Η μετάβαση των επιχειρήσεων σε μια κυκλική οικονομία προϋποθέτει αλλαγή στον τρόπο που παράγουν και καταναλώνουν πόρους. Η μετάβαση από τα γραμμικά σε κυκλικά επιχειρηματικά μοντέλα επιδιώκει τη διατήρηση των πόρων, προϊόντων και υλικών μέσα στην οικονομία, όπου μέσω των διαφορετικών κυκλικών εφαρμογών (κοινή χρήση & ανταλλαγή, επαναχρησιμοποίηση, επιδιόρθωση, αναδιανομή, ανακατασκευή), παρατείνεται η διάρκεια ζωή τους, πριν φτάσουν στο τελικό στάδιο, που είναι αυτό της ανακύκλωσης. 

Η διατήρηση της αξίας των προϊόντων – παρατείνοντας τον κύκλο ζωής τους – είναι ζωτικής σημασίας, ιδίως όταν το κόστος των πρώτων υλών είναι ασταθές και παρουσιάζει ανοδικές, μέσο-μακροπρόθεσμα, τάσεις. Αναμένεται ότι οι επιχειρήσεις που θα μεταβούν άμεσα σε μια κυκλική οικονομία, θα χρησιμοποιούν πιο αποδοτικά τις πρώτες ύλες και θα εξασφαλίζουν πρόσβαση σε δευτερογενείς πόρους, θα μειώνουν το κόστος λειτουργίας τους, θα γίνονται πιο ανθεκτικές και θα κερδίζουν σημαντικό ανταγωνιστικό πλεονέκτημα.

Η Ομοσπονδία Εργοδοτών & Βιομηχάνων (ΟΕΒ), μελετώντας τους Στρατηγικούς Στόχους και Πολιτικές της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, αλλά και παρακολουθώντας τις διεθνείς τάσεις της αγοράς, πιστεύει ότι η αξιοποίηση της Οικονομίας της Ανταλλαγής από τις κυπριακές επιχειρήσεις θα τις καταστήσει πιο ανθεκτικές στις οικονομικές και άλλες προκλήσεις που έχουν να αντιμετωπίσουν.

Μια επιχείρηση μπορεί να ξεκινήσει το ταξίδι μετάβασής της ενσωματώνοντας κυκλικές εφαρμογές στην αλυσίδα εφοδιασμού της, μέσω της Οικονομίας Ανταλλαγής. Η Οικονομία της Ανταλλαγής (Sharing Economy) είναι ένα οικονομικό μοντέλο στα πλαίσια της κυκλικής οικονομίας, που βασίζεται στην κοινή χρήση & ανταλλαγή των προϊόντων και υλικών, για την αύξηση της χρήσης και επομένως της οικονομικής τους αξίας, από τις επιχειρήσεις. 

Την τελευταία πενταετία, τα επιχειρηματικά μοντέλα της Οικονομίας Ανταλλαγής έγιναν εύκολα εφαρμόσιμα και ευρέως αναγνωρίσιμα και διαδεδομένα, μέσω της δημιουργίας Πλατφορμών Κοινής Χρήσης & Ανταλλαγής (Sharing Platforms). Οι εξελίξεις στην ψηφιακή τεχνολογία τις τελευταίες δύο δεκαετίες διευκόλυναν αυτά τα κυκλικά μοντέλα και έκαναν την εφαρμογή τους ευκολότερη από ποτέ. 

Το Υπουργείο Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας, λαμβάνοντας υπόψη τη σημαντικότητα της Οικονομίας Ανταλλαγής για τη μετάβαση της κυπριακής οικονομίας, συμπεριέλαβε στο Εθνικό Σχέδιο Δράσης, για την ενίσχυση της κυκλικής οικονομίας, τη δημιουργία διαδικτυακής πλατφόρμας ανταλλαγής πόρων, η οποία θα είναι διαθέσιμη από το 2022. Στόχος είναι να δοθεί η δυνατότητα σε επιχειρήσεις να μοιράζονται εξοπλισμό, εγκαταστάσεις, χώρους, προϊόντα, υλικά και αναλώσιμα, διασφαλίζοντας έτσι την μείωση στο κόστος και παρατείνοντας την οικονομική αξία προϊόντων και υλικών, διευρύνοντας τον κύκλο ζωής τους και μηδενίζοντας την αξία που χάνεται λόγω απώλειας χρήσης. 

Επιπρόσθετα, στα πλαίσια του Σχεδίου για την «Προώθηση της Κυκλικής Οικονομίας στον Ξενοδοχειακό Τομέα», με φορέα υλοποίησης την ΟΕΒ, κάτω από το Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας της Κύπρου, θα δημιουργηθεί, εντός του 2022, Πλατφόρμα Κοινής Χρήσης και Ανταλλαγής. Η Πλατφόρμα αυτή θα είναι εξειδικευμένη στις ανάγκες του ξεμοδοχειακού τομέα και θα έχει στόχο να διευκολύνει την επαναχρησιμοποίηση των πόρων των ξενοδοχειακών επιχειρήσεων, για δημιουργία επιπρόσθετων ροών εσόδων και μείωση του κόστους διαχείρισης των πόρων ως απόβλητα. 

Ανάλογα με τον τομέα που δραστηριοποιούνται οι επιχειρήσεις, υπάρχει μεγάλο εύρος ευκαιριών για αξιοποίηση ανεκμετάλλευτων πόρων μέσω της κοινής χρήσης και ανταλλαγής και η ΟΕΒ θα πράξει παν το δυνατό προκειμένου οι επιχειρήσεις να αξιοποιήσουν τις Πλατφόρμες Κοινής Χρήσης & Ανταλλαγής που θα δημιουργηθούν στην Κύπρο στο εγγύς μέλλον, για να διασφαλίσουν την εύκολη μετάβαση τους σε μια κυκλική οικονομία.

* Λειτουργός Τμήματος Ενέργειας & Περιβάλλοντος, ΟΕΒ