Κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Παπαζήση το βιβλίο με τίτλο: «Κυπριακό Εθνικό Σήμα: Η Εξέλιξη της Δημόσιας, Πολιτιστικής και Τουριστικής Διπλωματίας της Κυπριακής Δημοκρατίας», της Δρ Μαρίας Τσέλεπου, έργο το οποίο αφορά την ανταγωνιστική ταυτότητα των χωρών (National Branding / Competitive Identity), θέμα για το οποίο πολλά έχουν γραφτεί στη διεθνή βιβλιογραφία. Αυτή τη φορά ωστόσο, η μελέτη της δρος Τσέλεπου αφορά στην Κυπριακή Δημοκρατία.
Το βιβλίο εξετάζει την πολιτική κατασκευή της εικόνας της Κύπρου ως κράτους και ως τουριστικού προορισμού, μέσα από το πρίσμα της εξωτερικής, της πολιτιστικής και τουριστικής πολιτικής. Αναλύει τον τρόπο με τον οποίο κυπριακές κυβερνήσεις, θεσμοί και άλλοι δρώντες συνέβαλαν στη συγκρότηση ενός «εθνικού brand», δηλαδή μιας διπλωματικής και πολιτισμικής ταυτότητας της χώρας.
Μιλώντας στον «Φ» η συγγραφέας τονίζει ότι στο βιβλίο αναλύονται μεταξύ άλλων η τοποθέτηση της Κύπρου μέσα στην παγκόσμια συζήτηση για το «nation branding» και τη διπλωματία μέσω πολιτισμού, ο ρόλος των κρίσεων (π.χ. τουρκική εισβολή, τραπεζική κρίση, πανδημία) στην αναδιαμόρφωση της εικόνας της χώρας, οι προωθητικές εκστρατείες, σύμβολα και σλόγκαν του κυπριακού τουρισμού, όπως τα «Cyprus in your heart», «Love Cyprus» κ.λπ.
Εξετάζεται πώς ο τουρισμός λειτούργησε εργαλειακά στην εξωτερική πολιτική της Κύπρου, επισημαίνει η Μαρία Τσέλεπου, ενώ η μελέτη θεωρείται καινοτόμος στην κυπριακή πολιτική επιστήμη και στον τουριστικό σχεδιασμό, επειδή συνδέει επιστημονικά τον πολιτισμό και την τουριστική ανάπτυξη με τη γεωπολιτική και τη δημόσια διπλωματία.
Το βιβλίο θεωρείται αξιόλογο, τονίζει, ιδιαίτερα για αναγνώστες που ενδιαφέρονται για τις έννοιες του nation branding και της πολιτιστικής διπλωματίας, τις σχέσεις τουριστικής, πολιτικής και εθνικής ταυτότητας, καθώς και τη σύγχρονη κυπριακή εξωτερική πολιτική.
Πρόκειται για μια πρωτότυπη διεπιστημονική μελέτη, αφού δεν υπάρχουν πολλά έργα που να συνδέουν με τέτοιο τρόπο τουρισμό, πολιτική και ταυτότητα στην Κύπρο. Βασίζεται στη διδακτορική διατριβή της συγγραφέος και περιλαμβάνει παράθεση ιστορικών εγγράφων από αρχεία, συνεντεύξεις, ανάλυση ενημερωτικού υλικού και εκστρατειών, πηγές που του προσδίδουν ακαδημαϊκή σοβαρότητα.
Η συγγραφέας δεν περιγράφει απλώς γεγονότα, αλλά προσφέρει κριτική ανάλυση, εξετάζοντας πώς η εικόνα της Κύπρου επηρεάζεται από πολιτικά συμφέροντα και διεθνείς κρίσεις.
Εκκινώντας από τη θεωρία του Simon Anholt για το Εθνικό Σήμα ή αλλιώς την Ανταγωνιστική Ταυτότητα των κρατών, η συγγραφέας αναπτύσσει την άποψη ότι οι κυριότερες συνιστώσες της εικόνας των κρατών στο εξωτερικό δεν είναι άλλες από τη Δημόσια, την Πολιτιστική και την Τουριστική Διπλωματία, εστιάζοντας σε χώρους όπως η διπλωματία, ο πολιτισμός και ο τουρισμός. Η μελέτη αφορά ουσιαστικά την έννοια της «ήπιας ισχύος» και σε αυτήν επεξηγούνται όροι όπως είναι το Εθνικό Σήμα και η Ανταγωνιστική Ταυτότητα, η Δημόσια και η Πολιτιστική Διπλωματία και οι προεκτάσεις τους, καταλήγοντας στην Τουριστική Διπλωματία και στη συνεισφορά της στη «Σηματοποίηση Τόπου» (Place Branding).
