Περισσότερες από 100 δράσεις παρουσιάστηκαν από τον Ιούνιο μέχρι σήμερα στη ΣΠΕΛ στο πλαίσιο του κουήρ προγράμματος Sessions. Οι επιμελητές και σκηνοθέτες των Sessions, Δημήτρης Χειμώνας και Λεξ Γρηγορίου, κάνουν έναν απολογισμό της δουλειάς που έγινε ως τώρα και τονίζουν ότι, μέσα από το εντατικό πρόγραμμα παραστάσεων, προβολών, εργαστηρίων και πάρτυ, προσπάθησαν να καλλιεργήσουν μια κουλτούρα ελεύθερης έκφρασης, μοιράσματος, διαλόγου και κριτικής.
-Ποιο ήταν το στοίχημα όταν ξεκινήσατε το πρόγραμμα Sessions; Αρχικά, στόχος ήταν να έβρουμε προσωπικές διεξόδους από την υπαρξιακή εξαθλίωση, την παραίτηση που την έμπνευση για ζωή τζαι δημιουργία που παρατηρήσαμε κατά την περίοδο της πανδημίας, τζαι να αντισταθούμε στα ρεύματα μισσαλοδοξίας που μας περιβάλλουν. Επιδιώξαμε να δημιουργήσουμε έναν χώρο δράσης, όπου διάφορα κοινωνικά σύνολα, πρότζεκτ, κουήρς τζαι καλλιτέχνες θα μπορούν να συνευρίσκονται τζαι να μοιράζουνται την δουλειά τους αναπολογητικά, σε ένα ασφαλές πλαίσιο, όπου πειραματιζούμαστε τζαι “προβάρουμε” εναλλακτικούς τρόπους ανταλλαγής τζαι συσχέτισης με το σύνολο.
Μέσα που το εντατικό πρόγραμμα παραστάσεων, προβολών, εργαστηρίων τζαι πάρτυ, θέλουμε να καλλιεργήσουμε μια κουλτούρα ελεύθερης έκφρασης, μοιράσματος, διαλόγου τζαι κριτικής. Μέσα που τις σκηνογραφικές παρεμβάσεις στους χώρους που καταλαμβάνουμε, στοχεύουμε στο να δημιουργούμε παιχνιδότοπους για ενήλικες για πειραματισμό στο πλαίσιο της τέχνης, της εναλλακτικής εκπαίδευσης, του ακτιβισμού και όχι μόνο. Στοχεύουμε να ενεργοποιήσουμε το κοινό. Η συνεύρεση, ο διάλογος, η έκθεση τζαι η μαρτυρία καθιστούν όσα άτομα έρκουνται στα Sessions κάτι περισσότερο που παρατηρητές. Είμαστε όλοι συμμετέχοντες τζαι το κάθε άτομο ξεχωριστά, ένα βασικό στοιχείο του πρότζεκτ.
-Πόσο σημαντικό είναι το γεγονός ότι ένας κρατικός χώρος όπως η ΣΠΕΛ δόθηκε σε ένα κουήρ πρότζεκτ; Ζούμε σε μια κοινωνία τραυματισμένη τζαι συγχυσμένη πολιτικά, κοινωνικά, πολιτιστικά. Ως καλλιτέχνες που μια νεότερη γεννιά δημιουργών ερκούμαστε αντιμέτωποι με πολλές πρακτικές αλλά τζαι επικοινωνιακές προκλήσεις με τις πιο κανονιστικές, παραδοσιακές ή πατριαρχικές αντιλήψεις. Το ότι μας επαραχωρήθηκε ένα κρατικό κτίριο που την μια παράδοξο, αλλά που την άλλη δείχνει ότι υπάρχουν άτομα σε σημαντικές θέσεις που είναι ευθυγραμμισμένα με την εξέλιξη της κυπριακής σύγχρονης τέχνης, που δίνουν χώρο στην κριτική τζαι αναγνωρίζουν ότι τούτο που κάμνουμε εν μια εξέλιξη των πολλών κολλεκτίβων τζαι δράσεων που γίνουνται εδώ και πολλά χρόνια στην Κύπρο σε υπόγεια, στη φύση κ.λπ. ως διέξοδοι που τα κυρίαρχα αφηγήματα τζαι πρακτικές. Εξάλλου, τα κουήρ ή άλλα περιθωριοποιημένα σύνολα έχουν την δύναμη να γίνονται καταλύτες κοινωνικής αλλαγής, αφού που πάντα αναγκάζονται να φαντάζονται εναλλακτικούς κόσμους.
