Τώρα που ο Γουόρεν Μπάφετ, ο φιλόσοφος-βασιλιάς των σύγχρονων επενδύσεων, ανακοίνωσε ότι θα αποχωρήσει από τη θέση του διευθύνοντος συμβούλου της Berkshire Hathaway Inc. στο τέλος του έτους, είναι μια καλή στιγμή να θαυμάσουμε ξανά την καριέρα του.
Κάθε συζήτηση για τον Μπάφετ πρέπει να ξεκινά με το εκπληκτικό ιστορικό του. Είναι ο μεγαλύτερος επενδυτής όλων των εποχών. Κανείς δεν έχει πλησιάσει ούτε στο ελάχιστο αυτό που έχει πετύχει, και αμφιβάλλω αν θα το πετύχει ποτέ κανείς.
Ο Μπάφετ έμαθε την τέχνη του από τον μεγάλο Μπεν Γκράχαμ, τον πατέρα της ανάλυσης κινδύνου, πρώτα ως μαθητής του Γκράχαμ στο Columbia Business School στις αρχές της δεκαετίας του 1950 και αργότερα εργαζόμενος για αυτόν. Στις δεκαετίες που ακολούθησαν, επέκτεινε αυτά που έμαθε από τον Γκράχαμ, εμβαθύνοντας τις επενδυτικές του δεξιότητες και τελειοποιώντας τον προσωπικό του κώδικα για την εργασία και τη ζωή, ο οποίος καθοδήγησε τις έξι δεκαετίες του στην Berkshire. Οι επενδυτές συχνά μιλούν για την εφαρμογή των μαθημάτων ζωής στις επενδύσεις- ο Μπάφετ έφερε τις επενδύσεις στη ζωή.
Η επένδυση είναι ένα διαβόητα δύσκολο εγχείρημα και οι περισσότεροι άνθρωποι που το επιχειρούν, λαϊκοί ή επαγγελματίες, είναι καλύτερα να επενδύσουν σε ένα αμοιβαίο κεφάλαιο δείκτη S&P 500 – μια προσέγγιση που ο Μπάφετ συνιστά εδώ και καιρό. Οι λίγοι που κερδίζουν την αγορά μπορεί να το κάνουν για μικρό χρονικό διάστημα ή με ένα μέτριο ποσό. Οι θρυλικοί συλλέκτες μετοχών που ενίοτε τοποθετούνται στο ίδιο πάνθεον με τον Μπάφετ βρίσκονταν ως επί το πλείστον στο σωστό μέρος τη σωστή στιγμή.
Το ρεκόρ του Μπάφετ στέκεται μόνο του, μια απόδειξη των ασυνήθιστων ικανοτήτων του και της προσέγγισής του. Η χρηματιστηριακή αξία των μετοχών της Berkshire αυξήθηκε κατά 19,9% ετησίως στη διάρκεια έξι δεκαετιών, από το 1965 έως το 2024, σε σύγκριση με μια απόδοση 10,4% ετησίως για τον S&P 500 κατά το ίδιο χρονικό διάστημα, συμπεριλαμβανομένων των μερισμάτων, σύμφωνα με την εταιρεία. Ακόμα και μετά τον συνυπολογισμό της προτίμησης του μαέστρου για επενδύσεις αξίας και ποιότητας, δύο στυλ επιλογής μετοχών που έχουν κερδίσει την αγορά ιστορικά, και της μόχλευσης που ενυπάρχει στην ασφαλιστική επιχείρηση της Berkshire και ενισχύει τις αποδόσεις των επενδύσεών του, εξακολουθεί να κερδίζει την αγορά.
Ωστόσο, η συμβολή του Μπάφετ υπερβαίνει κατά πολύ αυτό που εμφανίζεται σε ένα διάγραμμα επιδόσεων. Έχει περάσει δεκαετίες προσπαθώντας να απομυθοποιήσει την επένδυση και να εκπαιδεύσει τους επενδυτές, κυρίως μέσω των έντεχνα γραμμένων ετήσιων επιστολών του προς τους μετόχους, που πρέπει να διαβάζει κάθε επίδοξος επενδυτής. Εκεί, μεταδίδει διαχρονική μεσοδυτική σοφία και αναγνωρίζει τα λάθη του με σχολαστική λεπτομέρεια, μια πρακτική σχεδόν ανήκουστη στη Wall Street. Οι ετήσιες επιστολές του διαβάστηκαν τόσο ευρέως, που πολλοί διευθύνοντες σύμβουλοι γράφουν πλέον μια δική τους επιστολή, αλλά κανένας από τους μιμητές δεν ξεπερνά το πρωτότυπο.
