Από την ορεινή Λεμεσό, το πύρινο πεδίο μεταφέρθηκε χθες στη Βουλή, με τους τόνους της πολιτικής αντιπαράθεσης να χτυπούν κόκκινο, όπως άλλωστε αναμενόταν από τη στιγμή που ορίστηκε συνεδρία για συζήτηση και έλεγχο των ενεργειών που έγιναν κατά τη διάρκεια των φονικών πυρκαγιών. Η χθεσινή συνεδρία μετατράπηκε, σε αρκετές περιπτώσεις, σε πολιτικό ρινγκ, με τους Υπουργούς της Κυβέρνησης να προσπαθούν να δώσουν απαντήσεις σε ερωτήματα που αιωρούνται όλες αυτές τις μέρες.
Από την άλλη πλευρά, ήταν εμφανής η προσπάθεια της αντιπολίτευσης να αναδείξει πολιτικές ευθύνες της Κυβέρνησης για τον τρόπο με τον οποίο χειρίστηκε τις πυρκαγιές, την έλλειψη συντονισμού και τις αποφάσεις ή ενέργειες που καταλογίζονται ως λάθη ή παραλείψεις πολιτικών προϊσταμένων Υπουργείων αλλά και του ίδιου του Προέδρου της Δημοκρατίας.
Σημείο αναφοράς κατά τη διάρκεια της συζήτησης –και ουσιαστικό επίκεντρο των πυρών της αντιπολίτευσης– αποτέλεσε η απουσία του γενικού διευθυντή του Υπουργείου Γεωργίας, Ανδρέα Γρηγορίου, στο εξωτερικό, , την ώρα που ο ίδιος ήταν συντονιστής για τις πυρκαγιές. Η κριτική των κομμάτων επικεντρώθηκε στο ποιος έδωσε την άδεια στον συντονιστή να ταξιδέψει στο εξωτερικό – και μάλιστα στην Αυστραλία – σε περίοδο υψηλού κινδύνου για πυρκαγιές.
Οι απαντήσεις που δίνονταν από πλευράς Κυβέρνησης δεν έπειθαν, γεγονός που έδινε έδαφος για περαιτέρω επιθέσεις και κριτική από πλευράς βουλευτών της αντιπολίτευσης.
Μέσα από τις ερωτήσεις και τοποθετήσεις των βουλευτών των κομμάτων της αντιπολίτευσης, ήταν προφανής η πρόθεση να αναδειχθεί πολιτική ευθύνη του ίδιου του Προέδρου Χριστοδουλίδη για την απουσία του Ανδρέα Γρηγορίου.
Η Υπουργός Γεωργίας αποτέλεσε, σε αρκετά σημεία, τον αδύναμο κρίκο της Κυβέρνησης, συγκεντρώνοντας στο τέλος της ημέρας τα μαζικά πυρά της αντιπολίτευσης, με αποκορύφωμα την απαίτηση για παύση της από τον Πρόεδρο Χριστοδουλίδη. Η βουλεύτρια του ΑΚΕΛ, Ειρήνη Χαραλαμπίδου, την κατηγόρησε ότι παραπληροφόρησε τη Βουλή.
Η τοποθέτηση του Αρχιπύραρχου Λογγίνου στη Βουλή, καθώς και τα όσα είπε για την ανάληψη της ευθύνης του συντονισμού προκειμένου να αποφευχθούν τα χειρότερα, έφεραν την Υπουργό Γεωργίας σε δύσκολη θέση, σε σχέση με τα όσα είχε αναφέρει προηγουμένως.
Είναι πάντως γεγονός ότι μέσα από τη συζήτηση αναδείχθηκαν οι αδυναμίες του συνολικού συστήματος, από την Πολιτική Άμυνα έως την Τοπική Αυτοδιοίκηση, όσον αφορά τον μη προβλεπόμενο καθαρισμό των κοινοτήτων για σκοπούς πυρασφάλειας. Ωστόσο, η συζήτηση επικεντρώθηκε στην ανάδειξη πολιτικών ευθυνών για την απουσία του στο εξωτερικό την ημερά των πυρκαγιών.
Η πολιτική αντιπαράθεση ξεκίνησε με το «καλημέρα» της κοινής συνεδρίας των κοινοβουλευτικών επιτροπών, όταν η Αννίτα Δημητρίου και ο Νικόλας Παπαδόπουλος διαφώνησαν επί της διαδικασίας που θα ακολουθείτο.
Η Πρόεδρος της Βουλής, αφού έκανε την αρχική της τοποθέτηση, αναφέρθηκε στη διαδικασία, λέγοντας ότι θα γίνονταν αρχικά τοποθετήσεις από τους εκπροσώπους των κομμάτων και στη συνέχεια θα ακολουθούσαν οι τοποθετήσεις των Υπουργών. Ο πρόεδρος του ΔΗΚΟ, Νικόλας Παπαδόπουλος, αντέδρασε, λέγοντας ότι έπρεπε πρώτα να δοθεί χρόνος στους Υπουργούς και μετά να τεθούν τα ερωτήματα από τους βουλευτές. Τελικώς, η διαδικασία συνεχίστηκε όπως ανακοίνωσε η Πρόεδρος της Βουλής, αφού αυτό είχε συμφωνηθεί με τους προέδρους των τριών επιτροπών.
Επί του θέματος, ο ΔΗΣΥ εξέδωσε ανακοίνωση, με την οποία επεσήμανε ότι η Αννίτα Δημητρίου προήδρευσε της κοινής συνεδρίας τηρώντας πιστά την ενδεδειγμένη κοινοβουλευτική διαδικασία.