-Οι δράσεις του προγράμματος Sessions λειτούργησαν και ως παράδειγμα του πώς μπορεί να αξιοποιείται ένας σύγχρονος χώρος τέχνης; Η ΣΠΕΛ εν μια σημαντική πλατφόρμα για να διερευνήσουμε περαιτέρω τζαι σε μεγαλύτερη κλίμακα τους πειραματισμούς μας με την αυτοοργάνωση τζαι την έκθεση, τζαι διά μας την ευκαιρία να δημιουργήσουμε ένα παράδειγμα (blueprint) για το πώς θα μπορούσε να λειτουργεί ένας σύγχρονος χώρος τέχνης. Επίσης η ΣΠΕΛ, ως χώρος προορισμένος για να φιλοξενεί σύγχρονη τέχνη, εν η κρατική πλατφόρμα στην οποία μπορεί να προβάλλεται η κριτική, η αντίσταση, η ανυπακοή τζαι να έσιει αντίκτυπο. Έσιει συμβολική αλλά τζαι πραγματική αξία, που ελπίζουμε ότι στο μέλλον θα δοθεί τζαι σε άλλα πρότζεκτ που επιχειρούν να προτείνουν κάτι καινούργιο στην κυπριακή πραγματικότητα. Ακόμα πιο σημαντικό θα είναι όταν το κράτος όντως λάβει υπόψιν τον σημαντικό ρόλο της τέχνης, τζαι υιοθετήσει πρακτικές τζιαι πολιτικές που να ενθαρρύνουν τζαι καθιερώνουν συμπεριληπτικές συνεργασίες ούτως ώστε να μεν εμφανίζουνται μόνο σαν πυροτεχνήματα.
-Η τέχνη έχει τη δύναμη να σπάσει κατεστημένα και αντιλήψεις για τα ΛΟΑΤΚΙ άτομα; Η τέχνη έχει τη δύναμη να δημιουργεί σκέψεις, συμπεριφορές, αφηγήματα, να επαναπροσδιορίζει τα πράματα, να καλλιεργεί αντιλήψεις. Σκοπός μας δεν είναι να αλλάξει η αντίληψη για τα ΛΟΑΤΚΙ άτομα, αλλά να αλλάξει η αντίληψη των ΛΟΑΤΚΙ ατόμων. Το πλαίσιο του πρότζεκτ μας στοχεύει στην ενδυνάμωση της κοινότητας της ίδιας, στη συνειδητοποίηση ότι μπορούμε να λειτουργήσουμε τζαι να είμαστε αυτάρκεις με άλλες δομές τζαι ιεραρχίες πέρα του κανονιστικού πλαισίου στο οποίο εμεγαλώσαμε, και να δημιουργήσουμε αντι-αφηγήματα προς αυτά που θέλουν την κοινότητα μας στην αφάνεια. Η τέχνη τζαι η πράξη εν αντίσταση στη συστημική τζαι κοινωνική καταπίεση, τζαι δίνει μας χώρο να πειραματιστούμε τζαι να πραγματοποιήσουμε τον κόσμο που φανταζούμαστε, μέσα που την αλληλεγγύη και τον σεβασμό. Το σπάσιμο των κατεστημένων ή η αλλαγή αντίληψης της κοινωνίας για τα ΛΟΑΤΚΙ άτομα, εν ένα φυσικό επακόλουθο τούτης της πράξης.
-Είσαστε ικανοποιημένοι από το αποτέλεσμα των δράσεων; Υπήρχε ανταπόκριση από άτομα από το ευρύτερο κοινωνικό σύνολο; Μέχρι τώρα επαρουσιάστηκαν περισσότερες που 100 δράσεις που μια μεγάλη γκάμα καλλιτεχνικών πρακτικών. Φυσικά το μεγάλο εύρος των πρότζεκτ που παρουσιάζονται φέρνουν μαζί τους τζαι διαφορετικό κοινό το οποίο μεγαλώνει κάθε φορά. Χιλιάδες επισκέπτες επεράσαν που τις πόρτες τις ΣΠΕΛ, εδιαδράσαν με τις εγκαταστάσεις τζαι συμμετείχαν στις δράσεις μας. Άτομα που διαφορετικές κοινωνικές ομάδες τζαι ταυτότητες, ηλικίες τζαι ποικίλων ενδιαφερόντων. Είμαστε δύο άτομα ως κύριοι οδηγοί του πρότζεκτ, με κάποιους βασικούς συνεργάτες, τζαι περισσότερους που 150 καλλιτέχνες που μέσω του πρότζεκτ επωφελούνται που τις κρατικές δομές τζαι πόρους με τρόπο τζαι σε βαθμό που δεν εξανάγινε στην Κύπρο.
