Την επόμενη ημέρα των 25ων γενεθλίων των νέων φορολογουμένων θα τίθεται σε ισχύ η υποχρέωσή τους να υποβάλλουν φορολογική δήλωση. Η συγκεκριμένη πρόνοια περιλαμβάνεται στο πακέτο των πολυνομοσχεδίων της φορολογικής μεταρρύθμισης και εντάσσεται στα μέτρα που θα λαμβάνει το Τμήμα Φορολογίας για πάταξη της φοροδιαφυγής. Συνεπώς, με τα νομοθετήματα, καθίσταται υποχρεωτική η υποβολή της φορολογικής δήλωσης από όλα τα φυσικά πρόσωπα που είναι κάτοικοι της Δημοκρατίας ηλικίας 25 ετών και άνω, ανεξαρτήτως αν έχουν φορολογητέο εισόδημα ή όχι.
Οι 25χρονοι νέοι φορολογούμενοι θα πρέπει να υποβάλλουν τις δηλώσεις εισοδήματος εντός των χρονοδιαγραμμάτων που θα καθορίζει η αρμόδια αρχή, ενώ σε περίπτωση που προκύπτει φορολογία θα πρέπει να την εξοφλούν άμεσα. Υπενθυμίζεται πως στο πλαίσιο της κυβερνητικής πρότασης της φόρο-μεταρρύθμισης το αφορολόγητο ανεβαίνει στις €20.500 και αυτό να αυξάνεται ανάλογα με την σύνθεση της οικογένειας, των εισοδημάτων, των στεγαστικών δανείων και άλλων.
Επιπρόσθετα, διαφοροποιούνται οι φορολογικές κλίμακες για ενίσχυση των εισοδημάτων των χαμηλών και μεσαίων στρωμάτων του πληθυσμού. Δεν αποκλείεται κατά τη συνέχιση της συζήτησης των νομοθετημάτων στη Βουλή, κάποια κόμματα να απαιτήσουν να υπάρξουν εξαιρέσεις για συγκεκριμένες κατηγορίες φορολογούμενων.
Αξίζει να σημειωθεί πως και με το σημερινό φορολογικό σύστημα είναι υποχρεωτική η υποβολή φορολογικής δήλωσης για όλους τους φορολογουμένους ανεξαρτήτως εισοδημάτων. Ωστόσο, τα τελευταία πέντε χρόνια (από την ψήφισή του) ο νόμος ουδέποτε εφαρμόστηκε και το Υπουργικό Συμβούλιο με διάταγμα που εκδίδει κάθε χρόνο εξαιρεί από την υποβολή δήλωσης εισοδήματος μισθωτού και αυτοεργοδοτούμενου τους φορολογούμενους που έχουν εισοδήματα κάτω των €19.500 (σημερινό αφορολόγητο). Ο λόγος της μη εφαρμογής του νόμου και της εξαίρεσης που δίνεται είναι από τη μια η μετάβαση του Τμήματος Φορολογίας στο σύστημα Tax For All, μέσω του οποίου σύντομα θα υποβάλλονται οι φορολογικές δηλώσεις και από την άλλη οι διάφοροι εξωγενείς παράγοντες που επηρέασαν τη χώρα, όπως ήταν η πανδημία του κορωνοϊού και το Ουκρανικό.
Η εκτελεστική εξουσία θεωρεί πολύ σημαντική την υποβολή φορολογικών δηλώσεων από όλους, για να ξέρει το προφίλ των φορολογουμένων, ενώ εκτιμάται επίσης πως το μέτρο θα συμβάλει στην ενθάρρυνση της φορολογικής συμμόρφωσης.
