Mόνιμο και καταθλιπτικό χαρακτηριστικό της δημόσιας ζωής της πατρίδας μας, με καταστροφικές πολλές φορές συνέπειες, είναι η αδυναμία, απροθυμία και ανικανότητά μας να προβλέπουμε και να μελετούμε έγκαιρα τα σοβαρά θέματα που άπτονται του παρόντος και κυρίως του μέλλοντος της χώρας μας και των επερχόμενων γενεών.
Ένα κλασικό και πολύ σημαντικό θέμα αυτής μας της νοοτροπίας είναι και το μέγα ζήτημα του ξεπουλήματος της γης και των ακίνητων περιουσιών μας στις ελεύθερες περιοχές της Κύπρου-ιδιαίτερα στη Λεμεσό, Λάρνακα και Πάφο- το οποίο, σε συνάρτηση με τον σφετερισμό και το εθελούσιο ξεπούλημα των περιουσιών μας στις κατεχόμενες περιοχές, θα έχει καταλυτικές επιπτώσεις στο πολιτικό και κοινωνικό μας μέλλον.
Για την ιστορία θεωρώ χρήσιμο να αναφέρω ότι είχα προσωπικά επισημάνει το πρόβλημα και προειδοποίησα για τις επιπτώσεις του με άρθρα μου στον ημερήσιο τύπο στις 9/11/1993, 30/9/2009, 20/7/2015, 20/2/2024 και 19/12/2024.
Επίσης, ως Ινστιτούτο Δημογραφικής και Μεταναστευτικής Πολιτικής Κύπρου υποβάλαμε σχετικό υπόμνημα στην αρμόδια Επιτροπή Εσωτερικών της Βουλής στις 27/1/2025 και θέσαμε το θέμα σε σχετικές συναντήσεις μας με τον υφυπουργό Μετανάστευσης κ. Νικόλα Ιωαννίδη στις 27/5/2025, στον υπουργό Δικαιοσύνης και Δημόσιας Τάξης στις 6/6/2025, στον υπουργό Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων επίσης στις 6/6/2025. Εκτενέστερα συζητήσαμε το θέμα με τον υπουργό Εσωτερικών στις 11/6/2025 και επιδώσαμε σ’ αυτόν υπόμνημα, στο οποίο καταγράφονται τα πιο κάτω:
Εισαγωγή
Η Κύπρος αντιμετωπίζει δύο αλληλένδετες κρίσεις: το δημογραφικό πρόβλημα της μειούμενης ελληνοκυπριακής παρουσίας (σχεδόν μειοψηφία στο νησί) και την ανεξέλεγκτη μετανάστευση, που εντείνονται από την εργαλειοποίηση του μεταναστευτικού από την Τουρκία. Την ίδια ώρα υφίσταται ένας πρόσθετος σημαντικός κίνδυνος αλλοίωσης του νησιού, μέσω της ανεξέλεγκτης αγοράς ακίνητης ιδιοκτησίας από υπηκόους τρίτων χωρών, ιδίως μέσω τουρκικών εταιρειών.
Το παρόν υπόμνημα προτείνει στρατηγικές για την προστασία της εθνικής ασφάλειας και της κοινωνικής συνοχής.
Αντιμετώπιση ανέλεγκτων αγοραπωλησιών ακίνητης ιδιοκτησίας
⦁ Διείσδυση Τουρκικών Συμφερόντων: Αγορά ακινήτων σε ελεύθερες περιοχές από εταιρείες με αδιευκρίνιστη ιδιοκτησία, πιθανά συνδεδεμένες με τουρκικά συμφέροντα, με στόχο την οικονομική και δημογραφική επίδραση.
⦁ Επίδραση Στεγαστικού Προβλήματος: Η αύξηση της ζήτησης από μη Ευρωπαίους πολίτες συμβάλλει στην αύξηση των τιμών ενοικίου και αγοράς, περιθωριοποιώντας ντόπιους νέους.