-Μέσα από τις δράσεις σας αναπτύχθηκε μια δυναμική που γέννησε νέες πρωτοβουλίες; Βλέπουμε ήδη άτομα να παίρνουν θάρρος που τούτο που γίνεται τζαι να ξεκινούν δικές τους πρωτοβουλίες, ομάδες να ενδυναμώνονται τζαι να ενισχύονται οι δράσεις τους, ανθρώπους να έρκουνται μαζί σε διάλογο τζαι να εξελίσσονται. Το “ripple effect” εν το σημαντικό για εμάς, τζαι που τούτο είμαστε τρομερά ικανοποιημένοι. Όλα τα άτομα δύναται να είμαστε έτοιμα να εξερευνήσουμε και να δοκιμάσουμε να δούμε τα πράματα αλλιώς. Το μόνο που μπορεί να μας κρατά πίσω εν ο φόβος του διαφορετικού ή η αμηχανία του καινούριου. Ο φόβος χωρίζει τους ανθρώπους σε τζείνους που κοιτάζουν στο μέλλον με αισιοδοξία ότι μπορεί το αύριο ναν καλύτερο, που τους ανθρώπους που εν προσκολλημένοι στο παρελθόν, ακόμα τζαι όταν οι πρακτικές του παρελθόντος εν προβληματικές τζαι αναπαράγουν περεταίρω σύγχυση τζαι μισαλλοδοξία. Ζούμε σε ακραίες εποχές σε ούλλα τα επίπεδα. Το θάρρος να το δούμε τούτο κατάμματα, η περιέργεια, τζαι η όρεξη να εξερευνήσουμε τις πιθανότητες, εν απαραίτητα αν θέλουμε όντως ένα καλύτερο μέλλον.
-Στο πλαίσιο των Sessions δημιουργήθηκε το αναγνωστήριο σε επιμέλεια του Λοΐζου Ολυμπίου (Reading Room Of Our Own). Ποιο το σκεπτικό της λειτουργίας του αναγνωστηρίου; Το Reading Room σε επιμέλεια Λοΐζου Ολύμπιου, μετά που την επιτυχή του έκθεση στο προηγούμενο επεισόδιο των Sessions στην Σαπφούς 6, επέστρεψε για ούλλη τη διάρκεια του πρότζεκτ υπό την ομπρέλα του Cerebral Gym, μιας σειράς δράσεων που περιστρέφονται γύρω που το έντυπο υλικό – συναντήσεις ομαδικών αναγνώσεων, εργαστήρια αρχειοθέτησης τζαι βιβλιοδεσίας, παρουσιάσεις βιβλίων, παραστατικές αναγνώσεις ποίησης τζαι άλλων κειμένων, θεατρικό έργο, προβολές ταινιών κ.λπ. Φίλοι των Sessions εμπλουτίζουν αυτή την προσωρινή αντι-βιβλιοθήκη με εκδόσεις από τις δικές τους προσωπικές συλλογές, καθιστώντας τούτη τη συγκέντρωση μια συλλογή συλλογών, μια συλλογική βιβλιογραφία συντροφικών κειμένων, προωθώντας μια κουλτούρα ανάγνωσης τζαι μοιράσματος. Η σημασία των queer αρχειακών πρακτικών αποτελεί τον κεντρικό άξονα σχεδιασμού του προγράμματος, αφού το έντυπο υλικό έσιει τζαι μεγάλη παράδοση στις περιθωριοποιημένες κοινότητες, ως ένα δυνατό μέσο καταγραφής τζαι ανταλλαγής της ιστορίας που παραμένει διαχρονικό. Δημιουργεί κοινά σημεία αναφοράς για την κοινότητα που δεν είδε την δική της ιστορία να διδάσκεται σε κανένα σχολείο ή να επικοινωνείται σε κανένα μαζικό μέσο, τζαι διά πρόσβαση στις πληροφορίες που σχηματίζουν το δίκτυο στο οποίο υπάρχουμε.
Λευκωσία, ΣΠΕΛ. Το πρόγραμμα Sessions σε επιμέλεια Δημήτρη Χειμώνα και Άλεξ Γρηγορίου συνεχίζεται μέχρι το τέλος Δεκεμβρίου.
Ελεύθερα 26.11.2023
