Όσοι δεν ξέρετε αυτά τα χωριά, όσοι ακόμη έχετε ίχνη σεβασμού και ανθρωπιάς, διαβάστε για να καταλάβετε και σπεύσατε επί τόπου για να διαπιστώσετε ιδίοις όμμασι πώς διαστρεβλώνονται πλέον και οι έννοιες, αλλά και πώς καταστρέφεται ο τόπος και οι ζωές των ανθρώπων.
Αυτό που θα αντικρύσετε είναι η άλλη μας παρειά, η ξεχασμένη, το ανόθευτο και κρυμμένο μας πρόσωπο, απογυμνωμένο, καθαρό και αμόλυντο από βρωμιά, κλεψιά και ανθρωποφαγία.
Είναι η άγρια ομορφιά της Κύπρου, τα απάτητα δάση, οι κυματιστοί λόφοι και τα χρυσά λαγκάδια, οι όχτοι και οι ξερολιθιές, τα φαράγγια, τα αμπέλια και τα πανάρχαια χωριά μας κτισμένα στους πιο ψηλούς τόπους για ν’ αγναντεύουν εχθρούς που δεν έρχονται μόνο από τη θάλασσα. Χωριά που ευτυχώς δεν ανακάλυψαν ακόμη οι καρχαρίες του τουρισμού, αυτά τα αιμοβόρα όντα που τρώνε ανερυθρίαστα, σιγά-σιγά και μεθοδικά τη σάρκα και τα σπλάχνα της γης, ενώ οι υπόλοιποι, οι των πόλεων και της καλοπέρασης, σφυρίζουν αμέτοχοι και αναίσθητοι θησαυρίζοντας μόνο εφήμερο χρήμα σε βάρος του περιβάλλοντος και της ίδιας της ζωής.
Ένα σημείωμα της φίλης ακτομηχανικού και μηχανικού αειφορίας Ξένιας Λοϊζίδου έπεσε στα χέρια μου. Έλεγε ότι στο χωριό Φύτη θα εγκατασταθούν έως και επτά μεγάλα φωτοβολταϊκά πάρκα, τρία εξ αυτών σε χώρους – που συμπωματικά ανήκουν στην εκκλησία- από ιδιώτες επενδυτές. Κάτοικοι μου είπαν ότι ανακάλυψαν ότι προωθούνται αυτά τα πάρκα, όταν πήγαν τα παιδιά τους να ζητήσουν πληροφορίες για το πότε θα ανακοινωθούν οι νέες οικιστικές ζώνες (η Φύτη απέχει μόνον 18 λεπτά από την Πάφο).
Η Πολεοδομία τους ενημέρωσε ότι στη Φύτη δεν θα υπάρξει επέκταση οικιστικών ζωνών λόγω της αδειοδότησης των φωτοβολταϊκών! Η χωροθέτηση αυτών των πάρκων έμεινε κρυφή από τους κατοίκους προφανώς γιατί «μπλόκαρε» οποιαδήποτε άλλη ανάπτυξη! Έτσι ΔΕΝ θα υπάρξει επέκταση των οικιστικών ζωνών γιατί τα φωτοβολταϊκά πάρκα δημιουργούν ένα ασφυκτικό κλοιό γύρω από το χωριό.
Το ξαναδιάβασα για να το πιστέψω. Στη Φύτη; Ένα από τα ωραιότερα χωριά της περιοχής, με ένα χαρακτήρα τόσο γνήσιο και απέριττο όπως και η πέτρινη αρχιτεκτονική της, με τις πλατείες, τ’ ανώγια και τους πλούσιους αμπελώνες;
Η Φύτη, κάποτε φέουδο και αυτό των Λαζιανιάδων, κρύβει μυστικά που χάνονται στους αιώνες για μια σπουδαία αρχαία παράδοση υφαντικής τόσο σημαντική για τον τόπο, σήμερα ευτυχώς κομμάτι πολύτιμο της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO. Τούτα τα υπέροχα έργα τέχνης υφαίνονται σε παραδοσιακούς αργαλειούς που φτιάχνουν οι μάστορες του χωριού, ο κόσμος τα ξέρει ως πλουμιστά ή πλουμιά, ιχράμια, σεντόνια, μαντιλιές, τραπεζομαντηλιές, μέρος της καθημερινότητας και της προίκας των γυναικών, όλα με πολύχρωμα μοτίβα που πηγάζουν από τη ζωή του χωριού φοινικούδες, ανθρωπούθκια, κορούες, το παπούτσι του δασκάλου, τα σταυρούθκια. Ένα μουσείο της φυθκιώτικης υφαντικής κοσμεί την κεντρική πλατεία του χωριού καμωμένο με μεράκι και γνώση.