Άλλα μέτρα για αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής που περιλαμβάνει η φορολογική μεταρρύθμιση, σύμφωνα με το Υπουργείο Οικονομικών θα συμβάλουν στην αποφυγή των καταχρήσεων και στην ανάπτυξη της φορολογικής δικαιοσύνης. Μεταξύ άλλων προωθούνται ο εξορθολογισμός των φορολογικών δηλώσεων και καταβολής του οφειλόμενου φόρου, η πάταξη φαινομένων φοροδιαφυγής και φοροδιαφυγής, καθώς και η ενίσχυση των εξουσιών του Τμήματος Φορολογίας για είσπραξη οφειλόμενων φόρων.
Παράλληλα, αυξάνονται τα διοικητικά πρόστιμα και οι χρηματικές επιβαρύνσεις ώστε να ενισχυθεί η εθελούσια συμμόρφωση.
Ενοίκια και πάγωμα εταιρικών αλλαγών
Πέραν της υποχρεωτικής υποβολής φορολογικής δήλωσης για όλους από την ηλικία των 25 ετών, περιλαμβάνονται και άλλα μέτρα στα νομοσχέδια.
– Καθίσταται υποχρεωτική η πληρωμή ενοικίου που υπερβαίνει τα €500 μέσω τραπεζικού εμβάσματος ή ηλεκτρονικής πληρωμής,
– Προστίθεται διάταξη ώστε εταιρεία που έχει εκκρεμείς φορολογικές υποχρεώσεις ή βρίσκεται υπό εξέταση, τυχών αλλαγή ή διαγραφή διευθυντών ή αξιωματούχων της να μην ισχύει,
– Εισάγεται η υποχρεωτική υποβολή φορολογικής δήλωσης από συνεταιρισμούς,
– Παρέχεται η δυνατότητα στον Έφορο Φορολογίας να ζητά την υποβολή κατάστασης ενεργητικού και παθητικού που να καλύπτει περίοδο οχτώ ετών και την υποχρεωτική τήρηση στοιχείων που υποστηρίζουν τη φορολογική δήλωση για οχτώ έτη, μετά την πραγματική ημερομηνία υποβολής δήλωσης.
– Ενδυναμώνεται η δυνατότητα του Εφόρου Φορολογίας να απαιτήσει φορολογικά τραπεζικά στοιχεία για τους φορολογούμενους. Σύμφωνα με τεχνοκράτες, σήμερα επικρατεί μια στρέβλωση, το Τμήμα Φορολογίας έχει τη δυνατότητα να λαμβάνει στοιχεία για τους φορολογούμενους από τράπεζες του εξωτερικού αλλά δεν μπορούσε να το πράξει για τα δεδομένα των φορολογούμενων σε τράπεζες στην Κύπρο. Με την συμπερίληψη της νέας διατάξης, ο Έφορος Φορολογίας θα λαμβάνει πληροφορίες για τις καταθέσεις που διατηρούν οι φορολογούμενοι σε τράπεζες στην Κύπρο.
– Σφράγιση των επιχειρήσεων σε περίπτωση οφειλών στο Τμήμα Φορολογίας, αλλά και της μη έκδοσης νόμιμης απόδειξης. Κατά τις διαβουλεύσεις που έγιναν κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού μεταξύ τεχνοκρατών της κυβερνητικής πλευράς αλλά και επηρεαζόμενων επαγγελματικών φορέων, ενσωματώθηκαν ασφαλιστικές δικλίδες. Στα τελικά κείμενα των νομοσχέδιων, ξεκαθαρίζεται πως η σφράγιση υποστατικών θα γίνεται μετά από τρείς γραπτές ειδοποιήσεις προς το φορολογούμενο, ο οποίος θα έχει το δικαίωμα να προσβάλει δικαστικώς την απόφαση του Τμήματος Φορολογίας.
