Του David Hambling

Τη νύχτα της 26ης προς 27η Οκτωβρίου ουκρανικά drones χτύπησαν τη Μόσχα. Και στο παρελθόν έχουν πραγματοποιήσει επιθέσεις με drones στη ρωσική πρωτεύουσα οι Ουκρανοί, αλλά αυτήν τη φορά είναι διαφορετικά. Οι Ρώσοι διοικητές συγκεντρώνουν δυνάμεις για να υπερασπιστούν την πόλη από μια επίθεση διαρκείας.

Τη νύχτα της 27ης προς 28η Οκτωβρίου, υπήρξε επίθεση ουκρανικών drones για δεύτερη διαδοχική νύχτα στη Μόσχα, αναγκάζοντας τις αρχές να κλείσουν τα αεροδρόμια της πόλης. Το ίδιο σκηνικό επαναλήφθηκε και την επόμενη νύχτα, με αεροδρόμια της Μόσχας να κλείνουν πάλι, και πλέον να υπάρχουν ενδείξεις ότι πρόκειται για πολιορκία με στόχο την “κόπωση” των αμυντικών συστημάτων της ρωσικής πρωτεύουσας. 

Κλιμάκωση των επιθέσεων

Ο δήμαρχος της Μόσχας Σεργκέι Σομπιάνιν υποστήριξε πως τη νύχτα της 26ης προς 27η Οκτωβρίου οι ρωσικές δυνάμεις κατέρριψαν περίπου 34 drones που πετούσαν προς τη Μόσχα και ότι συνολικά 193 drones είχαν αναχαιτιστεί κατά την ίδια νύχτα.

Οι ρωσικές αρχές ισχυρίζονται ότι καταρρίπτουν το σύνολο των ουκρανικών drones που περνούν τα σύνορα και πως τυχόν ζημιές στο έδαφος προκαλούνται από “συντρίμμια”. Το ίδιο λένε, όμως, και στις περιπτώσεις όπου βίντεο δείχνουν drones να χτυπούν διυλιστήρια.

Από την έναρξη του πολέμου ήταν εμφανές ότι η ρωσική αεράμυνα είχε κενά και δεν μπορούσε να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά τα μικρά drones. Θεωρητικά, η Μόσχα είναι μια από τις καλύτερα προστατευμένες πόλεις στον κόσμο, με έναν διπλό δακτύλιο σιλό με πυραύλους αναχαίτισης. Πύραυλοι που μπορούν μεν να αναχαιτίσουν έναν βαλλιστικό, αλλά δεν έχουν τις προδιαγραφές για να εντοπίσουν, παρακολουθήσουν και καταρρίψουν μικρά, αργά drones όπως τα Lyutyi και Fire Point FP-1 που εκτοξεύει η Ουκρανία κάθε νύχτα.

Τα πρώτα οκτώ drones επιτέθηκαν στη Μόσχα τον Μάιο του 2023, σοκάροντας τους Μοσχοβίτες που είχαν λάβει τη διαβεβαίωση ότι ο πόλεμος δεν θα έφτανε στην πόλη τους. Επρόκειτο μάλλον για προειδοποιητικό σήμα παρά για σοβαρή επίθεση. Στη συνέχεια οι Ουκρανοί επικεντρώθηκαν σε άλλους στόχους μέχρι που τον Αύγουστο του 2024 οι Ρώσοι υποστήριξαν ότι κατέρριψαν 11 ουκρανικά drones. 

Έκτοτε, οι επιθέσεις έχουν γίνει πιο συχνές, ανά δύο μήνες φέτος: Μάρτιο, Μάιο, Ιούλιο και Σεπτέμβριο. Στην επίθεση του Μαρτίου συμμετείχαν 91 drones.

Πλέον η Ουκρανία αυξάνει την παραγωγή drones, με στόχο να παράγει 30.000 μεγάλης εμβέλειας φέτος. Η εταιρεία Fire Point παράγει ήδη 100 drone FP-1 την ημέρα, ενώ υπάρχουν και άλλες πολλές εταιρείες που συμμετέχουν σε αυτό το εγχείρημα. Η HI Sutton έχει αναπτύξει 24 μοντέλα – ή τουλάχιστον τόσα μάς είναι γνωστά.

