Όταν το Κίνημα Άλμα του Οδυσσέα Μιχαηλίδη εξέδιδε την περασμένη εβδομάδα ανακοίνωση στην οποία έκανε λόγο για γενοκτονία στη Γάζα και στρεφόταν κατά της κυβέρνησης Νίκου Χριστοδουλίδη για την εξωτερική της πολιτική, κατέθετε ένα σαφές στίγμα της δικής του πολιτικής ταυτότητας, όσον αφορά την κατεύθυνση της εξωτερικής πολιτικής. Είτε συνειδητά είτε ασυνείδητα, έθετε τα θεμέλια για μια ενδεχόμενη πολιτική σύμπλευση με το ΑΚΕΛ, υποδηλώνοντας παράλληλα την κατεύθυνσή του στο πολιτικό γίγνεσθαι.
Η πολιτική εξίσωση Οδυσσέα Μιχαηλίδη–ΑΚΕΛ δεν είναι, βεβαίως, εύκολη. Περνά μέσα από τη δοκιμασία των βουλευτικών εκλογών, στις οποίες οι δύο πλευρές αναμένεται να αναμετρηθούν η μια απέναντι στον άλλη, διεκδικώντας στήριξη από εν πολλοίς όμορα εκλογικά ακροατήρια. Ωστόσο, αυτό δεν αποκλείει το ενδεχόμενο μελλοντικής συνεργασίας, αρχής γενομένης από τη διεκδίκηση της προεδρίας της Βουλής, στη συνέχεια σε επίπεδο κοινοβουλευτικής δράσης και τελικά με ορίζοντα τις προεδρικές εκλογές του 2028.
Πρόκειται για σενάριο που δεν αποτελεί αποκύημα φαντασίας, αλλά αντικείμενο σοβαρού πολιτικού προβληματισμού σε κύκλους της Εζεκία Παπαϊωάννου, όπου καταγράφονται και πιέσεις από την Αριστερά για σύγκλιση με τον πρώην Γενικό Ελεγκτή.
Η απήχηση του Οδυσσέα Μιχαηλίδη στην κοινωνία θα μπορούσε να τον καταστήσει ισχυρό υποψήφιο για την προεδρία της Δημοκρατίας, ικανό να ανακόψει την κυριαρχία των δεξιών κυβερνήσεων και να βγάλει το ΑΚΕΛ από την απομόνωση, εκτιμούν στο χώρο της Αριστεράς. Ήδη, φαίνεται να διαμορφώνεται μια βάση πολιτικής σύμπλευσης μεταξύ Άλματος και ΑΚΕΛ, πάνω σε πέντε κύριους άξονες:
>> Καταπολέμηση της διαφθοράς: Βρίσκεται στον πυρήνα του πολιτικού λόγου του Μιχαηλίδη και αποτελεί προτεραιότητα για το ΑΚΕΛ.
>> Θέση για το Κυπριακό: Η τοποθέτηση του Μιχαηλίδη υπέρ της Διζωνικής Δικοινοτικής Ομοσπονδίας (ΔΔΟ), στη βάση των ψηφισμάτων του ΟΗΕ την ημέρα της εξαγγελίας του, εναρμονίζεται με τη γραμμή του ΑΚΕΛ.
>> Κοινωνική πολιτική: Η δημόσια παρουσία του σε τηλεοπτική εκπομπή του Σίγμα έδωσε το στίγμα των θέσεών του σε κοινωνικά ζητήματα, όπως ο γάμος ομόφυλων ζευγαριών και η τεκνοθεσία – ζητήματα που συνάδουν με την προοδευτική ατζέντα του ΑΚΕΛ.
>> Θέση για τη Γάζα: Η τοποθέτηση του κινήματος για «γενοκτονία» στη Γάζα δείχνει ιδεολογική ταύτιση με τη ρητορική της Αριστεράς.