Το ΑΙ για τους φόρους
Την ίδια ώρα, σύμφωνα με τη μελέτη του Κέντρου Οικονομικών Ερευνών του Πανεπιστημίου Κύπρου, με την πλήρη ψηφιοποίηση, την ηλεκτρονική τιμολόγηση, τη διασύνδεση των τερματικών των πιστωτικών καρτών των διαφόρων επιχειρήσεων με τα συστήματα του Τμήματος Φορολογίας και σε συνάρτηση με την χρήση των εργαλείων της τεχνητής νοημοσύνης τα οποία θα συμβάλουν στην ανάλυση κινδύνου θα ενισχύσουν τη συμμόρφωση και μειώνουν φοροδιαφυγή.
Μάλιστα, φέρνει ως παράδειγμα το ελληνικό σύστημα myDATA. Το συγκεκριμένο σύστημα είναι η ηλεκτρονική πλατφόρμα της Ανεξάρτητης Αρχής Δημόσιων Εσόδων (ΑΑΔΕ) της Ελλάδας, μέσω της οποίας οι επιχειρήσεις υποχρεούνται να υποβάλλουν ηλεκτρονικά τη βασική λογιστική και φορολογική τους πληροφόρηση.
Συγκεκριμένα, οι επιχειρήσεις καταχωρούν τα έσοδα και τα έξοδα τους, τα στοιχεία παραστατικών πώλησης/παροχής υπηρεσιών, τιμολογίων αγορών, αποσβέσεων κ.α. Επίσης προχωρούν στην ηλεκτρονική έκδοση και διαβίβαση τιμολογίων μέσω της πλατφόρμας (και σταδιακά υποχρεωτικά μέσω e.
Στα χαρτιά η διασύνδεση ταμειακών με συστήματα φόρου
Στον προϋπολογισμό του Υπουργείου Οικονομικών για το 2026 έχει περιληφθεί κονδύλι το οποίο θα αξιοποιήσει το Τμήμα Φορολογίας για τη χρησιμοποίηση σύγχρονων μεθόδων ανάλυσης των κινδύνου.
Συγκεκριμένα, θα προχωρήσει στην αγορά υπηρεσιών από εξειδικευμένους συμβούλους για την ανάπτυξη ικανοτήτων και λογισμικού ρομπότ, καθώς και λογισμικού τεχνητής νοημοσύνης για ανάλυση των δεδομένων στα πλαίσια του νέου μηχανογραφικού συστήματος Tax For All.
Επίσης, θα αγοράσει υπηρεσίες για ανάπτυξη λογισμικού τεχνητής νοημοσύνης τύπου “chatbot” για εξυπηρέτηση του κοινού στα πλαίσια του νέου συστήματος. Αξίζει να σημειωθεί πως τα προηγούμενα χρόνια στον προϋπολογισμό του αρμόδιου υπουργείου πριλαμβάνονται και κονδύλια για κάλυψη του κόστους πραγματοποίησης της διασύνδεσης των συστήματων του Τμήματος Φορολογίας με τις ταμειακές μηχανές των επιχειρήσεων, ωστόσο στον προϋπολογισμό της επόμενης χρονιάς δεν περιλήφθηκαν σχετικές πιστώσεις.
Αναμενόταν η διεξαγωγή σχετικών μελετών ενώ σχετική πρόνοια δεν έχει περιληφθεί στο νομοθετικό πακέτο για τη φορολογική μεταρρύθμιση. Στο παρελθόν, υπολογιζόταν πως το έργο θα υλοποιηθεί μετά τον εκσυγχρονισμό της υποδομής και του νομικού πλαισίου σε σχέση με τα τιμολόγια και τις αποδείξεις. Με την αυτόματη διασύνδεση, σε πραγματικό χρόνο, της αγοράς με το Τμήμα Φορολογίας, θα μπορεί το Τμήμα να τυγχάνει άμεσης και αξιόπιστης ενημέρωσης για τις αγοραπωλησίες στο εμπόριο. Ταυτόχρονα, με το συγκεκριμένο σύστημα το Τμήμα Φορολογίας θα μπορεί να αντιδρά άμεσα σε περιπτώσεις φοροδιαφυγής.
