Ο εποικισμός θεωρείται έγκλημα πολέμου και τιμωρείται από το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο, επισημαίνει ο νομικός και μέλος της διαπραγματευτικής ομάδας δρ Κύπρος Χρυσοστομίδης και προτρέπει την Κυπριακή Κυβέρνηση να προσφύγει στο Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο εναντίον των προσώπων υπευθύνων για τον εποικισμό των Βαρωσίων, αφού πρώτα πλησιάσει διεθνούς φήμης καθηγητές και νομικούς για να κάνει σε βάθος έρευνα.
Αυτό θεωρεί ότι είναι το μόνο Διεθνές Όργανο, το οποίο μπορεί να έχει αποτελεσματικότητα στην περίπτωση της κλειστής πόλης της Αμμοχώστου και ξεκαθαρίζει πως είναι θέμα δικής μας πρωτοβουλίας αν θα εγείρουμε το θέμα αυτό εκεί που πρέπει, όταν πρέπει.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Προβάλλει χωριστή «κυριαρχία» το ψευδοκράτος
-Τριήμερο Συνέδριο με θέμα «Κυπριακή Δημοκρατία και Διεθνές Δίκαιο» διοργάνωσε την εβδομάδα που μας πέρασε το Τμήμα Νομικής του Πανεπιστημίου Κύπρου με την Ελληνική Εταιρεία Διεθνούς Δικαίου και Διεθνών Σχέσεων, πόσο βοηθούν τέτοια συνέδρια;
-Τέτοια συνέδρια βοηθούν στην ενημέρωση, αλλά κυρίως στην προβολή νέων θέσεων και απόψεων που έχουν ξεχαστεί, ώστε να ξανασυζητηθούν. Το παρακολούθησαν καθηγητές Πανεπιστημίου, νομικοί, δικηγόροι, φοιτητές και βοήθησε όσους μιλούν για το Κυπριακό στο να έχουν επιχειρήματα γνωρίζοντας τις διάφορες πτυχές του, μια που υπήρχε μεγάλη συμμετοχή ξένων ειδικών, κυρίως Ελλαδιτών, οι οποίοι μαζί με τους Κύπριους συναδέλφους τους κάλυψαν σχεδόν όλες τις πτυχές. Το Διεθνές Δίκαιο είναι η ασπίδα των αδύνατων χωρών.
-Τέτοια συνέδρια βοηθούν στην ενημέρωση, αλλά κυρίως στην προβολή νέων θέσεων και απόψεων που έχουν ξεχαστεί, ώστε να ξανασυζητηθούν. Το παρακολούθησαν καθηγητές Πανεπιστημίου, νομικοί, δικηγόροι, φοιτητές και βοήθησε όσους μιλούν για το Κυπριακό στο να έχουν επιχειρήματα γνωρίζοντας τις διάφορες πτυχές του, μια που υπήρχε μεγάλη συμμετοχή ξένων ειδικών, κυρίως Ελλαδιτών, οι οποίοι μαζί με τους Κύπριους συναδέλφους τους κάλυψαν σχεδόν όλες τις πτυχές. Το Διεθνές Δίκαιο είναι η ασπίδα των αδύνατων χωρών.
-Του χρόνου γιορτάζουμε 60 χρόνια Κυπριακής Δημοκρατίας και αναζητούμε ακόμα το δίκαιό μας στο Διεθνές Δίκαιο, κάπως τραγικό δεν είναι;
-Είναι τραγικό και είναι υποβιβασμός της σημασίας της εφαρμογής του Διεθνούς Δικαίου από τα διεθνή όργανα, κυρίως τον Οργανισμό των Ηνωμένων Εθνών, την Ευρωπαϊκή Ένωση, το Συμβούλιο της Ευρώπης κ.λπ. Βέβαια το Διεθνές Δίκαιο δεν έχει τρόπους αναγκαστικής εφαρμογής των κανόνων του. Τώρα τελευταία υπάρχουν κάποιες ενδείξεις ότι άρχισαν να επικρατούν κάποιες αρχές του Διεθνούς Δικαίου, ιδίως του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου που ασχολείται με το ανθρωπιστικό δίκαιο.
-Είναι τραγικό και είναι υποβιβασμός της σημασίας της εφαρμογής του Διεθνούς Δικαίου από τα διεθνή όργανα, κυρίως τον Οργανισμό των Ηνωμένων Εθνών, την Ευρωπαϊκή Ένωση, το Συμβούλιο της Ευρώπης κ.λπ. Βέβαια το Διεθνές Δίκαιο δεν έχει τρόπους αναγκαστικής εφαρμογής των κανόνων του. Τώρα τελευταία υπάρχουν κάποιες ενδείξεις ότι άρχισαν να επικρατούν κάποιες αρχές του Διεθνούς Δικαίου, ιδίως του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου που ασχολείται με το ανθρωπιστικό δίκαιο.
-Μιλήσατε στο συνέδριο για το «Διεθνές Δίκαιο και ο εποικισμός κατεχομένων εδαφών: η περίπτωση της Κύπρου», μήπως κυριαρχεί το δίκαιο του δυνατού και στους διεθνείς οργανισμούς;
-Είναι τραγικό γιατί η Διεθνής Κοινότητα δεν ανταποκρίθηκε στις υποχρεώσεις της. Δυστυχώς βασίζεται στην υποχρέωση των μελών να εφαρμόζουν τους κανόνες, αλλά εκεί όπου υπάρχει παράβαση από ισχυρές δυνάμεις φαίνεται ότι τα διεθνή όργανα δεν είναι σε θέση να επιβάλουν την εφαρμογή του Διεθνούς Δικαίου, γι’ αυτό υπάρχουν παρανομίες όπως για παράδειγμα η πρόσφατη εισβολή της Τουρκίας στη Συρία. Κανείς δεν καταδίκασε βάσει του Διεθνούς Δικαίου την εισβολή αυτή, ενώ η εισβολή της Τουρκίας το 1974 στην Κύπρο καταδικάστηκε μεν δεν ανατράπηκε δε και εξακολουθεί να υπάρχει κατοχή.
