Στις Ευρωπαϊκές εκλογές του 2019, η μετανάστευση ήταν η μεγαλύτερη ανησυχία που εξέφρασαν οι πολίτες σε ολόκληρη την Ένωση. Την Τετάρτη, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θέσπισε νέα νομοθεσία σχετικά με την αντιμετώπιση της μετανάστευσης και του ασύλου από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Νομοθεσία που προετοιμαζόταν για περισσότερα από δέκα χρόνια. Κρατήσαμε τον λόγο μας. Κάναμε τις υποσχέσεις μας πραγματικότητα. Και το σημαντικότερο: αυτή η δέσμη μέτρων μπορεί να κάνει τη διαφορά.
Η δέσμη μέτρων που ψήφισαν οι εκπρόσωποί σας στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο προβλέπει ένα ισχυρό νομοθετικό πλαίσιο, το οποίο είναι το ίδιο σε όλα τα κράτη μέλη. Ένα πλαίσιο που λειτουργεί και προστατεύει. Νόμους που προστατεύουν τα σύνορά μας, νόμους ανθρώπινους και δίκαιους απέναντι σε όσους ζητούν προστασία, αυστηρούς απέναντι σε όσους δεν τη δικαιούνται και άτεγκτους απέναντι στους διακινητές ανθρώπων που εκμεταλλεύονται τους πιο ευάλωτους. Πρόκειται για μια δέσμη μέτρων που αναγνωρίζει ότι η μετανάστευση αποτελεί πρωτίστως ένα ανθρώπινο ζήτημα. Μια δέσμη μέτρων που κατανοεί ότι πίσω από κάθε στατιστικό στοιχείο κρύβεται μια ζωή και όνειρα για ένα καλύτερο μέλλον.
Με τους νέους αυτούς νόμους, το σύστημα ασύλου και μετανάστευσης της ΕΕ θα γίνει αποτελεσματικότερο για όσους επωφελούνται από αυτό και πιο ανθεκτικό στη μεταναστευτική πίεση. Πετύχαμε ισορροπία μεταξύ της αλληλεγγύης και της ευθύνης, με πλήρη σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Δεν ήταν εύκολο. Η μετανάστευση είναι ένα συναισθηματικά φορτισμένο θέμα. Οι ανησυχίες ποικίλλουν μεταξύ των χωρών που αποτελούν τον πρώτο σταθμό υποδοχής μεταναστών, των χωρών διέλευσης και των χωρών προορισμού, μεταξύ των κρατών μελών με θαλάσσια σύνορα και εκείνων με χερσαία σύνορα. Αυτό όμως απλώς καθιστά το επίτευγμά μας ακόμα πιο σημαντικό. Ενάντια στις πιθανότητες, αποδείξαμε ότι η Ευρώπη μπορεί να ανταποκριθεί στα ζητήματα που απασχολούν τους πολίτες. Αποδείξαμε ότι όπου υπάρχει πολιτική θέληση, υπάρχει και τρόπος.
Το σύμφωνο αυτό θα ενισχύσει τα εξωτερικά μας σύνορα. Ο κανονισμός για τις διαδικασίες ασύλου και ο κανονισμός για τον έλεγχο διαλογής θα συμβάλουν σε αυτό. Όλα αυτά, ενώ θα διαφυλάσσεται η ακεραιότητα του χώρου Σένγκεν. Όταν δεν έχουμε εσωτερικά σύνορα, πρέπει να εφαρμόζονται οι ίδιοι κανόνες και πρέπει να εφαρμόζονται κατά μήκος των εξωτερικών μας συνόρων.
Με τις συμφωνίες για τη βάση δεδομένων Eurodac και τον κανονισμό για τη διαχείριση του ασύλου και της μετανάστευσης, θα προχωρήσουμε σημαντικά στην επίλυση των ζητημάτων των δευτερογενών μετακινήσεων και της αποτελεσματικής αλληλεγγύης μεταξύ των κρατών μελών. Ο κανονισμός εξετάζει επίσης τη διάσταση των εξωτερικών συνόρων και την ανάγκη συνεργασίας με καίριες τρίτες χώρες.
Το Σύμφωνο για το Άσυλο και τη Μετανάστευση πραγματεύεται μάλιστα και πολλά άλλα ζητήματα. Στη συνολική μορφή του, λαμβάνει επίσης υπόψη καταστάσεις κρίσης, ανωτέρας βίας και άλλες απρόβλεπτες περιστάσεις, ώστε κανένα κράτος μέλος να μην αντιμετωπίζει μόνο του την πίεση. Σημειωτέον ότι με τον τρόπο αυτό θα αντιμετωπιστούν οι υβριδικές απειλές και η «εργαλειοποίηση των μεταναστών» που είδαμε πρόσφατα στα σύνορά μας με τη Λευκορωσία και τη Ρωσία.
Τα μέτρα αυτά έχουν πολλές προοπτικές. Δεν θα λύσουν άμεσα με μαγικό τρόπο όλα τα προβλήματα, αλλά έχουν κάνει τεράστια άλματα προόδου σε σχέση με τα πρώτα βήματα που κάναμε πριν από μια δεκαετία. Θα απλουστεύσουν τις διαδικασίες και θα μειώσουν τις χρονοβόρες αιτήσεις. Θα αυξήσουν τον συντονισμό όλων των παραγόντων στο πεδίο δράσης. Και, τελικά, θα διασφαλίσουν ότι όσοι έχουν απελπιστική, επείγουσα και νόμιμη ανάγκη προστασίας, θα τη λάβουν, και θα τη λάβουν γρήγορα. Αυτή είναι η κεντρική ιδέα του Συμφώνου.
Έχουμε ακόμα πολλά να κάνουμε. Υπάρχει περιθώριο βελτίωσης, για παράδειγμα ως προς τις επιστροφές. Πάρα πολλά άτομα που θα έπρεπε και θα μπορούσαν να επιστρέψουν με ασφάλεια στη χώρα τους εξακολουθούν να μην επιστρέφουν. Σε πάρα πολλές περιπτώσεις, η διαδικασία είναι υπερβολικά χρονοβόρα και όχι αρκετά αποτελεσματική. Μπορούμε να μεριμνήσουμε ώστε οι πόροι μας να διατίθενται σε όσους τους χρειάζονται περισσότερο. Μπορούμε να παραμείνουμε πιστοί στις αξίες μας για τα ανθρώπινα και τα θεμελιώδη δικαιώματα και να αντιμετωπίσουμε αυτό το ζήτημα.
Πάνω από όλα, πρέπει να διασφαλίσουμε ότι όσα έχουν συμφωνηθεί, εφαρμόζονται πλήρως σε όλα τα κράτη μέλη μας και ότι η εφαρμογή αυτή συμπληρώνει τον σεβασμό μας για τον κοινό μας ανθρωπισμό. Έτσι λειτουργεί η Ευρώπη.
