Τη δημιουργία ενός Συμβουλίου Συνεργασίας δυο κρατών, στα πρότυπα ενός μοντέλου που λειτουργεί ήδη σε διεθνές επίπεδο μεταξύ χωρών, θέλει να προωθήσει και στην Κύπρο η κατοχική Τουρκία. Πρόκειται για μια ιδέα, που έτυχε επεξεργασίας και στοχεύει στη διασφάλιση των στρατηγικών επιδιώξεων της Άγκυρας στο νησί.
Το μοντέλο αυτό θα λειτουργεί, ώστε να υπάρχει συνεννόηση σε «υψηλό επίπεδο» για «κεντρικά ζητήματα», «κοινού συμφέροντος» κυρίως ενδιαφέροντος, που αφορούν ολόκληρο το νησί. Είναι σαφές πως αυτό το μοντέλο προδικάζει μια χαλαρή σχέση μεταξύ δυο χωριστών «διοικήσεων», δυο κρατών. Είναι προφανές πως αυτή η ιδέα, που αναμένεται ότι θα παρουσιασθεί κατά τις συζητήσεις προετοιμασίας των επόμενων βημάτων στο Κυπριακό, τίθεται ως δήθεν ανάγκη των καιρών και αποτέλεσμα των δεδομένων, που διαμορφώνονται ( ή επιχειρούνται να επιβληθούν από την κατοχική δύναμη). Είναι προφανές πως η Τουρκία επιδιώκει να διασφαλίσει τον έλεγχο του νησιού, το τουρκοκυπριακό κράτος ( τον πληθυσμό στα κατεχόμενα, Τουρκοκύπριοι και έποικοι) και να έχει ρόλο στην «προίκα» του νησιού. Στοχεύει να εξυπηρετήσει τα συμφέροντα της στην Κύπρο αλλά και τα όσα σχεδιάζει στην περιοχή.
Με χαλαρούς δεσμούς
Ο Τούρκος Πρόεδρος, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, καθόρισε προ πολλού το πεδίο στο οποίο θα διεξαχθεί η όποια συζήτηση στο Κυπριακό θέτοντας και τις προϋποθέσεις. Ενώπιον του νέου κατοχικού ηγέτη, Τουφάν Έρχιουρμαν, τον οποίον συνάντησε την περασμένη Πέμπτη στην Άγκυρα, επανέλαβε την αξίωση για αναγνώριση κυριαρχικής ισότητας και ίσου διεθνούς καθεστώτος. Έκανε λόγο και για «συνύπαρξη» δίπλα-δίπλα. Είναι σαφές πως οι τοποθετήσεις Ερντογάν, όπως και οι παρασκηνιακές μεθοδεύσεις, κινούνται μεταξύ λύσης δυο κρατών και συνομοσπονδίας. Περιγράφεται εν πολλοίς, μια χαλαρή σχέση, ένας χαλαρός δεσμός μεταξύ των δυο κρατιδίων.
Είναι σαφές πως αυτός ο χαλαρός δεσμός θα επιτρέπει στην Τουρκία να ελέγχει το νησί, όπως είναι και ο διαχρονικός στρατηγικός της στόχος. Είναι δε προφανές ότι η Άγκυρα ενδιαφέρεται, θέλει να έχει ρόλο και λόγο, στον φυσικό πλούτο του νησιού, φυσικό αέριο και νερό, ενώ στους σχεδιασμούς είναι και ο εναέριος χώρος της Κυπριακής Δημοκρατίας. Αυτό το… ενδιαφέρον επιβεβαιώνει πως η βασική επιδίωξη είναι η διαμόρφωση ενός μοντέλου, το οποίο θα διασφαλίζει την εσαεί παρουσία της κατοχικής δύναμης στο νησί, που θα έχει πρωταγωνιστικό ρόλο.
Όλα αυτά τα ζητήματα, που περιγράφονται πιο πάνω, που αφορούν μεταξύ άλλων, το φυσικό πλούτο, θα συζητούνται στο υψηλότερο επίπεδο, στο πλαίσιο ενός Συμβουλίου Συνεργασίας. Ενός Συμβουλίου, που θα λειτουργεί ως κοινός φορέας συντονισμού και άσκησης πολιτικής, χωρίς να επηρεάζεται η αυτόνομη και κυρίαρχη λειτουργία των κρατών.
