Η διάρκεια και η ένταση του νέου πολέμου μεταξύ του Ισραήλ και του Ιράν θα κρίνει το μέγεθος της ζημιάς που θα υποστεί η ελληνική οικονομία σε μια ενδεχόμενη νέα ενεργειακή κρίση, ενώ γνωρίζει ήδη την αβεβαιότητα από τους δασμούς του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ.
Μέχρι και πριν από λίγες μέρες η διεθνής τιμή του πετρελαίου δεν απασχολούσε κανέναν, αφού ήταν σταθερά πτωτική και οι αγορές είχαν υιοθετήσει την πρόβλεψη της παγκόσμιας επιβράδυνσης λόγω και των δασμών Τραμπ. Τώρα όμως οι δύο επιβαρυντικοί αυτοί παράγοντες – πετρέλαιο και δασμοί – φαίνεται να συνδυάζονται, προκαλώντας ακόμα μεγαλύτερη ανησυχία στις αγορές. Μετά τις πρώτες μέρες της σύγκρουσης του Ισραήλ με το Ιράν όλοι πλέον αναρωτιούνται αν η σύρραξη οδηγήσει από πλευράς του Ιράν σε μια επιθετική ενέργεια απέναντι στην ενεργειακή ασφάλεια της Δύσης.
Αν δηλαδή θα αποκλείσει τα στενά του Ορμούζ, του περάσματος των 95 χιλιομέτρων ανάμεσα στον Κόλπο του Ομάν και τον Περσικό κόλπο, μέσω του οποίου περνά το 30% του αραβικού πετρελαίου και το 20% του υγροποιημένου φυσικού αερίου προς τη Δύση. Μια εναλλακτική θα είναι το Ιράν, με το οπλοστάσιο των βαλλιστικών πυραύλων που διαθέτει, να χτυπήσει πετρελαϊκά αποθέματα στη Σαουδική Αραβία ή σε άλλες χώρες της περιοχής… Ο στόχος, θα είναι να επηρεάσει αρνητικά τις τιμές ενέργειας και οι δυτικές χώρες να πληρώσουν το κόστος.
Πληθωρισμός
Μια τέτοια εξέλιξη θα έχει άμεση επίδραση και στον πληθωρισμό στην Ευρώπη και φυσικά και την Ελλάδα. Ειδικά για τη χώρα, οι συνέπειες θα είναι σχετικά βαρύτερες, αφού η ενέργεια δεν ανεβάζει τις τιμές μόνο για τα υγρά καύσιμα και τα τιμολόγια του ηλεκτρικού, αλλά για το σύνολο των αγαθών και υπηρεσιών του Γενικού Δείκτη Τιμών Καταναλωτή. Τούτο, ενώ η Ελλάδα έχει ήδη επισημανθεί από τον Μάιο, ως η χώρα η οποία κινείται αντίθετα από την υπόλοιπη Ευρώπη σε ό,τι αφορά τον πληθωρισμό. Ειδικότερα, ο εναρμονισμένος ΔτΚ αυξήθηκε τον Μάιο στο 3,3% από 2,6% τον Απρίλιο, ενώ στην Ευρωζώνη καταγράφηκε τον Μάιο μείωση στο 1,9% από 2,2% τον προηγούμενο μήνα. Το πόσο θα επιβαρυνθεί ο πληθωρισμός θα εξαρτηθεί από την διάρκεια των εχθροπραξιών και βέβαια την ζημιά στην εφοδιαστική αλυσίδα των προϊόντων ενέργειας.
Μια δεύτερη σοβαρή επίπτωση για την Ελλάδα, θα είναι η αύξηση στο έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών λόγω της εξάρτησης της Ελλάδας από εισαγωγές. Το μόνο ανάχωμα απέναντι σε μια ενεργειακή κρίση θα είναι το ισχυρό ευρώ το οποίο θα λειτουργεί ως “κυματοθραύστης” σε πολύ μεγάλες αυξήσεις των διεθνών τιμών.
Επενδύσεις και εξαγωγές
Οι επενδύσεις είναι ένας ακόμη τομέας που αναμένεται να έχουμε συνέπειες δεδομένου ότι στην αβεβαιότητα για τους δασμούς Τραμπ ήρθε να προστεθεί και η αβεβαιότητα από τη νέα ανάφλεξη στο χώρο της Μέσης Ανατολής. Ο κίνδυνος αφορά τις άμεσες ξένες επενδύσεις, οι οποίες το 2024 έφτασαν τα 6,2 δισ. ευρώ και θα χρειαστεί να αυξηθούν, αντί να μειωθούν, ειδικά για την περίοδο μετά το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Προς το παρόν η Ελλάδα έχει ως “ασπίδα” ένα τεράστιο Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων ύψους περίπου 15 δισ. ευρώ.
Στις εξαγωγές. η ζημιά θα εξαρτηθεί από τις συνέπειες που θα έχει η παράλληλη κρίση στην Ευρωπαϊκή Ένωση η οποία αναμένεται, σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζας, να αναπτυχθεί το 2025 με ρυθμό στην περιοχή του 1%. Αν η πρόβλεψη αυτή αναθεωρηθεί κοντά στο 0%, τότε οι ελληνικές εξαγωγές οι οποίες κατευθύνονται σε ποσοστό 65% στην Ε.Ε. θα έχουν σημαντική μείωση. Επίσης, συνέπειες αναμένεται ότι θα έχει και ο τουρισμός. αν όχι μέχρι τον Αύγουστο, τουλάχιστον για τους μήνες μέχρι και το τέλος της τουριστικής σεζόν.
