Άρθρο του Καθηγητή Πρύτανη Πανεπιστημίου UCLan Cyprus, στην ειδική έκδοση του Φιλελεύθερου: «Η επόμενη μέρα – Πώς προχωρούμε»
H πορεία της Κυπριακής οικονομίας στη λεωφόρο της ανάπτυξης έχει εκτροχιασθεί καθώς η κρίση του κορονοϊού έχει επηρεάσει τους πάντες, σε κάθε χώρα, τομέα και τάξη, τόσο υγειονομικά, ψυχολογικά, κοινωνικά και οικονομικά. Το κεφάλαιο της πανδημίας έχει απασχολήσει πολλούς ειδικούς και επιδέξιους σχολιαστές όπως και μελλοντολόγους που προωθούν εκδοχές για το ότι συναρμολογείτε ένα σκηνικό όπου η άρχουσα και διοικούσα τάξη επενδύει επικερδώς στο να θωρακίσει τεχνολογικά την ανθρωπότητα απο τη δίνη νέων πανδημιών και άλλων απειλών με καταστροφικές συνέπειες για την ανθρωπότητα.
Η όλη εμπειρία της κοινής συνεργασίας και της προσπάθειας για την αναχαίτηση της εξάπλωσης του κορονοϊού ήταν μια θετική σελίδα που μπορεί να θεωρηθεί και ως φάρος προς την καθοδήγηση των κύριων συντελεστών που μάχονται για να ενισχύσουν την ανταγωνιστικότητα της Κύπρου στη νέα εποχή της ισορροπημένης και εύρυθμης ανάπτυξης με γνώμονα τους κανόνες και τις πρακτικές της κυκλικής οικονομίας.
Τα πανεπιστήμια της Κύπρου, δημόσια και ιδιωτικά, αξίζουν συγχαρητήρια για το ότι στάθηκαν στο ύψος των περιστάσεων και με υπευθυνότητα, εγκαίρως συμμορφώθηκαν με τις νέες καταστάσεις και μετέφεραν τη διδασκαλία διαδικτυακά. Οι φοιτητές ανταποκρίθηκαν επάξια και με ωριμότητα και συνεργάστηκαν με τις νέες τακτικές διδασκαλίας και εναλλακτικές μεθόδους αξιολόγησης. Δόξα το Θεό, ολοκληρώσαμε χωρίς περιπλοκές την ακαδημαϊκή χρονιά 2019/20, διασφαλίζοντας την ποιότητα των προγραμμάτων σπουδών – όπως ρυθμίζονται από τους φορείς διασφάλισης και πιστοποίησης ποιότητας στην εκπαίδευση π.χ. ΔΙΠΑΕ, αλλά και από άλλους διεθνείς οργανισμούς και επαγγελματικούς συνδέσμους.
Θα ήθελα να μοιραστώ μερικές από τις θετικές εμπειρίες και πρακτικές που βιώσαμε μέσα στο πνεύμα της προσπάθειας για τη δάμαση των επιπτώσεων στο επιχειρησιακό γίγνεσθαι και συνδράμοντας στον περιορισμό της εξάπλωσης του κορονοϊού. Πιστεύω ότι μερικές από αυτές τις πρακτικές θα συνεχιστούν και μετά την Covid-19 περίοδο. Η αντικατάσταση πολλών συμβατικών διά ζώσης συναντήσεων, προγραμμάτων κατάρτισης, συνεδριών σε υβριδικές η διαδικτυακές μορφές και η χρήση διαφόρων ψηφιακών λύσεων και πρακτικών συμβάλλει τα μέγιστα στη μείωση εξόδων, στη επίτευξη της ευελιξίας και της επέκταση των οριζόντων ανάπτυξης. Οι διαδικτυακές συναλλαγές, η τηλεργασία, η εκ περιτροπής – με βάρδιες – στελέχωση παραγωγής και υπηρεσίων θα έχουν θετικό αντίκτυπο στο μέλλον της εργασίας και σε άλλους τομείς.