Προτεινόμενα μέτρα
α. Εισαγωγή Πλαισίου Ελέγχου Ευρωπαϊκών Προτύπων:
⦁ Επιβολή αυξημένης φορολογίας επί των αγοραπωλησιών ακινήτων από υπηκόους τρίτων χωρών. Τα έσοδα να καταβάλλονται σε ειδικό ταμείο για την ανέγερση προσιτής στέγης για Κύπριους υπηκόους.
⦁ Υποχρεωτική Δήλωση Τελικού Ωφελουμένου (UBO): Απαίτηση δημοσίευσης όλων των μετόχων και δικαιούχων οντοτήτων για ακίνητα αξίας άνω των €500.000.
⦁ Απαγόρευση Σκοτεινών Δομών: Απαγόρευση αγοράς ακινήτων από υπεράκτιες εταιρείες χωρίς διαφανή δομή ιδιοκτησίας.
β. Ενιαίο Ηλεκτρονικό Μητρώο Ακινήτων:
Ψηφιακή πλατφόρμα Διατμηματικών Δεδομένων (Ενοποιημένο Σύστημα Εγγραφών, Τμήματος Κτηματολογίου, Τμήματος Μετανάστευσης, Εφόρου Εταιρειών) για ανίχνευση ύποπτων συναλλαγών σε πραγματικό χρόνο.
γ. Ενίσχυση Ελέγχων και Διαφάνειας σε Εταιρικές Συναλλαγές – Αποτροπή Οικονομικής Απάτης
⦁ Εθνικός Μηχανισμός Ελέγχου Συναλλαγών (ΕΜΕΣ):
⦁ Δημιουργία ειδικής ομάδας υπό το Υπουργείο Εσωτερικών για έλεγχο αγοραπωλησιών ακινήτων από υπηκόους τρίτων χωρών, με πρόσβαση σε τραπεζικά και φορολογικά δεδομένα.
⦁ Κοινές Επιχειρήσεις με Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Καταπολέμησης της Οικονομικής Απάτης (OLAF):
⦁ Χρήση τεχνητής νοημοσύνης για ανίχνευση μοτίβων ύποπτων συναλλαγών (π.χ. πολλαπλές αγορές από ίδια νομικά πρόσωπα).
Κυρώσεις για Παραβάσεις
⦁ Αφαίρεση Αδειών Διαμονής: Ακύρωση αδειών διαμονής για αλλοδαπούς που αγοράζουν ακίνητα μέσω μη διαφανών εταιρειών.
⦁ Ποινικές Ρήτρες: Αυστηρά πρόστιμα και ποινική δίωξη για εργαλειοποίηση ακινήτων για γεωπολιτικούς σκοπούς.
δ. Συνδυασμός Δημογραφικής και Μεταναστευτικής Πολιτικής
⦁ Γεωγραφική Διασπορά Μεταναστών:
Συνεργασία με τοπικές αρχές για εφαρμογή πολιτικής μεταβίβασης ακινήτων, αποφυγή υπερσυγκέντρωσης σε ορισμένες επαρχίες (π.χ. Λευκωσία, Λάρνακα).
⦁ Κίνητρα για Κύπριους Νέους:
⦁ Φορολογικές εκπτώσεις και επιδοτήσεις για πρώτη κατοικία σε Ελληνοκύπριους κάτω των 35 ετών σε περιοχές με υψηλή πίεση.
Πολιτική Ενσωμάτωσης και Οριοθέτησης
⦁ Όριο Αγοράς Ακινήτων ανά Περιοχή:
⦁ Θέσπιση ποσοστώσεων για αγορές ακινήτων από μη Ευρωπαίους πολίτες σε ευαίσθητες γεωγραφικές ζώνες.
Τέλος, αποστείλαμε σχετικές επιστολές για συνάντηση και ανταλλαγή απόψεων σε όλους τους αρχηγούς των πολιτικών κομμάτων στις 7/7/2025, χωρίς καμμιά απολύτως ανταπόκριση μέχρι και σήμερα.
