Η νοοτροπία του “Οφθαλμόν αντί οφθαλμού” αφήνει όλο τον κόσμο τυφλό, όπως φέρεται να είπε ο Μαχάτμα Γκάντι. Μετά τα μαζικά αντίποινα του Ιράν για το ισραηλινό χτύπημα κατά του διπλωματικού συγκροτήματος του Ιράν στη Δαμασκό, εναπόκειται τώρα στον πρόεδρο των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν να αποτρέψει την περαιτέρω κλιμάκωση στη Μέση Ανατολή ή ακόμη και στον κόσμο. Ο Μπάιντεν πρέπει να τιμωρήσει διπλωματικά το Ιράν αλλά και να συγκρατήσει το Ισραήλ.
Μια δύσκολη αποστολή
Αυτό θα είναι ασύλληπτα δύσκολο. Μετά την τρομοκρατική επίθεση της Χαμάς κατά του Ισραήλ στις 7 Οκτωβρίου, ο Μπάιντεν έπρεπε να εξισορροπήσει καταστάσεις που συχνά βρίσκονται σε σύγκρουση. Πρέπει να δείξει την υποστήριξή του προς το Ισραήλ, την οποία επιβεβαίωσε εκ νέου ως “ατσάλινη” μετά την εκτόξευση περισσότερων από 300 drones και πυραύλων από το Ιράν κατά του Ισραήλ αυτό το Σαββατοκύριακο. Ταυτόχρονα, πρέπει να ελαχιστοποιήσει τον θάνατο και την ταλαιπωρία των αμάχων στη Γάζα, στόχος στον οποίο έχει αποτύχει μέχρι στιγμής. Και τρίτον, πρέπει να σταματήσει τον πόλεμο από το να γίνει περιφερειακός ή ακόμη και παγκόσμιος, μια προοπτική που είναι πιθανή επειδή οι πολιτοφυλακές που επιτίθενται στο Ισραήλ υποστηρίζονται από το Ιράν, το οποίο είναι ευθυγραμμισμένο με τη Ρωσία και την Κίνα.
Μέχρι στιγμής, ο Μπάιντεν φαίνεται να έχει πετύχει να αποτρέψει το Ιράν από την κλιμάκωση και την επέκταση του πολέμου. Όταν οι υποστηριζόμενες από το Ιράν πολιτοφυλακές σκότωσαν τρία αμερικανικά μέλη στην Ιορδανία, οι ΗΠΑ αντέδρασαν με δύναμη αλλά και αυτοσυγκράτηση, πλήττοντας μόνο ιρανικά περιουσιακά στοιχεία εκτός Ιράν. Η Τεχεράνη, από την πλευρά της, έδειξε ότι θα πειθαρχήσει και η ίδια – αν και η έκταση του ελέγχου της επί των πληρεξουσίων της παραμένει ένα ερωτηματικό.
Κλιμάκωση
Αντίθετα, ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου ήταν αυτός που ξεκίνησε την κλιμάκωση αυτού του μήνα. Χωρίς να ενημερώσει τον Μπάιντεν, έστειλε πολεμικά αεροσκάφη να καταστρέψουν μέρος της ιρανικής διπλωματικής αποστολής στη Συρία, σκοτώνοντας αρκετούς κορυφαίους διοικητές. Αυτή η επίθεση στο προξενείο παραβίασε τη Σύμβαση της Βιέννης για τις διπλωματικές σχέσεις, η οποία θεωρεί τις διπλωματικές αποστολές “απαραβίαστες”.
Οι μουλάδες έπρεπε να απαντήσουν σε αυτό το χτύπημα, διαφορετικά θα φαίνονταν αδύναμοι στις πολιτοφυλακές της Τεχεράνης και στους Ιρανούς, πολλοί από τους οποίους ήδη απεχθάνονται το καθεστώς τους. Το μόνο ερώτημα ήταν το πώς. Τα αντίποινα έπρεπε να είναι αρκετά μεγάλα ώστε να επιτρέψουν στο Ιράν να εμφανιστεί ως αποφασιστικό, αλλά αρκετά περιορισμένα ώστε να μην προκαλέσουν μια ακόμη μεγαλύτερη απάντηση από τον Νετανιάχου, ο οποίος συχνά φαίνεται να βλέπει έναν ευρύτερο πόλεμο ως ένα σενάριο για να παραμείνει στην εξουσία.
