Ανανεωμένο, πιο επαναστατικό, πλουραλιστικό και ενναλλακτικό από ποτέ επανέρχεται φέτος το Φεστιβάλ «Εικόνες και Όψεις του Εναλλακτικού Κινηματογράφου», που θα πραγματοποιηθεί από τις 16 μέχρι τις 22 Ιουνίου.
Φιλοξενείται στην ανακαινισμένη και πάντα φιλόξενη αυλή του Δημοτικού Μουσείου Χαρακτικής Χαμπή στην παλιά Λευκωσία, με την είσοδο όπως πάντα ελεύθερη.
Μια γνωριμία με την ακτιβιστική κολεκτίβα πολιτικού κινηματογράφου Los Ingrávidos από το Μεξικό, αφιέρωμα στη Γαλλία σκηνοθέτρια Κλερ Ντενί και την πρόωρα χαμένη Αρμένια Μαρία Σαακιάν, προβολές κορυφαίων βωβών ταινιών δυσεύρετης καλλιτεχνικής πνοής από την εποχή της Δημοκρατίας της Βαϊμάρης, μια ματιά στο αινιγματικο σινεμά του Κιγιόσι Κουροσάβα, ένα ειδικό αφιέρωμα στον Άγγλο δημιουργό ταινιών animation Φιλ Μαλόι, επιτελεστική διάλεξη από τον Κωνσταντίνο Ταλιώτη, αλλά και ένα βίντεο αφιέρωμα στον κόσμο του Ντέιβιντ Λιντςπεριλαμβάνει το πλούσιο πρόγραμμα εκδηλώσεων.
Μέσα σ’ ένα ασταθές διεθνές περιβάλλον, όπου τα φαντάσματα και οι δαίμονες του παρελθόντος έρχονται ξανά στο προσκήνιο, ο αγαπημένος θεσμός των σινεφίλ προτείνει και φέτος ένα πλούσιο πρόγραμμα προβολών όπου ο θεατής τίθεται αντιμέτωπος με τις δυνατότητες και τα όρια του κινηματογραφικού μέσου και καλείται να διευρύνει τους κινηματογραφικούς του ορίζοντες πέρα από συμβατικά και συνηθισμένα αφηγηματικά και οπτικά όρια.
Το φεστιβάλ είναι μια πρωτοβουλία του Τμήματος Σύγχρονου Πολιτισμού του Υφυπουργείου Πολιτισμού σε συνεργασία με τον μη κερδοσκοπικό οργανισμό Brave New Culture.
David Lynch, In Memoriam
Δημιουργία από τη θεωρητικό τέχνης Ευαγορία Δαπόλα και τον σκηνοθέτη Ιωάννη Γεωργιάδη.
Στη μνήμη του Ντέιβιντ Λιντς, ενός οραματιστή, ονειροπόλου και αρχιτέκτονα του υποσυνείδητου, συγκεντρώθηκαν θραύσματα σκιάς και φωτός, τα οποία συναρμολογήθηκαν από το μοναδικό του βλέμμα. Από τα κόκκινα δωμάτια μέχρι τις βελούδινες κουρτίνες, από τα ψιθυριστά μυστικά μέχρι τις βροντερές σιωπές, ο Lynch μας δίδαξε να κατοικούμε στο μυστήριο, να αγκαλιάζουμε το παράξενο και το όμορφο. Τον κινηματογράφο του ποτέ δεν τον παρακολουθούσαμε απλώς, αλλά τον αισθανόμασταν: στο στομάχι, στο χώρο των ονείρων, στο ηλεκτρικό βουητό πίσω από την πραγματικότητα. Καθώς διασχίζουμε το σουρεαλιστικό έδαφος της κληρονομιάς του, θυμόμαστε ένα μυαλό που τόλμησε να κοιτάξει στο κενό και να επιστρέψει με ποίηση. Το όνειρο μπορεί να έχει τελειώσει, αλλά η απήχησή του παραμένει.
Colectivo Los Ingrávidos: Σινεμά σε Έκσταση
Ιθαγενείς σαμάνοι πειραματιστές; Ακτιβιστές του πολιτικού κινηματογράφου; Σινεμά σε κατάσταση έκστασης; Τέκνο των ταραγμένων καιρών καθώς και των ακραίων κοινωνικών και πολιτικών αντιθέσεων του Μεξικού, η κολεκτίβα Los Ingrávidos (Οι Αβαρείς) ιδρύθηκε στο Τεουακάν του Μεξικού το 2012, με στόχους εξαρχής πολιτικούς. Το έργο της κολεκτίβας συνομιλεί με τις ιστορικές πρωτοπορίες του πειραματικού σινεμά και εκτείνεται σ’ ένα πολύ ευρύ πεδίο, πέρα από τις θεματολογίες ή τα μοντέλα του πολιτικού κινηματογράφου.
