Ο τελάλης ζίζιρος, η ποιητική συλλογή για παιδιά στην κυπριακή διάλεκτο του εκλεκτού ποιητή Άθου Χατζηματθαίου, έχει μόλις κυκλοφορήσει σε μια πολύ καλαίσθητη έκδοση από τις εκδόσεις Α. Χατζηματθαίου και με εικονογράφηση παιχνιδιάρικη και χιουμοριστική, φιλοτεχνημένη από τον ίδιο, αφού εκτός από το λογοτεχνικό τάλαντο κατέχει και ευδοκιμεί και στην καλλιτεχνική – εικαστική δημιουργία.
Τη συλλογή αυτή είχε υποβάλει ο Χατζηματθαίου στον διαγωνισμό ποίησης του Κυπριακού Συνδέσμου Παιδικού – Νεανικού Βιβλίου, διαγωνισμό, ο οποίος είναι ετήσιος στη μνήμη της ποιήτριας Ευγενίας Παλαιολόγου – Πετρώνδα, για ανέκδοτα έργα και η επιτροπή του διαγωνισμού επιλέγει με το «τυφλό σύστημα» αξιολόγησης χωρίς να γνωρίζει ποιος είναι ο δημιουργός τού κάθε έργου. Ο τελάλης ζίζιρος κατάφερε να ενθουσιάσει και τα πέντε μέλη της επιτροπής και να κερδίσει το Βραβείο παμψηφεί, με την πρωτοτυπία και τη φρεσκάδα των στίχων του.
Τα παιδιά διαβάζοντας τα ποιήματα που περιέχονται στην παρούσα βραβευμένη συλλογή Ο τελάλης ζίζιρος, θα διασκεδάσουν, θα γελάσουν, θα σκεφτούν ξανά και ξανά για ορισμένα περιγραφόμενα παθήματα των διάφορων ηρώων – μικρών εντόμων, πουλιών, και θηλαστικών -, θα αγαπήσουν πολλούς από τους πρωταγωνιστές των περιπετειών, οι οποίες αναπτύσσονται εν είδει μικροαφήγησης στο κάθε ποίημα όπως με τον ζίζιρο, αλλά και με τον κάττο, το λιμπούριν, το σκουλουκούιν, την όρνιθα κ.ά.
Με τον τελάλη ζίζιρο, το κάθε παιδί, αλλά και ο κάθε αναγνώστης θα απολαύσει ένα βύθισμα στη φαντασία, στη χαρούμενη διάθεση και στη χιουμοριστική και σκωπτική απόδοση της σκέψης.
Τον πολύπλευρο και αόκνως εργαζόμενο Άθω Χατζηματθαίου παρακολουθώ και διαβάζω τη δουλειά του από την αρχή της λογοτεχνικής παρουσίας του – το έχω γράψει ξανά – και θεωρώ ότι τώρα βρίσκεται σε μια πλήρη ωρίμανση η ποιητική του δεινότητα και κάθε νέα συλλογή του περιέχει ποίηση ικανή να αγγίσει κάθε σύγχρονο παιδί, αφού είναι κεφάτη, σκανδαλιάρικη, αφηγηματική, διαλογική και ιδιαίτερα ζωντανή. Ο Χατζηματθαίου όλα αυτά τα χρόνια απέδειξε σε όλους, όσοι παρακολουθούμε μελετώντας την εξέλιξη της παιδικής και νεανικής λογοτεχνίας στην Κύπρο, ότι έχει κουράγιο και θέληση, ακούει προσεκτικά σχόλια και θετικές εισηγήσεις, έχει ταθασεύσει το προς δημοσίευση έργο του με προσωπική επιλογή του, και – ευτυχώς – η φαντασία και το ποιητικό ταλέντο τον συντροφεύουν συνεχώς.
Δίνω δειγματικά το ομώνυμο με τη συλλογή ποίημα «Ο τελάλης ζίζιρος» και το ποίημα «Εγέννησεν η κάττα μου»:
Ο τελάλης ζίζιρος
Ένας τελάλης ζίζιρος,
μ’ έναν χωνίν στο σιέριν,
στες γειτονιές εγύριζεν
τζι έτρωεν καττιμέριν
τζιαι στον αέραν ανοικτήν,
είσιεν την άλλην φούχταν,
εμάσαν τζιαι συντύχαννεν,
όπως την σκαλιφούρταν.
Τζιαι στον λαιμόν του στάθηκεν,
ένα κομμάτιν μιάλον,
να συντυχάννει αντάκωσεν,
όπως τον παπαγάλον,
η ανασαιμιά του κόπηκεν,
τζι έμεινεν γρυλλωμένος,
όπως τον καλικάτζιαρον,
αντάν βρεθεί δημμένος.
Τζι εσσιάστην τον ο γάδαρος,
που βόσσιεν σ’ έναν ρότσον,
τζιαι ποτυλίχτην βουριστός
τζι έδωκέν του τον κλώτσον,
τα μμάδκια του ξεβήκασιν,
έξω που το διχάλιν
τζιαι το χωνίν στο στόμα του,
εβρέθηκεν μαντάλιν.
Εγέννησεν η κάττα μου
Εγέννησεν η κάττα μου,
να τα μετρήσω, πόσα;
Ένα, δκυο, τρία, τέσσερα.
μμμ… Έκαμέν μου καμπόσα.
Έναν ασπρίν τζι έναν μαυρίν
τζι έναν πορτοκκαλλούιν.
Τζι έναν μιτσίν, μιτσικουρίν,
ασπρογκριζομαυρούιν.
Α, έτο τζι έναν καφετίν,
με βούλλες σ’ άσπρον τόνο.
Πέντε καττούθκια στην σειράν,
μάδκια να ‘χα κοστέσσερα,
για να τα καμαρώνω!
Απόσπασμα παραθέτω από τα ποιήματα «ο χαζός λαγός» και «ο περιπαίχτης» για τον διδακτικό και συμβουλευτικό λόγο του ποιητή:
Ο χαζός λαγός
[…]
«Γιόκκα μου, να προσέχεις,
γιατί μεινίσκουν οι παθκιές
που παρπατάς τζιαι ρέσσεις».
Τζι η αλεπού έν πολλαρκεί
την μαλαήν να πκιάσει
τζιαι να σταθεί στην στράτα του
τζιαι να σε καππατζιάσει.
[…]
Ο περιπαίχτης
[…] Η γλώσσα σου κρεμμά
τζιαι σπίτιν.
Κουμάνταρε την, γιε μου, νάκκον,
πριν να βρεις τον αντίπελλόν σου.
Πριχού σε χώσουν μες στον λάκκον,
βάωσ’ το στόμαν για καλό σου.
Στον ποιητή Άθω Χατζηματθαίου εκφράζω και πάλι τα συγχαρητήριά μου για τη βράβευση ευχόμενη να διαβαστεί και αυτό το βιβλίο του και να ακούσουμε και μελοποιημένα ορισμένα από όλα αυτά τα χαρούμενα ποιήματα.
