Τα τελευταία χρόνια, με τη συμβολή της εξέλιξης της τεχνολογίας, βαδίζουμε στην εποχή όπου οι «έξυπνες» τεχνολογίες έχουν γίνει αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητας των πολιτών αλλά και των επιχειρήσεων.
Ο τομέας των κτηρίων, βεβαίως, δεν θα μπορούσε να μείνει ανεπηρέαστος από αυτή τη ραγδαία τεχνολογική ανάπτυξη, η οποία σε συνδυασμό με την εκτόξευση των τιμών της ενέργειας έχει οδηγήσει τους εμπειρογνώμονες του κλάδου στην αναζήτηση αποδοτικότερων εφαρμογών στον κτηριακό τομέα. Σκοπός της αναζήτησης αυτής είναι η μείωση του ανθρακικού αποτυπώματος, η εξοικονόμηση ενέργειας και η βελτίωση της υγείας και άνεσης των χρηστών.
Η εξέλιξη στον σχεδιασμό αλλά και στη διαχείριση του κτηρίου έχει περάσει από διάφορα στάδια. Όροι όπως το βιοκλιματικό κτήριο, κτήριο μηδενικής κατανάλωσης ενέργειας, παθητικό κτήριο, έξυπνο κτήριο, έρχονται να αποδείξουν κάθε φορά τη σημαντικότητα που επιδεικνύει η Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) στη συνεχή βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης των κτηρίων. Αξίζει να σημειωθεί ότι τα κτήρια βρίσκονται στο επίκεντρο της πολιτικής της ΕΕ για την ενεργειακή απόδοση, δεδομένου ότι σε αυτά αναλογεί σχεδόν το 40% της κατανάλωσης τελικής ενέργειας σε ευρωπαϊκό επίπεδο και 30% σε εθνικό επίπεδο.
Στο πλαίσιο αυτό, η ΕΕ, μέσα από την αναθεώρηση της Οδηγίας για την ενεργειακή απόδοση των κτηρίων (2018/844), έχει θεσπίσει ένα νέο σύστημα αξιολόγησης της ευφυούς ετοιμότητας των κτηρίων, ορίζοντας τον «δείκτη ευφυούς ετοιμότητας» (Smart Readiness Indicator – SRI). Ο δείκτης ευφυούς ετοιμότητας των κτηρίων αποτελεί τον πρώτο δείκτη αποτίμησης της τεχνολογικής ετοιμότητας ενός κτηρίου, ο οποίος αξιολογεί την ικανότητα ανταπόκρισης των συστημάτων του κτηρίου, προσαρμόζοντας τη λειτουργία τους στις ανάγκες τόσο του δικτύου ηλεκτρισμού όσο και στις ανάγκες των χρηστών, βελτιώνοντας έτσι τη συνολική του ενεργειακή απόδοση.
Συγκεκριμένα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, τον Οκτώβριο του 2020, αφού συμβουλεύτηκε τα ενδιαφερόμενα μέρη προέβη στην έκδοση Κανονισμών, προκειμένου να θεσπίσει ένα προαιρετικό κοινό σύστημα στην ΕΕ για την αξιολόγηση της ευφυούς ετοιμότητας των κτηρίων. Η νέα αυτή απαίτηση έχει μεταφερθεί στο εθνικό δίκαιο της Κύπρου με την τροποποίηση του «Περί της ρύθμισης της Ενεργειακής Απόδοσης των κτηρίων» Νόμο. Στην παρούσα φάση, το Υπουργείο Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας εξετάζει τη μεθοδολογία υπολογισμού και τον τρόπο εφαρμογής συγκεκριμένου δείκτη.
Σήμερα, το εργαλείο που χρησιμοποιείται για να την αξιολόγηση της ενεργειακής απόδοσης ενός κτηρίου είναι το Πιστοποιητικό Ενεργειακής Απόδοσης (ΠΕΑ), το οποίο βρίσκεται σε εφαρμογή από το 2010. Το ΠΕΑ είναι ένα αξιόπιστο εργαλείο, με το οποίο η αξιολόγηση του κτηρίου βασίζεται στα χαρακτηριστικά του κτηριακού κελύφους και των συστημάτων θέρμανσης, ψύξης, ζεστού νερού και φωτισμού. Παρόλα αυτά, η ψηφιοποίηση των κτηρίων μέσω της ενσωμάτωσης αισθητήρων, αυτοματισμών και λογισμικών προσφέρει νέες ευκαιρίες για εξοικονόμηση ενέργειας, δίνοντας τη δυνατότητα στο κτήριο να λειτουργεί αυτόνομα, ανάλογα με τις καταναλωτικές συνήθειες του χρήστη, προσφέροντάς του ακριβείς πληροφορίες.
Η αξιολόγηση της ευφυούς ετοιμότητας των κτηρίων θα λαμβάνει υπόψη ορισμένα στοιχεία, όπως τους έξυπνους μετρητές, τα συστήματα αυτοματισμού και ελέγχου, τις συσκευές αυτόματης ρύθμισης της εσωτερικής θερμοκρασίας αέρα, τις ενσωματωμένες οικιακές εφαρμογές, καθώς και τα σημεία επαναφόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων και τα συστήματα αποθήκευσης ενέργειας.
Ως εκ τούτου, ο δείκτης ευφυούς ετοιμότητας των κτηρίων θεωρείται το εργαλείο που θα συμβάλει στην ψηφιακή αναβάθμιση των κτηρίων και τη μετατροπή τους σε «έξυπνα» κτήρια.
Καταλήγοντας, η Ομοσπονδία Εργοδοτών & Βιομηχάνων (ΟΕΒ) συμμετέχει στη Συμβουλευτική Επιτροπή για την Κύπρο, CYSRI, η οποία απαρτίζεται από καταρτισμένους εμπειρογνώμονες από τις εθνικές αρχές, τον ακαδημαϊκό χώρο και τη βιομηχανία. Κύριο μέλημα της Επιτροπής είναι να συμβάλει στον επιτυχή σχεδιασμό και ενσωμάτωση του Δείκτη Ευφυούς Ετοιμότητας των κτηρίων στην εθνική νομοθεσία και στις ιδιαιτερότητες της τοπικής αγοράς.
* Λειτουργός, Τμήμα Ενέργειας και Περιβάλλοντος, Ομοσπονδία Εργοδοτών & Βιομηχάνων (ΟΕΒ)