-Είναι τραγικό γιατί η Διεθνής Κοινότητα δεν ανταποκρίθηκε στις υποχρεώσεις της. Δυστυχώς βασίζεται στην υποχρέωση των μελών να εφαρμόζουν τους κανόνες, αλλά εκεί όπου υπάρχει παράβαση από ισχυρές δυνάμεις φαίνεται ότι τα διεθνή όργανα δεν είναι σε θέση να επιβάλουν την εφαρμογή του Διεθνούς Δικαίου, γι’ αυτό υπάρχουν παρανομίες όπως για παράδειγμα η πρόσφατη εισβολή της Τουρκίας στη Συρία. Κανείς δεν καταδίκασε βάσει του Διεθνούς Δικαίου την εισβολή αυτή, ενώ η εισβολή της Τουρκίας το 1974 στην Κύπρο καταδικάστηκε μεν δεν ανατράπηκε δε και εξακολουθεί να υπάρχει κατοχή.
-Υπάρχουν τα ψηφίσματα όπως το 550 και το 789 για τα Βαρώσια του Συμβουλίου Ασφαλείας, τα οποία παραμένουν ανεφάρμοστα.
-Τώρα υπάρχει μια περαιτέρω παραβίαση του Διεθνούς Δικαίου με τον επιχειρούμενο εποικισμό της κλειστής πόλης της Αμμοχώστου. Αυτός κατά την άποψή μου αποτελεί σαφώς έγκλημα πολέμου και αυτά τα εγκλήματα καταδικάζονται αφενός μεν από τις Συμβάσεις της Γενεύης, κυρίως της 4ης Σύμβασης της Γενεύης του 1949 που αναφέρεται στην προστασία του άμαχου πληθυσμού, στους Κανονισμούς του 1907 της Χάγης που αναφέρεται στην κατοχή και πότε τερματίζεται και πρόσφατα με την εφαρμογή των νέων άρθρων του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου που καταδικάζει τον εποικισμό, δηλαδή τη μεταφορά πληθυσμού της κατοχικής δύναμης σε κατεχόμενη περιοχή της, πράγμα που κάνει η Τουρκία από το 1974 και συνεχίζει μέχρι σήμερα στα κατεχόμενα.
-Τώρα υπάρχει μια περαιτέρω παραβίαση του Διεθνούς Δικαίου με τον επιχειρούμενο εποικισμό της κλειστής πόλης της Αμμοχώστου. Αυτός κατά την άποψή μου αποτελεί σαφώς έγκλημα πολέμου και αυτά τα εγκλήματα καταδικάζονται αφενός μεν από τις Συμβάσεις της Γενεύης, κυρίως της 4ης Σύμβασης της Γενεύης του 1949 που αναφέρεται στην προστασία του άμαχου πληθυσμού, στους Κανονισμούς του 1907 της Χάγης που αναφέρεται στην κατοχή και πότε τερματίζεται και πρόσφατα με την εφαρμογή των νέων άρθρων του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου που καταδικάζει τον εποικισμό, δηλαδή τη μεταφορά πληθυσμού της κατοχικής δύναμης σε κατεχόμενη περιοχή της, πράγμα που κάνει η Τουρκία από το 1974 και συνεχίζει μέχρι σήμερα στα κατεχόμενα.
–Ο εποικισμός θεωρείται έγκλημα πολέμου και τιμωρείται;
-Βεβαίως. Στη βάση του άρθρου 8 του καταστατικού του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου (Rome Statute) αυτός ο εποικισμός όχι μόνο καταδικάζεται, αλλά θεωρείται και σαφώς έγκλημα πολέμου, το οποίο επισύρει κατηγορίες και επιβολή ποινών σε όλους τους υπευθύνους. Εδώ μιλούμε κυρίως για πρόσωπα και αξιωματούχους της κατοχικής δύναμης, διότι η Τουρκία δεν επικύρωσε το καταστατικό του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου. Άρα, δεν μπορούμε ως κράτος να προσφύγουμε εναντίον της στο Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο, όμως μπορεί να υπάρξει προσφυγή εναντίον προσώπων υπευθύνων για τον εποικισμό των Βαρωσίων, όπως ο Τούρκος Υπουργός, Χουλουσί Ακάρ, που μπήκε στην Αμμόχωστο ή ο Κουτρέκ Οζερσάι, ο οποίος θεωρείται όργανο της κατοχικής δύναμης.
-Βεβαίως. Στη βάση του άρθρου 8 του καταστατικού του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου (Rome Statute) αυτός ο εποικισμός όχι μόνο καταδικάζεται, αλλά θεωρείται και σαφώς έγκλημα πολέμου, το οποίο επισύρει κατηγορίες και επιβολή ποινών σε όλους τους υπευθύνους. Εδώ μιλούμε κυρίως για πρόσωπα και αξιωματούχους της κατοχικής δύναμης, διότι η Τουρκία δεν επικύρωσε το καταστατικό του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου. Άρα, δεν μπορούμε ως κράτος να προσφύγουμε εναντίον της στο Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο, όμως μπορεί να υπάρξει προσφυγή εναντίον προσώπων υπευθύνων για τον εποικισμό των Βαρωσίων, όπως ο Τούρκος Υπουργός, Χουλουσί Ακάρ, που μπήκε στην Αμμόχωστο ή ο Κουτρέκ Οζερσάι, ο οποίος θεωρείται όργανο της κατοχικής δύναμης.