Όσον αφορά το δημόσιο διάλογο, το θέμα αναδείχθηκε από την εφημερίδα «Ο Φιλελεύθερος» στις 30/1/2025, με αφορμή πρόταση νόμου που κατέθεσε ο Βουλευτής του ΔΗΣΥ κ. Νίκος Γεωργίου στην Επιτροπή Εσωτερικών της Βουλής των Αντιπροσώπων, καταγράφοντας συνοπτικά τα ακόλουθα:
«… Ήδη υπάρχουν επαφές με τη Νομική Υπηρεσία για τη ρύθμιση του ζητήματος και κατάργηση των υφιστάμενων νομοθεσιών και θεσμοθέτηση νέας νομοθεσίας. Σε αρκετά κράτη-μέλη υπάρχουν περιορισμοί και έλεγχοι βάσει εθνικών νομοθεσιών, ενώ εκδηλώνεται σκεπτικισμός σε ευρωπαϊκές χώρες. Αυστηρά μέτρα λαμβάνουν η Φιλανδία, το Ηνωμένο Βασίλειο και η Ελλάδα».
Και εδώ γεννάται το μέγα ερώτημα:
«Πού ήταν οι αρμόδιοι φορείς της Εκτελεστικής, της Νομοθετικής και της Δικαστικής Εξουσίας όλα αυτά τα άγονα χρόνια, που άφησαν τους πολίτες ανεξέλεγκτους να ξεπουλούν τη γη και τις περιουσίες μας σε τιμές ευκαιρίας, με τον ισχυρισμό των αρμοδίων ότι δεν μπορούμε να λάβουμε οποιαδήποτε διορθωτικά μέτρα, αφού μάς εμποδίζει η ιδιότητά μας ως κράτους-μέλους της Ε.Ε. και με το έωλο επιχείρημα ότι οι αγοραπωλησίες ακίνητης περιουσίας σε υπηκόους τρίτων χωρών συντελεί… στην ανάπτυξη της οικονομίας μας(!!!)».
Το μέγεθος του προβλήματος αντανακλάται αυτούσιο στο δημοσίευμα της εφημερίδας «Ο Φιλελεύθερος» ημερ. 19/8/2025, σύμφωνα με το οποίο μέχρι το τέλος Ιουλίου 2025 πωλήθηκαν 82.165 ακίνητα σε αλλοδαπούς τρίτων χωρών, με πρωτοπόρους την Πάφο, τη Λεμεσό και τη Λάρνακα, ενώ ακολουθούν εκ του μακρόθεν η Αμμόχωστος και η Λευκωσία.
Η τραγικότερη πτυχή του προβλήματος είναι η διαπίστωση ότι «…με βάση την υφιστάμενη νομοθεσία, Τούρκοι υπήκοοι μπορούν να εγγράφουν εταιρείες στην Κυπριακή Δημοκρατία και μέσω αυτών να αποκτούν γη στις περιοχές όπου η Κυπριακή Δημοκρατία ασκεί αποτελεσματικό έλεγχο, ενώ την ίδια στιγμή η Έφορος Εταιρειών και η Κοινοβουλευτική Επιτροπή ελέγχου μελετούν ακόμα το θέμα και αναμένεται να επιληφθούν… το προσεχές φθινόπωρο».
Για μια ακόμα φορά στην ιστορία της Κυπριακής Δημοκρατίας παρουσιαζόμαστε Επιμηθείς και όχι Προμηθείς, και όταν ξυπνούμε από τον λήθαργο και τον αιώνιο ύπνο μας, τρέχουμε κάθιδροι πίσω από τα γεγονότα, αφού η καταστροφή έχει ήδη συντελεστεί.
Αναμένουμε, προσδοκούμε και απαιτούμε από την Εκτελεστική, τη Νομοθετική και τη Δικαστική Εξουσία να σηκώσουν πάραυτα τα μανίκια και να εγκύψουν με την επιβαλλόμενη σοβαρότητα και το απαραίτητο αίσθημα ευθύνης σ’ αυτό το τεραστίων διαστάσεων εθνικό μας θέμα και να εύρουν λύσεις και ρυθμίσεις στις παθογένειες δεκαετιών ΕΔΩ ΚΑΙ ΤΩΡΑ.
*Πρόεδρος δ.σ. Ινστιτούτου Δημογραφικής και Μεταναστευτικής Πολιτικής Κύπρου
