Τα τελευταία χρόνια αναφέρομαι σε πρωτόγνωρα ευνοϊκές συνθήκες για Ελλάδα και Κύπρο στην Ανατολική Μεσόγειο, αλλά η απουσία ανάλογης ηγεσίας στην Αθήνα -που δικαιωματικά έχει την πρωτοβουλία των κινήσεων- είναι εξίσου πρωτόγνωρα απογοητευτική.

Μια απλή σύγκριση αρκεί για να καταδείξει την ηθική παρακμή. Μέσα από τις θυσίες και αγώνες των αγωνιστών του 1821, προέκυψε το νεοελληνικό κράτος σε ένα μικρό ποσοστό εδάφους της σημερινής επικράτειας. Εκείνη η πάμπτωχη Ελλάδα είχε προτεραιότητα την απελευθέρωση των αλύτρωτων Ελλήνων που διαβιούσαν εκτός νεοελληνικού κράτους και που δεν ψήφιζαν στα εσωτερικά δρώμενα! Δείγμα της σημερινής παρακμής είναι η επικρατούσα πολιτική αντίληψη της αθηναϊκής ελίτ- και όχι του αδελφού Ελληνικού λαού- που υιοθέτησε την «εγκατάλειψη» της Κύπρου προσδοκώντας να χορτάσει το τουρκικό θηρίο. Κι έπεσε όμως τόσο έξω, που αυτή η πολιτική τους, έφερε την Τουρκία να διεκδικεί το μισό Αιγαίο, θαλάσσια περιοχή στην Ανατ. Μεσόγειο και δύο κράτη στην Κύπρο!  

Πρωτόγνωρα ευνοϊκή συγκυρία υπήρξε ο Χάρτης της Σεβίλλης (2003), τον οποίο χρηματοδότησε η ΕΕ για να καταγραφούν οι ΑΟΖ των κρατών-μελών βάσει του Διεθνούς Δικαίου για την Θάλασσα, που είναι και Ευρωπαϊκό Δίκαιο. Στον Χάρτη οι ΑΟΖ Ελλάδας-Κύπρου εφάπτονται και ο τότε Πρόεδρος της Κύπρου Τ. Παπαδόπουλος ζητούσε επίμονα και διορατικά οριοθέτηση ΑΟΖ Ελλάδας-Κύπρου, όπως έκανε η Κύπρος με Αίγυπτο και Ισραήλ, αλλά στην Αθήνα φοβόντουσαν τις … τουρκικές αντιδράσεις. Σε εκείνο το θαλάσσιο «κενό» παρενέβηκε το Τουρκολυβικό Μνημόνιο (2019), που και εκ των υστέρων με ψήφισμα της Ευρωβουλής και με απόφαση των «27» της ΕΕ, καταδικάσαμε ως παράνομο. Κι έτσι φτάσαμε στην σημερινή επικρατούσα εξωτερική πολιτική της Αθήνας με βάση το αυτοκτονικό δόγμα «διάλογος με υποχωρήσεις για να αποφεύγουμε τον πόλεμο.»

Η πλέον πρόσφατη ευνοϊκή συγκυρία προέκυψε με την ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, αφού άλλος ένας πόλεμος ανάμεσα σε δύο κράτη εντός ΝΑΤΟ, Ελλάδα-Τουρκία, θα ήταν αδιανόητο για ΗΠΑ και ΕΕ και θα έφερνε το τέλος του ΝΑΤΟ. Όμως, στην Αθήνα επέμεναν εμμονικά στον «διάλογο …για να αποφύγουμε τον πόλεμο», πρότειναν «δώρα» στην Τουρκία για να παραμείνει στο δυτικό στρατόπεδο κι όσο απίστευτο κι αν νοείται, μετατέθηκαν οι τουρκικές παρανομίες από την ΕΕ στο διμερές επίπεδο, όπως βολεύει την ΕΕ και Τουρκία, η οποία παρά τις αφορμές απέφευγε τον πόλεμο λόγω της ετοιμότητας των ελληνικών ενόπλων δυνάμεων.

Έτσι, προέκυψε η μεγαλύτερη δυνατότητα των τελευταίων δεκαετιών, η Ευρωάμυνα που καθώς διάφοροι αναλώνονται στον Κανονισμό SAFE, το σπουδαιότερο αφορά το γεγονός ότι οι Κυβερνήσεις μας επέτρεψαν να προχωρήσει χωρίς πολιτικό προσανατολισμό της Ευρωάμυνας π.χ. η προάσπιση των εξωτερικών μας συνόρων και ως να μην υπάρχει τουρκικός  επεκτατισμός. Πάντως, το πως θα αντιδράσουν οι Τούρκοι σε ενέργειες υλοποίησης έργου ή ερευνών στην θάλασσα από Ελλάδα-Κύπρο, είναι προβλεπτό, δηλαδή όπως στην Κάσο, στην Κρήτη κ.ά. Αν η Αθήνα αντιδράσει με τον ίδιο τρόπο όπως στο παρελθόν, η φοβία θα μας διασφαλίσει άλλη μια ήττα ενώ η τόλμη μια ανατροπή με τεράστια προοπτική.

Παρεμπιπτόντως, έχω προτείνει κατ’ επανάληψη στους κυριότερους εκπροσώπους της επικρατούσας εξωτερικής πολιτικής (δημοσιογράφους, πανεπιστημιακούς, πολιτικούς) στην Αθήνα για μια δημόσια συζήτηση επί των σχέσεων με την Τουρκία, που όμως απορρίπτουν χωρίς ανταπόκριση συνήθως. Προτιμούν τον … μονόλογο στα εξαρτώμενα ΜΜΕ.

*Ευρωβουλευτής, ΔΗΚΟ – S&D

costas.mavrides@europarl.europa.eu