–Λέγεται ότι η κλειστή πόλη θα ανοίξει υπό τουρκοκυπριακή διοίκηση και θα ζητήσουν από τους νόμιμους κατοίκους να επιστρέψουν μέσω της Επιτροπής περιουσιών των κατεχομένων.
-Αγαπητή Αντιγόνη, στην ουσία θα εξακολουθεί να υπάρχει κατοχή στην Αμμόχωστο, όπως και σε όλη την υπό τον έλεγχο του τουρκικού στρατού περιοχή. Η κατοχή θα τερματιστεί με την αποχώρηση ή εκδίωξη του κατοχικού στρατού ή με τη σύναψη συμφωνίας τερματισμού της κατοχής. Άρα, οτιδήποτε κι αν επιχειρήσουν στην Αμμόχωστο θα είναι συνέχεια της κατοχής, γι’ αυτό η δική μου άποψη είναι ότι υπάρχει δυνατότητα για καταγγελία των υπευθύνων με τους όρους που προβλέπει το Καταστατικό του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου. Αυτό είναι κάτι που δεν έχει μελετηθεί ιδιαίτερα στην Κύπρο και κατά την άποψή μου υπάρχει τρόπος εφαρμογής αυτών των διατάξεων ενώπιον του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου.
-Αγαπητή Αντιγόνη, στην ουσία θα εξακολουθεί να υπάρχει κατοχή στην Αμμόχωστο, όπως και σε όλη την υπό τον έλεγχο του τουρκικού στρατού περιοχή. Η κατοχή θα τερματιστεί με την αποχώρηση ή εκδίωξη του κατοχικού στρατού ή με τη σύναψη συμφωνίας τερματισμού της κατοχής. Άρα, οτιδήποτε κι αν επιχειρήσουν στην Αμμόχωστο θα είναι συνέχεια της κατοχής, γι’ αυτό η δική μου άποψη είναι ότι υπάρχει δυνατότητα για καταγγελία των υπευθύνων με τους όρους που προβλέπει το Καταστατικό του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου. Αυτό είναι κάτι που δεν έχει μελετηθεί ιδιαίτερα στην Κύπρο και κατά την άποψή μου υπάρχει τρόπος εφαρμογής αυτών των διατάξεων ενώπιον του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου.
-Οι δικαστές του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου είναι υπεράνω πολιτικών σκοπιμοτήτων;
-Κατά την άποψή μου ναι, εκ μέρους της Κύπρου μέχρι τώρα μέλος ήταν ο δικαστής κ. Πικής. Το Δικαστήριο έχει εκδώσει σοβαρές αποφάσεις εναντίον εγκληματιών πολέμου όπως για παράδειγμα εναντίον του στρατηγού Τάτιτς (σε σχέση με τη Βοσνία), εναντίον στρατιωτικών οργάνων στη Ρουάντα και διάφορες άλλες. Νομίζω ότι είναι ένα αμερόληπτο δικαστήριο. Ορισμένοι που καταδικάστηκαν είναι ακόμα φυλακή. Γι’ αυτό θεωρώ ότι είναι το μόνο διεθνές όργανο το οποίο μπορεί να έχει αποτελεσματικότητα στην περίπτωση των Βαρωσίων. Τα υπάρχοντα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας θα ενισχύσουν την προσπάθεια, καθώς και την έννοια των εγκλημάτων πολέμου.
-Κατά την άποψή μου ναι, εκ μέρους της Κύπρου μέχρι τώρα μέλος ήταν ο δικαστής κ. Πικής. Το Δικαστήριο έχει εκδώσει σοβαρές αποφάσεις εναντίον εγκληματιών πολέμου όπως για παράδειγμα εναντίον του στρατηγού Τάτιτς (σε σχέση με τη Βοσνία), εναντίον στρατιωτικών οργάνων στη Ρουάντα και διάφορες άλλες. Νομίζω ότι είναι ένα αμερόληπτο δικαστήριο. Ορισμένοι που καταδικάστηκαν είναι ακόμα φυλακή. Γι’ αυτό θεωρώ ότι είναι το μόνο διεθνές όργανο το οποίο μπορεί να έχει αποτελεσματικότητα στην περίπτωση των Βαρωσίων. Τα υπάρχοντα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας θα ενισχύσουν την προσπάθεια, καθώς και την έννοια των εγκλημάτων πολέμου.
-Μπορεί να γίνει τέτοια προσφυγή μόνο με τις δηλώσεις που κάνουν οι ιθύνοντες ή θα πρέπει να γίνει πρώτα στην πράξη;
-Δεν μπορώ να απαντήσω σαφώς στην ερώτηση αυτή. Όμως νομίζω ότι οι προπαρασκευαστικές εργασίες είναι σαφείς, οι επισκέψεις των επισήμων στην κλειστή πόλη, οι δηλώσεις τους κ.λπ. δείχνουν μια απόφαση για εποικισμό της πόλης.
-Δεν μπορώ να απαντήσω σαφώς στην ερώτηση αυτή. Όμως νομίζω ότι οι προπαρασκευαστικές εργασίες είναι σαφείς, οι επισκέψεις των επισήμων στην κλειστή πόλη, οι δηλώσεις τους κ.λπ. δείχνουν μια απόφαση για εποικισμό της πόλης.
