Η απόφαση της Ιεράς Συνόδου να «τιμωρήσει» με αργία τον καταδικασθέντα μητροπολίτη δείχνει την αγωνία της να υπερασπιστεί ένα μέλος της, έχοντας κατά νου το δόγμα της συλλογικής ενοχής σύμφωνα με τις Γραφές.

Γέλασα πολύ όταν έμαθα την ποινή που επέβαλε η Ιερά Σύνοδος στον τέως μητροπολίτη της Λάρνακας: Αργία (λες και δούλευε ή δούλεψε ποτέ του) μέχρι να εκδικαστεί η έφεσή του. Διαμαρτύρεται η γυναίκα-θύμα του, μαζί και πολύς κόσμος, γυναικείες οργανώσεις κ.ά. και τους καταλαβαίνω, όμως να θυμίσω δυο-τρία πράγματα: Ο Χρυσόστομος –χωρίς το πρόθεμα κύριος, απλό ή εις διπλούν– καταδικάστηκε από το δικαστήριο (το κανονικό, όχι το… συντεχνιακό) σε φυλάκιση με αναστολή για άσεμνη επίθεση σε μια κοπελίτσα πριν αρκετές δεκαετίες, τότε που δεν ήταν τέως και τον θεωρούσαν (όσοι δεν τον ήξεραν καλά) πολύ κύριο. Και είναι ένοχος πλέον, όχι αθώος μέχρις αποδείξεως του εναντίου όπως ήταν πριν τη δίκη. Εκτός αν αποφασίσει διαφορετικά το Εφετείο, αλλά –το ξαναλέω– μέχρι τότε είναι έ-νο-χος! Αυτό έχει σημασία και όχι η οποιαδήποτε αστειότητα της συντεχνίας των παπάδων, ακόμα κι αν είσαι πιστός ή απλός θρησκευόμενος.

Πρέπει να έχουμε κατά νου ότι η αλληλεγγύη των ανθρώπων της εξουσίας στα μέλη της θυμίζει μασονική στοά ή μαφιόζικη οργάνωση και δεν εκθέτει παρά τους ίδιους. Τη συναντάμε σε κάθε περίπτωση, είτε πρόκειται για πολιτικά ή οικονομικά συμφέροντα είτε για το ιερατείο οποιασδήποτε θρησκείας. Γιατί; Επειδή η αμφισβήτηση, πολύ περισσότερο η αποκαθήλωση και πτώση ενός ισχυρού μέλους της, έχει δυσμενείς επιπτώσεις στην εικόνα τους, είναι μια ρωγμή στην ισχύ τους που την υπονομεύει. Εννοείται ότι δεν υπάρχει συλλογική ενοχή, ένα «μαύρο πρόβατο» δεν σημαίνει ότι είναι όλα το ίδιο, όπως π.χ. και ένας εγκληματίας Ελληνοκύπριος ή Τουρκοκύπριος δεν τους κάνει όλους σαν αυτόν – αν και οι Γραφές που μιλούν για προπατορικό αμάρτημα εκθέτουν την Εκκλησία στο θέμα της συλλογικής (εδώ «συντεχνιακής») ενοχής. Όμως, η σπουδή να προστατέψουν ένα μέλος τους είναι χαρακτηριστική της αντίληψής τους περί ηθικής, ό,τι και αν λένε.

«Με έσπρωξε στον καναπέ, έπεσε από πάνω μου και έβαλε τα χείλη του στα δικά μου. Εγώ άρχισα να φωνάζω υστερικά, “άνοιξε μου να φύω, άνοιξέ μου να φύω”. Αυτός έβαλε το χέρι του στο στόμα μου για να μην ακούονται οι φωνές και με το άλλο του χέρι άρπαξε το πόδι μου για να μην κλωτσήσω». Είναι η μαρτυρία στη δίκη της γυναίκας – 16 χρονών κοριτσάκι τότε, που μόλις κατάφερε να ξεφύγει από τον ξαναμμένο μητροπολίτη. Να κι άλλο ένα απόσπασμα από την απόφαση του δικαστηρίου: «Φάνηκε μέσα και από τη μαρτυρία της πως δεν τη βοήθησε κανένας για να καταγγείλει, και μάλιστα όταν το ανέφερε σ’ έναν ιερέα της είπε: Είσαι κατά το ήμισυ ευλογημένη». Άμα τη βίαζε, δηλαδή, θα ήταν ολοκληρωτικά ευλογημένη. Έχω μια ερώτηση για τις κεφαλές της κυπριακής Εκκλησίας: Ασχέτως της μελλοντικής απόφασης του Εφετείου, τι έχουν να πουν γι’ αυτή τη μαρτυρία; Η ποινή της φυλάκισης 12 μηνών με τριετή αναστολή, η έφεση του καταδικασθέντα ή η τελική ετυμηγορία αλλάζουν οτιδήποτε; Τους αρέσει η εικόνα μιας Εκκλησίας που προστατεύει τέτοιους ανθρώπους και επικροτεί αυτή τη συμπεριφορά; Αν ναι, κι εγώ μαζί τους: Είναι άλλο ένα βήμα προς την αποκαθήλωση – όχι ενός ανθρώπου πλέον, αλλά ολόκληρου του δήθεν ηθικού οικοδομήματος μιας εξουσίας που βασίζεται στον εντυπωσιασμό και στην υποταγή.

«Προσπάθησε να εντυπωσιάσει την κοπέλα», λέει η δικαστής στην απόφασή της, «προβάλλοντας σε αυτήν τη συναρπαστική ζωή του και τις εμπειρίες από τα ταξίδια του, άνεση που παρείχε σε αυτόν το αρχιερατικό σχήμα». Και για να γίνει σαφής χωρίς να αφήσει καμία αμφιβολία, εξηγεί: «Οι περιστάσεις κάτω από τις οποίες έγινε το αδίκημα ήταν για την παραπονούμενη εξευτελιστικές, αφού ο κατηγορούμενος ένεκα της θέσης, της ηλικίας και του σχήματός του κατείχε θέση εξουσίας αλλά και αδιαμφισβήτητου σεβασμού. Το γεγονός ότι εκμεταλλεύτηκε τη δύναμη που του έδινε η θέση του στην Εκκλησία, πέραν του ότι προσκρούει στις χριστιανικές διδαχές, προσδίδει στην ενέργειά του σημαντική σοβαρότητα». Θα πει κάποιος, αυτό το σκεπτικό που παραπέμπει όχι σε απλό αδίκημα αλλά ιδιώνυμο, πώς συνάδει με τον ένα χρόνο φυλάκιση με αναστολή, αλλά εγώ μένω στην καταδίκη και στα πιο πάνω. Η Εκκλησία, αντιθέτως, μένει στην αναστολή παραβλέποντας όλα τα πιο πάνω και επιβεβαιώνοντας ότι αυτό που έχει σημασία είναι η διατήρηση της ισχύος της. Με τέτοια μυαλά, μένει να δούμε ως πότε.

chrarv@phileleftheros.com

Ελεύθερα 18.6.2023