Στην εισαγωγική της παρέμβαση, η κ. Δημητρίου αναφέρθηκε στον σκοπό της συνεδρίας, λέγοντας: «Δεν είμαστε εδώ για να δικάσουμε, δεν είναι αυτός ο ρόλος μας. Είμαστε εδώ για να εξετάσουμε τι πήγε λάθος. Να δούμε πού το σύστημα απέτυχε, ώστε να μην θρηνήσουμε ξανά ζωές. Να μη βρεθούμε ξανά αντιμέτωποι με τέτοιες καταστροφές. Είναι πολλά τα ερωτήματα που πλανώνται».
Στο πλαίσιο του Κοινοβουλευτικού Ελέγχου, υποβλήθηκαν δεκάδες ερωτήσεις από τους βουλευτές.
Στην εναρκτήρια δήλωσή του, ο πρόεδρος της Επιτροπής Εσωτερικών, βουλευτής του ΑΚΕΛ Άριστος Δαμιανού, είπε ότι «κλαίμε επί καμένης γης», απαριθμώντας τις απώλειες από την πυρκαγιά. Στη συνέχεια, έθεσε ερωτήματα προς τους αρμόδιους Υπουργούς. Προς τον Υπουργό Δικαιοσύνης, έθεσε το ερώτημα ποιας Αρχής της Δημοκρατίας ήταν ευθύνη να αποκόψει τον φλεγόμενο δρόμο Άλασσας – Μοναγρίου, στον οποίο κάηκε ζωντανό το ζεύγος Φιλιππίδη.
Προς την Υπουργό Γεωργίας, έθεσε το ερώτημα, δεδομένης της απουσίας του διορισμένου από το Υπουργικό Συμβούλιο συντονιστή Ανδρέα Γρηγορίου στην Αυστραλία, κατά πόσον υπήρχε διορισμένος αντικαταστάτης του, ποιος ήταν αυτός και ποιος είχε τις αρμοδιότητες από τις 23 Ιουλίου και μέχρι τον πλήρη έλεγχο και την κατάσβεση των πυρκαγιών.
Ο πρόεδρος της Επιτροπής Περιβάλλοντος, βουλευτής του Κινήματος Οικολόγων Χαράλαμπος Θεοπέμπτου, δήλωσε ότι «δεν μάθαμε κανένα μάθημα από τα παθήματά μας». Πρόσθεσε πως «είναι απογοήτευση ότι δεν είχαμε σχέδια πρόληψης των πυρκαγιών», ρωτώντας ποιοι ήταν υπεύθυνοι για την πρόληψη, τα σχέδια εκκένωσης, το Σχέδιο 112 που δεν λειτούργησε, ενώ υπάρχει η δυνατότητα από τη CYTA και τις σειρήνες. Ο ίδιος ανέφερε ότι έστειλε γραπτώς τις ερωτήσεις του στα αρμόδια Υπουργεία.
Από την πλευρά του, ο Πρόεδρος της Επιτροπής Γεωργίας, βουλευτής του ΑΚΕΛ Γιαννάκης Γαβριήλ, αναφέρθηκε στην κρισιμότητα της άμεσης παρέμβασης των πτητικών μέσων, ρωτώντας γιατί χρειάστηκαν 52 λεπτά για την πρώτη ρίψη νερού. «Πού ήταν ο στρατηγικός σχεδιασμός, η συνεχής επαγρύπνηση και η συντονισμένη δράση;» ρώτησε, ζητώντας να μάθει πώς και πότε θα στηριχθούν οι πυρόπληκτοι. Εισηγήθηκε, δε, κάθε κοινότητα να διαθέτει μια γεννήτρια και ένα πυροσβεστικό όχημα για άμεση ανταπόκριση.
Πυρά και από συμπολιτευόμενους
Πυρά κατά της Κυβέρνησης για πολιτικές ευθύνες δεν υπήρξαν μόνο από την αντιπολίτευση, αλλά και από βουλευτές συμπολιτευόμενων κομμάτων. Ο βουλευτής της ΔΗΠΑ, Μιχάλης Γιακουμή, ο οποίος την προηγούμενη εβδομάδα είχε θέσει, με επιστολή του, θέμα αποχώρησης του κόμματός του από την Κυβέρνηση, άσκησε με δήλωσή του έντονη κριτική, τονίζοντας ότι οι τραγικές πυρκαγιές ανέδειξαν, με τον πιο οδυνηρό τρόπο, τις ανεπάρκειες και τα βαθιά κενά του κράτους στην πρόληψη, την ετοιμότητα και τη διαχείριση κρίσεων.
«Ως Βουλευτής της Κυπριακής Δημοκρατίας, θεωρώ ότι η πολιτική ευθύνη είτε αναλαμβάνεται είτε αποδίδεται. Δεν παρακάμπτεται.
Δεν μπορεί να υπάρχει συνεχής ασυλία για την πολιτεία, όταν οι πολίτες πληρώνουν ξανά και ξανά το τίμημα των ίδιων λαθών. Δεν μπορεί να καλύπτεται η απουσία πολιτικής λογοδοσίας με εκθέσεις, με λόγια συμπόνιας αλλά και με το αυτονόητο – την αποκατάσταση των υλικών ζημιών.
Τώρα είναι η ώρα της αλήθειας και της γενναιότητας. Είτε πράττουμε με ευθύνη, είτε αποδεχόμαστε τη συνενοχή μας στη σιωπή.
Προσωπικά, δεν είμαι διατεθειμένος να μείνω απαθής απέναντι σε αυτή τη στάση της Κυβέρνησης. Όχι γιατί είναι απλώς ανεπαρκής, αλλά γιατί αρνείται να αναλάβει την ευθύνη», δήλωσε.