Όταν τον περασμένο Δεκέμβριο το καθεστώς Άσαντ κατέρρευσε, η προσοχή όλων στράφηκε προς τρεις πρωτεύουσες. Πρώτη ήταν, φυσιολογικά, η Δαμασκός. Επίσης η υπόλοιπη Συρία, το μέρος ειδικά που πέρασε στον έλεγχο της τζιχαντιστικής Χαγιάτ Ταχρίρ αλ Σαμ (HTS) του τότε αλ Τζολάνι, μετέπειτα αλ Σάρα.
Η δεύτερη, ήταν η Ιερουσαλήμ η οποία προέλασε εντός της Συρίας και δημιούργησε μια Ζώνη Ασφαλείας μέσα στο έδαφός της προειδοποιώντας παράλληλα τον αλ Σάρα για το ζήτημα των Δρούζων, των Κούρδων και άλλες κόκκινες γραμμές του Ισραήλ, ενώ ακόμα βομβάρδιζε τις αεροπορικές βάσεις του Άσαντ και όχι μόνο αυτές.
Η τρίτη ήταν βεβαίως η Άγκυρα. Η Τουρκία είχε βοηθήσει τον HTS να ανατρέψει τον Άσαντ με όπλα και άλλο στρατιωτικό υλικό, κυρίως όμως με το πολυτιμότερο όλων: τις πληροφορίες της ΜΙΤ και τον στρατιωτικό συντονισμό. Η Τουρκία λοιπόν έμοιαζε – και ήταν ειδικά εκείνη τη στιγμή – ο μεγάλος κερδισμένος από την ανατροπή του Άσαντ και την άνοδο του αλ Σάρα.
Τόσο μάλιστα, που κάποιοι είχαν προεξοφλήσει ότι η Συρία θα περνούσε στον έλεγχο της Άγκυρας, προσπερνώντας την πραγματικότητα και τις ισορροπίες επί του εδάφους, στις άλλες γειτονικές χώρες όπως και διεθνώς. Μαζί και την προϊστορία Τούρκων και Αράβων με την πάγια και καθόλου παράλογη ειδικά στις μέρες μας καχυποψία των δεύτερων για την όποια παρουσία των Τούρκων στα δικά τους εδάφη μετά την απαλλαγή τους από την Οθωμανική Αυτοκρατορία.
Πόσο μάλλον όταν η Άγκυρα του Ερντογάν δεν κρύβει τις ορέξεις της για μια νέα οθωμανικού τύπου ηγεμονία στην περιοχή. Θα ήταν και παράλογο ο οποιοσδήποτε «νικητής» του Εμφυλίου στη Συρία, έστω κι αν αυτό δεν μοιάζει να είναι οριστικό, να πολεμά για τόσα χρόνια και κατόπιν να παραδώσει τον έλεγχο της χώρας του σε μια ξένη δύναμη, ειδικά δε στην Τουρκία του σήμερα.
Με το σκηνικό να μεταβάλλεται συνεχώς στην περιοχή, εντός δε της Συρίας ακόμα περισσότερο και ακόμα πιο γρήγορα, ο υπολογισμός του ρόλου και των κερδών της Άγκυρας στη Συρία μεταβάλλεται και αυξομειώνεται αναπόφευκτα.
Την ώρα λοιπόν που το Ισραήλ και η Συρία συνομιλούν φανερά πια στο Αζερμπαϊτζάν με στόχο την ένταξη των Σύρων στις Συνθήκες του Αβραάμ και την εξομάλυνση των σχέσεών τους, την εγκαθίδρυση πιο σωστά σχέσεων, ένα σημαντικό ερώτημα είναι το πώς η ίδια η Τουρκία βλέπει αυτή την εξέλιξη.
Όλα δείχνουν πως, Άγκυρα και Ιερουσαλήμ, αντιλαμβάνονται την ανάγκη «συνύπαρξής» τους στη Συρία, για πολλούς λόγους, με κυριότερο το ότι ούτε η μία πλευρά ούτε η άλλη θα ήθελαν την όποια πολεμική αναμέτρηση.
Για το Ισραήλ είναι κυρίως ζήτημα ασφάλειας μιας και το εβραϊκό κράτος ούτε θέλει ούτε μπορεί να κινηθεί με τον τρόπο που κινείται η Άγκυρα στην περιοχή. Η εξομάλυνση των σχέσεων Ισραήλ – Τουρκίας οι οποίες βρίσκονται στο χειρότερό τους σημείο στα χρονικά, δείχνει να είναι βρίσκεται, εάν υπάρχει σε μεγαλύτερο χρονικό βάθος από την αντίστοιχη, από το μηδέν μάλιστα συμφιλίωση Συρίας – Ισραήλ.
Το ζητούμενο για Ισραήλ και Τουρκία είναι η εκατέρωθεν ανοχή.
Έπειτα υπάρχει και το Κουρδικό. Η συμφωνία του PKK με την Άγκυρα δεν δεσμεύει τους Κούρδους της Συρίας και τις Koυρδικές Δημοκρατικές Δυνάμεις (SDF) και παρότι η Άγκυρα χαιρέτισε τη συμφωνία των Κούρδων με τη Δαμασκό προ διμήνου και τις συνομιλίες οι οποίες, όπως γράψαμε και τις προάλλες άρχισαν στη Δαμασκό, παραμένει ιδιαίτερα ανήσυχη.
Ο λόγος είναι πως η συμφωνία προνοεί την ένταξη των SDF στον Συριακό Στρατό και όχι τη διάλυσή τους. Με το YPG το στρατιωτικό κομμάτι του SDF να θεωρείται από την Άγκυρα γόνος του PKK, η Τουρκία φοβάται αφενός μεν τη διατήρηση μιας απειλής, μελλοντικά κυρίως, ενώ ακόμα περισσότερο δείχνει να φοβάται πως η ένταξη του SDF στον Συριακό Στρατό θα προσδώσει νομιμότητα στις κουρδικές δυνάμεις.
Ωστόσο, είναι φανερό πως με την αποτυχία της Τουρκίας να πείσει στο παρελθόν τον Ντόναλντ Τραμπ να αποσύρει άμεσα τους Αμερικανούς στρατιώτες στη Συρία και να ανοίξει το δρόμο στην καταστροφή και του SDF από την Άγκυρα, η τελευταία με τίποτα δεν θα ήθελε να έρθει σε σύγκρουση με την Ουάσινγκτον όπως και με τη Δαμασκό η οποία επενδύει στη συνεννόηση με τους Κούρδους. Το ίδιο ακριβώς ισχύει και με την περίπτωση του Ισραήλ. Η όποια τουρκική αντίδραση θα έφερνε τον Ερντογάν αντιμέτωπο με τις ΗΠΑ αλλά και με τα συμφέροντα της Συρίας.
Παρόλο λοιπόν που η Τουρκία καλείται να διαχειριστεί μια καλύτερη κατάσταση με τη νέα Δαμασκό, θα ήταν αφέλεια να θεωρεί κανείς ειδικά σήμερα ότι η Συρία έγινε ή θα μπορούσε να γίνει τουρκικό προτεκτοράτο. Και όλα αυτά, πριν αρχίσει κανείς να μιλά για τον παράγοντα Σαουδική Αραβία ο οποίος επιστρέφει δυναμικά στην περιοχή αλλά και όλους τους άλλους ενδιαφερόμενους. Κοντά, όπως και μακριά.