Το έργο ανάγεται στον ακαδημαϊκό χώρο της Νέας Δημόσιας Διπλωματίας και των διπλωματικών σπουδών ευρύτερα, εντάσσοντας ένα μικρό, ευρωπαϊκό κράτος στον χάρτη της έρευνας, διευρύνοντας την οπτική για την επίσημη Δημόσια Διπλωματία και ανατρέποντας την άποψη ότι μόνο το Υπουργείο Εξωτερικών μπορεί να ασκεί (Δημόσια) Διπλωματία. Μάλιστα, η μελέτη αυτή υποστηρίζει ότι δράσεις στο πεδίο της Πολιτιστικής και Τουριστικής Διπλωματίας συχνά αποτελούν πιο συγκροτημένες προσπάθειες στο κυπριακό συγκείμενο.
Μετά την καταγραφή των διεθνών θεωριών στις οποίες η μελέτη εμπίπτει, η συγγραφέας επιχειρεί να απαντήσει το πότε, με ποιους τρόπους και σε ποιο βαθμό αυτές οι συνιστώσες υποβοήθησαν ένα μικρό κράτος όπως η Κύπρος να ασκήσει ήπια ισχύ και να επηρεάσει διεθνώς. Πέραν όμως από τη θεωρία, η μελέτη συνεισφέρει και στην πρακτική της διπλωματίας, αφού υποδεικνύει τρόπους με τους οποίους μικρά κράτη, όπως η Κύπρος, με τον σχεδιασμό και την εφαρμογή μιας έξυπνης διπλωματίας, μπορούν να προσπεράσουν πιθανά αδιέξοδα, δημιουργημένα από περιορισμούς οικονομικής, πολιτικής ή άλλης υφής.
Η εξέταση της κυπριακής περίπτωσης επιδιώκει να αναδείξει τη θέση ότι μια συντονισμένη και στοχευμένη Δημόσια, Πολιτιστική και Τουριστική Διπλωματία από πλευράς μικρών κρατών μπορεί να δημιουργήσει ένα δυνατό και αναγνωρίσιμο Εθνικό Σήμα και να επιφέρει οφέλη. Βασική αφετηρία η επίγνωση ότι ίσως και να μην υπάρχουν μικρά και μεγάλα κράτη, αλλά μεγάλο ή καθόλου όραμα, μεγάλες ή μικρές πολιτικές.
Η δρ. Τσέλεπου έχει πραγματοποιήσει για σκοπούς της έρευνάς της συνεντεύξεις με πρώην Υπουργούς Εξωτερικών της Κυπριακής Δημοκρατίας, πρώην Υπουργούς Παιδείας και Πολιτισμού, παράγοντες του Κυπριακού Οργανισμού Τουρισμού, πηγές του Υπουργείου Εξωτερικών και άλλους, των οποίων οι σχετικές απόψεις αναδεικνύονται και συνδέονται με τον χειρισμό και τις προσεγγίσεις στη διπλωματία, τον πολιτισμό και τον τουρισμό στην Κύπρο, τις τελευταίες δεκαετίες. Πέραν των συνεντεύξεων, το βιβλίο στηρίζεται και σε έρευνα στο Κρατικό Αρχείο Κύπρου, τον Τύπο και άλλες πηγές.
Η Μαρία Τσέλεπου είναι απόφοιτη του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Κύπρου. Της απονεμήθηκε υποτροφία από το Ίδρυμα Α.Γ. Λεβέντη για μεταπτυχιακές σπουδές στο The London School of Economics and Political Science (LSE), από το οποίο κατέκτησε τον μεταπτυχιακό τίτλο MSc History of International Relations.
Από το 2024, είναι διδάκτωρ Πολιτικής Επιστήμης του Τμήματος Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Κύπρου, όπου φοίτησε με υποτροφία του Ιδρύματος Σύλβιας Ιωάννου. Η διατριβή της πραγματεύεται το Κυπριακό Εθνικό Σήμα, με την έννοια της Ανταγωνιστικής Ταυτότητας και εστιάζει στους χώρους της δημόσιας, πολιτιστικής και τουριστικής διπλωματίας.
Εργάστηκε στο Πανεπιστήμιο Κύπρου στη διδασκαλία και την έρευνα, ενώ έχει διδάξει επίσης στο Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Κύπρου και τα Κρατικά Ινστιτούτα Επιμόρφωσης.
Από το 2018 διατελεί τουριστική λειτουργός στο Υφυπουργείο Τουρισμού της Κύπρου.