-Είστε μέλος της διαπραγματευτικής ομάδας, μιλήσατε γι’ αυτό το θέμα;
-Στις διαπραγματεύσεις αναζητούνται λύσεις στα συγκεκριμένα προβλήματα όχι τρόποι προσφυγής σε διεθνή όργανα για καταδίκη της Τουρκίας. Εκείνο που γίνεται είναι διαπραγμάτευση για επίτευξη λύσης και επανένωσης της χώρας μας. Το θέμα της προσφυγής στο Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο είναι δική μου άποψη. Αν θέλει η Γενική Εισαγγελία να διερευνήσει αυτά που λέω, εισηγούμαι να πλησιάσει διεθνούς φήμης καθηγητές, νομικούς διεθνούς εμβέλειας για να γίνει σε βάθος έρευνα. Το ίδιο συμβαίνει και στην ΑΟΖ μας, οι πράξεις τις Τουρκίας είναι επιθετικές, γι’ αυτό χρειάζεται μελέτη από ειδικούς που κατέχουν το διεθνές ποινικό δικαστήριο σε βάθος.
-Στις διαπραγματεύσεις αναζητούνται λύσεις στα συγκεκριμένα προβλήματα όχι τρόποι προσφυγής σε διεθνή όργανα για καταδίκη της Τουρκίας. Εκείνο που γίνεται είναι διαπραγμάτευση για επίτευξη λύσης και επανένωσης της χώρας μας. Το θέμα της προσφυγής στο Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο είναι δική μου άποψη. Αν θέλει η Γενική Εισαγγελία να διερευνήσει αυτά που λέω, εισηγούμαι να πλησιάσει διεθνούς φήμης καθηγητές, νομικούς διεθνούς εμβέλειας για να γίνει σε βάθος έρευνα. Το ίδιο συμβαίνει και στην ΑΟΖ μας, οι πράξεις τις Τουρκίας είναι επιθετικές, γι’ αυτό χρειάζεται μελέτη από ειδικούς που κατέχουν το διεθνές ποινικό δικαστήριο σε βάθος.
–Η «λευκή λίστα» της ομάδας εργασίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης για στοχευμένα μέτρα κατά νομικών και φυσικών προσώπων που εμπλέκονται στις δραστηριότητες της Τουρκίας στην κυπριακή ΑΟΖ δεν εμπόδισε την Άγκυρα να δεσμεύσει με νέες Navtex περιοχές εδώ και στο Αιγαίο.
-Το μόνο που μπορεί να ελπίζουμε τώρα από την Ευρωπαϊκή Ένωση είναι να επιβάλει κάποιες πολιτικές και οικονομικές κυρώσεις που θα έχουν κόστος για την Τουρκία. Δεν νομίζω ότι στα πλαίσια αυτά θα συζητηθεί και η ποινική ευθύνη αξιωματούχων ή υπευθύνων για παραβιάσεις ανθρωπιστικού δικαίου. Είναι θέμα, λοιπόν, δικής μας πρωτοβουλίας αν θα εγείρουμε το θέμα αυτό εκεί που πρέπει όταν πρέπει.
-Το μόνο που μπορεί να ελπίζουμε τώρα από την Ευρωπαϊκή Ένωση είναι να επιβάλει κάποιες πολιτικές και οικονομικές κυρώσεις που θα έχουν κόστος για την Τουρκία. Δεν νομίζω ότι στα πλαίσια αυτά θα συζητηθεί και η ποινική ευθύνη αξιωματούχων ή υπευθύνων για παραβιάσεις ανθρωπιστικού δικαίου. Είναι θέμα, λοιπόν, δικής μας πρωτοβουλίας αν θα εγείρουμε το θέμα αυτό εκεί που πρέπει όταν πρέπει.
-Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας πρόσφατα δήλωσε ότι οι τουρκικές προκλήσεις θα αντιμετωπιστούν μόνο μέσω της διπλωματίας, μήπως γιατί μετρώντας τους συμμάχους βλέπουμε ότι δεν μπορούμε να προχωρήσουμε σε πιο δραστικά μέτρα;
-Όταν μιλούμε για δραστικά μέτρα κανείς δεν αναφέρεται σε πολεμικές αναμετρήσεις. Άρα, δραστικά μέτρα είναι για παράδειγμα ο εμπορικός αποκλεισμός της Τουρκίας, η αναστολή των ενταξιακών της διαπραγματεύσεων, η επιβολή άλλων οικονομικών κυρώσεων, είτε εντονότερες αποφάσεις καταδίκης της Τουρκίας. Δυστυχώς, η εφαρμογή τους, όπως είπαμε, εξαρτάται πάντοτε από το ισοζύγιο δυνάμεων, στρατιωτικής ισχύος και εθνικών συμφερόντων.
-Όταν μιλούμε για δραστικά μέτρα κανείς δεν αναφέρεται σε πολεμικές αναμετρήσεις. Άρα, δραστικά μέτρα είναι για παράδειγμα ο εμπορικός αποκλεισμός της Τουρκίας, η αναστολή των ενταξιακών της διαπραγματεύσεων, η επιβολή άλλων οικονομικών κυρώσεων, είτε εντονότερες αποφάσεις καταδίκης της Τουρκίας. Δυστυχώς, η εφαρμογή τους, όπως είπαμε, εξαρτάται πάντοτε από το ισοζύγιο δυνάμεων, στρατιωτικής ισχύος και εθνικών συμφερόντων.