Συνάντησα την κυρία Διαμάντω Διομήδους, υπεύθυνη του μουσείου, που μου άδειασε τη ψυχή της. Μου μίλησε με παράπονο για τα νέα «αναπτυξιακά» σχέδια που αφορούν το χωριό, που δεν έχουν σχέση με την ποιότητα της ζωής των κατοίκων οι περισσότεροι των οποίων είναι ηλικιωμένοι, ούτε βέβαια με τη σωστή ανάπτυξη και ανάδειξη για το τι είναι και τι πρεσβεύει αυτή η πανάρχαια τέχνη που μαθαίνουν από τις γιαγιάδες τους που ξέρουν τη δυσκολία και τα μυστικά του αργαλειού.
Εκφράστηκε για την αναλγησία των κρατούντων που αδυνατούν να εννοήσουν τις αληθινές ανάγκες της μικρής αυτής κοινότητας, όπως για παράδειγμα την απουσία οικιστικών μονάδων για να έρθουν πιο κοντά τα παιδιά τους, να μπορέσουν να κτίσουν, και να παραμείνουν στον τόπο τους. Δεν είναι στα σχέδια τους η στήριξη της γεωργίας, της οινοκαλλιέργειας, ούτε και η ανάπτυξη μικρών ξενοδοχειακών μονάδων για να μπορούν και οι ντόπιοι και οι ξένοι να διανυκτερεύουν στο χωριό για να γεύονται ταυτόχρονα τι πάει να πει φιλοξενία και παράδοση σε συνδυασμό με το κρύο αεράκι που πνέει τα βράδια και τα υπέροχα ηλιοβασιλέματα του Ακάμα.
Μου έδειξε που θα κατασκευαστούν αυτά τα πάρκα, ένα στο κέντρο και άλλα σε απόσταση αναπνοής, κοντά σε σπίτια, αμπέλια, καλλιέργειες, σε γη που θα μπορούσε να καλλιεργηθεί, να στεγάσει νέους, που θέλουν να επιστρέψουν και να ζήσουν στο χωριό τους στηρίζοντας έτσι έμπρακτα την κοινότητα.
Ένα δεν καταλαβαίνω. Οι ΑΠΕ, οι ανανεώσιμες και τόσο σημαντικές πηγές ενέργειας δεν ήρθαν για να ισοπεδώσουν τον τόπο, ή να καταστρέψουν το τοπίο, ή να δημιουργήσουν ενεργειακά μονοπώλια και να δυσκολέψουν ακόμη περισσότερο μια ζωή που ήδη είναι δύσκολη. Οι ΑΠΕ έχουν κοινωνικό και περιβαλλοντικό χαρακτήρα και σκοπεύουν στην παροχή καθαρής και φτηνής ενέργειας. Τι δεν καταλαβαίνουν αυτοί, που χωρίς διαβούλευση με τους κατοίκους, διαστρεβλώνουν και αυτή την πρωταρχική έννοια των ΑΠΕ που ήρθαν για να διευκολύνουν τη ζωή μας.
Στη Δρύμου, στη Λάσα, στη Φύτη και αλλαχού βιώνουν ακόμη ηλικιωμένοι συμπατριώτες μας που κρατούν σφιχτά στα ροζιασμένα τους χέρια την αξιοσύνη, την περηφάνια και την προστασία της παράδοσης, σε αντίθεση με τους περισσοτέρους εξ ημών που θεωρούν τα πιο πάνω ρομαντικά και ξεπερασμένα και κυρίως μη εξυπηρετούντα τους στόχους και τις επενδυτικές βαθμίδες των κάθε Μoodies.
Ελεύθερα, 27.7.2025
