Οι μηχανισμοί για την αντιμετώπιση των καταχρήσεων και τον έλεγχο των διαδικασιών στο πλαίσιο του ΓεΣΥ, καθώς και ο σχεδιασμός για την προώθηση και ολοκλήρωση των απαραίτητων έργων αναβάθμισης στα δημόσια νοσηλευτήρια της Κύπρου, βρέθηκαν στο επίκεντρο της σημερινής συζήτησης των προϋπολογισμών του Οργανισμού Ασφάλισης Υγείας (ΟΑΥ) και Οργανισμού Κρατικών Υπηρεσιών Υγείας (ΟΚΥΠΥ), κατά τη συνεδρίαση της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Οικονομικών.
Πέραν από τους προϋπολογισμούς ΟΑΥ και ΟΚΥΠΥ, η Επιτροπή εξέτασε και τους προϋπολογισμούς της Αρχής Αντιμετώπισης Εξαρτήσεων Κύπρου, καθώς και του Συμβουλίου Ιατρικώς Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής, προκειμένου τα κείμενα και των τεσσάρων προϋπολογισμών να τεθούν προς ψήφιση από την Ολομέλεια της Βουλής στις 2 Δεκεμβρίου, πριν από τη διάλυση του σώματος ενόψει προεδρικών εκλογών.
Τρίπτυχο για αντιμετώπιση καταχρήσεων στον ΟΑΥ και περικοπές από το ΥΠΟΙΚ
Κατά τη συνεδρίαση, ο Πρόεδρος του ΟΑΥ, Σταύρος Μιχαήλ, παρουσίασε τους βασικούς άξονες του προϋπολογισμού του Οργανισμού για το 2023, ο οποίος ανέρχεται €1,5 δισ. Απαντώντας σε ερωτήσεις των Βουλευτών, ο κ. Μιχαήλ τόνισε ότι πρώτη έγνοια του Οργανισμού είναι η βιωσιμότητά του και πρόσθεσε ότι γι’ αυτό «δεν πρέπει να αφήσουμε τον προϋπολογισμό να ξεφύγει». Σημείωσε ότι, λόγω αβεβαιότητας για τα οικονομικά του Οργανισμού, το Υπουργείο Οικονομικών ζήτησε να γίνουν κάποιες περικοπές από τον προϋπολογισμό, οι οποίες, όπως διαβεβαίωσε, δεν θα εμποδίσουν τον ΟΑΥ να αναπτύξει τον προγραμματισμό του. «Σε περίπτωση που ο προγραμματισμός προχωρήσει θα πάμε πίσω (στο Υπ. Οικονομικών) για αυξημένο προϋπολογισμό», πρόσθεσε.
Όσον αφορά τις καταχρήσεις που εντοπίστηκαν στη λειτουργία του ΓεΣΥ τα προηγούμενα χρόνια, ο κ. Μιχαήλ σημείωσε ότι δεν γίνονται από την πλειοψηφία, «αλλά από μία μικρή μειοψηφία των παροχέων υγείας, που εκμεταλλεύονται αδυναμίες του συστήματος». Ο πρώτος έλεγχος για εντοπισμό τους, όπως είπε, γίνεται μέσω του λογιστικού συστήματος, και πρόσθεσε ότι γίνεται και αναβάθμιση συστήματος για αναλυτικά στοιχεία που θα επιτρέψουν τον εντοπισμών καταχραστών. Ο δεύτερος τρόπος ελέγχου έχει να κάνει με επιτόπιες επισκέψεις, ενώ είπε ότι πρέπει να γίνει έλεγχος των ιατρικών πράξεων. «Βέβαια, είναι δύσκολο να βρεις γιατρούς στην Κύπρο που θα αφήσουν την ιατρική, για να αρχίσουν να ερευνούν συναδέλφους τους», εξήγησε ο κ. Μιχαήλ.