-Επανερχόμαστε και πάλι στο ισοζύγιο δυνάμεων και στην ισχύ του δυνατού.
-Δυστυχώς, αυτή είναι η πραγματικότητα όμως εκείνο που οφείλουμε να κάνουμε είναι να τονίζουμε συνεχώς τις αρχές του Διεθνούς Δικαίου πάνω στις οποίες βασίζεται η σύγχρονη διεθνής κοινωνία. Από αρχαιοτάτων χρόνων μέχρι σήμερα υπήρξαν εκατόμβες θυσιών βάση των οποίων δημιουργήθηκαν οι αρχές του Διεθνούς Δικαίου, όπως η μη χρήση βίας, η μη εκτέλεση αιχμαλώτων πολέμου, η εθνοκάθαρση, η επίθεση εναντίον άμαχου πληθυσμού, ο εποικισμός κατεχόμενων εδαφών και διάφορα άλλα, τα οποία ισχύουν μεν, αλλά δεν εφαρμόζονται στην πράξη από ορισμένες χώρες λόγω αλαζονικής συνείδησης ισχύος. Ξέρετε, την ίδια συμπεριφορά είχε και ο Χίτλερ τις δεκαετίες ‘30 και ΄40. Από την ήττα του Χίτλερ δημιουργήθηκε ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών, το Συμβούλιο της Ευρώπης και μετά η Ευρωπαϊκή Ένωση κ.λπ. Για αποφυγή τέτοιων φαινομένων. Πιστεύω ότι ξεπεράσαμε την εποχή του Θουκυδίδη, δηλαδή τον διάλογο Αθηναίων και Μηλίων. Να θυμίσω ότι η πρώην Εισαγγελέας και Ερευνήτρια του ΟΗΕ, Κάρλα Ντελ Πόντε, εισηγήθηκε την προσαγωγή του Ταγίπ Ερντογάν στο δικαστήριο αυτό.
-Δυστυχώς, αυτή είναι η πραγματικότητα όμως εκείνο που οφείλουμε να κάνουμε είναι να τονίζουμε συνεχώς τις αρχές του Διεθνούς Δικαίου πάνω στις οποίες βασίζεται η σύγχρονη διεθνής κοινωνία. Από αρχαιοτάτων χρόνων μέχρι σήμερα υπήρξαν εκατόμβες θυσιών βάση των οποίων δημιουργήθηκαν οι αρχές του Διεθνούς Δικαίου, όπως η μη χρήση βίας, η μη εκτέλεση αιχμαλώτων πολέμου, η εθνοκάθαρση, η επίθεση εναντίον άμαχου πληθυσμού, ο εποικισμός κατεχόμενων εδαφών και διάφορα άλλα, τα οποία ισχύουν μεν, αλλά δεν εφαρμόζονται στην πράξη από ορισμένες χώρες λόγω αλαζονικής συνείδησης ισχύος. Ξέρετε, την ίδια συμπεριφορά είχε και ο Χίτλερ τις δεκαετίες ‘30 και ΄40. Από την ήττα του Χίτλερ δημιουργήθηκε ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών, το Συμβούλιο της Ευρώπης και μετά η Ευρωπαϊκή Ένωση κ.λπ. Για αποφυγή τέτοιων φαινομένων. Πιστεύω ότι ξεπεράσαμε την εποχή του Θουκυδίδη, δηλαδή τον διάλογο Αθηναίων και Μηλίων. Να θυμίσω ότι η πρώην Εισαγγελέας και Ερευνήτρια του ΟΗΕ, Κάρλα Ντελ Πόντε, εισηγήθηκε την προσαγωγή του Ταγίπ Ερντογάν στο δικαστήριο αυτό.
–Βέβαια βλέπουμε τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών να μην μπορεί σε διάφορα μέρη του κόσμου να εφαρμόσει τα ανθρώπινα δικαιώματα.
-Έχετε δίκαιο, σε ορισμένες περιπτώσεις η παρέμβαση του Συμβουλίου Ασφαλείας είχε αποτέλεσμα, για παράδειγμα στην περίπτωση της εισβολής του Ιράκ στο Κουβέιτ, εκεί ολόκληρη η διεθνής κοινωνία στράφηκε εναντίον του επιτιθέμενου Ιράκ και πέτυχε την απελευθέρωση του Κουβέιτ.
-Έχετε δίκαιο, σε ορισμένες περιπτώσεις η παρέμβαση του Συμβουλίου Ασφαλείας είχε αποτέλεσμα, για παράδειγμα στην περίπτωση της εισβολής του Ιράκ στο Κουβέιτ, εκεί ολόκληρη η διεθνής κοινωνία στράφηκε εναντίον του επιτιθέμενου Ιράκ και πέτυχε την απελευθέρωση του Κουβέιτ.
-Ναι, αλλά παρακολουθούμε την Τουρκία να εισβάλλει στη Συρία από τα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης, τις τηλεοράσεις, χωρίς κανείς να κάνει κάτι.
