Οι Ευρωεκλογές είναι η μόνη εκλογική διαδικασία στην Κυπριακή Δημοκρατία που επιτρέπει σε Ελληνοκυπρίους και Τουρκοκυπρίους να συμμετέχουν σε κοινό ψηφοδέλτιο. Φέτος για πρώτη φορά από την ένταξη της Κύπρου το 2004, τρεις Τουρκοκύπριοι κατέρχονται ως υποψήφιοι, κάτω από την ομπρέλα τριών διαφορετικών ελληνοκυπριακών πολιτικών δυνάμεων.
Μια εξέλιξη, η οποία έχει πολιτικο-εκλογική σημασία και κάτω από κάποια δεδομένα η συμμετοχή περισσοτέρων Τουρκοκυπρίων στις κάλπες της 9ης Ιουνίου μπορεί να διαδραματίσει ρόλο όχι μόνο στα ποσοστά των κομμάτων, αλλά και ακόμη και στην πρωτιά.
Ο Νιαζί Κιζιλγιουρέκ επαναδιεκδικεί εκλογή με το ΑΚΕΛ και την επιτυχημένη παρουσία του τελευταίου πριν από πέντε χρόνια ήρθαν φέτος να ακολουθήσουν – αν και με διαφορετική προσέγγιση το κάθε κόμμα – τόσο το Κίνημα Οικολόγων με τον Οζ Καραχάν, όσο και το νεοσύστατο κόμμα Volt, με τον Hulusi Kilim, εντάσσοντας Τουρκοκύπριο στο ευρωψηφοδέλτιό τους.
Κληθείς από τον «Φ» να σχολιάσει τα δεδομένα, ο Αναπληρωτής Καθηγητής Συγκριτικής Πολιτικής στο Πανεπιστήμιο Λευκωσίας, Γιάννος Κατσουρίδης ανέφερε ότι αρχικά είναι καλό να θυμηθούμε ότι δεν είναι η πρώτη φορά που συμμετέχουν Τουρκοκύπριοι ως υποψήφιοι σε Ευρωπαϊκές εκλογές, αφού έχει ήδη γίνει ξανά το 2004, το 2014 και το 2019, υποστηρίζοντας ότι η υποψηφιότητα του Νιαζί Κιζίλγιουρεκ συνιστούσε ρήξη με την προηγούμενη πρακτική, αφού ήταν η πρώτη φορά που Τουρκοκύπριος διεκδικούσε εκλογή υπό την ομπρέλα ενός ελληνοκυπριακού κόμματος.
«Στις επερχόμενες εκλογές του 2024 φαίνεται ότι θα έχουμε τρεις Τουρκοκύπριους υποψήφιους με τρία διαφορετικά ελληνοκυπριακά πολιτικά κόμματα. Αυτή η συμμετοχή είναι σίγουρα ιδιαίτερη και αρκετά σημαντική, αφού σηματοδοτεί την αποδοχή εκ μέρους μιας μερίδας της τουρκοκυπριακής κοινότητας της διεκδίκησης πολιτικής εκπροσώπησης μέσα από το πλαίσιο και τους μηχανισμούς που παρέχει η Κυπριακή Δημοκρατία, ως το κράτος-μέλος της ΕΕ», σημείωσε ακολούθως.
Υποστήριξε επίσης ότι «συμβολίζει σε ένα βαθμό μια ενωτική προοπτική, η οποία διευκολύνεται τόσο από το γεγονός ότι η Κυπριακή Δημοκρατία εντάχθηκε ολόκληρη το 2004 ως μέλος όσο και από το ότι οι ευρωπαϊκές εκλογές γίνονται αντιληπτές και είναι διαφορετικές από τις εθνικές εκλογές», προσθέτοντας ότι «εξού και δεν πρέπει να θεωρηθεί η συμμετοχή των Τουρκοκυπρίων υποψηφίων a priori ως αναγνώριση των δομών της Κυπριακής Δημοκρατίας από τους ίδιους, λόγω ακριβώς αυτών των ιδιαιτεροτήτων των ευρωπαϊκών εκλογών».
Σημείωσε ακόμη ότι «ενδεχομένως, υποβόσκει και το στοιχείο της προσπάθειας μιας πιο αυτόνομης εκπροσώπησης της τουρκοκυπριακής κοινότητας, έστω και αν αυτό γίνεται μέσα από δομές ενός ελληνοκυπριακού κόμματος, δεδομένου ότι μετά την εκλογή ένας ευρωβουλευτής έχει αυξημένα περιθώρια άσκησης μιας πιο προσωπικής πολιτικής».