Όσον αφορά το καθεστώς των προσωπικών ιατρών, ο Πρόεδρος του ΟΑΥ είπε ότι θα γίνουν συναντήσεις με τους εκπροσώπους τους τις επόμενες μέρες, με σκοπό να συζητήσουν και την εκπαίδευσή τους, αλλά και το πως προστατεύεται το Σύστημα. Απαντώντας σε ερωτήσεις που αφορούν τις μεγάλες λίστες αναμονής σε ορισμένες ειδικότητες, είπε ότι ο Οργανισμός εστιάζει σε αυτό, αναφέροντας ότι «αν υπάρχουν λίστες αναμονής στο ΓεΣΥ, αποτύχαμε».
Υπενθύμισε ότι ο ΟΑΥ αναμένει αυτό το διάστημα και την απόφαση δικαστηρίου για τη διευθέτηση των περιπτώσεων ιατρών που δεν είναι συμβεβλημένοι με το ΓεΣΥ, αλλά εδράζονται σε νοσηλευτήρια που είναι συμβεβλημένα. Είπε, ακόμα, ότι ο Οργανισμός είναι έτοιμος να εφαρμόσει ποιοτικά κριτήρια για τους κανονισμούς συνεργασίας με νοσηλευτήρια. Αναφερόμενος στην προσπάθεια για παροχή υπηρεσιών αποκατάστασης από το ΓεΣΥ, είπε ότι στην παρούσα φάση δεν υπάρχει νομοθεσία που να καλύπτει κάτι τέτοιο και γι’ αυτό ο ΟΑΥ απευθύνθηκε ο οργανισμός σε νοσηλευτήρια που ήδη προσφέρουν υπηρεσίες αποκατάστασης, ώστε να εξασφαλίσει συνεργασίες σε Λευκωσία, Λεμεσό, Λάρνακα και Πάφο. Αυτή την περίοδο είναι σε εξέλιξη διαβουλεύσεις, πρόσθεσε, με στόχο να ενταχθούν την 1/1/23 στο ΓεΣΥ.
Ακόμα, αναφέρθηκε στην ανάγκη για αυξημένο αριθμό συνεδριών φυσικοθεραπείας για συγκεκριμένες κατηγορίες ασθενών και είπε ότι για τον σκοπό αυτό είναι σε εξέλιξη ο καταρτισμός μητρώου ασθενών, μετά από αξιολόγηση από επιτροπή. Αντίστοιχα, ανέφερε ότι οι επιτροπές που ετοιμάζουν πρωτόκολλα για φάρμακα, έχουν πάρει οδηγίες για εντατικοποίηση των διαδικασιών, ώστε να ενταχθούν και πρωτοποριακά φάρμακα στο Σύστημα.
Τέλος, απαντώντας σε ερώτηση για τη στάση του ΟΑΥ απέναντι στο ενδεχόμενο να εξαγοραστούν νοσηλευτήρια από μονοπωλιακούς Ομίλους από το εξωτερικό, είπε ότι ο Οργανισμός αναμένει συνδρομή από την Επιτροπή Ανταγωνισμού, καθώς και από τη Βουλή για το θέμα.
Προτεραιότητα οι αναβαθμίσεις νοσηλευτηρίων για τον ΟΚΥπΥ
Με προτεραιότητα του προϋπολογισμού του ΟΚΥπΥ, τις αναβαθμίσεις των δημόσιων νοσηλευτηρίων, ο Οργανισμός κατέθεσε στην Επιτροπή Υγείας με τη μορφή του κατεπείγοντος νομοσχέδιο για τροποποίηση του νόμου, έτσι ώστε, να μην περιορίζεται στον Εκτελεστικό Διευθυντή η ευθύνη για τη σύσταση επιτροπών που αναλαμβάνουν την εξέταση συμβάσεων.
Ο Εκτελεστικός Διευθυντής, Κύπρος Σταυρίδης, εξήγησε στην Επιτροπή ότι με τον υφιστάμενο νόμο το ΔΣ μπορεί να εκχωρεί εξουσίες μόνο στον εκτελεστικό διευθυντή του ΟΚΥπΥ, κάτι που, όπως είπε, τον καθιστά ένα μονομελές όργανο, με πάρα πολλές εξουσίες, που δεν είναι ό,τι καλύτερο για τη διαφάνεια και χρηστή διοίκηση του Οργανισμού. Ανέφερε ότι για το κείμενο του νομοσχεδίου έχουν λάβει τη σύμφωνη γνώμη Νομικής Υπηρεσίας καθώς και το Υπ. Υγείας και φιλοδοξούν αυτό να ψηφιστεί στις 2 Δεκεμβρίου.