Πώς, λοιπόν, ήταν τα πραγματικά ιρανικά αντίποινα; Ο καταιγισμός των drones και πυραύλων ήταν τεράστιος και ήταν η πρώτη άμεση επίθεση από το έδαφος του Ιράν (σε αντίθεση με τις δυνάμεις πληρεξουσίων στον Λίβανο, ας πούμε) εναντίον ισραηλινού εδάφους. Αλλά η Τεχεράνη γνώριζε ότι το αερομεταφερόμενο σμήνος της θα ταξίδευε για ώρες προτού πέσει πάνω σε ένα από τα πιο εξελιγμένα συστήματα αεράμυνας στον κόσμο – τα ισραηλινά Iron Dome, Arrow και David’s Sling. Επιπλέον, το Ισραήλ δεν θα ήταν μόνο του- οι Αμερικανοί και ακόμη και οι Άραβες σύμμαχοί του θα βοηθούσαν στην υπεράσπισή του, όπως και έκαναν.
Ο τελικός απολογισμός, επομένως, ήταν τόσο περιορισμένος όσο πιθανώς είχε προβλέψει η Τεχεράνη: μικρές ζημιές και περίπου δώδεκα τραυματισμοί από την πτώση θραυσμάτων, με ένα κορίτσι σε κρίσιμη κατάσταση αλλά κανέναν (μέχρι στιγμής) νεκρό. Η ισραηλινή, αμερικανική, ιορδανική και άλλη αεράμυνα κατέρριψε το 99% των εισερχόμενων πυρομαχικών.
Επομένως, μπορούμε να αποκαλέσουμε τα ιρανικά αντίποινα για το προηγούμενο ισραηλινό χτύπημα μαζικά ή περιορισμένα. Αλλά οι μουλάδες έδειξαν ότι σκόπευαν να κάνουν το δεύτερο. Επικαλούμενη τον Καταστατικό Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών, η αποστολή του Ιράν στον ΟΗΕ έγραψε στο X (πρώην Twitter) ότι “το θέμα μπορεί να θεωρηθεί λήξαν” και ουσιαστικά ζήτησε (με κεφαλαία γράμματα) τον Μπάιντεν ότι “οι ΗΠΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΜΕΙΝΟΥΝ ΜΑΚΡΙΑ!”
Ο Νετανιάχου και οι ακροδεξιοί εταίροι του στον συνασπισμό μπορεί τώρα να μπουν στον πειρασμό να κλιμακώσουν περαιτέρω. Πριν από τα ιρανικά αντίποινα, είχε προειδοποιήσει ότι το Ισραήλ θα απαντούσε σε οποιοδήποτε χτύπημα σε ισραηλινό έδαφος με πλήγματα στο ιρανικό έδαφος. Αυτό με τη σειρά του θα προκαλούσε ιρανική απάντηση, ενώ θα ενίσχυε τις φωνές εκείνων στο καθεστώς που πιέζουν το Ιράν να τρέξει προς την κατεύθυνση της μετατροπής του εμπλουτισμένου ουρανίου του σε πυρηνικές κεφαλές.
Εναπόκειται στον Μπάιντεν να αποτρέψει τα χειρότερα
Επομένως, εναπόκειται στον Μπάιντεν να αποτρέψει τα χειρότερα. Πρέπει να συγκρατήσει τον Νετανιάχου απέναντι στο Ιράν, καθώς έχει αποτύχει μέχρι στιγμής να τον συγκρατήσει στη Λωρίδα της Γάζας. Αυτό σημαίνει ότι οποιαδήποτε ισραηλινή απάντηση, σε αντίθεση με το χτύπημα στο προξενείο, πρέπει να είναι ξεκαθαρισμένο με την Ουάσιγκτον και να είναι αρκετά περιορισμένο ώστε τόσο το Ιράν όσο και το Ισραήλ να μπορούν να διεκδικήσουν τη νίκη. Εν τω μεταξύ, ο Μπάιντεν πρέπει να τιμωρήσει το Ιράν με κάθε τρόπο εκτός από τη στρατιωτική επιλογή.
Από τις 7 Οκτωβρίου, η Μέση Ανατολή, και κατ’ επέκταση ο πλανήτης, ακροβατεί μεταξύ διαφόρων τρομερών αλλά τοπικών πολέμων και μιας ευρύτερης έντασης που μπορεί να βάλει φωτιά σε ολόκληρο τον κόσμο. Αν κάποιος μπορεί να αποτρέψει αυτόν τον εφιάλτη, αυτός είναι ο Μπάιντεν.
Απόδοση – Επιμέλεια: Σ. Κετιτζιάν
