Θα δυσκολεύονται όλο και περισσότερο τα νοικοκυριά και οι επιχειρήσεις να δανειστούν από τις τράπεζες, καθώς η αυστηροποίηση των κριτηρίων χρηματοδότησης θα συνεχιστεί και το πρώτο τρίμηνο του 2024, κυρίως στον κατασκευαστικό τομέα και τα στεγαστικά δάνεια.
Αυτά αναφέρει μεταξύ άλλων η τελευταία έκθεση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας για τον τραπεζικό δανεισμό, που δημοσιεύθηκε χθες και, όπως σημειώνεται, καταλύτης για την αυστηροποίηση των πιστωτικών προτύπων ήταν η αντίληψη αναφορικά με τους κινδύνους για τη μελλοντική εμπρόθεσμη αποπληρωμή.
Οι τράπεζες έκαναν περαιτέρω αυστηρούς τους όρους δανεισμού στον μεταποιητικό τομέα, αλλά λιγότερο στον τομέα της ενέργειας, σε σχέση με τις δύο προηγούμενες περιόδους που εξετάστηκαν. Η αυστηροποίηση των όρων τραπεζικού δανεισμού ήταν χαμηλότερη στον τομέα των υπηρεσιών, όπου ήταν σχεδόν μηδενική, αντανακλώντας την υψηλότερη ανθεκτικότητα του κλάδου σε σύγκριση με την ασθενέστερη κατάσταση στους άλλους οικονομικούς τομείς.
Ενόψει της συνεδρίασης της ΕΚΤ αύριο Πέμπτη, η έρευνα για τον τραπεζικό δανεισμό επιβεβαιώνει ότι τα υψηλότερα επιτόκια εξακολουθούν να μειώνουν τη ζήτηση δανείων από επιχειρήσεις και νοικοκυριά. Αυτό αφήνει τις προοπτικές για επενδύσεις μάλλον δυσοίωνες, αλλά επιβεβαιώνει επίσης τις προοπτικές χαλάρωσης για την κεντρική τράπεζα αργότερα μέσα στο έτος.
Αξίζει να σημειωθεί, ωστόσο, ότι για πρώτη φορά, από τις αρχές του 2022, οι τράπεζες αναμένουν μικρή καθαρή αύξηση της ζήτησης για δάνεια προς επιχειρήσεις και στεγαστικά δάνεια το πρώτο τρίμηνο του 2024. Σύμφωνα με τις τράπεζες που συμμετείχαν στην έρευνα, η πρόσβασή τους στη χρηματοδότηση βελτιώθηκε κάπως για τις αγορές χρήματος, τις μακροπρόθεσμες καταθέσεις και τους χρεωστικούς τίτλους, ενώ η πρόσβασή τους σε βραχυπρόθεσμη χρηματοδότηση λιανικής έγινε ελαφρά αυστηρότερη το τέταρτο τρίμηνο του 2023.
Οι τράπεζες ανέφεραν επίσης περαιτέρω καθαρή αυστηροποίηση των πιστωτικών τους κριτηρίων για τα δάνεια προς νοικοκυριά, η οποία ήταν μικρή όσον αφορά αγορά κατοικίας και μεγαλύτερη για την καταναλωτική πίστη.
Το καθαρό ποσοστό των τραπεζών που ανέφεραν σύσφιγξη μετριάστηκε σε σύγκριση με το προηγούμενο τρίμηνο στις τρεις κατηγορίες δανείων και ήταν κάτω από τον ιστορικό μέσο όρο για στεγαστικά δάνεια και δάνεια προς επιχειρήσεις.
Για το πρώτο τρίμηνο του 2024, οι τράπεζες της ζώνης του ευρώ αναμένουν περαιτέρω καθαρή αυστηροποίηση των πιστωτικών προτύπων για τα δάνεια προς επιχειρήσεις και νοικοκυριά. Σε όλες τις κατηγορίες δανείων, η μείωση της ζήτησης οφείλεται στο γενικό επίπεδο των επιτοκίων.
Επιπλέον, οι χαμηλές επενδύσεις παγίων μείωσαν τη ζήτηση των επιχειρήσεων για δάνεια, ενώ η υποτονική καταναλωτική εμπιστοσύνη και οι προοπτικές της αγοράς κατοικίας μείωσαν τη ζήτηση δανείων από τα νοικοκυριά. Το καθαρό ποσοστό των τραπεζών που ανέφεραν αυτή τη μείωση της ζήτησης ήταν μικρότερο από το προηγούμενο τρίμηνο, αλλά ήταν πιο σημαντικό από το αναμενόμενο για τα στεγαστικά δάνεια.