Σε δηλώσεις του μετά τη συνεδρίαση, ο Πρόεδρος του ΔΣ του ΟΚΥΠΥ, Μάριος Παναγίδης, είπε ότι ο προϋπολογισμός έχει καταρτιστεί λαμβάνοντας τα πραγματικά δεδομένα τα τελευταία δύο έτη λειτουργίας εντός του ΓεΣΥ, αλλά και το Επιχειρηματικό Σχέδιο του Οργανισμού, και μέσω αυτού καθορίζονται οι δράσεις που πρέπει να γίνουν σε όλα τα επίπεδα, με στόχο τη βελτίωση των αποτελεσμάτων του και επίτευξη στόχων του Οργανισμού.
Ανέφερε ότι για το 2023 έχει υπολογιστεί κονδύλι €123,3 εκ. για αγορές εξοπλισμού και αναπτυξιακά έργα αναβάθμισης και επέκτασης υποδομών στα δημόσια νοσηλευτήρια, ενώ για την τριετία 2023-2025 το ποσό ανέρχεται σε €311,2 εκ. και πρόσθεσε ότι τα περισσότερα έργα θα προκηρυχθούν κατά το πρώτο τρίμηνο του 2023.
Εξήγησε ότι τα συνολικά έσοδα για το 2023, εξαιρουμένης της κρατικής χορηγίας, υπολογίζονται στα €612,4 εκ. σε σχέση με €501,7 εκ. το 2022, καθώς συνυπολογίζονται τα έσοδα από διάθεση φαρμάκων στα φαρμακεία του ΟΚΥΠΥ, ύψους €126 εκ. Τα έξοδα του Οργανισμού, όπως είπε, ανέρχονται σε €610,9 εκ. σε σχέση με €505,5 εκ. το 2022, λόγω δαπανών για αγορά φαρμάκων, ενώ για τα λειτουργικά έξοδα έχει υπολογιστεί μείωση.
«Λαμβάνοντας υπόψη τα πιο πάνω, για το 2023 ο Οργανισμός αναμένεται να παρουσιάσει λειτουργικό ταμειακό πλεόνασμα ύψους €10 εκ. και μετά την αφαίρεση των αποσβέσεων, οι οποίες αποτελούν ταμειακές εκροές, το λογιστικό λειτουργικό πλεόνασμα θα ανέλθει σε €1,7 εκ.», πρόσθεσε ο κ. Παναγίδης, ενώ σημείωσε ότι τα λειτουργικά πλεονάσματα αναμένεται να αυξηθούν στα €18,6 εκ. το 2024 και στα €33,6 εκ. το 2025.
Ο κ. Παναγίδης κατέληξε ότι με τον προϋπολογισμό αυτό, η Διοίκηση του ΟΚΥπΥ «επιβεβαιώνει την προσήλωσή της στην επίτευξη σημαντικού στόχου της Οικονομικής Αυτονόμησης του Οργανισμού».
Δηλώσεις Βουλευτών
Σε δηλώσεις του μετά τη συνεδρίαση, ο Πρόεδρος της Επιτροπής και Βουλευτής του ΔΗΣΥ, Ευθύμιος Δίπλαρος, είπε ότι καταγράφηκε θετικό πρόσημο στο γεγονός ότι και στους δύο οργανισμούς υπάρχουν αναπτυξιακοί προϋπολογισμοί. «Υπάρχει στρατηγική και πλάνο και από τον ΟΚΥπΥ, για αναβάθμιση νοσηλευτηρίων, αλλά και από τον ΟΑΥ, για να εντάξει καινοτόμα φάρμακα», είπε.