Ερωτηθείς αν θεωρεί πως η παρουσία περισσότερων Τουρκοκύπριων υποψηφίων θα επηρεάσει και την προσέλευση των Τουρκοκυπρίων ψηφοφόρων στις κάλπες, ο κ. Κατσουρίδης σχολίασε ότι «πιθανότατα θα οδηγήσει σε μεγαλύτερη συμμετοχή και Τουρκοκύπριων ψηφοφόρων. Άλλωστε, ήδη το 2019 ψήφισαν 5,804 σε σχέση με 1,856 το 2014».
Συμπλήρωσε ότι «η μεγάλη πλειοψηφία αυτών που ψήφισαν το 2014 επέλεξαν τον Νιαζί Κιζίλγιουρεκ και το ΑΚΕΛ (4,076), δίνοντας στο κόμμα ένα ποσοστό κοντά στο 1.5%, γεγονός που «από μόνο του καταδεικνύει ότι η αριθμητική συμμετοχή των Τουρκοκυπρίων δεν έχει μόνο πολιτική σημασία σε σχέση με το Κυπριακό, αλλά και πολιτικο-εκλογική σημασία, αφού πιθανότητα θα καθορίσει και το τελικό ποσοστό των κομμάτων που φιλοξενούν Τουρκοκύπριους υποψήφιους, ακόμα και την πρωτιά, αν ΑΚΕΛ και ΔΗΣΥ είναι όντως κοντά σε σχέση με τις επιδόσεις τους».
«Μην ξεχνάμε ότι οι δημοσκοπήσεις που διενεργούνται δεν συμπεριλαμβάνουν τους Τουρκοκύπριους, άρα δεν έχουμε εικόνα ως προς την επίδραση της πιθανής συμμετοχής τους», επεσήμανε ακόμη.
Σημείωσε ότι «είναι καλό επίσης να θυμόμαστε ότι με βάση τη συνολική συμμετοχή το 2019, το 1% του εκλογικού σώματος αντιστοιχούσε σε περίπου 2800 ψήφους», εξηγώντας ότι «αυτό σημαίνει ότι αν η συμμετοχή των Τουρκοκυπρίων αυξηθεί σημαντικά σε σχέση με το 2019 και έχει παρόμοια κομματική συμπεριφορά, δηλαδή ψήφο στο ΑΚΕΛ, θα ευνοήσει σημαντικά το κόμμα αυτό στο τελικό αποτέλεσμα.
Άρα, και λόγω του ψηλού εκλογικού μέτρου, η αυξημένη συμμετοχή των Τουρκοκυπρίων πιθανόν να έχει σημαντική επίδραση στο αποτέλεσμα, όσον αφορά κυρίως την πρωτιά, αλλά θα είναι μάλλον λιγότερο καθοριστική ως προς την απόκτηση έδρας από ένα από τους άλλους δύο κομματικούς σχηματισμούς, που περιλαμβάνουν Τουρκοκύπριο υποψήφιο».
Πώς σχολιάζουν τα τρία κόμματα τη συμπερίληψη Τουρκοκυπρίου
Τα τρία κόμματα, αφού κλήθηκαν από τον «Φ» να σχολιάσουν την επιλογή Τ/κ στο ευρωψηφοδέλτιο, έδωσαν τη δική τους ερμηνεία για την απόφασή τους.
Κληθείς να σχολιάσει την ένταξη του Τουρκοκυπρίου ακαδημαϊκού Νιαζί Κιζιλγιουρέκ στο ψηφοδέλτιο του κόμματος, ο εκπρόσωπος Τύπου του ΑΚΕΛ, Γιώργος Κουκουμάς ανέφερε ότι «είναι απολύτως φυσιολογικό το γεγονός ότι στο ψηφοδέλτιο του ΑΚΕΛ συμμετέχει Τουρκοκύπριος συμπατριώτης μας στη βάση κοινών αρχών και στόχων», σημειώνοντας ότι« ιδεολογικά και ιστορικά, το ΑΚΕΛ και η Αριστερά είναι η δύναμη που παλεύει για την ενότητα και τη συνεργασία Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων στον αγώνα για την ελευθερία και ανεξαρτησία της κοινής μας πατρίδας, αλλά και στις διεκδικήσεις των εργαζομένων για τα δίκαια και τα δικαιώματά τους».