Η επιλογή από μικρού μήκους ταινίες που ανοίγουν το πρόγραμμα της κάθε μέρας, εξερευνά τις πολλές και διαφορετικές εκδοχές του έργου τους, όπου το μυθολογικό παρελθόν συναντά το ταραχώδες παρόν και η κινηματογραφική πράξη μεταλλάσσεται και μεταμορφώνεται σε μια πολύχρωμη παραισθητική σαμανική τελετουργία. (επιμέλεια – παρουσίαση: Δημήτρης Μπάμπας)
Claire Denis: Μνήμη και Σώμα
Από την αποφοίτησή της στο IDHEC μέχρι τη μαθητεία της δίπλα στους Βιμ Βέντερς, Τζιμ Τζάρμους και Ζακ Ριβέτ, η Κλερ Ντενί μοιάζει να βλέπει το σινεμά ως παλμό: έναν ρυθμό που μεταφέρει μνήμες όσο κι εικόνες. Στα πρώτα της έργα — το ημιαυτοβιογραφικό «Chocolat»(1988) και το εμβληματικό «Beau Travail» (1999) — οι προσωπικές και κοινωνικές συνθήκες (‘εξόριστα’ παιδικά βιώματα, στρατιωτικές πειθαρχίες, μετακινήσεις) σωματοποιούνται σε κινήσεις βλέμματος, σε αναπνοές, σε έναν χορό ιδρώτα και φωτός.
Με την κάμερα της Ανιές Γκοντάρ, η Ντενί δείχνει πώς οι συλλογικές ρωγμές εγγράφονται στο δέρμα και πώς ο ρυθμός του σώματος αποκαλύπτει σχέσεις φροντίδας, εξάρτησης ή ανταγωνισμού πριν ακόμη ειπωθεί μια λέξη. Έτσι, το «Chocolat» γίνεται χρονικό μιας οικογενειακής οικειότητας όπου κάθε σιωπή κουβαλά παρελθόν, ενώ το «Beau Travail» μετατρέπει την αυστηρή γεωμετρία της Λεγεώνας των Ξένων σε παρτιτούρα επιθυμιών που πάλλονται κάτω από τη στολή.
Οι δύο ταινίες, παρουσιασμένες μαζί, φωτίζουν τη βασική εμμονή της Denis: η Ιστορία και το προσωπικό τραύμα δεν ζουν σε αρχεία, αλλά μέσα σε σώματα που αναπνέουν, κινούνται και, κάποτε, χορεύουν.
(επιμέλεια – παρουσίαση: Χριστίνα Πάρη)
Φάροι Μνήμης και Ταυτότητας: Το Σινεμά της Μαρίας Σαακιάν
Το αφιέρωμα αναδεικνύει το σύντομο αλλά βαθιά συγκινητικό κινηματογραφικό αποτύπωμα μιας από τις πιο ιδιαίτερες και ποιητικές φωνές του αρμενικού κινηματογράφου. Η Μαρία Σαακιάν (1980–2018) υπήρξε δημιουργός με σπάνια ενσυναίσθηση και προσωπικότητα, που μέσα από τις ταινίες της εξερεύνησε θέματα όπως η απώλεια, η μνήμη, η γυναικεία ταυτότητα και η αποξένωση. Με το «The Lighthouse» (2006), η Σαακιάν έγινε η πρώτη γυναίκα σκηνοθέτις που γύρισε αρμενική ταινία μεγάλου μήκους, καταγράφοντας την εμπειρία του πολέμου μέσα από το βλέμμα μιας νεαρής γυναίκας που παλεύει να προστατεύσει την οικογένειά της και τις ρίζες της. Η εφηβεία και η κρίση ταυτότητας έρχονται στο προσκήνιο με το «I’m Going to Change My Nam»e(2012), ενώ με το «Entropy» (2012), η δημιουργός ξεφεύγει από τη ρεαλιστική αφήγηση και πειραματίζεται με τη σάτιρα και τη φόρμα. Η καριέρα της διακόπηκε πρόωρα, όταν έφυγε από τη ζωή σε ηλικία μόλις 37 ετών. Ωστόσο, το έργο της εξακολουθεί να εμπνέει, φωτίζοντας με δύναμη και ευαισθησία τις σκοτεινές πτυχές της ανθρώπινης εμπειρίας και της ιστορικής μνήμης.
(επιμέλεια – παρουσίαση: Δώρος Δημητρίου)
Άγχος, Παραισθήσεις και Εφιάλτες της Δημοκρατίας της Βαϊμάρης
Η εμπειρία της Δημοκρατίας της Βαϊμάρης (1918-1933) αποτύπωσε ποικιλοτρόπως στον γερμανικό κινηματογράφο την κοινωνικοπολιτική αστάθεια και την οικονομική κατάρρευση που ακολούθησαν την υπογραφή της ανακωχής του πολέμου. Οράματα ταραγμένων συνειδήσεων δεν θα αρκούσαν να βυθομετρήσουν τα άστατα νερά μιας εποχής που δεν έπαψε να γεννά τέρατα. Χρειαζόταν η απρόσκοπτη καταβύθιση στο ασυνείδητο ενός έθνους, για να εξορύξει την αβυσσαλέα συνθήκη τη στιγμή που εκκολάπτεται. Αυτό ακριβώς επιχειρεί το αλληγορικό τρίπτυχο «Nerven» (Νεύρα, Ρόμπερτ Ράιντερτ, 1919), «Algol, Tragödieder Macht» (Άλγκολ, Τραγωδία της Εξουσίας, Χανς Βερκμάιστερ, 1920) και «Von Morgensbis Mitternachts» (Από το Πρωί μέχρι τα Μεσάνυχτα, Καρλ Χάιντς Μάρτιν, 1920). Τούτες οι κορυφαίες βωβές ταινίες, δυσεύρετης καλλιτεχνικής πνοής, συνοδευόμενες από συναφείς μικρού μήκους της ίδιας περιόδου, ανιχνεύουν, η καθεμιά με τον τρόπο της, τη διάχυτη ψυχοπαθολογία υποκειμενικής ψευδαίσθησης και μαζικής υπνοβασίας, που χαρακτήρισε την αδιέξοδη συγκυρία.