«Πρέπει να αντιληφθούμε όλοι ότι τα δημόσια νοσηλευτήρια αποτελούν σήμερα τη ραχοκοκαλιά του ΓεΣΥ», πρόσθεσε, τονίζοντας ότι η στήριξη της Βουλής προς τον ΟΚΥπΥ είναι δεδομένη. «Ως ΔΗΣΥ στηρίζουμε και τους τέσσερις οργανισμούς, αναγνωρίζοντας ότι υπάρχουν προβλήματα και στρεβλώσεις, που πρέπει να διορθωθούν», είπε και σημείωσε την ικανοποίηση του για το γεγονός ότι ΟΑΥ και ΟΚΥπΥ αναγνωρίζουν ότι πρέπει να γίνουν βελτιώσεις, αφενός στις καταχρήσεις και ελέγχους διαδικασιών και αφετέρου στην αναβάθμιση των νοσηλευτηρίων, ώστε να είναι ανταγωνιστικά.
Η Βουλευτής του ΔΗΣΥ, Σάβια Ορφανίδου, αναφέρθηκε στον προϋπολογισμό του Συμβουλίου Ιατρικώς Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής, χαιρετίζοντας την εξαγγελία του Υπ. Υγείας ότι το τροποποιητικό νομοσχέδιο για τις εξωσωματικές θεραπείες θα κατατεθεί άμεσα στη Βουλή και θα συζητηθεί τον ερχόμενο Μάρτιο.
Η Βουλευτής του ΑΚΕΛ, Μαρίνα Νικολάου, είπε ότι με ικανοποίηση η Επιτροπή άκουσε τον ΟΑΥ να λέει ότι μέχρι το 2023 θα έχει ολοκληρωθεί η εργασία των πρωτοκόλλων για καινοτόμα φάρμακα, καθώς και ότι είναι σε εξέλιξη η ένταξη μονάδων ανακουφιστικής υγείας και μονάδων αποκατάστασης.
«Ζητήσαμε για ακόμα μία φορά να δοθεί στην Επιτροπή το επιχειρησιακό πλάνο του ΟΚΥπΥ και τονίσαμε την ανάγκη αναβάθμισης των δημόσιων νοσηλευτηρίων, καθώς και της επαναλειτουργίας της δομής ΘΕΜΕΑ, της μόνης δομής στην Κύπρο που αφορά στην απεξάρτηση από το αλκοόλ και έχει τεθεί εκτός λειτουργίας το τελευταίο διάστημα», κατέληξε.
Ο Βουλευτής του ΔΗΚΟ, Χρύσανθος Σαββίδης σημείωσε ότι με €1,5 δισ., ο ΟΑΥ έχει έναν από τους μεγαλύτερους προϋπολογισμούς, επομένως οι ευθύνες του ΔΣ είναι πολύ μεγάλες. Είπε ότι αναδείχθηκε το πρόβλημα με τις καταχρήσεις και ζητήθηκε να κατατεθεί συγκεκριμένο πλάνο για την αντιμετώπισή τους. Πρόσθεσε ότι αναδείχθηκε και το πρόβλημα αποστολής ασθενών στο εξωτερικό, ενώ όσον αφορά τα καινοτόμα φάρμακα σημείωσε ότι το κονδύλι €40 εκ., το οποίο όμως δεν αποσαφηνίστηκε ποιο ποσοστό των φαρμάκων καλύπτει.
Όσον αφορά τον ΟΚΥπΥ, είπε ότι ο Οργανισμός με €659 εκ., παίρνει €27,8 εκ. από κράτος, όμως παρουσιάζει έλλειμμα €65 εκ., έτσι ο ΟΚΥπΥ θέλει επέκταση της κρατικής χορηγίας, πέραν του 2024, λόγω συνθηκών όπως η πανδημία. «Ως ΔΗΚΟ ζητήσαμε να καταγραφεί πότε μπορεί να λήξει η χρηματοδότηση από κράτος», σημείωσε, στο πλαίσιο της προσπάθειας αυτονόμησης του Οργανισμού. «Επίσης έχουμε θέσει θέμα χρονοδιαγραμμάτων για τον αναπτυξιακό προϋπολογισμό», κατέληξε, σε ό,τι αφορά την ολοκλήρωση των έργων.
