφίλ των αγοραστών; Είναι Κύπριοι ή ξένοι; Σε ποια κατηγορία ακινήτων επιλέγει η κάθε ομάδα αγοραστών να επενδύσει;
Η ανάπτυξη ποιοτικών έργων δημιουργεί δυνατότητες για αύξηση της ζήτησης ακινήτων από το εσωτερικό και το εξωτερικό. Όλες οι περιοχές της Κύπρου παρουσιάζουν ζήτηση. Καταγράφεται ισχυρό ενδιαφέρον και από μεμονωμένους αγοραστές και από στρατηγικούς επενδυτές.
Ιδιαίτερα όμως για τους ξένους αγοραστές, οι παράλιες περιοχές εξακολουθούν να αποτελούν πόλο έλξης. Αυτές προσφέρουν το πακέτο θάλασσας και ήλιου που εξακολουθεί να είναι ιδιαίτερα ελκυστικό και δημοφιλές. Αξίζει να σημειωθεί πως τον τελευταίο χρόνο παρατηρείται και αύξηση του ενδιαφέροντος από ξένους επενδυτές για συγκεκριμένες επενδύσεις στις αποκαλούμενες προνομιακές περιοχές των μεγάλων αστικών και εμπορικών κέντρων.
Ποια είναι η μεγαλύτερη πρόκληση που έχει να αντιμετωπίσει ο τομέας ανάπτυξης γης και οι επιχειρήσεις του στο επόμενο διάστημα;
Οι προκλήσεις του τομέα ανάπτυξης γης συμπορεύονται με τις ευρύτερες προκλήσεις της οικονομίας. Και αυτές περιλαμβάνουν τις έννοιες του δυναμισμού, της εξωστρέφειας και της ποιότητας. Στην πορεία που χαράζουμε για το μέλλον, είναι κρίσιμο να προκληθεί ένα δημιουργικό σοκ ποιότητας στην οικονομία. Σε κάθε τομέα, δραστηριότητα και υπηρεσία.
Λαμβάνοντας υπόψη την αναδιάταξη του αστικού περιβάλλοντος και τα όρια της διαθέσιμης γης, για τις επιχειρήσεις του κλάδου, η επένδυση σε έργα αισθητικής και κατασκευαστικής ποιότητας είναι μονόδρομος.
Σε τι ενέργειες θα πρέπει να προχωρήσει η νέα κυβέρνηση που έχει εκλεγεί για αναζωογόνηση της αγοράς των ακινήτων; Θα πρέπει να δοθούν κάποια κίνητρα στους αγοραστές;
Ο τομέας ανάπτυξης γης και ευρύτερα η κυπριακή αγορά ακινήτων, μετά τον τραυματισμό της οικονομίας, βρίσκονται σήμερα σε μια περίοδο ανάκαμψης, συμβάλλοντας καταλυτικά στην επάνοδο της κυπριακής οικονομίας σε αναπτυξιακούς ρυθμούς.
Ως εκ τούτου, οι όποιες αλλαγές σχεδιάζονται και αφορούν στον κλάδο, πρέπει να είναι καλά μελετημένες και να λαμβάνουν υπόψη όλες τις παραμέτρους.
Κάτι που θα βοηθήσει τα μέγιστα είναι η ταχύτερη αδειοδότηση των έργων και η έγκαιρη έκδοση των τίτλων ιδιοκτησίας με την αποπεράτωση του έργου. Επίσης ο τομέας θα στηριχθεί πιο αποτελεσματικά, όταν θεσμοθετηθούν διάφορες εκκρεμότητες που έχουν να κάνουν με τη διαχείριση κοινόκτητων και κοινόχρηστων χώρων. Ο Σύνδεσμός μας έχει καταθέσει συγκεκριμένες προτάσεις καθώς και νομοσχέδια και ελπίζουμε ότι η νέα κυβέρνηση θα τα προωθήσει προς εφαρμογή.
Η επιβολή 19% ΦΠΑ στις αγοραπωλησίες γης από τις 2 Ιανουαρίου του 2018, πώς επηρεάζει την κτηματαγορά;
Η επιβολή ΦΠΑ 19%, το πιο πιθανό είναι πως θα επηρεάσει τις τιμές πώλησης της γης προς τα πάνω, μεταφέροντας το επιπλέον κόστος στον αγοραστή.
Μακροπρόθεσμα όμως οι πιέσεις που θα δημιουργηθούν δεν αποκλείεται να οδηγήσουν σε μείωση της αξίας των ακινήτων, με αλυσιδωτές επιπτώσεις στις αξίες υφιστάμενων και νέων υποθηκών. Αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα να επηρεαστούν οι αξίες των εξασφαλίσεων των τραπεζών, οι απαιτούμενες προβλέψεις και ενδεχομένως η κεφαλαιακή επάρκεια του χρηματοπιστωτικού τομέα.
Επιπρόσθετα, η εξέλιξη αυτή ενδέχεται να προκαλέσει κάποιες αναταράξεις στον τομέα των ακινήτων, πρωτίστως γιατί δημιουργεί διακρίσεις μεταξύ επαγγελματιών και ιδιωτών. Υπάρχει κίνδυνος να δημιουργηθούν συνθήκες αθέμιτου ανταγωνισμού και στρεβλώσεων στην αγορά, αφού δύο γειτονικά οικόπεδα της ίδιας έκτασης θα είναι δυνατό να πωλούνται σε διαφορετικές τιμές, καθώς το ένα θα ανήκει σε επιχειρηματία ανάπτυξης γης και ο αγοραστής θα πληρώνει ΦΠΑ, ενώ για το άλλο που θα ανήκει σε ιδιώτη δεν θα καταβάλλεται φόρος.
Αναμφίβολα, σε περίπτωση μείωσης των πωλήσεων της οικοδομήσιμης γης, θα επηρεαστούν τα έσοδα του κράτους, ενώ επιχειρηματίες που δραστηριοποιούνται στον κλάδο επηρεάζονται δυσμενώς. Γι’ αυτό θα πρέπει να δοθούν άμεσα αντισταθμιστικά μέτρα ανακούφισης προς τους επηρεαζόμενους.