Επεσήμανε ακολούθως ότι «το 2019 το ΑΚΕΛ προχώρησε σε ένα ιστορικό βήμα με τη συμπερίληψη Τουρκοκύπριου στο ψηφοδέλτιό μας, του Νιαζί Κιζίλγιουρεκ» και υποστήριξε ότι «δεν είναι τυχαίο που αυτή η εξέλιξη ενόχλησε τους εθνικιστές και στις δύο πλευρές, ενώ αντίθετα, χαιρετίστηκε από κάθε Κύπριο που πιστεύει στην επανένωση και την ειρήνη».
Υποστήριξε ακόμη ότι «η δυνατότητα που δίνεται με τις ευρωεκλογές σε Ε/κ και Τ/κ να ψηφίσουν μαζί είναι μια χρυσή ευκαιρία για να στείλουν ένα κοινό και ηχηρό μήνυμα ενάντια στην διχοτόμηση, το κατοχικό στάτους κβο και το σοβινισμό, ένα μήνυμα υπέρ της λύσης στη βάση του συμφωνημένου πλαισίου, υπέρ της επανένωσης της πατρίδας και του λαού μας». Και κατέληξε ότι «το ΑΚΕΛ είναι και θέλει να είναι η φωνή όλης της Κύπρου και όλων των Κυπρίων μέσα στο Ευρωκοινοβούλιο και αυτό αποτυπώνεται σε όλες τις δράσεις και τις πρωτοβουλίες μας σε ευρωπαϊκό επίπεδο», υποστήριξε στη συνέχεια».
O πρόεδρος του Κινήματος Οικολόγων, Γιώργος Περδίκης ανέφερε από πλευράς του ότι επιλέξαμε τον Τουρκοκύπριο συναγωνιστή Οζ Καραχάν, με κοινές θέσεις, κοινές αντιλήψεις, με τον οποίο δίνουμε κοινούς αγώνες για ένα κράτος ενιαίο, με μια κυριαρχία, συμφωνώντας στην αποχώρηση των τουρκικών στρατευμάτων και στην κατάργηση του αναχρονιστικού συστήματος εγγυήσεων.
Εξήγησε ακόμη ότι δεν είναι τυχαία η επιλογή του Οζ Καραχάν, αφού είναι πολιτικό παιδί του Σενέρ Λεβέντ, συνεχιστής του και πρεσβεύει τα ίδια ιδανικά, αρχές κι αξίες, ενώ υποστήριξε ότι με αυτό τον τρόπο ανοίγει ο δρόμος για συνεργασία με τους Τουρκοκύπριους που έχουν τα ίδια όνειρα κι απόψεις.
Aπό πλευράς Volt, ο συναντιπρόεδρος του κόμματος, Πάνος Παρράς ανέφερε στον «Φ» ότι «το Volt είναι γνήσια δικοινοτικό κόμμα κι έχει πολλά μέλη από την τουρκοκυπριακή κοινότητα. Συνεπώς η συμπερίληψη Τουρκοκύπριου στο ψηφοδέλτιο μας δεν έχει ευκαιριακό χαρακτήρα, ούτε είναι προϊόν τακτικισμού», σημειώνοντας ότι «διά του λόγου το αληθές, ο υποψήφιος μας δεν είναι απλά μέλος μας, αλλά ο Γενικός Γραμματέας του κόμματος».
Τόνισε ότι είναι ο πρώτος Τουρκοκύπριος, που αναλαμβάνει ρόλο στην ηγεσία ενός κόμματος, που ιδρύθηκε στην Κυπριακή Δημοκρατία, μετά την τουρκική εισβολή.
Επεσήμανε ακόμη ότι «το βασικότερο μήνυμα, που στέλνουμε, είναι πως η λύση του Κυπριακού δεν θα έρθει από τη μια στιγμή στην άλλη, ούτε μπορεί κανείς να μας την επιβάλει, εάν εμείς δεν επιτύχουμε να βρούμε τον τρόπο να συνεργαστούμε μεταξύ μας, τουλάχιστον για αρχή επί των θεμάτων που αφορούν και τις δυο κοινότητες».
«Είναι ο μόνος τρόπος να αντιληφθεί η μια πλευρά τις ανησυχίες της άλλης και να χαράξουμε μαζί ένα κοινό μέλλον. Ένα κόμμα σαν το Volt, που δηλώνει υπέρ της ενωμένης Ευρώπης, δεν μπορεί να μην υποστηρίζει εμπράκτως προσπάθεια επίτευξης μιας ενωμένης Κύπρου», κατέληξε.