>> Οικονομία- Κοινωνική πολιτική: Στο πεδίο της οικονομικής πολιτικής, οι θέσεις του Οδυσσέα Μιχαηλίδη, όπως διατυπώθηκαν την ημέρα της ανακοίνωσης του κινήματος, παρουσιάζουν σημαντικά σημεία σύγκλισης με τις προσεγγίσεις του ΑΚΕΛ. «Αντιστεκόμαστε στην αθέμιτη κερδοσκοπία της αγοράς και των ολιγοπωλίων, στην ανέντιμη επιχειρηματικότητα και στην αναπαραγωγή και διεύρυνση των κοινωνικών ανισοτήτων», είχε δηλώσει χαρακτηριστικά ο Οδυσσέας Μιχαηλίδης.
Σημαντική είναι επίσης η παρατήρηση ότι το ΑΚΕΛ έχει αποφύγει να συγκρουστεί δημόσια με τον Οδυσσέα Μιχαηλίδη για τις θέσεις και δηλώσεις του το τελευταίο διάστημα. Αντιθέτως, έχει αρκετές φορές συμπορευθεί μαζί του στην κριτική προς την κυβέρνηση Χριστοδουλίδη.
Όλα τα παραπάνω συγκροτούν ένα εν δυνάμει πλαίσιο ευνοϊκό για πολιτική συνεργασία μεταξύ των δύο πλευρών, ενώ ταυτόχρονα σκιαγραφούν τη διαμόρφωση ενός νέου πολιτικού σκηνικού.
Η στάση του ΔΗΚΟ απέναντι στον Οδυσσέα Μιχαηλίδη φαίνεται να οδήγησε τη σεναριολογία για προεδρική συνεργασία από την κεντροδεξιά προς τα αριστερά. Το κόμμα έχει παρέμβει δύο φορές δημοσίως απαντώντας σε δηλώσεις του, ενώ στελέχη του, όπως ο βουλευτής Χρύσης Παντελίδης, έχουν αποκλείσει κάθε ενδεχόμενο συνεργασίας με τον Οδυσσέα Μιχαηλίδη και το ΑΚΕΛ. Σε συνέντευξή του στην «Καθημερινή» την περασμένη εβδομάδα, ο Χρύσης Παντελίδης δήλωσε ότι, αν το ΔΗΚΟ επιδιώξει συνεργασία πέραν του Κέντρου, αυτή θα είναι με τον ΔΗΣΥ – αποκλείοντας έτσι κάθε προσέγγιση με το Άλμα ή την Αριστερά.
Παράλληλα, στο παρασκήνιο διακινείται σενάριο συνεργασίας ΔΗΣΥ–ΔΗΚΟ για την προεδρία της Βουλής, με ανοιχτή την υποστήριξη του Νικόλα Παπαδόπουλου και ενδεχόμενη ανταπόδοση στις προεδρικές εκλογές, με στήριξη της Αννίτας Δημητρίου.
Διαβάζοντας το σκηνικό και από την αντίθετη οπτική, είναι εύλογο ότι ο Οδυσσέας Μιχαηλίδης θα επιδιώξει πολιτικές συνεργασίες. Άλλωστε, υπήρξε σαφής κατά την εξαγγελία του Κινήματος Άλμα, απευθύνοντας ανοικτό κάλεσμα σε όλα τα κόμματα του δημοκρατικού τόξου για διάλογο και συμπόρευση. Ωστόσο, η πραγματικότητα των πολιτικών συσχετισμών περιορίζει τις επιλογές του. Συνεργασία με τον ΔΗΣΥ δεν διαφαίνεται εφικτή, ενώ με το ΔΗΚΟ βρίσκεται ήδη σε τροχιά αντιπαράθεσης. Συνεπώς, από τα τρία μεγαλύτερα παραδοσιακά κόμματα, το ΑΚΕΛ φαίνεται να είναι σε αυτή τη συγκυρία, η μοναδική δύναμη με την οποία θα μπορούσε να οικοδομηθεί μια προοπτική σύγκλισης και συνεργασίας.
