Καινοτόμες τεχνολογίες επιστρατεύουν οι αρμόδιες εποπτικές Αρχές στην Ευρώπη για να καταπολεμήσουν την νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και τη χρηματοδότησης της τρομοκρατίας. Η Ευρωπαϊκή Αρχή Τραπεζών (EBA) δημοσίευσε έκθεση σχετικά με τη χρήση τεχνολογικών εργαλείων, και ένα βασικό στοιχείο είναι η δημιουργία Αρχής για καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες η οποία θα συντονίζει την εποπτεία της σε επίπεδο ΕΕ.
Αυτή η θεσμική αλλαγή παρέχει μια μοναδική ευκαιρία για την επανεκτίμηση των εποπτικών προσεγγίσεων και την αξιοποίηση των δυνατοτήτων της τεχνολογίας για την ενίσχυση της εποπτείας. Για να πληροφορήσει για το έργο αυτό, η EΑΤ διεξήγαγε έρευνα στις εθνικές αρμόδιες αρχές σε συνεργασία με την ομάδα εργασίας AMLA (Αρχή της ΕΕ για καταπολέμηση της νομιμοποίησης παράνομων εσόδων). Διοργάνωσε ένα ειδικό εργαστήριο για τον εντοπισμό τάσεων, προκλήσεων και ορθών πρακτικών στη χρήση της Τεχνολογίας Υποστήριξης (SupTech) στην εποπτεία της καταπολέμησης της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες/της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας.
Η SupTech (Supervisory Technology), ή εποπτική τεχνολογία, είναι η χρήση καινοτόμων τεχνολογιών από εποπτικές και ρυθμιστικές αρχές για την ενίσχυση της αποδοτικότητας, της αποτελεσματικότητας και της ανταπόκρισης των εποπτικών τους συστημάτων. Απευθύνεται στις εποπτικές αρχές (όπως κεντρικές τράπεζες και χρηματοοικονομικές εποπτικές αρχές) για να τις βοηθήσει να διαχειρίζονται καλύτερα τους κινδύνους και να επιβλέπουν τις εποπτευόμενες οντότητες στον χρηματοοικονομικό τομέα, αξιοποιώντας τεχνολογίες όπως η τεχνητή νοημοσύνη (ΑΙ), η μηχανική μάθηση (ML) και η επεξεργασία φυσικής γλώσσας (NLP).
Πριν μερικές εβδομάδες η Ευρωπαϊκή Αρχή Τραπεζών είχε αναφέρει ότι οι εγκληματίες χρησιμοποιούν ολοένα και περισσότερο την τεχνητή νοημοσύνη για την αυτοματοποίηση προγραμμάτων νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες, την πλαστογράφηση εγγράφων και την αποφυγή εντοπισμού. Τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα δυσκολεύονται να συμβαδίσουν με αυτές τις εξελιγμένες απειλές, γεγονός που υπογραμμίζει την ανάγκη για υπεύθυνη χρήση της τεχνητής νοημοσύνης και ισχυρή παρακολούθηση. Τα σχέδια των εγκληματιών αναφέρει η ΕΑΤ, αξιοποιούν την τεχνητή νοημοσύνη για να δημιουργήσουν εξαιρετικά ρεαλιστικές αφηγήσεις που ενσωματώνουν δημοφιλή κοινωνικά θέματα, καθιστώντας τα ολοένα και πιο πειστικά. Οι απατεώνες προσαρμόζουν επίσης τις τεχνικές τους για να αποφύγουν την εφαρμογή των αυστηρών απαιτήσεων ελέγχου ταυτότητας πελατών που επιβάλλονται από τη νομοθεσία της ΕΕ.
Σύμφωνα με το περιεχόμενο της έκθεσης, τριάντα μία αρμόδιες αρχές από 25 κράτη μέλη της ΕΕ και τρεις αρμόδιες αρχές από τρίτες χώρες απάντησαν στην έρευνα της Ευρωπαϊκής Αρχής Τραπεζών για το 2024. Συνολικά, οι αρμόδιες εποπτικές αρχές στην ΕΕ έχουν εργαστεί σε συνολικά 60 έργα ή εργαλεία SupTech μέχρι σήμερα, χρησιμοποιώντας 13 διαφορετικές τεχνολογίες για την αντιμετώπιση 13 τύπων νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες (AML).
Ενώ οι αναπτύξεις SupTech στον τομέα της καταπολέμησης της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες/χρηματοδότησης της τρομοκρατίας βρίσκονται ακόμη σε εξέλιξη, σχεδόν τα μισά από τα εργαλεία ή τα έργα που έχουν εντοπιστεί (47%) βρίσκονται ήδη σε παραγωγή, με ένα επιπλέον 38% να βρίσκεται υπό ανάπτυξη και το 15% να βρίσκεται σε διερευνητικές φάσεις. Η έκθεση διαπιστώνει ότι οι εθνικές αρχές ανταγωνισμού ήδη αποκομίζουν απτά οφέλη, όπως βελτιωμένη ποιότητα δεδομένων, ενισχυμένη συνεργασία και πιο αποτελεσματικό εντοπισμό κινδύνων. Ωστόσο, εξακολουθούν να υπάρχουν αρκετές προκλήσεις, όπως οι περιορισμένοι πόροι, η νομική αβεβαιότητα και οι περιορισμοί στη διακυβέρνηση δεδομένων.
Στην έκθεση σημειώνεται ότι η ανάπτυξη και η συντήρηση των εργαλείων SupTech απαιτεί σημαντικές επενδύσεις τόσο σε ανθρώπινους όσο και σε τεχνικούς πόρους. Πολλές αρχές αντιμετωπίζουν περιορισμένους προϋπολογισμούς, παλαιές υποδομές πληροφορικής και έλλειψη εξειδικευμένου προσωπικού με εμπειρία στην επιστήμη δεδομένων, την τεχνητή νοημοσύνη και την ανάλυση οικονομικού εγκλήματος. Αυτό το κενό πόρων μπορεί να καθυστερήσει την υιοθέτηση, να περιορίσει την επέκταση των λύσεων και να εμποδίσει τη συνεχή ανάπτυξη των δυνατοτήτων της SupTech.
