Δυναμικό πλαφόν στις τιμές φυσικού αερίου, μέτρα για περιορισμό των μεγάλων βραχυπρόθεσμων αυξομειώσεων στις τιμές, δημιουργία της νομοθεσίας και του πλαισίου για τις κοινές αγορές φυσικού αερίου και κανονισμούς για την αλληλεγγύη μεταξύ των κρατών μελών σε περίπτωση κρίσης στην ασφάλεια εφοδιασμού, περιέχουν οι προτάσεις της Κομισιόν τις οποίες παρουσίασε από το Στρασβούργο η Πρόεδρος της Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, μαζί με την Επίτροπο Ενέργειας Κάντρι Σίμσον και την Επίτροπο Χρηματοοικονομικών Μαρέιντ Μαγκίνες και θα συζητήσουν την Πέμπτη στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο.

Στο εν λόγω πακέτο δεν περιλαμβάνεται σε αυτή τη φάση η πρόταση για περιορισμό των τιμών φυσικού αερίου που χρησιμοποιείται για παραγωγή ηλεκτρισμού στην ΕΕ (το λεγόμενο «ιβηρικό μοντέλο»), ωστόσο η Κομισιόν συνεχίζει να επεξεργάζεται την πρόταση.

Ερωτηθείσα αν θεωρεί πως θα υπάρξει συμφωνία κατά τη συνάντηση των ηγετών, η κ. Φον ντερ Λάιεν δήλωσε αισιόδοξη καθώς έχει προηγηθεί αρκετή δουλειά τις τελευταίες εβδομάδες και περισσότερες συγκλίσεις μεταξύ των κρατών μελών, ενώ υπάρχει περισσότερη στήριξη στην κοινή αγορά φυσικού αερίου και όσον αφορά στους κανόνες κοινής αντιμετώπισης μιας ενεργειακής κρίσης.

Όσον αφορά τη συζήτηση για τα πλαφόν στις τιμές, η κ. Φον ντερ Λάιεν σημείωσε πως ήταν δύσκολη στην αρχή αλλά πως όσο περισσότερο αναπτύσσονται οι διαφορετικές επιλογές, τόσο περισσότερο πείθονται τα κράτη μέλη να προχωρήσουν.

Η Πρόεδρος της Κομισιόν θα παρουσιάσει τις προτάσεις της ενώπιον της Ολομέλειας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στο Στρασβούργο την Τετάρτη, πριν την συνάντηση των ηγετών, ενώ τη σκυτάλη μετά τις αποφάσεις των 27 θα αναλάβουν οι Υπουργοί Ενέργειας στο επόμενο Συμβούλιο Ενέργειας στις 25 Οκτωβρίου.  

Συνοπτικά τα κυριότερα μέτρα που περιλαμβάνονται σε σχετική πρόταση κανονισμού αφορούν, σύμφωνα με ανακοίνωση της Επιτροπής:

– Συγκέντρωση και συνυπολογισμό της ζήτησης φυσικού αερίου στην ΕΕ και από κοινού αγορά φυσικού αερίου με στόχο την καλύτερη διαπραγμάτευση ώστε να εξασφαλιστούν πιο συμφέρουσες τιμές και να μειωθεί το ρίσκο ανταγωνισμού των κρατών μελών στις παγκόσμιες αγορές, και ώστε να διασφαλιστεί η προμήθεια σε όλη την ΕΕ.

– Προώθηση της εργασίας για τη δημιουργία ενός νέου δείκτη τιμολόγησης για το υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG) μέχρι τον Μάρτιο του 2021. Βραχυπρόθεσμα, προνοείται ένας μηχανισμός διόρθωσης των τιμών φυσικού αερίου μέσω ενός δυναμικού πλαφόν στις τιμές για τις συναλλαγές που γίνονται στη βάση του δείκτη TTF, καθώς και ένα προσωρινό μέτρο περιορισμού των ακραίων αυξομειώσεων των τιμών στις αγορές παραγώγων.

– Τον ορισμό κανόνων αλληλεγγύης μεταξύ κρατών μελών σε περίπτωση που υπάρξουν ελλείψεις εφοδιασμού, οι οποίοι θα ισχύουν αυτόματα σε περίπτωση κρίσης για κράτη μέλη που δεν έχουν συνάψει σχετικές διμερείς συμφωνίες. Η υποχρέωση αλληλεγγύης που ισχύει για τα κράτη μέλη που δεν συνδέονται απευθείας με αγωγούς, επεκτείνεται και στα κράτη μέλη που έχουν δυνατότητα παραλαβής LNG, ενώ προστίθεται πρόταση για δημιουργία μηχανισμού κατανομής φυσικού αερίου σε κράτη μέλη που επηρεάζονται από έκτακτες ελλείψεις σε περιφερειακό επίπεδο ή επίπεδο ΕΕ.

Επίσης, ανακοινώθηκε πως η Κομισιόν θα συνεχίσει τις διεργασίες για αναθεώρηση του προσωρινού πλαισίου για τις κρατικές ενισχύσεις και άλλα μέτρα περιορισμού των επιπτώσεων των τιμών φυσικού αερίου στις τιμές ηλεκτρισμού. Επίσης προωθείται η αξιολόγηση των αναγκών για πιθανή αύξηση των κονδυλίων στο πλαίσιο του προγράμματος REPowerEU μέσω ενδεχόμενης χρήσης και κονδυλίων από τα Ταμεία Συνοχής.

Κατά την παρουσίαση των μέτρων, η κ. Φον ντερ Λάιεν ανέφερε πως έχει γίνει σημαντική πρόοδος καθώς η πληρότητα των χώρων αποθήκευσης έχει ξεπεράσει το 90%, ενώ το Ρωσικό φυσικό αέριο μέσω αγωγών είναι πλέον μόλις το 9% του αερίου που φτάνει στην ΕΕ, έχοντας μειωθεί κατά δύο τρίτα.

Μετά την προετοιμασία της Ευρώπης για τον χειμώνα, το επόμενο βήμα είναι η προώθηση της ενεργειακής ένωσης, συνέχισε, προσθέτοντας πως στην επιστολή της στους ηγέτες πριν την άτυπη σύνοδο της Πράγας κατέθεσε έναν οδικό χάρτη ενεργειών. Κάποια από τα σημεία του ήδη προχωρούν, όπως οι διαπραγματεύσεις με χώρες όπως η Νορβηγία, ενώ άλλα αποτυπώνονται στις σημερινές προτάσεις, πρόσθεσε.

Η κ. Φον ντερ Λάιεν εξήγησε ακόμα πως όσον αφορά την κοινή αγορά φυσικού αερίου, προβλέπεται πως θα υπάρχει υποχρέωση μια τέτοια αγορά να αφορά τουλάχιστον το 15% που χρειάζεται για πλήρωση των χώρων αποθήκευσης.

Αναφορικά με το μέτρο έκτακτης αλληλεγγύης, η Πρόεδρος της Κομισιόν ανέφερε πως τα κράτη μέλη έχουν τη δυνατότητα βάσει του κανονισμού για την ασφάλεια εφοδιασμού να προχωρήσουν σε συμφωνίες με γειτονικά κράτη μέλη, αλλά πως αυτή η δυνατότητα δεν έχει αξιοποιηθεί πλήρως, και για αυτό προτείνονται μίνιμουμ κανόνες αλληλεγγύης που θα ισχύουν για όλα τα κράτη μέλη.