Με ήλιο χθεσινό!
Είναι σαφές πως ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, συνδέει τις εξελίξεις στην περιοχή και το γεγονός ότι σήμερα υπάρχει μια διαφορετική διεθνή συγκυρία, για να ενισχύσει το δικό του διαχωριστικό αφήγημα για την Κύπρο. Ήταν χαρακτηριστικές οι αναφορές του: «Δεν μπορείς να στεγνώσεις τα ρούχα του σήμερα με τον χθεσινό ήλιο. Το να προσπαθείς να σκάψεις μια τρύπα με την παλιά σοφία ( σ.σ. παλιές πρακτικές) δεν θα μας οδηγήσει πουθενά». Υπενθυμίζοντας πως η Τουρκία στηρίζει οικονομικά τα κατεχόμενα, επανέλαβε πως συνεχίζεται η προσπάθεια για αναγνώριση της αποσχιστικής οντότητας. Είπε δε με νόημα πως λειτουργεί ως πατρίδα και εγγυητής για ενίσχυση των Τουρκοκυπρίων!
Τα όσα είπε ενώπιον του Έρχιουρμάν και ενόψει ότι δεν υπήρξε από μέρους του τελευταίου καμία αντίδραση, διαφοροποίηση, προφανώς και στέλνει μηνύματα προς κάθε κατεύθυνση, κυρίως όσους επένδυαν στην επιλογή του νέου κατοχικού ηγέτη.
Ο Τουφάν Έρχιουρμαν απέφυγε να αναφερθεί σε μοντέλο ομοσπονδίας. Τούτο μπορεί να τύχει πολλών ερμηνειών. Ωστόσο, σημασία έχει τι είπε σε σχέση με τα επόμενα βήματα στο Κυπριακό. Και σε αυτό είναι σαφές πως θέτει τις γνωστές πλέον προϋποθέσεις για να υπάρξει επόμενο βήμα: Να αποδεχθεί η ελληνοκυπριακή πλευρά την πολιτική ισότητα και να σταματήσει να τη θεωρεί μέρος της διαπραγμάτευσης. Σημειώνεται πως, σύμφωνα με τα όσα είπε ο Ερντογάν, όταν ο Έρχιουρμαν αναφέρεται σε πολιτική ισότητα εννοεί κυριαρχική ισότητα. Περαιτέρω, ο κατοχικός ηγέτης ζητά καθορισμό χρονοδιαγράμματος παραπέμποντας σε επιδιαιτησία. Ακόμη αναφέρει πως δεν θα πρέπει σε ένα νέο γύρο διαπραγματεύσεων να ανοίξουν θέματα, που συμφωνήθηκαν στο παρελθόν. Τέλος, κι αυτό είναι το κερασάκι στην τούρτα, ζητά, σε περίπτωση νέου αδιεξόδου, οι Τουρκοκύπριοι να μην καταλήξουν εγκλωβισμένοι στο στάτους κβο. Κοντολογίς, στην περίπτωση νέου ναυαγίου, τα κατεχόμενα να έχει νέο καθεστώς στο διεθνές γίγνεσθαι. Να αναγνωριστεί δηλαδή το παράνομο μόρφωμα.
Είναι σαφές πως η Άγκυρα, καθορίζοντας τα πλαίσια των κινήσεων, θέλει να αξιοποιήσει την εικόνα του Έρχιουρμαν, ο οποίος ακόμη έχει την έξωθεν καλή μαρτυρία. Έχοντας ταυτιστεί με την πολιτική και τις επιδιώξεις της Άγκυρας, θα λειτουργήσει με τρόπο ώστε, με «καλό πρόσωπο» να κινηθεί με εργαλείο τον… εντυπωσιασμό, με απώτερο σκοπό οι πιέσεις να στραφούν προς την ελληνική πλευρά.
