Ο Τουφάν Ερχιουρμάν, ο νέος ηγέτης της τουρκοκυπριακής κοινότητας, φέρει ένα όνομα με βαρύ συμβολισμό. Στα τουρκικά, Τουφάν σημαίνει «τυφώνας», «κατακλυσμός» και «θεομηνία». Το ερώτημα είναι αν η εκλογή του θα φέρει μια πολιτική θεομηνία αλλαγής ή αν πρόκειται απλώς για ανακύκλωση προσώπων και ρητορικής.
Η πρώτη του μεγάλη συνέντευξη στο πρακτορείο Αναντολού έδειξε ξεκάθαρα προς ποια κατεύθυνση φυσά αυτός ο «τυφώνας». Ο Ερχιουρμάν δήλωσε πως «η Τουρκική Δημοκρατία είναι εγγυητής ολόκληρου του νησιού και έτσι θα παραμείνει», στέλνοντας μήνυμα πλήρους υποταγής στη γραμμή της Άγκυρας. Τόνισε ότι η «πολιτική ισότητα» είναι για εκείνον «κόκκινη γραμμή» και αρνήθηκε να τη θέσει υπό διαπραγμάτευση, επιμένοντας ότι κάθε συζήτηση γύρω από αυτή οδηγεί, όπως είπε, σε αποχώρηση του Ελληνοκύπριου ηγέτη από το τραπέζι.
Παράλληλα επανάφερε την απαίτηση για σαφές χρονοδιάγραμμα στις διαπραγματεύσεις, επικαλούμενος το Crans Montana, και κάλεσε τα Ηνωμένα Έθνη «να υποστηρίξουν τα λόγια του Γκουτέρες». Δήλωσε ξεκάθαρα ότι καμία διαδικασία δεν θα προχωρήσει χωρίς τη συμμετοχή και έγκριση της Τουρκίας, ενώ χαρακτήρισε «προσωπικό καθήκον» τη βελτίωση των σχέσεων με την Άγκυρα, ανακοινώνοντας ότι η πρώτη του επίσκεψη θα είναι στην Τουρκία.
Το αφήγημά του για την «τουρκική εγγύηση» συνοδεύτηκε από μια σειρά επιχειρημάτων περί «ανασφάλειας» και «ξένης στρατιωτικής παρουσίας» στις ελεύθερες περιοχές από το Ισραήλ, τις ΗΠΑ, τη Γαλλία, την ΕΕ και τη Βρετανία, που όπως είπε καθιστούν ακόμη πιο «αναγκαία» την παρουσία της Τουρκίας. Δεν δίστασε να κατηγορήσει τον Πρόεδρο Χριστοδουλίδη ότι «προσπαθεί να φέρει χώρες στο νησί για να διαμορφώσει ισορροπία έναντι της Τουρκίας», προσθέτοντας με νόημα ότι «όσοι μπαίνουν κάπου με πρόσχημα την ισορροπία, δεν φεύγουν ποτέ».
Με τον ίδιο τρόπο επέκρινε το έργο Great Sea Interconnector, υποστηρίζοντας ότι στόχος του είναι «να μείνει η Τουρκία εκτός», χαρακτηρίζοντάς το «οικονομικά ασύμφορο και πολιτικά λανθασμένο». Η ρητορική του είναι πλήρως ταυτισμένη με την τουρκική στρατηγική, αμφισβήτηση της Κυπριακής Δημοκρατίας, επίκληση κινδύνων και προβολή της Άγκυρας ως μοναδικού «εγγυητή σταθερότητας».
Το ερώτημα όμως είναι αν αυτή η σκληρή γραμμή είναι προσωπική του επιλογή ή μέρος ενός πιο ευρύτερου σχεδίου. Μήπως ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, αφήνοντας τον Ερχιουρμάν να επικρατήσει χωρίς να στηρίξει ενεργά τον Τατάρ, επιδιώκει να παρουσιάσει στην ΕΕ ένα πιο «λογικό» πρόσωπο ώστε να διευκολύνει την τουρκική ατζέντα; Μια ατζέντα που περιλαμβάνει αναβάθμιση της τελωνειακής ένωσης, ένταξη στο πρόγραμμα SAFE και διευκολύνσεις στη βίζα των Τούρκων πολιτών.
Παράλληλα αυτή η μεταβολή αφαιρεί από τον Νίκο Χριστοδουλίδη το αφήγημα της «αδιαλλαξίας Τατάρ». Ο νέος ηγέτης εμφανίζεται πιο θεσμικός και πιο ήπιος, αλλά ουσιαστικά υπηρετεί το ίδιο δόγμα. Η Άγκυρα μπορεί έτσι να μεταφέρει την πίεση προς τη Λευκωσία και να εμφανιστεί διεθνώς ως η πλευρά που «επιθυμεί τον διάλογο».
Η ιστορία έχει ξαναγράψει τέτοιο σενάριο. Το 2003 η απομάκρυνση Ντενκτάς και η άνοδος Ταλάτ θεωρήθηκαν τότε ως αλλαγή πορείας, αλλά αποδείχθηκαν απλώς τακτικός ελιγμός για να ελέγχει η Τουρκία διαφορετικά το αφήγημα. Το ίδιο μπορεί να συμβαίνει και τώρα. Ο Τουφάν, που σημαίνει θεομηνία, δεν μοιάζει να φέρνει καταστροφή αλλά μια καλά υπολογισμένη ανανέωση προσώπου, μια πολιτική θύελλα που ξεσπά για να παρασύρει τις εντυπώσεις και όχι για να αλλάξει την πραγματικότητα.
*Μέλος Π.Γ. ΔΗΣΥ. Πρόεδρος του Συνδέσμου Εκτιμητών Ακινήτων Κύπρου.