Ο Μπάφετ αντιστάθηκε επίσης σιωπηλά στο μυθικό αρχέτυπο του παντογνώστη διαχειριστή χρημάτων της Wall Street. Ποτέ δεν προσποιείται ότι είναι παντογνώστης ή ότι προσπαθεί να είναι. Χρειάζεται η σωστή ιδιοσυγκρασία για να είσαι σπουδαίος επενδυτής, του αρέσει να λέει, όχι υψηλό IQ. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να κάνεις την κουραστική δουλειά της προσεκτικής αξιολόγησης των επενδύσεων και να έχεις το θάρρος να ενεργείς βάσει αυτής της προσπάθειας. Είναι ένας διάσημος χρηματιστής, αλλά είναι επίσης ένας απαιτητικός διαχειριστής κεφαλαίων που δεν φοβάται να κρατήσει μετρητά όταν οι ευκαιρίες είναι σπάνιες. Έχει αποδειχθεί εξίσου αρκετά γενναίος ώστε να βουτήξει κατά τη διάρκεια μιας κρίσης, όταν οι άλλοι επενδυτές το βάζουν στα πόδια.
Η σωστή ιδιοσυγκρασία σημαίνει επίσης να είσαι ανοιχτός σε άλλες απόψεις και να είσαι πρόθυμος να αναπτυχθείς. Ο Μπάφετ ξεκίνησε με τις αρχές της επενδυτικής αξίας που έμαθε από τον Γκράχαμ και πιθανώς έκανε περισσότερο από οποιονδήποτε άλλον για να εκλαϊκεύσει τη στρατηγική του μέντορά του. Αργότερα, ο Charlie Munger, μακροχρόνιος συνεργάτης του Μπάφετ, τον έπεισε να εξετάζει την ποιότητα των εταιρειών παράλληλα με την αξία τους, γεγονός που βελτίωσε τις επιδόσεις του Μπάφετ. Ο συνδυασμός αξίας και ποιότητας κατέληξε να γίνει επίσης μια ευρέως μιμούμενη στρατηγική.
Το ταπεραμέντο σημαίνει επίσης ότι πρέπει να κατανοήσουμε ότι οι ανταμοιβές των επενδύσεων είναι άρρηκτα συνδεδεμένες με τις περιστασιακές αποτυχίες. Πολλοί επαγγελματίες διαχειριστές κεφαλαίων φοβούνται μια πτωτική χρονιά. Όχι ο Μπάφετ. Είχε έντεκα από αυτές, συμπεριλαμβανομένων τεσσάρων στα πρώτα δέκα χρόνια της Berkshire και μιας οδυνηρής πτώσης 49% κατά τη διάρκεια της πτώσης του Nifty Fifty το 1974.
Ο Μπάφετ είχε κάποια πλεονεκτήματα στην πορεία. Καθώς η φήμη και ο πλούτος του μεγάλωναν, είχε ευκαιρίες που δεν ήταν διαθέσιμες σε άλλους επενδυτές. Όταν οι τράπεζες είχαν απεγνωσμένη ανάγκη από μετρητά κατά τη διάρκεια της χρηματοπιστωτικής κρίσης του 2008, για παράδειγμα, έκανε μια επένδυση ύψους 5 δισ. δολαρίων στην Goldman Sachs Group Inc. που του εγγυήθηκε μέρισμα 10%.
Ωστόσο, η επιτυχία του Μπάφετ είχε και τα μειονεκτήματά της. Καθώς η Berkshire μεγάλωνε, γινόταν όλο και πιο δύσκολο να αξιοποιήσει το αυξανόμενο απόθεμα της εταιρείας, αναγκάζοντάς τον να αναζητά όλο και μεγαλύτερους στόχους. Αυτό, με τη σειρά του, σήμαινε ότι υπήρχαν όλο και λιγότεροι στόχοι για να αγοράσει, ιδίως δεδομένης της μακράς ανοδικής αγοράς που ακολούθησε τη χρηματοπιστωτική κρίση. Όλα αυτά τον έκαναν να δυσκολεύεται περισσότερο να συμβαδίσει με την αγορά έκτοτε.
Ίσως το πιο αξιοσημείωτο για τον Μπάφετ είναι ο τρόπος που το έκανε. Έδειξε ότι δεν χρειάζεται μια φανταχτερή διεύθυνση στη Wall Street για να γίνεις σπουδαίος επενδυτής. Ένα ήσυχο και ταπεινό γραφείο στην Ομάχα για να σκέφτεσαι και να διαβάζεις είναι μια χαρά. Έδειξε επίσης ότι δεν χρειάζεται να είσαι “καρχαρίας”. Προτιμούσε να αγοράζει εταιρείες που διοικούνταν από καλούς, τίμιους και σκληρά εργαζόμενους ανθρώπους και να τους αφήνει να κάνουν τη δουλειά τους. Ήταν ειλικρινά ενθουσιασμένος με την επιτυχία τους και έκανε τα πάντα για να τις επαινέσει δημοσίως.
“Να είστε ευγενικοί, και ο κόσμος είναι καλύτερος”, είπε ο Μπάφετ, με το κλασικό του στυλ, στους πιστούς της Berkshire στην ετήσια συνέλευση της εταιρείας το Σάββατο. “Δεν είμαι σίγουρος ότι ο κόσμος θα είναι καλύτερα αν εγώ είμαι πλουσιότερος”. Και εκεί βρίσκεται ένα ακόμη μάθημα από αυτόν τον σπάνιο άνθρωπο: Δεν είναι ο μεγαλύτερος επενδυτής όλων των εποχών παρά τη φιλοσοφία του, αλλά εξαιτίας της.