-Έπρεπε να υπάρξει ρητή καταδίκη από το Συμβούλιο Ασφαλείας. Είδαμε όμως τη στάση των ΗΠΑ και της Ρωσίας που το αδρανοποίησαν. Υπάρχει μια ρήτρα στο άρθρο 2 του καταστατικού χάρτη των Ηνωμένων Εθνών που λέει ότι η υποχρέωση του Οργανισμού και των μελών του είναι η συντήρηση της ειρήνης, δηλαδή η αποφυγή ή ο τερματισμός ενόπλου σύρραξης. Η διεθνής κοινωνία πολλές φορές επαναπαύεται στο γεγονός ότι δεν υπάρχουν πόλεμοι ή με κάποιο τρόπο τερματίζονται οι ένοπλες συγκρούσεις και τότε θεωρεί ότι εκπλήρωσε την υποχρέωσή της για συντήρηση της διεθνούς ειρήνης. Από εκεί και πέρα η επιβολή άλλων μέτρων εξαρτάται από το κεφάλαιο 7 του Χάρτη Ηνωμένων Εθνών, όμως με ομοφωνία των μονίμων μελών του Συμβουλίου Ασφαλείας.
-Έπρεπε να υπάρξει ρητή καταδίκη από το Συμβούλιο Ασφαλείας. Είδαμε όμως τη στάση των ΗΠΑ και της Ρωσίας που το αδρανοποίησαν. Υπάρχει μια ρήτρα στο άρθρο 2 του καταστατικού χάρτη των Ηνωμένων Εθνών που λέει ότι η υποχρέωση του Οργανισμού και των μελών του είναι η συντήρηση της ειρήνης, δηλαδή η αποφυγή ή ο τερματισμός ενόπλου σύρραξης. Η διεθνής κοινωνία πολλές φορές επαναπαύεται στο γεγονός ότι δεν υπάρχουν πόλεμοι ή με κάποιο τρόπο τερματίζονται οι ένοπλες συγκρούσεις και τότε θεωρεί ότι εκπλήρωσε την υποχρέωσή της για συντήρηση της διεθνούς ειρήνης. Από εκεί και πέρα η επιβολή άλλων μέτρων εξαρτάται από το κεφάλαιο 7 του Χάρτη Ηνωμένων Εθνών, όμως με ομοφωνία των μονίμων μελών του Συμβουλίου Ασφαλείας.
-Το Συμβούλιο Ασφαλείας απαρτίζεται από κράτη μέλη με δύναμη και συμφέροντα.
-Τα 5 μόνιμα μέλη είναι γνωστά και κάθε φορά υπάρχουν κι άλλα 15 μέλη τα οποία αλλάζουν από διάφορες χώρες. Όμως το Συμβούλιο Ασφαλείας δεν ανταποκρίνεται πάντοτε στις υποχρεώσεις που του επιβάλλει ο χάρτης. Για παράδειγμα, πρόσφατα ο Πρόεδρος Τραμπ ενέκρινε την έναρξη της εισβολής της Τουρκίας στη Συρία, το ίδιο και η Ρωσία. Μιλούμε για τα δυο πιο σημαντικά μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας και τα οποία έχουν δικαίωμα βέτο, άρα ουσιαστικά αδρανοποιείται το Συμβούλιο Ασφαλείας. Εκείνο που προσπαθούν τώρα όλοι να κάνουν είναι να επικρατήσει η ειρήνη, να μην υπάρχουν ένοπλες συγκρούσεις κ.λπ. Όμως εγκλήματα διαπράχθηκαν.
-Τα 5 μόνιμα μέλη είναι γνωστά και κάθε φορά υπάρχουν κι άλλα 15 μέλη τα οποία αλλάζουν από διάφορες χώρες. Όμως το Συμβούλιο Ασφαλείας δεν ανταποκρίνεται πάντοτε στις υποχρεώσεις που του επιβάλλει ο χάρτης. Για παράδειγμα, πρόσφατα ο Πρόεδρος Τραμπ ενέκρινε την έναρξη της εισβολής της Τουρκίας στη Συρία, το ίδιο και η Ρωσία. Μιλούμε για τα δυο πιο σημαντικά μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας και τα οποία έχουν δικαίωμα βέτο, άρα ουσιαστικά αδρανοποιείται το Συμβούλιο Ασφαλείας. Εκείνο που προσπαθούν τώρα όλοι να κάνουν είναι να επικρατήσει η ειρήνη, να μην υπάρχουν ένοπλες συγκρούσεις κ.λπ. Όμως εγκλήματα διαπράχθηκαν.
-Ικανοποιώντας τον ισχυρό;
-Η επιβολή αρνητικής ειρήνης είναι μια υποκριτική δικαιολογία, δηλαδή ειρήνης, η οποία να αποφεύγει την πολεμική σύρραξη ή να την τερματίζει.
-Η επιβολή αρνητικής ειρήνης είναι μια υποκριτική δικαιολογία, δηλαδή ειρήνης, η οποία να αποφεύγει την πολεμική σύρραξη ή να την τερματίζει.
-Με αυτά τα δεδομένα πού οδεύει η ανθρωπότητα όταν σημαντικοί θεσμοί δεν μπορούν να ανταποκριθούν στο έργο που κλήθηκαν να υπηρετήσουν;
-Δυστυχώς αυτή είναι η πραγματικότητα, όμως σας ανέφερα πιο πριν το παράδειγμα του Χίτλερ, ο οποίος για πολλά χρόνια κατείχε διάφορες χώρες της Ευρώπης, αλλά στο τέλος φαίνεται ότι οι παραβιάσεις του ανθρωπιστικού δικαίου εκ μέρους του, το ολοκαύτωμα των Εβραίων, η θυσία ανθρώπων στην Πολωνία, η εκτέλεση ανθρώπων στη Ρωσία κ.λπ. ξεπέρασαν τα όρια ανοχής και ανάγκασαν τα κράτη, παρά το γεγονός ότι δεν ήθελαν να εμπλακούν σε πόλεμο, να εμπλακούν.