Με το που άναψε κόκκινο ο Έρχιουρμαν ανατράπηκαν τα σχέδια του ΟΗΕ
Η Προσωπική Απεσταλμένη του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών, Μαρία Άνχελ Ολγκίν, πραγματοποιεί σειρά επαφών επιδιώκοντας να εξασφαλίσει στήριξη για το Κυπριακό. Ενδιαφέρουσες θα είναι οι επαφές που αναμένεται ότι θα έχει στην Ουάσιγκτον, καθώς η προσπάθεια της Κολομβιανής αξιωματούχος του Διεθνούς Οργανισμού είναι να εμπλέξει τους Αμερικανούς στο Κυπριακό. Τι θα σημαίνει αυτό αναφορικά με το Κυπριακό είναι νωρίς να αναφερθεί. Είναι, όμως σαφές ότι οι όποιες κινήσεις θα πρέπει προφανώς να συνδεθούν και με τις εξελίξεις στην περιοχή, αλλά και το ρόλο της κατοχικής Τουρκίας. Ειδικά το πώς αντιμετωπίζουν οι Αμερικανοί την Τουρκία και ποιο ρόλο της προσδίδουν.
Χωρίς να προτρέχει κανείς, καθώς δεν γνωρίζουμε εάν οι Αμερικανοί ανταποκριθούν και εμπλακούν και προς ποια κατεύθυνση, θα πρέπει να αναμένουμε τα αποτελέσματα των επαφών της κ. Ολγκίν στην Ουάσινγκτον.
Είναι, πάντως, σαφές πως οι σχεδιασμοί των Ηνωμένων Εθνών σε σχέση με το Κυπριακό έχουν ανατραπεί, λόγω της στάσης του Τουφάν Έρχιουρμαν, ο οποίος ως γνωστό ακύρωσε επίσκεψη της Προσωπικής Απεσταλμένης του Γ.Γ., στις αρχές Νοεμβρίου.
Πάντως, δεν έγινε γνωστή η αντίδραση της κ. Ολγκίν όταν ο νέος κατοχικός ηγέτης, Τουφάν Έρχιουρμαν, τις ανέτρεψε το πρόγραμμα. Βρισκόταν, στο τέλος Οκτωβρίου, στο Αμμάν της Ιορδανίας για τη συνάντηση με την δικοινοτική ομάδα Νεολαίας και είχε σχεδιάσει να πραγματοποιήσει επαφές στη Λευκωσία, τις πρώτες μετά την παράνομη ψηφοφορία στα κατεχόμενα. Ο Έρχιουρμαν της άναψε κόκκινο και την παρέπεμψε για το Δεκέμβριο. Κι αυτό επειδή δεν είχε μέχρι τότε συναντήσει τον Τούρκο Πρόεδρο, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Αυτή η εξέλιξη, ως αποτέλεσμα της τακτικής χρονοτριβής της κατοχικής πλευράς, έχει ανατρέψει και τους σχεδιασμούς του Γενικού Γραμματέα για την σύγκληση άτυπης Πενταμερούς Διάσκεψης για το Κυπριακό εντός Νοεμβρίου ή νωρίς το Δεκέμβριο.
Με βάση τα νέα δεδομένα είναι σαφές πως θα υπάρξει μεγάλη προσπάθεια για να συγκληθεί το Δεκέμβριο η Πενταμερής. Η Κολομβιανή αξιωματούχος του ΟΗΕ, όπως έγινε γνωστό θα βρίσκεται τις πρώτες ημέρες του Δεκεμβρίου στο νησί, για χωριστές συναντήσεις με τον Πρόεδρο Χριστοδουλίδη και τον κατοχικό ηγέτη, Τουφάν Έρχιουρμαν. Ο τελευταίος αναφέρθηκε σε δηλώσεις του στην πραγματοποίηση συνάντησης με τον Πρόεδρο Χριστοδουλίδη, το δεύτερο μισό αυτής της εβδομάδας. Σημειώνεται ότι ο κατοχικός ηγέτης έχει ζητήσει να γίνει συνάντηση χωρίς την παρουσία των Ηνωμένων Εθνών.
