393.000 παιδιά γεννήθηκαν πέρυσι, 2022, στην Ιταλία, σύμφωνα με την Στατιστική Υπηρεσία της χώρας. Πρόκειται για μείωση 1,8% σε σύγκριση με το 2021, που είχαν καταγραφεί 400.249 γέννες.
Δεν φαίνεται να έπιασε τόπο η δέσμη μέτρων που έθεσε αμέσως σε εφαρμογή το ’21 η τότε κυβέρνηση Μάριο Ντράγκι, που μεταξύ άλλων προβλέπει (α) μηνιαίο επίδομα από €50-€175 για κάθε παιδί που γεννιέται, αναλόγως του εισοδήματος κάθε οικογένειας. Ισχύει όμως για όλες, φτωχές και πλούσιες.
Ο αεί γηρασκόμενος πληθυσμός αποτελεί πλέον μια «σταθερά» στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες. Πλήττει ιδιαίτερα όμως εκείνες όπου, μεγάλο μέρος του νεανικού πληθυσμού τους έχει πληγεί από τις απανωτές και μακρές οικονομικές κρίσεις.
Η κα Μαρία Ρίτα Τέστα, που διδάσκει το μάθημα της δημογραφίας στο πανεπιστήμιο Λουίς της Ρώμης, δηλώνει στους «Financial Times» ότι όλο και πιο πολλές είναι πλέον οι γυναίκες που γεννούν όλο και πιο λίγα παιδιά – το πολύ δύο, οι περισσότερες μόνο ένα. Ανεβαίνει και το ποσοστό εκείνων που οδηγούνται και στην ακόμα πιο επώδυνη απόφαση να μην αποκτήσουν ένα παιδί.
Επίσης, η καθηγήτρια επισημαίνει ότι πολλά ζευγάρια στην Ιταλία, αποφασίζουν να κάνουν παιδί σε πολύ μεγαλύτερη ηλικία απ’ ότι πριν. Ο λόγος είναι και πάλι οικονομικός. Θέλουν να σταθεροποιηθούν σε μια δουλειά και να νοιώσουν σχετική ασφάλεια ότι θα υπάρχει ένα τρεχούμενο εισόδημα.
Δεν είναι μόνη της όμως η Ιταλία σε αυτήν τη δοκιμασία. Βρήκα πρόσφατα στοιχεία από την Παγκόσμια Τράπεζα, που δείχνουν ότι το 2020 ο μέσος αριθμός παιδιών ανά γυναίκα (παντρεμένη ή μη) είναι κάτω από 2 σε όλες τις προηγμένες οικονομίες.
Ο ρυθμός γεννητικότητας στην Κύπρο το 2022 ήταν στις 9,657 γέννεςανά 1.000 ανθρώπους. Αυτό αντιστοιχεί σε μείωση 2,38% από το 2021. Τότε, η γεννητικότητα ήταν 9,892/1000, δηλαδή 2,33% πτώση από το 2020. Η πτωτική αυτή τάση συνεχίζεται και στην δεκαετία του ’90.Πριν από την οικονομική κρίση. Στα χρόνια του «σου δανείζω όσα θες» και «άμεσα Αθήνα και Μύκονο για αστακομακαρονάδες».
Είναι σαφές ότι η περίπτωση της Κύπρου, όσον αφορά την υπογεννητικότητα, πρέπει να αναληθείς περισσότερο κοινωνικό/ ψυχολογικά, παρά οικονομικά.
Το… κρυφό μυστικό που θέλει πολλές νεαρές γυναίκες να κανονίζουν με τον/την γυναικολόγο τους πότε ακριβώς τους βολεύει να γεννήσουν –και μάλιστα, με καισαρική– που πολλές φορές δεν χρειάζεται αλλά βολεύει τους όποιους παραδόπιστους γιατρούς – ακόμα και αυτό, λοιπόν, προστίθεται ως ακόμα ένας υπό εξέταση παράγοντας, που μπορεί να συνεισφέρει αρνητικά στο ήδη πτωχό δημογραφικό μας μοντέλο.
Η μόνη εξαίρεση στη γεννητικότητα από όλες τις άλλες οικονομικά πιο εύρωστες χώρες του δυτικού κόσμου, είναι το γειτονικό και συμμαχικό μας στις 3μερεις Ισραήλ. Εκεί, η αναλογία είναι 2,90 γέννες ανά γυναίκα. Από μια μικρή έρευνα, εύκολα διαπιστώνει κάποιος ότι η εξήγηση για αυτήν την εξαίρεση, είναι ότι στο Ισραήλ, πολύ περισσότερο από άλλες κοινωνίες (ακόμα και τις δικές μας), η οικογένεια είναι απολύτως στο επίκεντρο της ζωής των ανθρώπων εκεί. Όπως επισημαίνει στην εφημερίδα «National Post» η δημοσιογράφος και μπλόγκερ, Ντανιέλ Κούμπες, το να παντρευτείς και να αποκτήσεις παιδιά είναι «η ανώτερη πολιτιστική αξία της χώρας». Καθώς το Ισραήλ γιορτάζει φέτος τα 75 χρόνια της ύπαρξής του ως κράτος.
(*) Πάνε πολλά χρόνια, φοιτητάκι ήμουνα, στην Αθήνα, όταν είδαμε αυτό το (για ευνόητους λόγους πετσοκομμένο εδώ!) σύνθημα σε έναν τοίχο της πόλης, και γελάσαμε με τη ψυχή μας. Παραμένει, για μένα, μαζί με το άλλο αμίμημητο «Το Αιγαίο ανήκει στα ψάρια του», το πιο έξυπνο, ευρηματικό και …σοφό γκράφιτι που αντίκρισα ποτέ. Τα ελληνοτουρκικά κυριαρχούσαν και τότε στην επικαιρότητα. Το Αιγαίο ήταν ανέκαθεν ο χώρος στον οποίο η Άγκυρα έριχνε το αχόρταγο βλέμμα της. Θεωρούσε και τότε ότι ένα μεγάλο μέρος του της ανήκε. Η κουβέντα πήγε αναπόφευκτα και στη …γενετική της υπεροπλία. Είναι πολλαπλάσιοι από εμάς, λέγαμε. Και οι τότε πολιτικοί μας είχαν, για μία ακόμη φορά προτάξει το δημογραφικό ως μέγιστο εθνικό θέμα. Έτσι, γεννήθηκε και το «πηδάτε γιατί χανόμαστε», που το ’κανε και τραγούδι με μεγάλη επιτυχία το Τζιμάκος Πανούσης με τις «Μουσικές Ταξιαρχίες» του, για να έρθει να κουμπώσει – γάντι και το ανατρεπτικό σύνθημα, αφήστε τις βλακείες Τουρκαλάδες, «το Αιγαίο ανήκει στα ψάρια του».
Εικονογράφηση: Πρόσφατη γελοιογραφία του αξεπέραστου Κώστα Μητρόπουλου
