«Η τελευταία φορά που τους είδα ήταν και οι δύο άρρωστοι στο κρεβάτι τους μέσα στο σπίτι μας. Το ασθενοφόρο πήρε πρώτα τον πατέρα μου ο οποίος πέθανε στο νοσοκομείο. Για τη μητέρα μου ούτε λόγος να γίνεται για μετακόμιση, αφού ήταν χρόνια κατάκοιτη. Έσβησε λίγες ώρες αργότερα. Στην κηδεία δεν πήγα, ήμουν κι εγώ στο νοσοκομείο. Έτσι περιέγραψε ένας Ιταλός στην Corriere della Sera, τις τελευταίες στιγμές των γονιών του, που πέθαναν χτυπημένοι από τον κορωνοϊό, τονίζοντας πως δεν μπορεί να αποδεχτεί το ότι δεν ήταν εκεί στο ύστατο αντίο.
Ο πόνος μπροστά στην απώλεια ενός αγαπημένου ανθρώπου είναι δυσβάστακτος. Στις δύσκολες εποχές που ζούμε, όμως, ο θάνατος γίνεται ακόμη πιο δύσκολη υπόθεση, αφού λόγω των περιοριστικών μέτρων οι κηδείες στην ουσία έχουν απαγορευτεί. Σε κάποιες χώρες επιτρέπεται μόνο η παρουσία ελάχιστων ανθρώπων, σε άλλες πάλι, οι Αρχές αναλαμβάνουν να συνοδεύσουν τον νεκρό στην τελευταία του κατοικία, χωρίς τους οικείους του.
Ο θάνατος είναι μια διαρκής πληγή και μέσα από το πένθος, ο άνθρωπος που πονεί προσπαθεί να προσαρμοστεί στη νέα κατάσταση που δημιουργείται από την απώλεια του αγαπημένου του προσώπου. Σε αυτή τη διαδικασία η κηδεία αποτελεί ένα αναπόσπαστο μέρος της κατανόησης και της αποδοχής του θανάτου αυτού που αγαπούμε. Για αυτό και το να μην είμαστε στον τελευταίο του αποχαιρετισμό είναι πολύ επώδυνο.
Πόσες και πόσες φορές ακούσαμε για ανθρώπους που θρηνούν εξίσου δυνατά το ότι έχασαν ένα δικό τους άνθρωπο και το ότι δεν μπόρεσαν να παραστούν στην κηδεία του. Ίσως γιατί η νεκρώσιμος ακολουθία δίνει την ευκαιρία για ένα τελευταίο ξεκαθάρισμα συναισθημάτων. Ακόμη κι αν πρόκειται για μια αυταπάτη, καθώς το πρόσωπο που μόλις έχουμε χάσει δεν μπορεί να μας ακούσει, εντούτοις η όλη διαδικασία δρα λυτρωτικά.
Το να είμαστε εκεί την ώρα που οδηγείται σε έναν τόπο που δεν υπάρχει οδύνη, λύπη και στεναγμοί, όπως λέγεται στη νεκρώσιμο ακολουθία, είναι άκρως απελευθερωτικό, ακόμη και αν δεν έχουμε το παραμικρό ψήγμα πίστης. Η διεργασία της κηδείας επιτρέπει στους οικείους του πεθαμένου να αφομοιώσουν και να αποδεχθούν την πραγματικότητα και τους διευκολύνει στο να αποδεχτούν την απώλειά του. Οι μοναχικές κηδείες αποτελούν άλλη μια δύσκολη κατάσταση, την οποία καλούμαστε να διαχειριστούμε στις δύσκολες εποχές που ζούμε.