Στο μεταξύ, μετά από καθυστέρηση λόγω τεχνικών προβλημάτων, ο ουκρανικός πύραυλος κρουζ Flamingo βρίσκεται σε διαδικασία παραγωγής και οι παραδόσεις του αναμένεται να ξεκινήσουν τις επόμενες εβδομάδες. Υπάρχει ακόμη το ενδεχόμενο η Ουάσιγκτον να στείλει πυραύλους Tomahawk στο Κίεβο και οι Ουκρανοί να τους χρησιμοποιήσουν για να επιτεθούν στη Ρωσία. 

Η προστασία του “Τσάρου”

Η Ρωσία είναι μεγάλη χώρα, με πολλούς στόχους. Τις τελευταίες εβδομάδες, οι επιθέσεις έχουν επικεντρωθεί στα ρωσικά διυλιστήρια, βάζοντας φωτιά σε πολλά από αυτά, προκαλώντας τεράστιες ζημιές και πυροδοτώντας μια κρίση βενζίνης που εξαπλώνεται σε όλη τη Ρωσία, καθώς δεν υλοποιούνται παραδόσεις καυσίμων και οι αντλίες των βενζινάδικων στερεύουν.

Την περασμένη εβδομάδα, οι στρατιωτικοί διοικητές της Ρωσίας ανακοίνωσαν ότι θα κληθούν εφέδροι για να υπερασπιστούν τα διυλιστήρια και άλλες υποδομές από τα drones. Αυτή η κίνηση έχει ως στόχο να αποτρέψει την απομάκρυνση των εν ενεργεία στρατιωτών από το μέτωπο του πολέμου στην Ουκρανία, αλλά δεν είναι σαφές πόση προστασία μπορεί να προσφέρει. Χωρίς εξειδικευμένη αεράμυνα –ραντάρ, αντιαεροπορικά πυρά, συντονισμό με την εθνική αεράμυνα– η εικόνα ίσως είναι η εξής: part-time στρατιώτες με Καλάσνικοφ που πυροβολούν στον ουρανό κάθε φορά που νομίζουν ότι βλέπουν drone.

Έχουμε δει να δημιουργείται “πανικός λόγω drones” στη Δύση, όταν αεροσκάφη, δορυφόροι, πλανήτες και άλλα αντικείμενα έχουν αναγνωριστεί εσφαλμένα ως drones. Μόλις όλοι αρχίσουν να κοιτάζουν προς τα πάνω, κάθε άγνωστο φως στον ουρανό “βαπτίζεται” drone.

A crazy number of air defense systems detected around Moscow.

🟢 — “Pantsir”
🟡 — S-300
🔴 — S-400

They even rotate their SAMs between positions now.
Conclusion: the Kremlin isn’t confident and “strong”
It’s terrified. pic.twitter.com/rWv2UjmCZx— Angelica Shalagina🇺🇦 (@angelshalagina) October 26, 2025

Πάντως, τη Μόσχα δεν θα την υπερασπιστούν αυτοί οι εθελοντές. Αναλυτές βλέπουν να γίνονται κινήσεις με πυραύλους S-300 και S4-400, καθώς και με κινητά αντιαεροπορικά οχήματα, που συγκροτούν μια πολυεπίπεδη άμυνα πολλών δακτυλίων.

“Πυραυλικά συστήματα μεταφέρονται στην πρωτεύουσα από άλλες περιοχές της Ρωσίας”, σύμφωνα με τον αναλυτή Vladislav Klochov.