-Δυστυχώς αυτή είναι η πραγματικότητα, όμως σας ανέφερα πιο πριν το παράδειγμα του Χίτλερ, ο οποίος για πολλά χρόνια κατείχε διάφορες χώρες της Ευρώπης, αλλά στο τέλος φαίνεται ότι οι παραβιάσεις του ανθρωπιστικού δικαίου εκ μέρους του, το ολοκαύτωμα των Εβραίων, η θυσία ανθρώπων στην Πολωνία, η εκτέλεση ανθρώπων στη Ρωσία κ.λπ. ξεπέρασαν τα όρια ανοχής και ανάγκασαν τα κράτη, παρά το γεγονός ότι δεν ήθελαν να εμπλακούν σε πόλεμο, να εμπλακούν.
-Βλέπετε σήμερα την ιστορία να επαναλαμβάνεται;
-Δύσκολο να πει κανείς. Θεωρώ ότι σε κάποιο στάδιο η υπέρβαση των ορίων μπορεί να δημιουργήσει σοβαρές διεθνείς αντιδράσεις.
-Δύσκολο να πει κανείς. Θεωρώ ότι σε κάποιο στάδιο η υπέρβαση των ορίων μπορεί να δημιουργήσει σοβαρές διεθνείς αντιδράσεις.
-Ο κόσμος στην Κύπρο ανησυχεί βλέποντας όλα όσα κάνει ο Ταγίπ Ερντογάν και τα ανταλλάγματα που μπορεί να έχει πάρει, διερωτάται μήπως μπορεί εμείς να είμαστε οι επόμενοι.
-Κανείς δεν μπορεί να προβλέψει κάτι τέτοιο, οι κίνδυνοι υπάρχουν, όμως πιστεύω ότι εντός της ΕΕ δημιουργείται ένα κλίμα υπέρ της Κύπρου. Φραστικά εκφράζονται υπέρ μας.
-Κανείς δεν μπορεί να προβλέψει κάτι τέτοιο, οι κίνδυνοι υπάρχουν, όμως πιστεύω ότι εντός της ΕΕ δημιουργείται ένα κλίμα υπέρ της Κύπρου. Φραστικά εκφράζονται υπέρ μας.
-Φραστικά πολλοί εκφράζονται υπέρ μας, πρακτικά όμως;
-Σας είπα, δυστυχώς η Διεθνής Κοινότητα συμπεριλαμβανομένου και της Ευρωπαϊκής Ένωσης επαναπαύονται στην ύπαρξη αρνητικής ειρήνης, το γεγονός δηλαδή ότι δεν υπάρχει ένοπλη σύρραξη. Αποφεύγουν την αντιπαράθεση.
-Σας είπα, δυστυχώς η Διεθνής Κοινότητα συμπεριλαμβανομένου και της Ευρωπαϊκής Ένωσης επαναπαύονται στην ύπαρξη αρνητικής ειρήνης, το γεγονός δηλαδή ότι δεν υπάρχει ένοπλη σύρραξη. Αποφεύγουν την αντιπαράθεση.
-Βλέπετε να ξεκινούν οι συνομιλίες όταν ένα κοινό ανακοινωθέν δεν καταφέραμε εδώ και μήνες να συμφωνήσουμε;
-Όσον αφορά στην προώθηση των προσπαθειών για λύση του Κυπριακού είμαι ιδιαίτερα απαισιόδοξος, διότι η στάση της Τουρκίας δεν είναι βοηθητική προς λύση του Κυπριακού, απεναντίας είναι μια πολιτική αδηφαγίας, δηλαδή θέλουν να πάρουν τα πάντα με τη δύναμη των όπλων. Γι’ αυτό λοιπόν ναι μεν θέλουμε να συνεχίσουν οι συνομιλίες, από την άλλη το αποτέλεσμά τους δεν είναι εξασφαλισμένο. Δεν βλέπω να οδηγούμαστε σε λύση.
-Όσον αφορά στην προώθηση των προσπαθειών για λύση του Κυπριακού είμαι ιδιαίτερα απαισιόδοξος, διότι η στάση της Τουρκίας δεν είναι βοηθητική προς λύση του Κυπριακού, απεναντίας είναι μια πολιτική αδηφαγίας, δηλαδή θέλουν να πάρουν τα πάντα με τη δύναμη των όπλων. Γι’ αυτό λοιπόν ναι μεν θέλουμε να συνεχίσουν οι συνομιλίες, από την άλλη το αποτέλεσμά τους δεν είναι εξασφαλισμένο. Δεν βλέπω να οδηγούμαστε σε λύση.
-Τι μπορεί τότε να περιμένει κανείς από την 3μερή;
-Από την 3μερή περιμένει κανείς να υπάρξει ειλικρινής προσπάθεια για επανέναρξη των συνομιλιών στη βάση κάποιων αρχών που είναι γνωστές. Από την άλλη οι απαιτήσεις σήμερα, όπως παρουσιάζονται από την Τουρκία, δεν δικαιολογούν καμία αισιοδοξία. Να σημειώσω ότι επιβάλλει στην Τουρκοκυπριακή κοινότητα την πολιτική της ή ακόμη και την εξαγοράζει.
-Από την 3μερή περιμένει κανείς να υπάρξει ειλικρινής προσπάθεια για επανέναρξη των συνομιλιών στη βάση κάποιων αρχών που είναι γνωστές. Από την άλλη οι απαιτήσεις σήμερα, όπως παρουσιάζονται από την Τουρκία, δεν δικαιολογούν καμία αισιοδοξία. Να σημειώσω ότι επιβάλλει στην Τουρκοκυπριακή κοινότητα την πολιτική της ή ακόμη και την εξαγοράζει.