Ο Βουλευτής της ΔΗΠΑ, Μιχάλης Γιακουμή, σε δηλώσεις του μετά τη συνεδρίαση σημείωσε ότι κατά τη συζήτηση της Επιτροπής για τον Προϋπολογισμό του ΟΑΥ, ιδιαίτερη βαρύτητα δόθηκε στη βιωσιμότητα του ΓεΣΥ, καθώς και στις καταχρήσεις που εντοπίστηκαν κατόπιν αιτημάτων. «Αναμένουμε να εφαρμοστούν οι τρόποι αντιμετώπισης των καταχρήσεων, στους οποίους αναφέρθηκε σήμερα ο ΟΑΥ και αφορούν κυρίως ελέγχους, ακόμα και επιτόπιους, όπως επίσης και διενέργεια ελέγχου των πράξεων, κάτι το οποίο αναμένεται να καταργήσει άμεσα τις καταχρήσεις«, σημείωσε.
Αναφέρθηκε, ακόμα, στον προϋπολογισμό της Αρχής Αντιμετώπισης Εξαρτήσεων Κύπρου, δηλώνοντας τη στήριξη της παράταξής του στις προσπάθειες της Αρχής. Αντίστοιχα, είπε ότι στηρίζει και «όλα τα ζευγάρια και όλες τις γυναίκες που υποβάλλονται σε εξωσωματικές», βεβαιώνοντας για τη στήριξη και στον Προϋπολογισμό του Συμβουλίου Ιατρικώς Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής. Κατέληξε λέγοντας ότι η ΔΗΠΑ στηρίζει «ανεπιφύλακτα τους προϋπολογισμούς, έτσι ώστε να ενισχύσουμε όλες τις προσπάθειες για τον εκσυγχρονισμό του συστήματος και εμπλουτισμό των υπηρεσιών υγείας».
Ο Βουλευτής της ΕΔΕΚ, Μαρίνος Σιζόπουλος, στις δηλώσεις του σημείωσε ότι στον προϋπολογισμό του ΟΑΥ υπολογίστηκαν δαπάνες €1,5 δισ. και εξήγησε ότι συνεπάγεται αύξηση 60% σε σχέση με τη μελέτη που είχε γίνει αρχικά για την προσφορά υπηρεσιών από τον ΟΑΥ. «Όλα αυτά χρειάζονται πλήρη διερεύνηση, για να γίνει μία ορθολογική αξιολόγηση για το κατά πόσο αυτές οι δαπάνες ανταποκρίνονται στην ποιότητα τω προσφερόμενων υπηρεσιών προς τους πολίτες», πρόσθεσε.
Αναφέρθηκε, επίσης, σε δύο ζητήματα που χρήζουν προσοχής. Τόνισε ότι «δεν είναι δυνατό να συνεχίσουν να βρίσκονται εντός του ΓεΣΥ ιδιωτικά νοσηλευτήρια, ενώ τα ΤΑΕΠ τους είναι εκτός, και την ίδια στιγμή το Σύστημα να καλύπτει επιπλέον χρήματα για εφημερεύοντα ιατρεία». Αφετέρου, σημείωσε ότι μέχρι στιγμής δεν υπάρχει καμία ενέργεια για τον περιορισμό του χρόνου αναμονής ασθενών σε συγκεκριμένες ειδικότητες.
Όσον αφορά τον ΟΚΥπΥ, είπε ότι ο δημόσιος τομέας θα πρέπει να αναβαθμιστεί, για να καταστεί ανταγωνιστικός έναντι του ιδιωτικού τομέα, κατέληξε όμως ότι έχει επιβεβαιωθεί και με την πανδημία ότι ο δημόσιος τομέας είναι η ραχοκοκαλιά και κατέληξε ότι κατέθεσε προτάσεις, με την ελπίδα να αξιολογηθούν σωστά, στην κατεύθυνση της επίτευξης οικονομικής και διοικητικής αυτοτέλειας του ΟΚΥΠΥ.