Ο στόχος αυτού του “αστικού τείχους” κατά των drones δεν είναι μόνο η προστασία του σύγχρονου “Τσάρου”. Ο Πούτιν θα αισθάνεται σχετικά ασφαλής στα αλεξίσφαιρα καταφύγια στα υπόγεια του Κρεμλίνου, ενώ πέρυσι ανακαινίστηκαν πολλά καταφύγια -από την εποχή του Ψυχρού Πολέμου- στη Μόσχα, προσφέροντάς στον Ρώσο πρόεδρο εναλλακτικές επιλογές. Δεν είναι ο Πούτιν που κινδυνεύει, αλλά η βάση της εξουσίας του. Η αεράμυνα θα κρατήσει τα drones μακριά για να καθησυχάσει την αστική ελίτ, τους υψηλούς αξιωματούχους, τους ολιγάρχες και τους στρατιωτικούς διοικητές. Μη εκρήξεις στην περιοχή σημαίνει ότι οι ίδιοι και οι οικογένειές τους είναι ασφαλείς και ότι όλα πάνε σύμφωνα βάσει σχεδίου.

Μέχρι στιγμής, δεν έχουν ακουστεί στο εσωτερικό της Ρωσίας πολλές έντονες κριτικές για την “ειδική στρατιωτική επιχείρηση”, όπως αποκαλεί το Κρεμλίνο την εισβολή στην Ουκρανία. Η δημοτικότητα του Πούτιν είναι στο εντυπωσιακό 87%. Συχνοί συναγερμοί για επιθέσεις με drones, διακοπές ρεύματος και στήλες καπνού να υψώνονται στον ουρανό της Μόσχας είναι συνθήκες που μπορεί να κάνουν τους Μοσχοβίτες να αναστοχαστούν την άποψή τους για τον πόλεμο και τον Πούτιν. 

Αλλαγή στόχων

Οι Ουκρανοί ίσως να μην δυσαρεστούνται βλέποντας τόσα πολλά αντιαεροπορικά συστήματα να κατευθύνονται στη Μόσχα.

“Τα αντιαεροπορικά συστήματα συγκεντρώνονται μόνο στα κατεχόμενα εδάφη, καθώς και κοντά στη Μόσχα και στην Αγία Πετρούπολη”, είπε ο επικεφαλής των ουκρανικών μυστικών υπηρεσιών, Κυρίλο Μπουντάνοφ, σε συνέντευξή του. “Σε άλλα μέρη, είτε δεν υπάρχουν καθόλου είτε δεν αποτελούν απειλή για τα drones. Όταν παρακάμπτουμε τα συστήματα που έχουν αναπτυχθεί κατά μήκος των συνόρων, η πτήση των drones μας πάνω από τη Ρωσία δεν αντιμετωπίζει προβλήματα”.

Η κίνηση των Ρώσων στοχεύει να διασφαλίσει την απρόσκοπτη λειτουργία των διυλιστηρίων που δεν έχουν πληγεί. 

Όπως επισημαίνουν πολλοί, η Μόσχα μόλις τώρα αρχίζει να βιώνει την κατάσταση που υπομένει το Κίεβο εδώ και χρόνια: τις νυχτερινές επιθέσεις με drones. Υπάρχουν όμως δύο μεγάλες διαφορές.

Η μία είναι ότι η αντι-drone άμυνα της Ουκρανίας σταδιακά έχει αποκτήσει μεγαλύτερες δυνατότητες, πραγματοποιώντας μεγάλο αριθμό καταρρίψεων που επιβεβαιώνονται. Στη Ρωσία, bloggers που ασχολούνται με θέματα άμυνας εκφράζουν συχνά την οργή τους για την αναποτελεσματικότητα της ρωσικής αεράμυνας και τον αργό ρυθμό με τον οποίο η Μόσχα υιοθετεί νέες τεχνολογίες, όπως τα drones αναχαίτισης.

Η δεύτερη διαφορά είναι ότι ενώ οι Ουκρανοί πολεμούν για τη ζωή τους και την επιβίωση της χώρας τους, οι Ρώσοι πολεμούν για να προσθέσουν ένα μικρό κομμάτι γης στην τεράστια “αυτοκρατορία” του Πούτιν. Για αυτούς, ο πόλεμος είναι προαιρετικός. Γι’ αυτό ο Πούτιν δεν μπορεί να αφήσει τη Μόσχα να καεί, ακόμα και αν βλέπει τα διυλιστήρια να τυλίγονται στις φλόγες το ένα μετά το άλλο.

Forbes