-Άλλαξαν τα δεδομένα, χάσαμε το momentum της επανένωσης;
-Στα 45 χρόνια έγιναν τόσοι κύκλοι και τόσες προσπάθειες διαπραγματεύσεων και εντούτοις δεν καταφέραμε να βρούμε λύση, νομίζω όμως ότι ο κύριος φταίχτης είναι η αδιαλλαξία της Τουρκίας, η οποία συνεχίζεται. Οι όροι της Τουρκίας είναι τόσο προκλητικοί και τόσο σοβαρής μορφής απαιτήσεις που διερωτώμαι αν υπάρχει οποιοσδήποτε Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας που θα μπορούσε να δεχτεί αυτά που απαιτεί η Τουρκία. Έλεγε από το 1960 ο Σεφέρης ότι η Τουρκία παίρνει μια παραχώρηση και αμέσως προβάλλει άλλες πιο σκληρές απαιτήσεις.
-Στα 45 χρόνια έγιναν τόσοι κύκλοι και τόσες προσπάθειες διαπραγματεύσεων και εντούτοις δεν καταφέραμε να βρούμε λύση, νομίζω όμως ότι ο κύριος φταίχτης είναι η αδιαλλαξία της Τουρκίας, η οποία συνεχίζεται. Οι όροι της Τουρκίας είναι τόσο προκλητικοί και τόσο σοβαρής μορφής απαιτήσεις που διερωτώμαι αν υπάρχει οποιοσδήποτε Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας που θα μπορούσε να δεχτεί αυτά που απαιτεί η Τουρκία. Έλεγε από το 1960 ο Σεφέρης ότι η Τουρκία παίρνει μια παραχώρηση και αμέσως προβάλλει άλλες πιο σκληρές απαιτήσεις.
-Ο πιθανός εποικισμός στην κλειστή πόλη της Αμμοχώστου σφραγίζει το τέλος της Διζωνικής Δικοινοτικής Ομοσπονδίας;
-Είναι δύσκολο ακόμα να σκεφτεί κανείς τελικές λύσεις. Η προσπάθεια είναι επανέναρξη των συνομιλιών με ειλικρινή πρόθεση για να καταλήξουμε σε μια συμφωνία. Δεν νομίζω ότι αξίζει τον κόπο να κάνουμε οποιεσδήποτε άλλες θεωρητικές προεκτάσεις των δύσκολων στιγμών που περνούμε.
-Είναι δύσκολο ακόμα να σκεφτεί κανείς τελικές λύσεις. Η προσπάθεια είναι επανέναρξη των συνομιλιών με ειλικρινή πρόθεση για να καταλήξουμε σε μια συμφωνία. Δεν νομίζω ότι αξίζει τον κόπο να κάνουμε οποιεσδήποτε άλλες θεωρητικές προεκτάσεις των δύσκολων στιγμών που περνούμε.
-Ευλογία ή κατάρα η ύπαρξη υδρογονανθράκων;
-Η ύπαρξη μεγάλων ενεργειακών πόρων δημιουργεί έναν ανταγωνισμό στην περιοχή μας, η δε Τουρκία επιθυμεί να είναι ο μεγάλος παίχτης στην Ανατολική Μεσόγειο και να επωφεληθεί κυρίως η ίδια από τους υδρογονάνθρακες, όχι να προστατεύσει τα συμφέροντα των Τουρκοκυπρίων.
-Η ύπαρξη μεγάλων ενεργειακών πόρων δημιουργεί έναν ανταγωνισμό στην περιοχή μας, η δε Τουρκία επιθυμεί να είναι ο μεγάλος παίχτης στην Ανατολική Μεσόγειο και να επωφεληθεί κυρίως η ίδια από τους υδρογονάνθρακες, όχι να προστατεύσει τα συμφέροντα των Τουρκοκυπρίων.
-Οι συνεργασίες που κάνουμε, 2μερείς, 3μερείς, 4μερείς θωρακίζουν την Κύπρο;
-Σε μεγάλο βαθμό θεωρητικά ναι, αλλά πρακτικά δεν ξέρω σε ποιο βαθμό θα εξελιχθούν.
-Σε μεγάλο βαθμό θεωρητικά ναι, αλλά πρακτικά δεν ξέρω σε ποιο βαθμό θα εξελιχθούν.
-Κινούμενη άμμος η Ανατολική Μεσόγειος;
-Η περιοχή της Μεσογείου συμπεριλαμβανομένης της Μέσης Ανατολής ήταν πάντα μια από τις καυτές περιοχές της γης. Εξακολουθεί να είναι και μάλιστα όσο περνά ο καιρός γίνεται ακόμα πιο καυτή περιοχή. Είμαστε αιχμάλωτοι της γεωγραφικής μας θέσης.
-Η περιοχή της Μεσογείου συμπεριλαμβανομένης της Μέσης Ανατολής ήταν πάντα μια από τις καυτές περιοχές της γης. Εξακολουθεί να είναι και μάλιστα όσο περνά ο καιρός γίνεται ακόμα πιο καυτή περιοχή. Είμαστε αιχμάλωτοι της γεωγραφικής μας θέσης.
-Ευλογημένοι ή καταραμένοι αυτοί που έμελε να ζουν σε αυτή την περιοχή;
-Στον 21ο αιώνα κανονικά έπρεπε να είναι ευλογημένοι.
-Στον 21ο αιώνα κανονικά έπρεπε να είναι ευλογημένοι.