Ο πήχης των βουλευτικών, οι εξαιρέσεις και το αίνιγμα Ειρήνη
Η ρευστότητα του πολιτικού σκηνικού καθιστά τη μάχη των βουλευτικών εκλογών πιο απαιτητική για το ΑΚΕΛ. Το Κίνημα Άλμα του Οδυσσέα Μιχαηλίδη ασκεί πίεση στο κόμμα της Αριστεράς ενόψει βουλευτικών και ανεξάρτητα της όποιας μελλοντικής συνεργασίας τους, διεκδικώντας ψήφους από κοινά ακροατήρια, ενώ το Volt φαίνεται να αποσπά μέρος του λεγόμενου προοδευτικού εκλογικού σώματος που θα μπορούσαν να ήταν εν δυνάμει ψήφοι του ΑΚΕΛ. Στρατηγικός στόχος της ηγεσίας είναι η διατήρηση των ποσοστών του κόμματος, αξιοποιώντας μεταξύ άλλων τη σταθερή εσωκομματική αποδοχή και τη γενική δημοφιλία του Στέφανου Στεφάνου. Η απουσία εσωστρέφειας ή ανοιχτής αμφισβήτησης λειτουργεί θετικά ενόψει της εκλογικής αναμέτρησης.
Ωστόσο, υπάρχουν και προκλήσεις. Όπως συμβαίνει και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, τα κόμματα της Αριστεράς αντιμετωπίζουν δυσκολίες σε θέματα όπως το μεταναστευτικό. Το ζήτημα προσφέρεται για πολιτική εκμετάλλευση από ακροδεξιά κόμματα, τα οποία τροφοδοτούνται από τον φόβο και συχνά διαστρεβλώνουν θέσεις της Αριστεράς. «Το ΑΚΕΛ δεν τάσσεται υπέρ των ανοιχτών συνόρων, αλλά δεν μπορούμε να ανεχθούμε και τις επαναπροωθήσεις (pushbacks)», σημειώνει χαρακτηριστικά στέλεχος του κόμματος.
Ανοιχτό παραμένει το θέμα των εξαιρέσεων σε σχέση με τις υποψηφιότητες τους κόμματος για τις βουλευτικές εκλογές. Σύμφωνα με το νέο καταστατικό, κανείς δεν μπορεί να είναι υποψήφιος εφόσον έχει συμπληρώσει δύο συνολικές θητείες. Ωστόσο, για τις προσεχείς εκλογές θα ισχύσει μεταβατικά η παλαιότερη πρόνοια των τριών συνεχόμενων θητειών. Η Κεντρική Επιτροπή διατηρεί το δικαίωμα να εξαιρέσει έως το 15% της απερχόμενης κοινοβουλευτικής ομάδας – πλην του ΓΓ – εφόσον εξασφαλιστεί πλειοψηφία 60% με μυστική ψηφοφορία. Με βάση τη σημερινή κοινοβουλευτική δύναμη, προβλέπεται η δυνατότητα εξαίρεσης για δύο άτομα. Τρεις θητείες συμπληρώνουν οι Γιώργος Λουκαΐδης, Άριστος Δαμιανού, Κώστας Κώστα, Ειρήνη Χαραλαμπίδου και Άντρος Καυκαλιάς. Η συζήτηση για τις εξαιρέσεις επικεντρώνεται κυρίως στους δύο πρώτους, καθώς είναι και μέλη της Γραμματείας. Αν και υπήρξε σκέψη να μην υπάρξει καμία εξαίρεση, το επικρατέστερο σενάριο είναι να δοθεί η δυνατότητα συνέχισης σε αυτούς.
Η περίπτωση της Ειρήνης Χαραλαμπίδου παραμένει ακόμα ανοικτή. Καθώς δεν αποτελεί οργανικό στέλεχος του κόμματος, η μελλοντική πολιτική της αξιοποίηση παραμένει θολή. Πληροφορίες αναφέρουν ότι ο ΓΓ του ΑΚΕΛ θα την καλέσει τις επόμενες ημέρες σε συνάντηση, με σκοπό τη διερεύνηση εναλλακτικών σεναρίων συνεργασίας, καθώς φαίνεται να υπάρχει προς την ίδια συγκεκριμένη πρόταση. Η αντίδρασή της παραμένει άγνωστη. Αντίστοιχη πρωτοβουλία αναμένεται και προς τον Κώστα Κώστα, ο οποίος έχει αποχωρήσει από την Κεντρική Επιτροπή.