Κύριος συντελεστής στην αναδόμηση και ανόρθωση της νέας οικονομίας είναι η αποτελεσματική προώθηση της ψηφιακής στρατηγικής που θα πρέπει καταρχάς να επιβάλει ριζοσπαστικές λύσεις στις κρατικές και δημόσιες υπηρεσίες που εκτρέφουν τη γραφειοκρατία και πολλάκις επιβραδύνουν και αποθαρρύνουν το ανανεωτικό επιχειρείν. Η υιοθέτηση της έξυπνης τεχνολογίας θα μειώσει το κόστος της κρατικής μηχανής και της τοπικής αυτοδιοίκησης υποβοηθώντας την αποδοτικότητα των υπηρεσιών που οδηγεί την έκθεση Doing Business της Παγκόσμιας Τράπεζας να κατατάσσει την Κύπρο στάσιμη σε ό,τι αφορά την πάταξη της γραφειοκρατίας, την έκδοση κατασκευαστικών αδειών, την εφαρμογή συμφωνιών και την επίλυση διαφορών ενώπιων του δικαστηρίου, την έναρξη επιχείρησης, τη λήψη πιστώσεων, την προστασία επενδυτών μειοψηφίας, την καταχώρηση ακίνητης ιδιοκτησίας, την ηλεκτροδότηση νέων εγκαταστάσεων, την πληρωμή φόρων, την ολοκλήρωση πτωχευτικής διαδικασίας κλπ. Επιπρόσθετα, η Κύπρος με βάση την Έκθεση Ανταγωνιστικότητας της Σχολής Διοίκησης Επιχειρήσεων IMD Ελβετίας, καταγράφει συστηματικές αδυναμίες στην ‘ψηφιακή’ ανταγωνιστικότητα με χαμηλές αξιολογήσεις για τις πτυχές του τεχνολογικού περιβάλλοντος και της ετοιμότητας να δεχτεί μελλοντικές τεχνολογικές εξελίξεις.
Είναι καιρός με τη συνεργασία όλων των εταίρων, συμπεριλαμβανομένων και των πανεπιστήμιων και των ερευνητικών κέντρων, να επανασχεδιαστεί το επιχειρηματικό μοντέλο ανάπτυξης αξιοποιώντας τις νέες τεχνολογίες και έξυπνες πρακτικές που μπορούν να ενδυναμώσουν την ανθεκτικότητα και ανταγωνιστικότητα της παραγωγής, τη διάχυση της γνώσης κτίζοντας νέα καινοτόμα συστήματα μέσω της υιοθέτησης ψηφιακών λύσεων. Παρομοίως, θα πρέπει να προωθηθούν οι νέες αντιλήψεις σε σχέση με την κατανάλωση υπηρεσιών και αγαθών που θα είναι ευθυγραμμισμένες με τους κανόνες και αρχές της κυκλικής οικονομίας που περιφρουρεί την αειφόρο ανάπτυξη.
Για την επίτευξη αυτού του στόχου θα πρέπει οι αρχιτέκτονες της νέας στρατηγικής πλεύσης να ενθαρρύνουν επενδύσεις στην ανάπτυξη νευραλγικών τομέων της Κυπριακής οικονομίας ξεκινώντας με τις νεοσύστατες επιχειρηματικές μονάδες που μπορούν να πρωταγωνιστήσουν στην έρευνα και στην καινοτομία καθώς και στην ενίσχυση των υπηρεσιών πρώτης γραμμής π.χ. εκπαίδευση, υγεία, εναλλακτικές μορφές τουρισμού, π.χ. εκπαιδευτικός, υγειονομικός, αθλητικός, συνεδριακός, κλπ. Η υιοθέτηση της νέας γενιάς έξυπνων τεχνολογιών μπορεί να συντείνει και στη μεταμόρφωση των παραδοσιακών πρακτικών και σε άλλους παραγωγικούς τομείς, από αγροτοβιομηχανικές σε μεταποιητικές μονάδες – high end niche ventures. Η αναπτυξιακή πορεία της Κύπρου θα εστιαστεί στην καινοτομία και θα βασιστεί κυρίως σε έξυπνα προϊόντα υψηλότερης τεχνολογίας, καλύτερης ποιότητας, με ανταγωνιστικό επίπεδο εξυπηρέτησης και σε ελκυστικές τιμές.
