Ο φασισμός σήμερα έχει γίνει σχεδόν θεσμικός.
Με αυτή την κυνική φράση («How can you rape a whore?») απάντησε ο Jack Maury, σταθμάρχης της CIA στην Αθήνα το 1967, στον πρέσβη Phillips Talbot όταν του είπε πως το πραξικόπημα της 21ης Απριλίου, λίγες μέρες νωρίτερα, ήταν ο βιασμός της Ελληνικής Δημοκρατίας. Και η «διάγνωση» του δικτάτορα Παπαδόπουλου, με την ψυχοπαθολογική αδυναμία του στην… ιατρική ορολογία: «Βρισκόμαστε ενώπιον ενός ασθενούς τον οποίον έχομεν επί της χειρουργικής κλίνης, τον οποίον αν ο χειρουργός δεν προσδέσει κατά την διάρκειαν της εγχειρήσεως, υπάρχει η περίπτωσις να τον οδηγήσει εις τον θάνατον. […] Ασθενήν έχομεν, εις τον γύψον τον βάλαμεν, τον δοκιμάζομεν εάν μπορεί να περπατάει με τον γύψον […] ας ευχηθούμεν να μην χρειάζεται ξανά γύψον». Ο εν λόγω «γύψος» διατηρήθηκε επί 7 χρόνια, 3 μήνες και 3 μέρες, κατά τη διάρκεια των οποίων οι παρανοϊκοί δικτάτορες «αποφάσιζαν και διέτασσαν» για τα πάντα, φέρνοντας εντέλει και την Κύπρο στη θέση που ακόμα βρίσκεται, διαμελισμένη υπό την κατοχή της Τουρκίας.
Πόρνη, λοιπόν, η Ελλάδα για τους Αμερικανούς, πόρνη της Μεσογείου και η Κύπρος – να άλλο ένα κοινό μας στοιχείο. Δεν ξέρω σε ποιο βαθμό ισχύει για τη μια ή την άλλη χώρα, όμως ο Maury έκανε λάθος: Ο βιασμός είναι βιασμός σε κάθε περίπτωση, ακόμα και για μια πόρνη. Το θέμα είναι όχι μόνο ποιος ή ποιοι είναι οι βιαστές, αλλά κυρίως ποιοι είναι οι ηθικοί αυτουργοί-προαγωγοί. Όπως διδάσκει η Ιστορία, είναι απείρως δυσκολότερο να προστατευθούμε από τους προστάτες μας, θεσμικούς και ημεδαπούς είτε ξένους και «συμμάχους» μας. Η Ιστορία επίσης διδάσκει κάτι που δυσκολευόμαστε να κατανοήσουμε: Κανένας δεν μπορεί να σου κάνει οτιδήποτε αν δεν τον αφήσεις – με δυο λόγια, μόνο αν συμπράξουν κάποιοι με τους ηθικούς αυτουργούς. Και δεν το έχουμε εμπεδώσει εφόσον, τόσα χρόνια μετά, βλέπουμε όχι μόνο τα κακέκτυπα των γελοίων χουντικών να σηκώνουν κεφάλι και να παριστάνουν τους πατριώτες, αλλά να πολλαπλασιάζονται όσοι τους πιστεύουν και τους ακολουθούν.
