Άλλη μια αλήθεια για να την εμπεδώσουμε επιτέλους σ’ αυτό τον τόπο. Οι όποιες μεταρρυθμίσεις, οι όποιες αλλαγές και εκσυγχρονισμοί συστημάτων και υπηρεσιών που επιχειρούνται δοθείσης αφορμής, περνούν πρωτίστως μέσα από νοοτροπίες που διαφυλάσσονται και επιμελώς συντηρούνται σ’ αυτό τον τόπο. Δυστυχώς, σ’ αυτό το τόσο κρίσιμο και ευαίσθητο κομμάτι ψαχνόμαστε συνεχώς και κατά κανόνα συλλαμβανόμαστε να παραμένουμε δέσμιοι και αιχμάλωτοι του ίδιου του παρελθόντος μας, μα κυρίως του κακού εαυτού μας.
Η πρόσφατη διαπίστωση του Προέδρου της ΕΔΥ Γιώργου Παπαγεωργίου, ενώπιον της Βουλής για οπισθοδρόμηση του νέου συστήματος αξιολόγησης των δημοσίων υπαλλήλων, σίγουρα αποτυπώνει βαθύτερους προβληματισμούς για το πώς προχωράμε σ’ αυτό τον τόπο, ακόμα και όταν τρέφουμε μάλλον ψευδαισθήσεις ότι μεταρρυθμιζόμαστε και εκσυγχρονιζόμαστε… Πρόκειται τελικά για μια ηχηρή επισήμανση μιας διαχρονικής παθογένειας που μας προσβάλλει τόσο ανελέητα αλλά και αθεράπευτα… Παρατέθηκαν στην περίπτωση και συγκεκριμένα στοιχεία, τα οποία αποκαλύπτουν οδυνηρές πραγματικότητες. Για παράδειγμα ότι η αύξηση του μέσου όρου βαθμολογίας των υπαλλήλων στο 9,01 το 2024 (από 8,74 το 2023), με άριστα πάντα το 10, καταδεικνύει πέραν πάσης αμφιβολίας ότι η μεταρρύθμιση, μόλις στο δεύτερο χρόνο της εφαρμογής της, τείνει να εμφανίσει συμπτώματα εκφυλισμού και να επιστρέψουμε πανηγυρικά στο 9,98 του παρελθόντος, όταν όλοι σχεδόν εξ ορισμού ήταν «άριστοι». Και άντε τώρα να μπαίνεις και στον πειρασμό να ξεχωρίζεις και τους άριστους των αρίστων…
Πρόκειται σίγουρα για ένα σύμπτωμα που ξεπερνά τα όρια της Δημόσιας Υπηρεσίας και επεκτείνεται σε κάθε εμφανιζόμενο εγχείρημα εκσυγχρονισμού όλου του φάσματος της κοινωνίας μας. Με άλλα λόγια έχει πολύ ευρύτερες προεκτάσεις και διαστάσεις. Στην προσπάθεια μας να πετύχουμε το ποθητό σε κάθε περίπτωση, εισάγοντας νέες νομοθεσίες, αξιοκρατία, ισονομία και ό,τι φαίνεται να γκρεμίζει τα σαθρά και ανάποδά μας, που κρατούν όρθιο με τόση μαεστρία το οικοδόμημα της βολικότητας και της ισοπέδωσης, όπως στην περίπτωση και τον παραλογισμό του «όλοι ίσοι, όλοι άριστοι», στην πράξη παραμένουν αθάνατες οι συνήθειες, οι αγκυλώσεις και οι νοοτροπίες. Αποδεικνύονται στην πράξη πολύ πιο ισχυρές. Και όλα αυτά στην Κύπρο του 2025. Έτσι απλά…
Η επαγγελλόμενη κάθε φορά εφαρμογή της αξιοκρατίας, δεν είναι τελικά μόνο θέμα νομοθετικών και άλλων ρυθμίσεων – είναι και αυτά πολύ σημαντικά ως εργαλεία – αλλά πολύ περισσότερο και ιδιαίτερα στον τόπο μας, είναι ζήτημα ξεριζώματος συστημάτων – συνηθειών και νοοτροπιών.
Αποδεικνύονται πολύ πιο ανθεκτικά όλα αυτά που κουβαλούμε από τις όποιες επιχειρούμενες μεταρρυθμίσεις και καινοτομίες, οι οποίες κι αυτές φαίνεται να υποφέρουν και να καταταλαιπωρούνται στα χέρια μας… Η μάχη για την αξιοκρατία είναι πρωτίστως αγώνας κατά του ίδιου του κακού εαυτού μας. Και όσο αντέχουμε ας το ψάχνουμε…