(επιμέλεια – παρουσίαση: Κυριάκος Διονυσόπουλος)
Το Αινιγματικό Σινεμά του Kiyoshi Kurosawa
«Ο μαύρος πρίγκιπας του γιαπωνέζικου νέου κύματος», ο Κιγιόσι Κουροσάβα είναι σημαίνoν μέλος μιας ανήσυχης γενιάς Ιαπώνων σκηνοθετών που εμφανίσθηκαν στο προσκήνιο την δεκαετία του 90. Λιτός στη σκηνοθετική έκφραση, σκοτεινός και ερεβώδης στις εικόνες του, υποβλητικός και υπνωτικός στην αφήγηση, συμβατικός μόνο κατ’ επίφαση, ανήσυχος στον κοινωνικό σχολιασμό του, εκφραστής μιας βαθιάς αναστάτωσης, ο Κιγιόσι Κουροσάβα, μέσα στο χρόνο, δημιούργησε μια σειρά συναρπαστικών cult ταινιών.
Παρουσιάζεται μια επιλογή 3 ταινιών του: οι μεγάλου μήκους «Cure» (1997) και «Pulse»(2001), ορόσημα του J-Horror που τον ‘σύστησαν’ στο δυτικό κοινό και το πρόσφατο μεσαίου μήκους «Chime» (2024), μια ιδιόμορφη αφαιρετική και αινιγματική ταινία τρόμου.
(επιμέλεια – παρουσίαση: Δημήτρης Μπάμπας)
Phil Mulloy, Thou Shalt Covet
Ειδικό αφιέρωμα στον σημαντικό Άγγλο δημιουργό ταινιών animation Φιλ Μαλόι. Τα έργα του χαρακτηρίζονται από έντονο κυνισμό και σαρκασμό. Εξερευνούν τις κοινωνικές, πολιτικές και θρησκευτικές ασυνέπειες του κόσμου, τις καταπιεστικές και συχνά σκληρές επιπτώσεις τους στην ανθρώπινη φύση.
(επιμέλεια – παρουσίαση: Κρις Ρόμπινσον)
Κωνσταντίνος Ταλιώτης, Out of Place
Ο Κωνσταντίνος Ταλιώτης (γεν. 1983, Λευκωσία) είναι εικαστικός και Επίκουρος Καθηγητής στο Πρόγραμμα Καλών Τεχνών του Πανεπιστημίου Λευκωσίας. Το έργο του κινείται ανάμεσα στη φωτογραφία, τη γλυπτική, το βίντεο και τις εγκαταστάσεις. Με αναφορές από την αρχιτεκτονική, τον κινηματογράφο και μεταουμανιστικά αφηγήματα, η δουλειά του περιστρέφεται γύρω από τις έννοιες του site- specificity, της αντίληψης και της αφήγησης στην τέχνη. Η παρουσίαση- επιτελεστική διάλεξη «Out of Place» επιδιώκει να προσφέρει μια εκ νέου ανάγνωση των περιφερειακών και εφήμερων μορφών των νομαδικών οικολογιών συσσώρευσης. Αποικιακά θραυσμάτων που βρίσκονται διάσπαρτα στα μη δομημένα χωράφια και στους ενδιάμεσους χώρους στη Λευκωσία. Αντλώντας από το πεδίο της τοποποίησης και φέρνοντας μαζί κείμενα, εικόνες και ήχο, το έργο επικεντρώνεται στις δυσδιάκριτες και εύθραυστες μορφές της φύσης και τα αποικιακά υπολείμματα, προκειμένου να προσφέρει μια πολυσχιδή αφήγηση του τόπου μέσα από την οπτική ματιά του να βρίσκεσαι εκτός τόπου.
(επιμέλεια – παρουσίαση: Ευαγόρια Δαπόλα)
Πού και πότε
- Λευκωσία, Δημοτικό Μουσείο Χαρακτικής Χαμπή, 16- 22 Ιουνίου, 8μ.μ. Είσοδος ελεύθερη 99407856
Όλες οι προβολές είναι για άτομα άνω των 18 ετών
Δείτε το το αναλυτικό πρόγραμμα του Φεστιβάλ.