Η χούντα του 1967 προέκυψε σε μια ταραγμένη εποχή, μετά τον Εμφύλιο στην Ελλάδα και το αυταρχικό κράτος που οικοδόμησαν οι δεξιές κυβερνήσεις, εν μέσω του διεθνούς ψυχροπολεμικού περιβάλλοντος που ακολούθησε τον Β΄ΠΠ: Είχε ως αποτέλεσμα την απαγόρευση του ΚΚΕ και των συνδικάτων, την εξορία πολλών αγωνιστών. Η εργατική τάξη και οι νέοι ξεσηκώθηκαν το 1965, με αφορμή την κυβερνητική κρίση που προκάλεσε το «βασιλικό πραξικόπημα» με την απόλυση του πρωθυπουργού Γεώργιου Παπανδρέου. Οι μεγάλες κινητοποιήσεις ταρακούνησαν το πολιτικό σύστημα και την άρχουσα τάξη για πάνω από ένα χρόνο – ώσπου επενέβησαν οι συνταγματάρχες προλαβαίνοντας το πραξικόπημα των στρατηγών που σχεδίαζε ο Κωνσταντίνος. «Πλήρης τάξις επικρατεί καθ’ άπασαν την επικράτειαν» έλεγε ο Παπαδόπουλος. «Ούτε κουνούπι, κατά την λαϊκήν έκφρασιν, δεν έχει κινηθεί. Γι’ αυτό και έχουμε σήμερα την δύναμιν να είμαστε τελείως ελεύθεροι». Η αλήθεια είναι πως δεν είχε πολύ άδικο, λίγα μόνο «κουνούπια» κινήθηκαν – και την πλήρωσαν πολύ άσχημα στην κόλαση της Ασφάλειας και της ΕΣΑ. Οι υπόλοιποι είτε βολεύτηκαν είτε το βούλωσαν από φόβο. Και αν δεν υπήρχε η προδοσία της Κύπρου, ούτε το Πολυτεχνείο ούτε οι χλιαρές και μεμονωμένες διεθνείς αντιδράσεις θα ήταν ικανές να ανατρέψουν την κατάσταση.
Ο φασισμός σήμερα έγινε σχεδόν θεσμικός: Είτε ατύπως, με δικτάτορες που φορούν τον μανδύα μιας αμφισβητούμενης νομιμότητας (Πούτιν, Ερντογάν, Νετανιάχου, Β. Κορέα, Ιράν) είτε με οργανώσεις που ελέγχουν ολόκληρες χώρες (Iσλαμικό κράτος, Χεζμπολάχ, Χούτι κ.ά.), ή με ηγέτες, κόμματα και οργανώσεις που διεκδικούν την εξουσία με λίγες ή περισσότερες αξιώσεις (Τραμπ, Λεπέν), αλλά και φυρερίσκους τύπου Χρυσής Αυγής, ΕΛΑΜ κ.λπ. Είναι ενδιαφέρον το ότι όλοι αυτοί εμφανίζονται ως χριστιανοί υπερπατριώτες που η Εκκλησία τους γλυκοκοιτάζει, ενώ είναι ρατσιστές και πατριδοκάπηλοι. Αποτελούν ένα εκρηκτικό μίγμα που βρίσκει απήχηση κυρίως σε περιθωριοποιημένα στρώματα, τα οποία βλέπουν σ’ αυτούς μια λύση απέναντι στους «πουλημένους» πολιτικούς.
Το πρόβλημα είναι πως όση ευθύνη και αν έχουν οι πολιτικοί σήμερα, όσοι διεφθαρμένοι και αν υπάρχουν, η γενίκευση που τους βάζει όλους στο ίδιο τσουβάλι ήταν εκείνη που έστρωσε τον δρόμο για τη χούντα στην Ελλάδα – και όχι μόνο εκεί. Είναι η ίδια που απειλεί να μας επαναφέρει στα χρόνια του γύψου. «Νηστικό αρκούδι δεν χορεύει και άνθρωπος που δεν έχει λύσει το βιοποριστικό του πρόβλημα είναι ανήσυχος. Η ανησυχία δεν μας χρειάζεται», έλεγε ο δικτάτορας Παπαδόπουλος, πιάνοντας το νόημα του καρότου και του μαστίγιου. Και ως κατακλείδα, μια «καραμέλα» που ακόμα χρησιμοποιούν οι επίδοξοι μιμητές του: «Υπάρχει το ιδανικόν. Και το ιδανικόν είναι ένα. Ελλάς, Ελλήνων, Χριστιανών».
Ελεύθερα, 21.04.2024
